środki kontrastowe w badaniu tomografii komputerowej
Transkrypt
środki kontrastowe w badaniu tomografii komputerowej
4 Wojskowy Szpital Kliniczny z Polikliniką Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej 50-981 Wrocław, ul. R. Weigla 5 Zakład Radiologii Lekarskiej i Diagnostyki Obrazowej Pracownia Tomografii Komputerowej ŚRODKI KONTRASTOWE W BADANIU TOMOGRAFII KOMPUTEROWEJ Jodowe środki cieniujące stosowane w badaniu tomografii komputerowej są stosowane bardzo często i znacząco zwiększają wartość diagnostyczną badania a wielu przypadkach ich podanie decyduje o prawidłowym rozpoznaniu jednostki chorobowej. Środki te oparte są na jodzie i u niektórych pacjentów wywołują działania niepożądane. Skutki uboczne są bardziej zaznaczone przy użyciu jonowych środków kontrastowych (Uropolinum, Urografin). Mniejszą toksycznością charakteryzują się niejonowe, niskoosmolarne monomery (Ultravist, Omnipaque, Iomeron) oraz dimery jonowe (Hexabrid) i niejonowe (Isovist, Visipaque). Reakcje uczuleniowe najczęściej pojawiają się od razu lub w ciągu pierwszych 20 minut od podania środka cieniującego (rzadko po 24-48 godzinach) Klasyfikacja powikłań po donaczyniowym podaniu jodowych środków cieniujących wygląda następująco: Lekkie Nudności Wymioty Pokrzywka Świąd skóry Chrypka Kaszel Kichanie Obfite pocenie się Uczucie ciepła Umiarkowane Omdlenie Ciężkie wymioty Rozległa pokrzywka Obrzęk twarzy Obrzęk krtani Skurcz oskrzeli Ciężkie Drgawki Obrzęk płuc Wstrząs Zatrzymanie oddechu Zatrzymanie krążenia Przeciwwskazania do stosowania środków cieniujących wymienione poniżej(z kilkoma wyjątkami) można zignorować tylko ze wskazań życiowych i podać kontrast z zachowaniem szczególnych środków ostrożności oraz specjalnych procedur zabezpieczających oraz procedur po podaniu środka: • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • ostry krwotok śródmózgowi rozwinięta nadczynności tarczycy (np. wole guzkowe) niewydolność nerek ze stężeniem kreatyniny we krwi > 4.5 mg% nadwrażliwość na jonowe środki cieniujące uczulenie na jod odwodnienie znacznego stopnia ostra i przewlekła niewydolność krążenia nadciśnienie niewydolność wątroby i nerek ( m.in. chorzy dializowani) szpiczak choroba Waldenstroma astma i rozedma płuc jaskra drgawki o etiologii mózgowej cukrzyca insulinozależna dzieci do 2 roku życia i dorośli powyżej 60 rż. alergia astma guz chromochłony anemia sierpowata