4. prawo do jawnego rozpatrzenia sprawy

W jakich sytuacjach mogę ubiegać się o wznowienie postępowania?
Postępowanie sądowe zakończone prawomocnym orzeczeniem wznawia się, jeżeli (por. art. 540 k.p.k.):
•w związku z postępowaniem dopuszczono się przestępstwa, a istnieje uzasadniona podstawa do
przyjęcia, że mogło to mieć wpływ na treść orzeczenia;
•po wydaniu orzeczenia ujawnią się nowe fakty lub dowody nieznane przedtem sądowi, wskazujące na
to, że:
1.nie popełniłeś czynu albo czyn nie stanowił przestępstwa lub na mocy odpowiednich przepisów
nie podlegałeś karze;
2.skazano Cię za przestępstwo zagrożone karą surowszą albo nie uwzględniono okoliczności zobowiązujących do nadzwyczajnego złagodzenia kary albo też błędnie przyjęto okoliczności wpływające na nadzwyczajne obostrzenie kary;
3.gdy sąd umorzył lub warunkowo umorzył postępowanie karne błędnie przyjmując, że popełniłeś
zarzucany Ci czyn;
•Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności z Konstytucją, ratyfikowaną umową międzynarodową
lub z ustawą przepisu prawnego, na podstawie którego zostało wydane orzeczenie w Twojej sprawie.
4. PRAWO DO JAWNEGO ROZPATRZENIA
SPRAWY
OSKARŻONY, POKRZYWDZONY
W jaki sposób realizowane jest prawo do jawnego rozpoznania sprawy?
Co do zasady rozprawy sądowe odbywają się jawnie. Oznacza to, że na sali rozpraw oprócz sądu, oskarżonego, pokrzywdzonego, prokuratora mogą przebywać także inne osoby, które z różnych powodów są
zainteresowane toczącym się procesem. Istnieje jednak szereg okoliczności, które sąd może wziąć pod
uwagę i jawność rozprawy wyłączyć. Wyłączenie jawności rozprawy ma ten skutek, że na rozprawie nie
może być obecna publiczność, a jedynie strony postępowania oraz osoby, którym zezwoli na to sąd, a nadto tzw. osoby zaufania. Każdy oskarżyciel oraz oskarżony może wyznaczyć maksymalnie dwie osoby zaufania, zaś w postępowaniu o wykroczenia – jedną osobę (por. art. 361 § 1 k.p.k., 70 § 3 k.p.w.).
Sąd obowiązkowo, w każdym wypadku, wyłącza jawność, jeżeli treść rozprawy mogłaby obrażać dobre obyczaje lub naruszać ważny interes prywatny (por. art. 360–362 k.p.k., por. art. 70 k.p.w., por. art. 159 k.k.s.).
Rozprawa w sprawie o pomówienie lub znieważenie toczy się zawsze z wyłączeniem jawności, a więc bez
udziału publiczności, chyba że będąc pokrzywdzonym wystąpisz z wnioskiem o jej jawność – tutaj decyzja
należy wyłącznie do Ciebie (por. art. 359 § 2 k.p.k.).
Pamiętaj, że nawet jeżeli jawność całej rozprawy zostanie wyłączona i publiczność będzie musiała opuścić salę rozpraw, nie dotyczy to ogłoszenia wyroku, które zawsze odbywa się przy otwartych drzwiach
(por. art. 364 k.p.k.).
Czy mogę nagrywać to, co się dzieje podczas rozprawy?
Jeżeli nie będzie żadnych przeciwwskazań, szczególnie nie będzie to miało wpływu na prawidłowość
postępowania, to sąd na Twój wniosek wyrazi zgodę na utrwalenie przez Ciebie przebiegu rozprawy, ale tylko za pomocą urządzenia rejestrującego dźwięk, a nie obraz, czyli np. za pomocą dyktafonu
(por. art. 358 k.p.k., por. art. 70 § 5 k.p.w.).
SKAZANY
Czy posiedzenia sądu w postępowaniu wykonawczym są jawne?
W postępowaniu wykonawczym obowiązuje generalna zasada braku jawności. Również posiedzenia sądu
nie są dostępne dla publiczności. Biorą w nich udział tylko strony postępowania, a osoby, które nie są
stroną postępowania, mogą wziąć udział w takich posiedzeniach tylko wyjątkowo, w szczególnych okolicznościach, jeżeli może to mieć znaczenie dla rozstrzygnięcia Twojej sprawy (por. art. 22 § 2 k.k.w.).
28
PRAWA OBYWATELA