Propozycja rocznego rozkładu materiału – Historia

Propozycja rocznego rozkładu materiału – Historia dla liceum i technikum, część 1.
Przygotowano na podstawie publikacji:
• J. Choińska-Mika, W. Lengauer, M. Tymowski, K. Zielińska, Historia 1. Kształcenie w zakresie podstawowym.
Podręcznik dla liceum i technikum, WSiP, Warszawa 2007;
• J. Choińska-Mika, K. Zielińska, Historia 1. Kształcenie w zakresie podstawowym. Poradnik dla nauczyciela liceum
i technikum, WSiP, Warszawa 2007.
Temat jednostki lekcyjnej
i zagadnienia
Liczba godzin
1. Cele i treści kształcenia historycznego
Scenariusz
lekcji – strona
w poradniku
1
57
1
59
1
63
a) Specyfika edukacji historycznej na poziomie liceum (technikum).
b) Podręcznik i inne środki dydaktyczne.
c) Egzamin maturalny z historii.
d) Zasady kontroli i oceny osiągnięć uczniów.
2. Epoki historyczne. Źródła historyczne i metody poznawania przeszłości
a) Czym jest historia?
b) Dlaczego badamy dzieje ludzkości?
c) Dlaczego dzielimy przeszłość na epoki?
d) Jakie epoki wydzielili w dziejach historycy?
e) Czym są źródła historyczne?
f) Etapy badania historycznego.
3. Najdawniejsze dzieje człowieka
a) Pochodzenie człowieka.
b) Osiągnięcia ludzi w czasach prehistorycznych.
-1-
c) Znaczenie rewolucji neolitycznej.
d) Zróżnicowanie językowe ludów starożytności.
1-2
67
1
74
1
78
1
82
8. Nasze odległe korzenie – powtórzenie wiadomości dotyczących starożytnych cywilizacji
Bliskiego Wschodu, Indii i Chin
1
87
9. Początki cywilizacji greckiej
1
89
4. Starożytna cywilizacja Mezopotamii i pierwsze imperia
a) Od miast-państw Sumeru do imperium perskiego – powstanie i rozpad organizmów państwowych
starożytnego Bliskiego Wschodu.
b) Osiągnięcia ludów Bliskiego Wschodu w epoce brązu i początkach epoki żelaza.
c) Państwo perskie – największe imperium Bliskiego Wschodu.
5. Cywilizacja starożytnego Egiptu
a) Chronologia dziejów starożytnego Egiptu.
b) Egipt jako despocja wschodnia.
c) Człowiek w strukturze społecznej Egiptu.
d) Wierzenia Egipcjan.
e) Osiągnięcia kultury egipskiej.
6. Starożytny Izrael
a) Od koczowników do rolników, od plemienia do państwa i diaspory – etapy dziejów ludu Izraela.
b) Przyczyny i skutki ukształtowania się diaspory.
c) Biblia – święta księga Judaizmu.
7. Starożytne cywilizacje Indii i Chin
a) Chronologia starożytnych cywilizacji Indii i Chin.
b) Przedaryjska cywilizacja doliny Indusu.
c) Cywilizacja Ariów – struktury społeczne i wierzenia.
d) Buddyzm.
e) Osiągnięcia cywilizacji chińskiej.
f) Kontakty międzycywilizacyjne.
a) Starożytni Grecy – nazwa, język i osadnictwo.
-2-
b) Przyrodniczo-geograficzne uwarunkowania dziejów starożytnych Greków.
c) Kultura minojska i mykeńska u początków cywilizacji greckiej.
d) Świat grecki w VII–VI w. p.n.e. – powstanie polis, Wielka Kolonizacja.
10. Ateny i Sparta
1
94
1
100
1
103
1-2
105
1
112
1
116
a) Kształtowanie się ustrojów polityczno-społecznych Aten i Sparty.
b) Porównanie ustrojów społeczno-politycznych Aten i Sparty.
11.Wojny grecko-perskie i ich miejsce w tradycji cywilizacji europejskiej
a) Pośrednie i bezpośrednie przyczyny wojen grecko-perskich.
b) Przebieg wojen Greków z Persami.
c) Zakończenie wojen grecko-perskich.
12. Świat grecki w V–IV w. p.n.e.
a) Hegemonia Aten na morzu i wojna peloponeska.
b) Demokracja ateńska po wojnach grecko-perskich.
c) Jednostka i społeczeństwo w starożytnej Grecji.
13. Religia, literatura, sztuka i filozofia Greków
a) Periodyzacja dziejów kultury greckiej.
b) Jednostka i społeczeństwo w starożytnej Grecji.
c) Bogowie olimpijscy i ich kult.
d) Architektura, rzeźba i malarstwo starożytnych Greków.
e) Literatura Grecka.
f) Filozofia grecka.
14. Filozofia grecka
a) Jońska filozofia przyrody.
b) Szkoły pitagorejska i eleacka.
c) Sofiści.
d) Wielcy filozofowie – Sokrates, Platon, Arystoteles.
15. Wyprawa Aleksandra Wielkiego. Hellenizm
-3-
a) Macedonia – kraj i mieszkańcy.
b) Zwycięstwo Filipa II nad Grekami.
c) Powstanie Związku Korynckiego.
d) Podboje Aleksandra Wielkiego.
e) Monarchie hellenistyczne.
f) Kultura hellenistyczna.
16. Starożytny Wschód i Starożytna Grecja
1
119
1
120
1-2
125
1
131
1
135
(lekcja sprawdzająca)
17. Początki dziejów Rzymu i narodziny Imperium
a) Italia – obszar i mieszkańcy.
b) Od Rzymu królewskiego do Republiki.
c) Podboje rzymskie w Italii.
d) Ekspansja Rzymu w basenie Morza Śródziemnego.
e) Polityka Rzymu wobec podbitych ludów.
18. Rozkwit i upadek Republiki w Rzymie
a) Ustrój Republiki Rzymskiej w II–I w. p.n.e.
b) Przemiany gospodarcze, społeczne i polityczne w II–I w. p.n.e.
c) Powstanie Cesarstwa.
19. Cesarstwo Rzymskie
w I–II w. n.e.
a) Obszar Cesarstwa Rzymskiego w I–II w. n.e.
b) Ustrój polityczny i społeczny Cesarstwa w okresie pryncypatu.
c) Organizacja prowincji w I–II w. n.e.
d) Rola miast i armii w procesie romanizacji.
20. Kultura Imperium Rzymskiego
a) Kultura łacińska a kultura grecka.
b) Język łaciński, literatura łacińska i grecka.
-4-
c) Prawo rzymskie, filozofia, pisarstwo historyczne, geografia.
d) Sztuka i architektura rzymska.
21. Religie tradycyjne w świcie rzymskim. Chrystianizacja Imperium Rzymskiego
1
139
1
144
1
149
1
152
1
156
a) Religie Imperium Rzymskiego.
b) Sytuacja w Palestynie i działalność Jezusa.
c) Pierwsze gminy chrześcijańskie.
d) Organizacja, doktryna i system wartości chrześcijaństwa.
e) Chrześcijaństwo a władza rzymska.
22. Upadek Cesarstwa Rzymskiego na Zachodzie – koniec jedności świata śródziemnomorskiego
a) Najazdy barbarzyńskie na terytorium Cesarstwa.
b) Przemiany systemu władzy Cesarstwa i podziały Imperium.
c) Załamanie się struktur społecznych i gospodarczych Imperium Rzymskiego.
d) Kryzys kultury i religii tradycyjnych w państwie rzymskim.
23. Cywilizacja grecko-rzymska – fundament naszej kultury
(lekcja powtórzeniowo-sprawdzająca)
24. Początki średniowiecznej Europy. Powstanie państw barbarzyńskich na gruzach Cesarstwa
Zachodniorzymskiego
w V–VII w.
a) Państwa sukcesyjne na terenach Cesarstwa Zachodniego.
b) Powstanie i rozwój państwa Franków.
c) Germanie i Rzymianie w państwach barbarzyńskich – wzajemne relacje.
d) Rola Kościoła katolickiego w Europie po upadku Cesarstwa Rzymskiego.
25. Bizancjum – nowy Rzym
a) Próby odbudowy Cesarstwa przez Justyniana (VI w.).
b) Sytuacja gospodarczo-społeczna i system władzy Bizancjum.
c) Chrześcijaństwo wschodnie i organizacja Kościoła wschodniego.
d) Kultura bizantyjska.
e) Kryzys Cesarstwa Bizantyjskiego (VII–pocz. IX w.).
-5-
f) Odrodzenie Bizancjum
(IX–XI w.).
g) Wpływy bizantyjskie w Europie.
26. Arabowie i świat islamu
1
162
1
165
1
171
1
174
1
176
a) Narodziny islamu.
b) Powstanie i organizacja imperium arabskiego.
c) Podziały religijne i polityczne świata arabskiego.
d) Cywilizacja, kultura i sztuka świata islamu.
27. Monarchia Karola Wielkiego
a) Początki władzy Karolingów.
b) Zasięg terytorialny i organizacja państwa Karola Wielkiego.
c) Odnowienie cesarstwa rzymskiego.
d) Kultura czasów karolińskich.
e) Rozpad monarchii karolińskiej.
28. Początki społeczeństwa feudalnego
a) Główne cechy wczesnośredniowiecznego rolnictwa.
b) Początki systemu lennego.
c) Włość ziemska i jej organizacja.
d) Miasta wczesnego średniowiecza.
29. Społeczeństwo i gospodarka wczesnego średniowiecza
(lekcja powtórzeniowo-sprawdzająca)
30. Powstanie państw w Europie Północnej i Środkowo-Wschodniej oraz ich chrystianizacja
a) Zasięg terytorialny i skutki wypraw Normanów.
b) Powstanie państw skandynawskich.
c) Plemiona słowiańskie – system organizacji społeczno-politycznej.
d) Powstanie państw w Europie Środkowej.
e) Chrystianizacja Słowian południowych.
f) Powstanie i rozwój Rusi Kijowskiej.
-6-
31. Władze i idee uniwersalne
1
181
1
185
1
187
1
191
1
195
1
199
a) Cesarstwo Ottonów – zasięg i polityczne oddziaływanie.
b) Ideowe i polityczne podstawy uniwersalnej władzy papieży.
c) Ruchy odnowy w Kościele zachodnim – reformy klunicka i gregoriańska.
d) Spór cesarstwa z papiestwem o inwestyturę.
32. Sztuka chrześcijaństwa zachodniego
a) Architektura romańska – cechy charakterystyczne.
b) Sztuka romańska – tematyka.
c) Symbolizm sztuki romańskiej.
33. Powstanie państwa polskiego
a) Rozmieszczenie i organizacja społeczna plemion lechickich.
c) Czynniki państwotwórcze na ziemiach polskich.
d) Organizacja państwa Mieszka I.
e) Przyczyny i skutki przyjęcia chrztu.
34. Polityka wewnętrzna i zagraniczna Bolesława Chrobrego
a) Główne cele polityki zagranicznej Bolesława Chrobrego i ich realizacja.
b) Polityka wewnętrzna Bolesława Chrobrego.
c) Czasy Bolesława Chrobrego w średniowiecznej tradycji.
35. Kryzys i odbudowa monarchii piastowskiej
a) Załamanie państwa piastowskiego – przyczyny, przebieg i skutki.
b) Odbudowa państwa przez Kazimierza Odnowiciela.
c) Ekspansja i konflikty wewnętrzne za panowania Bolesława Śmiałego.
36. Polityka wewnętrzna i zagraniczna Bolesława Krzywoustego
a) Konflikty w łonie dynastii i dojście Bolesława Krzywoustego do władzy.
b) Sukcesy i niepowodzenia w polityce zagranicznej.
-7-
c) Testament Bolesława Krzywoustego.
37. Społeczeństwo, gospodarka i kultura w czasach pierwszych Piastów
1
202
1
205
1
206
1
210
1
217
1
222
1
226
a) Rozwój społeczno-gospodarczy ziem polskich w czasach pierwszych Piastów.
b) Kultura czasów pierwszych Piastów.
38. Europa i Polska we wczesnym średniowieczu
(lekcja powtórzeniowa)
39. Przemiany gospodarcze i społeczne w Europie w XI–
XIII w.
a) Świat gospodarki europejskiej w okresie rozkwitu średniowiecza.
b) Zmiany społeczne w okresie rozkwitu średniowiecza.
40. Przemiany polityczne w państwach Europy Zachodniej w okresie rozkwitu średniowiecza
a) Rozdrobnienie feudalne – podłoże społeczno-polityczne.
b) Odbudowa władzy centralnej w monarchiach zachodniej Europy.
c) Początki zgromadzeń stanowych.
41. Krucjaty i inne formy ekspansji europejskiej. Zagrożenia zewnętrzne
a) Podłoże ruchu krucjatowego.
b) Skutki krucjat.
c) Zagrożenie mongolskie i jego konsekwencje.
42. Kościół w okresie rozkwitu średniowiecza – oddziaływanie polityczne i kulturowe
a) Rola papiestwa w Europie na przełomie XII i XIII w.
b) Nowe formy życia zakonnego.
c) Uniwersytety – podstawy materialne, organizacja, zadania.
d) Początki literatury w językach narodowych.
43. Sztuka gotycka
-8-
a) Styl gotycki w architekturze.
b) Rzeźba gotycka – cechy, tematyka.
c) Malarstwo gotyckie – tematyka.
d) Symbolizm sztuki gotyckiej.
e) Recepcja sztuki gotyckiej.
44. Polska w okresie rozbicia dzielnicowego – przemiany polityczne
1
229
1
233
1
238
1
240
1
243
1
246
a) Chronologia rozbicia dzielnicowego.
b) Przemiany polityczne na ziemiach polskich w dobie rozbicia dzielnicowego.
c) Zagrożenie zewnętrzne.
45. Przemiany gospodarczo-społeczne w Polsce w dobie rozbicia dzielnicowego
a) Kolonizacja na prawie niemieckim – przyczyny, formy, następstwa.
b) Kształtowanie się stanów.
c) Kultura Polski dzielnicowej.
46. Europa i Polska w czasach rozkwitu średniowiecza
(lekcja powtórzeniowa)
47. Kryzys społeczno-ekonomiczny i wielkie konflikty polityczne w Europie XIV–XV w.
a) Kryzys w Europie Zachodniej.
b) Wielkie konflikty polityczne w Europie Zachodniej.
c) Wojny husyckie.
48. Władze uniwersalne i państwa Europy Zachodniej w XIV–XV w.
a) Władze uniwersalne u schyłku średniowiecza.
b) Suwerenność królestw Europy Zachodniej.
c) Powstanie zjednoczonej Hiszpanii.
d) Sytuacja polityczna we Włoszech.
49. Państwa Europy Środkowej i Wschodniej w XIV–XV w.
a) Rozwój Europy Środkowej w XIV–XV w.
b) Europa Wschodnia w XIV–XV w.
-9-
50. Zjednoczenie ziem polskich
1
250
1
253
1
258
1
263
1
267
1
270
a) Tendencje zjednoczeniowe.
b) Walka o zjednoczenie ziem polskich.
c) Polityka zagraniczna Władysława Łokietka.
51. Królestwo Polskie za Kazimierza Wielkiego i Andegawenów
a) Polityka zagraniczna Kazimierza Wielkiego.
b) Terytorium i ludność.
c) Przeobrażenia gospodarcze.
d) Przeobrażenia społeczne.
e) Zmiany polityczne.
f) Osiągnięcia kulturalne.
g) Andegawenowie na tronie polskim.
52. Królestwo Polskie w Unii z Litwą
a) Polska i Litwa przed zawarciem unii w Krewie.
b) Jagiełło na polskim tronie – okoliczności i warunki unii w Krewie.
c) Czynniki wzmacniające i osłabiające unię polsko-litewską.
c) Skutki polityczne i społeczne unii polsko-litewskiej.
53. Królestwo Polskie w dobie rządów Władysława Jagiełły – stosunki z sąsiadami i polityka
wewnętrzna
a) Polsko-litewskie zmagania z Krzyżakami.
b) System polityczny Królestwa Polskiego i jego oddziaływanie na Litwę.
54. Średniowieczna Polska i Litwa pod rządami Jagiellonów
a) System polityczny Królestwa Polskiego i jego przeobrażenia.
b) Polityka zagraniczna Jagiellonów – stosunki polsko-krzyżackie.
c) Polityka zagraniczna Jagiellonów – polityka dynastyczna.
55. Gospodarka i społeczeństwo polskie końca XIV i XV w.
- 10 -
a) Rozwój gospodarczy ziem polskich.
b) Struktury społeczne i ich przeobrażenia w XV w.
56. Kultura polska w XIV–XV w.
1
275
1
279
a) Rozwój szkolnictwa i nauki.
b) Dwór królewski jako centrum kulturalne.
c) Gotyk w Polsce.
d) Rozwój języka polskiego.
57. Koniec średniowiecza i spadek po epoce
a) Cezury średniowiecza.
b) Nowe zjawiska w kulturze i życiu społecznym Włoch w XIV–XV w.
c) Trwałe osiągnięcia kultury średniowiecznej.
d) Czynniki jedności i różnorodności kultury europejskiej w średniowieczu.
- 11 -