test dla gimnazjum

Gimnazjum nr 1 im. Ojca Świętego Jana Pawła II
w Rabie Wyżnej
34- 721 Raba Wyżna 65
[email protected]
III Międzyszkolny Konkurs Chemiczno - Biologiczny
„BIOLCHEM”
dla gimnazjalistów klas I – III
i uczniów szkół podstawowych klas V - VI
w roku szkolnym 2009/2010
temat przewodni: „ŚRODOWISKO PRAWDĘ CI POWIE”
Zadania Etapu Rejonowego dla Gimnazjalistów:
Drogi gimnazjalisto!





Na rozwiązanie testu przeznaczono czas 90 minut.
Z konkursu maksymalnie możesz uzyskać 54 punkty
Pamiętaj, nie używaj korektora, ani telefonu komórkowego
Możesz korzystać z prostego kalkulatora, oraz z brudnopisu, jednakże nie podlega on ocenie
W zadaniach otwartych pamiętaj o komentarzu, pełnych obliczeniach, sprawdzeniu
jednostek oraz podaniu pełnych odpowiedzi


W trakcie konkursu możesz korzystać wyłącznie z tablic dołączonych do zestawu zadań.
Stwierdzenie niesamodzielności pracy spowoduje dyskwalifikację w konkursie
Życzymy powodzenia:)
Autorki zadań:
mgr Beata Kraj – biologia
mgr Ewa Rzepecka – chemia
mgr Iwona Rzepecka – chemia
Organizatorzy konkursu
mgr Dorota Knap
mgr Bernarda Szewczyk
1. Określ prawidłowość podanych stwierdzeń, wpisując P ( prawda) lub F ( fałsz) 3pkt
P/F
1.W organizmie dorosłego człowieka krąży 3-3,5 litrów krwi
2.Dojrzałe czerwone krwinki człowieka nie posiadają jąder komórkowych
3.Ponad połowę objętości krwi stanowi osocze
4.Odczyn Biernackiego (OB.) wskazuje tempo opadania trombocytów
5.Erytrocyty podobnie jak pozostałe krwinki powstają w węzłach chłonnych
6.Surowica to osocze pozbawione białka(włóknika),które wchodzi w skład skrzepu.
2. Uzupełnij tekst ,dotyczący powstawania moczu.
2pkt
Mocz pierwotny powstaje w wyniku przesączania osocza. Proces ten nazywamy.....................
Po odzyskaniu z tak powstałego przesączu potrzebnych dla organizmu składników czyli po
…………………………………….. , przepływając przez kanalik nerkowy mocz pierwotny ulega
………………………… .Powstaje w ten sposób ……………………………., który
spływa do miedniczek nerkowych , a stąd moczowodami do pęcherza moczowego.
3 .Określ prawidłowość podanych stwierdzeń, wpisując P( prawda) lub F(fałsz)
2pkt
1.Mocznik to końcowy produkt przemian białkowych,powstaje w wątrobie w cyklu
ornitynowym……………..
2.Ultraprzesącz to mocz ostateczny,mocno zagęszczony roztwór mocznika………..
3. Bilirubina to.żółty barwnik żółci będący produktem rozpadu hemu z hemoglobiny……..
4.Resorbcja zwrotna to wchłanianie wody elektrolitów w kłębuszkach nerkowych………..
4. Nazwij wady postawy.
1pkt
1.Boczne skrzywienia kręgosłupa- ……………………………..
2.Wygięcia kręgosłupa do przodu-………………………………
3.Wygięcie kręgosłupa ku tyłowi- ………………………………
5. Za pomocą znaków : + ,- ,0 określ wzajemne zależności miedzy populacjami
Typ zależności
mutualizm
komensalizm
drapieżnictwo
protokooperacja
Populacja A
2pkt
Populacja B
6. Podkreśl cechy, które są przystosowaniem antylopy do obrony przed
drapieżnikiem
1pkt
Szeroka klatka piersiowa, dobry wzrok, duża zwrotność, długi ogon, maskujące umaszczenie,
zwinne nogi, rozciągliwe ciało, szerokie nozdrza, ruchome małżowiny uszne.
7. Do chorób układu oddechowego nie należą:
a.astma
c.artretyzm
b.pylica
d.gruźlica
1pkt
8. Do podanych zanieczyszczeń środowiska dopasuj odpowiednie skutki jakie wywołują w
organizmie człowieka.
2pkt
1.kadm
2.tlenek węgla (II)
3.azbest
4.związki rtęci
1….. 2….. 3….. 4…..
a.niszczy układ nerwowy
b.wywołuje raka płuc
c.powoduje choroby nerek, łamliwość i kruchość kości
d.uniemożliwia transport tlenu przez krew
9. Uzupełnij schemat przedstawiający budowę krwi
2pkt
Krew
…………………………………………….
Elementy morfotyczne
…………………………………………………
leukocyty
trombocyty
granulocyty
………………………………………..
monocyty
…………………………
10.
10. Zaznacz nazwę choroby, którą można wykryć podczas badania kariotypu
a.zespół Downa
c.mukowiscydoza
1pkt
b.anemia sierpowata
d.fenyloketonuria
11. Bioindykatory to organizmy wskaźnikowe, pozwalające określić stan środowiska.Wskaż
zestaw , w którym znajdują się takie organizmy
1pkt
a.porosty, larwy jętki,mak polny, ślaz
b.porosty,,larwy ochotki, bez lilak, ślaz
b.larwy jętki,chaber bławatek,mak polny, ślaz
c.larwy jętki, larwy ochotki, bez lilak, ślaz
12. Który zestaw zawiera wyłącznie choroby skóry?
a.grzybica, trądzik, żółtaczka
c.wszawica, grzybica, włośnica
1pkt
b.trądzik, grzybica, łuszczyca
d.łupież, tasiemczyca, grzybica
13. Uzupełnij tabelę dotyczącą wad wzroku
wada
krótkowzroczność
objawy
1pkt
korekcja
Złe widzenie przedmiotów z bliska
Soczewki cylindryczne
14. Rozpisz krzyżówkę i na jej podstawie wybierz poprawną odpowiedź
Daltonizm to choroba sprzężona z płcią, warunkowana jest przez allele recesywne genów leżących
w chromosomie X
Dziewczynka chora na daltonizm urodzi się gdy.:
2pkt
a.ojciec będzie zdrowy a matka chora
b.ojciec będzie zdrowy a matka nosicielka
c.ojciec daltonista a matka zdrowa i nie będzie nosicielką
d.ojciec daltonista a matka nosicielka lub sama będzie chora
15. Która odpowiedź określa prawidłowy skład krwi u kobiety pod względem wybranych
parametrów:
1pkt
a.4,5mln erytrocytów w1 mm3 krwi i hematokryt wynosi 40%
b.4,5 mln erytrocytów w1 mm3 krwi i hematokryt wynosi 45%
c.5,5mln erytrocytów w 1mm3 krwi i hematokryt wynosi 40%
d.5,5 mln erytrocytów w 1mm3 krwi i hematokryt wynosi 45%
16. Wybierz właściwy zestaw przyporządkujący chemiczne czynniki zanieczyszczenia
srodowiska do zjawisk przez nie wywoływanych:
1pkt
Dziura ozonowa
Nadmiar związków
azotu i fosforanów w
glebie i wodzie
Kwaśne deszcze
Dwutlenek węgla,
metan, w
atmosferze
b
Freony w atmosferze
c.
Tlenek siarki,
dwutlenek węgla,
tlenki azotu w
atmosferze
Freony w atmosferze
Tlenek
siarki,dwutlenek
węgla,tlenek
azotu w
atmosferze
Nadmiar
związków azotu i
fosforanów glebie
i wodzie
Dwutlenek węgla,
metan w
atmosferze
a.
d
Efekt cieplarniany
Dwutlenek
węgla,dwutlenek
siarki, pył węglowy
w atmosferze
Dwutlenek węgla ,
metan w atmosferze
Freony w
atmosferze
Nadmiar związków
azotu i fosforanów
w glebie i wodzie
Smog londyński
Freony w
atmosterze
Dwutlenek
węgla, dwutlenek
siarki, pył
węglowy w
atmosferze
Dwutlenek
węgla, metan w
atmosferze
Tlenek siarki,
dwutlenek węgla,
tlenki azotu w
atmosferze
17.Dopasuj choroby człowieka do rodzaju mutacji genowej lub chromosomowej
a.daltonizm…………………………
c.zaspół Downa…………………….
1pkt
b.hemofilia……………………………….
D.mukowiscydoza……………………….
18. Hemofilia jest chorobą sprzężoną z płcią, związaną z występowaniem recesywnych alleli w
chromosomie X. Jakie potomstwo będzie miała para:matka –nosicielka, ojciec- chory na hemofilię.
1pkt
a.całe potomstwo będzie zdrowe
b.dwoje chorych na hemofilię, nosicielka i zdrowy mężczyzna
c.wszyscy będą chorzy
d.połowa potomstwa będzie nosicielami a druga połowa będzie chora
19. Łuk odruchowy to droga którą przebywa impuls nerwowy .Ponumeruj elementy łuku
odruchowego w odpowiedniej kolejności i wskaż je na rysunku
2pkt
……… .neuron czuciowy
………..rdzeń kręgowy
……….neuron pośredniczący
……… neuron ruchowy
………receptor
……….efektor
20. Do dwunastnicy przez trzustkę wydzielana jest
a.amylaza trzustkowa
c.lipaza
1pkt
b.trypsyna
d.wszystkie odpowiedzi prawidłowe
21. 5pkt
Gazy cieplarniane to składniki atmosfery, które przyczyniają się do efektu cieplarnianego.
Zaliczane są do nich między innymi takie gazy jak para wodna, metan i dwutlenek węgla.
a) Zapisz jedno równanie reakcji, które będzie zawierać każdy z tych gazów, niekoniecznie po tej
samej stronie równania. W równaniu tym oprócz gazów cieplarnianych reagentami mogą być inne
ze znanych Ci substancji nieorganicznych.
…...........................................................................................................................................................
b) Podaj liczbę elektronów znajdujących się w cząsteczce metanu.
…............................................................................................................................................................
c) Określ rodzaj wiązania występujący w cząsteczce pary wodnej.
…............................................................................................................................................................
d) Oblicz ile gramów węgla i ile gramów tlenu znajduje się w 110g dwutlenku węgla.
22. 5pkt
Odpowiedz na poniższe pięć pytań postawionych w formie testu wyboru. W pytaniach tych może
być jedna, dwie, trzy lub cztery prawidłowe odpowiedzi.
I. Węglan wapnia występuje w przyrodzie w formie;
a) alabastru
b) anhydrytu
c) kredy
d) marmuru
II. Saletrę sodową stosowaną jako nawóz sztuczny można otrzymać w reakcji;
a) tlenku sodu z kwasem azotowym (V)
b) tlenku sodu z tlenkiem fosforu (V)
c) tlenku sodu z tlenkiem azotu (V)
d) sodu z kwasem fosforowym (V)
III. Do zlewki z wodą wrzucono kilka gramów tlenku magnezu. Substancją, która wprowadzona do
otrzymanego w ten sposób roztworu spowoduje obniżenie wartości pH może być;
a) K2O
b) SO3
c) CO
d) NH3
IV. Jonem posiadającym tyle elektronów co atom argonu jest;
a) kation wapnia
b) anion siarczkowy
c) anion chlorkowy
d) kation potasu
V. Na zajęciach kółka chemicznego uczeń włożył żarzące się łuczywo do probówki zawierającej
jeden ze składników powietrza. Zaobserwował, że łuczywo zgasło. Następnie ten sam gaz
wprowadził do wody wapiennej, która nie zmętniała. Na podstawie tych eksperymentów uczeń
stwierdził, że badanym gazem mógł być
a) azot
b) wodór
c) dwutlenek węgla
d) hel
23. 10pkt
Analiza próbki pobranej z pewnego zbiornika wodnego wykazała obecność w roztworze jonów
Pb2+ i Zn2+.
Korzystając z tablicy rozpuszczalności zaplanuj metodę, która pozwoli Ci na usunięcie obydwu
tych jonów z roztworu tak aby jony te były od siebie oddzielone. Napisz jakie czynności należy
wykonać, sformułuj obserwacje jakie będą towarzyszyły każdej czynności oraz zapisz wnioski
wynikające z opisanych obserwacji.
Zapisz równania wszystkich zachodzących podczas doświadczeń reakcji.
Czynności
…............................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
…............................................................................................................................................................
…............................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
Obserwacje
…............................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
…............................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
Wnioski
…............................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
…............................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
Równania reakcji:
…............................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
24. 5pkt
W 120g wody o temperaturze 40ºC rozpuszczono maksymalną ilość chlorku amonu uzyskując
roztwór o gęstości d=1,15g/cm3. Oblicz stężenie molowe tak przygotowanego roztworu.
Substancje
Azotan(V)potasu
Chlorek amonu
Chlorek sodu
Siarczan(VI)potasu
Siarczan(VI)miedzi(II)
Wzór
sumaryczny
KNO 3
NH 4 Cl
NaCl
K 2 SO 4
CuSO 4
Rozpuszczalność [g/100g H 2 O] w temperaturze:
00C
13,6
20 0 C
31,9
40 0 C
62,9
60 0 C
109
80 0 C
170
100 0 C
242,4
29,4
35,6
7,4
14,3
37,1
35,9
11,1
20,7
45,8
36,4
14,8
28,5
55,3
37,1
18,2
40
65,7
38
21,4
55
77
39
24,1
75,4
Brudnopis