kwartalnik tes - Towarzystwo im. Edyty Stein

WWW.EDYTASTEIN.ORG.PL
WROCŁAW, UL. NOWOWIEJSKA 38
KWARTALNIK TES
PISMO TOWARZYSTWA IM. EDYTY STEIN
NR 01/2007 (16) WIELKANOC 2007
T O W A R ZY ST WO I M . E DYT Y S TE IN
Skład redakcji:
Anita Czarniecka-Stefańska, Arkadiusz Hojny,
Paulina Hojny, Marian Łukaszewicz,
Wiktoria Miller, Dominik Ptak,
Ulrike Poetzsch, Michael Wahl, Renata Zając
ul. Nowowiejska 38, 5 0-315 WROCŁAW
tel. / fax. (+48) 71 3720977
www.edytastein.org.pl
Bank BISE o / Wrocław
29 1370 1301 0000 1701 4863 6900
SPIS TREŚCI:
Arkadiusz Hojny, Wprowadzenie........................................S. 2
Arkadiusz Hojny, 1 %.............................................................. S. 2
Agnieszka Rybińska, Pascha we wspomnieniach Edyty
Stein..............................................................................................S. 3
Agnieszka Rybińska, Kącik bibliofila................................S. 3
Marian Łukaszewicz, Waltraud Herbstrith, Edith Stein –
ihr wahres Gesicht (Prawdziwe oblicze Edyty Stein).....S.6
Wiktoria Miller, Wystawa „Narodowy socjalizm i ruch
oporu we Wrocławiu 1933-45.............................................S. 7
Agnieszka Rybińska, Książki godne polecenia
(„JEROZOLIMA. MIASTO TRZECH RELIGII”, „O JERUZALEM! DRAMATYCZNA
OPOWIEŚĆ O POWSTANIU PAŃSTWA IZRAEL”)........................................S. 7
Arkadiusz Hojny, Wrocław Edyty Stein............................S. 3
Renata Zając, Na półkach księgarskich („AUTOPORTRET Z
Anita Czarniecka-Stefańska, Szukając prawdy. Edyta
Stein w kulturze polskiej.....................................................S. 4
LISTÓW”, „DROGI POZNANIA BOGA”, „ŚWIĘTA EDYTA STEIN”,
Renata Zajączkowska, VII Dni Edyty Stein......................S. 4
Agnieszka Rybińska, Judaizm religią księgi..................S. 5
„FUNDAMENTALNA ROLA WIARY W ŻYCIU I PISMACH ŚW. TERESY BENEDYKTY
OD KRZYŻA EDYTY STEIN”, „DUSZNIKI ZDRÓJ, JAKICH NIE ZNACIE”)......S.
8
Salon Edyty Stein........................................................................S. 8
Planowane imprezy w Domu Edyty Stein.........................S. 8
Szanowni Państwo,
Drodzy Przyjaciele Edyty Stein!
Zbierając materiały do obecnego wydania Kwartalnika,
postanowiliśmy nieco zmienić jego formułę, i korzystając z
okazji, iż od kilku miesięcy, dzięki wsparciu Fundacji
Renovabis, mamy możliwość lepszej prezentacji i
udostępniania naszego księgozbioru, chcielibyśmy nieco
przybliżyć kilka
pozycji
wartych
naszym zdaniem
zainteresowania, a które znajdziecie Państwo w naszej
bibliotece, ew. w księgarniach.
Drodzy członkowie i sympatycy
Towarzystw im. Edyty Stein!
Ustawa o organizacjach pożytku publicznego i
wolontariacie z kwietnia 2003 roku wprowadziła zupełnie
nową możliwość wspierania działalności organizacji
pozarządowych poprzez odpis 1% podatku na rzecz
wybranej przez siebie organizacji, która jest organizacją
pożytku publicznego.
Towarzystwo im. Edyty Stein jest zarejestrowaną
organizacją pożytku publicznego. Na stronach
Ministerstwa Sprawiedliwości można sprawdzić naszą
rejestrację - www.opp.ms.gov.pl. Zgodnie z ustawą O
działalności organizacji pożytku publicznego i wolontariacie
uchwaloną przez Sejm RP 24 kwietnia 2003 roku
organizacje takie mogą się ubiegać o 1% podatku
dochodowego od osób fizycznych. Wpłacony przez
Państwa podatek zostanie następnie zwrócony przez
Urząd Skarbowy (lub pomniejsza Państwa wpłatę).
Swego rodzaju pretekstem do tego stało się długo
oczekiwane wydanie nowej wersji przewodnika po Wrocławiu
śladami Edyty Stein w dwóch wersjach językowych (Wrocław
Edyty Stein i Edith Steins Spuren in Breslau). Wierzymy, iż
publikacja ta przysporzy Państwu wiele radości. Przy okazji
chcielibyśmy podziękować autorkom poprzedniego wydania,
Paniom Halinie Okólskiej i Danucie Mrozowskiej, za wyrażenie
zgody na publikację, a Muzeum Miejskiemu Wrocławia za
udostępnienie zdjęć. Publikacja powstała jako ponad roczny
projekt przy finansowym wsparciu Urzędu Marszałkowskiego
Województwa Dolnośląskiego, Konsulatu Generalnego RFN we
Wrocławiu oraz Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej.
Kolejnym wydawnictwem jest nasza broszurka, będąca
swego rodzaju kontynuacją tej sprzed dwóch lat. Zawiera ona
wszystkie najważniejsze informacje o naszej działalności i
planach na przyszłość. Cieszymy się, że udało nam się pozyskać
do współpracy Prezydenta Wrocławia, dr Rafała Dutkiewicza, i
Konsula Generalnego Niemiec we Wrocławiu, dr Helmuta
Schoepsa, którzy zgodzili się napisać słowo wstępne do naszej
publikacji.
Ustawa zobowiązuje nas do upublicznienia raportów
finansowych i merytorycznych (takie sprawozdanie
znajduje się zarówno na naszych stronach internetowych,
jak i w Monitorze Rządowym).
Przedstawiamy Państwu poniżej, jak przekazać 1%
swojego podatku na rzecz Towarzystwa i wypełnić
właściwie zeznanie podatkowe.
1.
ustalić wysokość podatku należnego za miniony rok
podatkowy (w ramach PIT-u rocznego).
2.
obliczyć 1% podatku, odrzucając grosze (np. jeżeli
jest to 45,61zł, wpisujemy 45 zł)
3.
przy wypełnianiu formularza PIT w części
zatytułowanej „Obliczenia zobowiązania
podatkowego” znajdziemy rubrykę „Kwota
zmniejszenia z tytułu wpłaty na organizację
pożytku publicznego art.27d ustawy”. Tutaj
wpisujemy kwotę obliczonego 1%.
4.
wpłacamy 1% w terminie składania zeznania na
rachunek:
Towarzystwo im. Edyty Stein,
ul. Nowowiejska 38, 50-315 Wrocław
BZ WBK S.A. oddział V Wrocław
10 1090 1522 0000 0000 5201 9039
Nasz Kwartalnik powstaje zarówno w wersji papierowej,
jak i elektronicznej. Zdajecie sobie Państwo sprawę, iż wysłanie
do każdego naszego członka i sympatyka wydrukowanego
egzemplarza to są już poważne koszty. Dlatego prosimy o
udostępnianie adresów mailowych, abyśmy mogli do Państwa
docierać tą drogą.
Przy okazji też chcemy zaanonsować dwa duże wydarzenia
– na lipiec planowane seminarium poświęcone tekstom Edyty
Stein organizowane przez ks. Prof. Jerzego Machnacza (Papieski
Fakultet Teologiczny) we współpracy z prof. Hanną-Barbarą
Gerl-Falkovitz (Universitaet Erlangen). Z kolei w październiku, z
okazji 116-ej rocznicy urodzin Edyty Stein, organizujemy
konferencję poświęconą kwestiom kobiecym u Edyty Stein,
poprzedzoną warsztatmi dla dzieci młodzieży. Już dzisiaj
serdecznie zapraszamy – szczegóły wkrótce.
W imieniu Zarządu i Współpracowników
Dr Arkadiusz Hojny, Prezes
Dokument wpłaty – przelew musi zawierać:
IMIĘ, NAZWISKO,
ADRES OSOBY WPŁACAJĄCEJ.
Tytułem przelewu wpisujemy:
„DLA TOWARZYSTWA IM. EDYTY STEIN –
1% PODATKU ZGODNIE Z ART. 27d USTAWY”
5.
wypełniony formularz należy wysłać do Urzędu
Skarbowego.
Serdecznie dziękujemy!
W razie pytań czy wątpliwości chętnie służymy Państwu pomocą
pod nr tel. 071/372 09 77 lub e-mail: [email protected]
Wyboru dokonała Agnieszka Rybiśska
Agnieszka Rybińska
KĄCIK BIBLIOFILA ...
Edith Stein: fragmenty Autobiografii,
Przekład s. J. I. Adamskiej
Wszystkim członkom TES i czytelnikom Kwartalnika
TES chciałabym zaproponować stworzenie na jego łamach
Kącika Bibliofila. Jeżeli ktoś z nas przeczyta jakąś ciekawą
książkę, tematycznie związaną z problemami bliskimi celom
Towarzystwa warto, by w formie krótkiej recenzji podzielił
się z innymi własnymi przemyśleniami. Przysłane na adres
TES recenzje moglibyśmy zamieszczać w Kwartalniku,
tworząc w ten sposób pewną okazję i szansę dla naszej
formacji intelektualnej i duchowej.
Proponuję, by na łamach Kwartalnika propagować takie
pozycje książkowe, które dotyczą:
1) osoby i duchowego dziedzictwa Edyty Stein,
2) dialogu chrześcijańsko-żydowskiego, ale i
duchowości chrześcijaństwa i judaizmu,
3) wszelkich kwestii historycznych i kulturowych
związanych z pojednaniem polsko-niemieckim i
dialogiem między różnymi kręgami kulturowymi.
Kącik Bibliofila – przy współpracy różnych osób –
mógłby stać się formą wymiany myśli i doświadczeń
pomiędzy członkami TES, a sam Kwartalnik stałby się
wówczas nie tylko nośnikiem informacji, ale i pomocą w
realizowaniu celów TES. Jestem przekonana, że są one
bliskie wszystkim czytelnikom Kwartalnika i każdy z nas ma
na pewno jakieś doświadczenia, którymi mógłby ubogacić
innych. Mam też nadzieję, że propozycja stworzenia Kącika
Bibliofila zostanie dobrze przyjęta i przyczyni się do naszego
rozwoju.
Do największych wydarzeń domowego życia należały
obok uroczystości rodzinnych wielkie święta żydowskie, jak
Pesach (Pascha) zbiegająca się czasem z Wielkanocą, Nowy
Rok i Dzień Pojednania (we wrześniu lub październiku,
zależnie od różnic między kalendarzem żydowskim a
gregoriańskim).
Większości chrześcijan nie jest znane, że "Święto
Przaśnikow", będące pamiątką wyjścia dzieci Izraela z Egiptu,
obchodzi się do dnia dzisiejszego w ten sam w jaki
obchodził je Chrystus z uczniami, gdy podczas ostatniej,
pożegnalnej wieczerzy ustanowił Najświętszy Sakrament
Ołtarza. Wprawdzie od czasów zburzenia świątyni
jerozolimskiej już się nie zabija baranka wielkanocnego, ale
najstarszy członek rodziny, odmawiając przepisane
modlitwy, nadal rozdziela domownikom niekwaszony chleb
i gorzkie zioła symbolizujące gorycz wygnania. Błogosławi
też wino i czyta biblijny opis uwolnienia narodu izraelskiego
z Egiptu.
W zwyczajach świątecznych ujawnia się swoista
konsekwencja właściwa duchowi Żydów: przez cały tydzień
nie tylko nie spożywa się nic kwaszonego, lecz nawet dom
musi być uprzątnięty z kwasu. Liczna rodzina musi się
oczywiście zawczasu zaopatrzyć w wielki zapas przaśników
("macy"). Wypiekają je dwie piekarnie, według ściśle
określonych przepisów i "pod nadzorem rabinatu".
Otrzymywaliśmy je już kilka dni przed świętem, w
olbrzymich rolach, owiniętych w brązowy lub szary papier;
nie wolno ich było jednak ruszać. Aż do pierwszego
"wieczoru sederowego" (biorącego nazwę od ściśle
oznaczonego porządku, obowiązującego w czasie tej
wieczerzy). W dniach przygotowań świątecznych cały dom
bywał przewracany do góry nogami. Usuwało się wszelki
kwas, a ostatnie kromki chleba wymiatało się i paliło. Na tym
nie koniec. Usuwano również do magazynu albo do piwnicy
wszystkie naczynia. W ich miejsce przynoszono inne, które
wskutek całorocznego nieużywania musiały być gruntownie
czyszczone. Tak było w moim dzieciństwie; później jednak
liberalne, starsze rodzeństwo "wytargowało" u matki trochę
złagodzeń. Dni przygotowań są dla żydowskich kobiet
bardzo pracowite; z radością witają wieczór sederowy i
zaczynające się święta. (Święta żydowskie rozpoczynają się
w wigilię, ze wzejściem pierwszej gwiazdy).
Arkadiusz Hojny
WROCŁAW EDYTY STEIN
My, dzieci, cieszyłyśmy się oczywiście bardzo z tej
wyrwy w codziennej szarości, witałyśmy radośnie rytualne
talerze i miski, nie widziane cały rok. Cieszyłyśmy się bardzo
na świąteczne wieczory, kiedy to w uroczystej kolejności
wśród wielu modlitw podawano nam potrawy. Spełniałam
przy tym szczególną rolę: liturgia uczty sederowej
przewidywała szereg pytań, które zadawało najmłodsze
dziecko, aby się dowiedzieć, dlaczego ta noc rożni się od
wszystkich innych nocy. Ojciec rodziny odpowiadając,
objaśniał sens poszczególnych zwyczajów. Później, gdy ja
sama byłam już "wtajemniczona", cieszyłam się, że
bratankowie i siostrzenice uwolniły mnie od tego
obowiązku. W ogóle kult świąteczny tracił wartość przez to,
że tylko moja matka i młodsze dzieci sprawowały go
nabożnie. Bracia, którzy w zastępstwie zmarłego ojca mieli
odmawiać modlitwy, czynili to lekceważąco. Najstarszy brat
był nieobecny, a młodszy musiał przejąć rolę głowy domu,
widziało się: wyraźnie, ze kpi sobie z tego wszystkiego.
Większe jeszcze znaczenie od święta Paschy ma uroczystość
Roku i Dzień Pojednania.
3
Na przełomie roku ukazał się przewodnik po Wrocławiu
śladami wybitnej jego mieszkanki, Edyty Stein, św. Teresy
Benedykty od Krzyża. Niniejsza edycja jest zaktualizowana
wersja pierwszego wydania przewodnika, który powstał
niespełna dziesięć lat temu. Wydawnictwo cieszyło się na
tyle dużą popularnością, iż jego nakład został szybko
wyczerpany. Dodatkowo dynamiczny rozwój naszego miasta
spowodował potrzebę dokonania niezbędnych uzupełnień.
Obie autorki, panie Danuta Mrozowska i Halina Okólska,
wyraziły uprzejma zgodę na dokonanie tych zmian.
W ramach projektu edukacyjnego, dofinansowanego
przez Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego,
nad nowa wersją pracowała grupa studencka w składzie
Paweł Jaroch, Karolina Mysiak, Ewa Pater, Kuba Tabaczek,
Aleksandra Tabaczek, pod przewodnictwem Joanny Nieć.
Ostateczna redakcja tekstów jest dziełem Joanny Nieć i
Pauliny Hojny, przy współudziale dr Mariana Łukaszewicza
(który był również inicjatorem powstania pierwszego
wydania), Anity Czarnieckiej-Stefańskiej, Renaty Zając i
Renaty Zajączkowskiej. Młodzi ludzie wykonali ponadto
część aktualnych fotografii, sięgnięto też do zdjęć
archiwalnych z poprzedniego wydania oraz wykorzystano
fotografie autorstwa Anity Czarnieckiej-Stefańskiej (która od
ponad 15 lat wykonuje zdjęcia do archiwum Towarzystwa
im. Edyty Stein). Opracowanie graficzne oraz projekt okładki
wykonał Jacek Dziubiński, który użyczył również kilku swoich
zdjęć.
Pragniemy podziękować Fundacji Współpracy PolskoNiemieckiej oraz Konsulatowi Generalnego Niemiec we
Wrocławiu za finansowe wsparcie wydania obu wersji
językowych (polskiej i niemieckiej), Joannie Nieć i Michałowi
Czapara za przygotowanie polskiej i niemieckiej wersji
wniosku do FWPN, jak również Ulrike Poetzsch i Dominikowi
Ptakowi za pomoc w pozyskiwaniu funduszy.
Nowa kolejność miejsc wytycza trasę, która jest nasza
propozycja na zwiedzenie Wrocławia śladami Edyty Stein.
Wrocławska aktorka pani Jadwiga Skupnik-Kurowska,
autorka i wykonawczyni monodramu Edyta Stein – życie
moje, przedstawiła genezę swojego dokonania. Drugim
wyznaniem,. Zamieszczonym w książce, jest zwierzenie się
swego powołania do Karmelu, jakiego doświadczyła młoda,
ładna dziewczyna Jolanta Kornecka, malująca obraz Edyty
Stein do kaplicy Jej imienia w kościele św. Michała
Archanioła we Wrocławiu. Przy tym obrazie wiele osób, jak
również i ja zostało wysłuchanych, a jego twórczyni jest teraz
siostrą karmelitanką s. Michaela od Boga Wszechmogącego.
W książce zamieszczono przetłumaczony z języka
angielskiego wiersz napisany przez siostrzenicę Edyty Stein
panią Susanne Batzdorff Tante Edith. Drugim wierszem jest
utwór napisany przez wrocławskiego kaznodzieję ks.
Mirosława Drzewieckiego Jasny kamień – do tych słów
muzykę napisała pani Grażyna Pstrońska i tak powstał hymn.
Za zgodą autora, pana Roberta Gawłowskiego, włączono w
książkę napisaną przed kilku laty sztukę o Edycie Stein
Droga w ciemności. Książkę dopełniają wypowiedzi dwóch
prezesów Towarzystwa – panów Wojciecha Hanna i Mariana
Łukaszewicza.
Publikacja zawiera ponadto dwadzieścia kolorowych
fotografii ilustrujących dzieła sztuki, kościoły i tablice
poświęcone Edycie Stein.
Anita Czarniecka-Stefańska
Szukając Prawdy. Edyta Stein w kulturze polskiej
Darem dla Ojca świętego od Towarzystwa im. Edyty
Stein, w podziękowaniu za wyniesienie na ołtarze Siostry
Teresy Benedykty od Krzyża, stała się książka pt. „Szukając
prawy – Edyta Stein w kulturze polskiej”. Książkę wręczył
Papieżowi w procesie darów podczas Mszy kanonizacyjnej
ówczesny prezes Marian Łukaszewicz. Spełniły się marzenia
wszystkich członków Towarzystwa, autorów poszczególnych
pozycji w książce i moje jako redaktorki – uradowaliśmy
Papieża, wielkiego admiratora duchowości Edyty Stein.
Zebrane materiały w książce pokazały – jak ogromnym
kultem darzona jest w Polsce Edyta Stein, jak inspiruje i
ubogaca twórców kultury polskiej o wartości skierowane na
Boga, którego uporczywe poszukiwanie jako Prawdy i radość
w odnalezieniu Go w chrześcijaństwie stały się treścią Jej
życia i twórczości.
Będąc pomysłodawcą tej książki, a potem jej
redaktorem, doznawałam na każdym kroku wielkiej
Opatrzności Bożej. Potwierdziły się słowa Edyty Stein:
„Patrząc przez pryzmat Boży na życie ludzkie nie ma
przypadków” i jeśli Bóg daje nam jakieś zadanie a my Mu
zawierzymy – to Bóg nas poprowadzi. Jestem z
wykształcenia chemikiem i nigdy nie przypuszczałam, że
będę redagować książkę, że zostanie ona wydana i wręczona
Ojcu świętemu – do dziś dziękuję Bogu za to.
Książka została wydana na wysokim poziomie
edytorskim
przez
Wydawnictwo
Uniwersytetu
Wrocławskiego a na jej treść składają się rozprawy, artykuły
próbujące przedstawić wszechstronną osobowość Edyty
Stein, widzianą i odczuwaną przez polskich autorów, polską
bibliografię Edyty Stein 1950-1997 (421 pozycji), sztukę
teatralną o Edycie Stein, hymn na cześć Edyty Stein oraz
dwadzieścia fotografii dzieł sztuki poświęconych Edycie
Stein.
Późną jesienią 1996 roku, dwie przesłanki nasunęły mi
pomysł wydania książki o kulcie Edyty Stein w Polsce.
Pierwsza to przekazana Towarzystwu im. Edyty Stein polska
bibliografia Edyty Stein, opracowana przez dr Mirosława
Mikołajczyka, druga to dochodzące z różnych źródeł
wiadomości o przygotowywanej kanonizacji, która być może
będzie miała miejsce we Wrocławiu podczas 46 Kongresu
Eucharystycznego na przełomie maja i czerwca 1997 roku.
Złożona bibliografia zaskoczyła nas samych swoją
objętością, jak i nie znanymi wcześniej wiadomościami.
Uświadomiłam sobie wówczas, że jeżeli dla nas członków
TES pewne przejawy kultu są zaskoczeniem, to również
Ojciec Święty może ich nie znać. Pomysł książki jako daru od
Towarzystwa dla Jana Pawła II zaakceptowany został przez
Zarząd i przystąpiłam do pracy mając na razie mgliste
pojęcie, co będzie się składać na treść książki. Autor
bibliografii poprosił w naszym imieniu swego przyjaciela dr
Eugeniusza Sakowicza o zebranie wszystkich wypowiedzi
Jana Pawła II na temat Edyty Stein. Zwróciłam się ponadto
do dr Cezarego Wąsa o wyrażenie zgody na umieszczenie w
książce jego cyklu wykładów o ewolucji myśli filozoficznej
Edyty Stein. Dr Jan Krasicki z Uniwersytetu Opolskiego
przekazał nam piękny esej Edyta Stein – świadek naszych
czasów. Wybitny i bardzo lubiany wrocławski ksiądz prof.
Roman Rogowski napisał rozprawę Tajemnica Szoah. Próby
teologicznej interpretacji.
Ówczesna wiceprezes, p. Renata Bardzik, przedstawiła
artykuł na podstawie swojej pracy magisterskiej Obraz
kobiety u Edyty Stein i dzisiaj.
Ciąg dalszy w kolumnie obok
Renata Zajączkowska
VII DNI EDYTY STEIN
Wzajemna życzliwość, chęć prowadzenia dialogu
między narodami, a nade wszystko fascynacja życiem i
działalnością Edyty Stein – Świętej Teresy Benedykty od
Krzyża – była inspiracją do zorganizowania we wrześniu
2001 roku VII Dni Edyty Stein w Polsce, we Wrocławiu – w
mieście urodzenia przyszłej Patronki Europy. Sześć
pierwszych Dni Edyty Stein odbywało się w małej
miejscowości Beuron/Donau, która w życiu Edyty Stein była
miejscem Jej wzrostu duchowego. W opactwie
Benedyktynów przemodliła wiele dni, zwłaszcza w okresie
Adwentu i Wielkiego Postu (w rekolekcjach adwentowych i
wielkopostnych).
Sympozjum zostało przygotowane przez Towarzystwo
im. Edyty Stein we współpracy z opactwem
benedyktyńskimw
Beuron,
Papieskim
Wydziałem
Teologicznym we Wrocławiu i Niemieckim Towarzystwem
Edyty Stein. Patronat nad całością objął ówczesny
Metropolita wrocławski Ks. Kardynał Henryk Gulbinowicz, a
patronat medialny Gazeta Wyborcza i Katolickie Radio
Rodzina.
W sympozjum uczestniczyło około 120 osób, w tym 50
uczestników z Niemiec i 70 z Polski, jak również pojedyncze
osoby z Francji, Belgii, Holandii i Islandii, wygłoszone
referaty były tłumaczone symultanicznie. Dwie dyskusyjne
sesje na temat Pojednanie polsko-niemieckie i Edyta Stein
jak i Dialog chrześcijańsko-żydowski i Edyta Stein
przekonały wszystkich uczestników, że nie ma tematów
trudnych przy życzliwym i pełnym zrozumienia stosunku
bliźniego do bliźniego.
Wykłady zostały w 2002 roku wydane w formie
dwujęzycznej publikacji, zawierającej również zdjęcia
przedstawiające obecność Edyty Stein w polskiej sztuce
sakralnej. Wydanie książki było możliwe dzięki pomocy
finansowej Konsulatu Generalnego RFN we Wrocławiu.
Publikacja jest dostępna w naszej bibliotece w DOMU
EDYTY STEIN.
4
Agnieszka Rybińska
cd.
4. JUDAIZM – RELIGIĄ KSIĘGI
Biblia jest niewątpliwie tym, co łączy chrześcijan i żydów. Dla
członków obu tych religii księgi Pisma Świętego są po prostu
Słowem Bożym. Wierzymy, że Bóg objawiał się poprzez wieki
w Swoim Słowie, co zostało spisane na kartach świętych
ksiąg. Dlatego Pismo Święte jest bardzo ważne w
doświadczeniu wiary - tak żydów jak chrześcijan - i jest
podstawą doktryn obu tych religii. Co do tego, nie mamy
wątpliwości i w tym punkcie zgadzamy się ze sobą.
Żydzi wierzyli, że tora i newiim przekazują słowa Jahwe
i to one stały się w judaizmie fundamentem nauki i prawa.
Takiego
znaczenia
nie
przypisywano
natomiast
bezpośrednio tekstom trzeciej grupy. Do Pism (ketuwim)
zaliczano zatem księgi poetyckie i mądrościowe (Ps, Prz, Hi,
Pnp, Koh, Lm, Est, Rt, Dn i łączone: Ezd + Ne i 1+2 Krl), których
nie odczytywano jednak podczas nabożeństw kultowych
(tak w Świątyni, jak w synagogach), ale traktowano je jako
pożyteczne w procesie przekazywania mądrości Izraela.
4.1. Biblia hebrajska a Biblia chrześcijańska
Kanon aleksandryjski ukształtował się w kręgu judaizmu
hellenistycznego, czyli w diasporze. Nie przyjął się tu ani
podział na torę, newiim, ketuwim, ani nie przestrzegano tak
ostro kryteriów kanoniczności, choć fundamentalne
znaczenie przypisywano Torze. Do kultu włączano zatem
również i inne teksty religijne, które oceniano za budujące i
pożyteczne. Dlatego spis ksiąg w aleksandryjskim kanonie
ksiąg natchnionych jest bogatszy o siedem ksiąg. Są to księgi
greckie, które powstały poza Palestyną, więc żydzi
palestyńscy uważali je za apokryfy. Są to księgi Estery, Judyty,
Tobiasza, 1 i 2 Machabejska, Mądrości, Syracha [Eklesiastyka],
Barucha, które obecnie nazywane są deuterokanonicznymi).
Należy jednak zauważyć, że w kręgu religii i kultury
chrześcijańskiej używamy takich określeń jak: Biblia, Pismo
Święte, Słowo Boże, natomiast żydzi mówią o Pismach albo o
Torze. Używa się nawet określeń: Biblia hebrajska i Biblia
chrześcijańska i są to określenia jak najbardziej poprawne.
Bowiem mówiąc o księgach świętych, czyli o księgach
natchnionych, nie zawsze mamy na myśli te same teksty.
Biblia chrześcijańska składa się z dwóch części:
Starego i Nowego Testamentu. Katolicki kanon, czyli spis
ksiąg natchnionych (tzn. uznawanych za Słowo Boże)
ustalono ostatecznie na Soborze Trydenckim w 1546 roku.
Jest to zbiór 73 ksiąg, które podzielone są na 46 ksiąg
Starego i 27 Nowego Testamentu. W zakresie Starego
Testamentu katolicy przyjęli kanon ksiąg z Septuaginty, zaś
protestanci palestyński kanon Biblii hebrajskiej (39+27).
Językiem Biblii jest przede wszystkim hebrajski, w
którym napisano księgi, choć znamy też fragmenty
niektórych z nich w języku aramejskim (fragmenty księgi
Daniela, Ezdrasza, werset w księdze Jeremiasza czy
pojedyncze słowa w księdze Rodzaju). Język grecki natomiast
dominował w kręgu kultury hellenistycznej i w nim powstałą
większość ksiąg deuterokanonicznych. Hebrajski uważano za
język święty, ściśle wiążący się ze sferą sacrum. Dlatego dla
celów kultu żydzi palestyńscy zawsze używali hebrajskiego,
nawet wówczas, gdy ich językiem mówionym był już
aramejski (po niewoli babilońskiej). W diasporze sytuacja
wyglądało nieco inaczej: wielu żydów nie znało już
hebrajskiego, greka (koine) była ich językiem ojczystym i
posługiwano się nią również podczas nabożeństw.
Słowo Testament oznacza tu pakt albo przymierze.
Odpowiadają bowiem dwóm okresom w historii Objawienia
/ komunikowania się Boga człowiekowi / Przymierza Boga z
ludźmi. Stąd rozróżnienie na Stare i Nowe Przymierze.
Biblia hebrajska jest zbiorem ksiąg, opowiadających o
Przymierzu Boga Jahwe z Ludem Izraela. Odpowiada więc
chrześcijańskiemu pojęciu Starego Testamentu, choć nie
całkiem.
4.2. Biblia hebrajska
Czas redakcji, czyli ostatecznego spisania tekstów
kanonu hebrajskiego, zamyka się około roku 400 p.n.e.; zaś
teksty greckie są nieco późniejsze (250-150 p.n.e.). Warto też
przypomnieć, że w III p.n.e. Żydzi aleksandryjscy przełożyli
Biblię na grekę. Tekst ten nazwano Septuaginta (od
greckiego określenia 70, gdyż według tradycji 70 tłumaczy
przełożyło ją w 70 dni).
W przypadku Biblii hebrajskiej mamy do czynienia
praktycznie z dwoma kanonami: palestyńskim i
aleksandryjskim. Pierwszy z nich jest krótszy został
sformułowany na terenie Palestyny, drugi natomiast powstał
w diasporze i jest bogatszy w tak zwane księgi
deuterokanoniczne.
Przekonanie
o
świętości
określonych
ksiąg
przekazywano przez lata w tradycji ustnej wspólnoty i
początkowo nie było potrzeby jednoznacznego ich
skodyfikowania. Problem kanoniczności ksiąg, czyli
określenia, które z nich są natchnione i jako takie pochodzą
od Jahwe (czyli są Słowem Bożym) pojawił się później
(diaspora i wpływy hellenistyczne), ale stał się kwestią
fundamentalną dla wspólnoty żydowskiej, gdyż to na ich
podstawie formułowano podstawy wiary i życia w judaizmie.
Zdefiniowanie kanonu ksiąg natchnionych przez rabinów
nastąpiło dopiero między rokiem 90 a 100 n.e. w
miejscowości Jamnia (Jawne), czyli już po pojawieniu się
chrześcijaństwa i po upadku Jerozolimy. Wykluczono
wówczas ostatecznie możliwość zaakceptowania w kanonie
ksiąg deuterokanonicznych.
Mówiąc o Biblii, żydzi palestyńscy używali określenia:
zwoje ksiąg, Pisma, albo Tanak. Ten ostatni termin
pochodzi od pierwszych liter hebrajskich nazw trzech części
(tora, newiim, ketuwim). W skład Biblii hebrajskiej wchodzą
bowiem 24 księgi, które kategoryzuje się według
określonych typów. Są to: 1 – Tora czyli Prawo; 2 – Prorocy; 3
– Pisma. Teksty te powstały na terenie Palestyny, zostały
spisane w języku hebrajskim (choć fragmenty niektórych
znamy w wersji aramejskiej), jednak dla żydów najważniejsze
było kryterium świętości księgi.
Tora to zbiór ksiąg mojżeszowych czyli Pięcioksiąg
(Rdz, Wj, Lb, Kpł, Pwp). Księgi Proroków (newiim) dzielono
na: proroków pierwszych (Joz, Sdz, i łączone w jedną księgę
1-2 Sm i 1-2 Krl), proroków późniejszych (Iz, Jer, Ez) i
dwunastu proroków mniejszych (Oz, Jl, Am, Ab, Jon, Mi, Na,
Hb, Sof, Ag, Za, Ml), których teksty połączono w jedną księgę.
Ciąg dalszy na następnej stronie
5
c.d.
Marian Łukaszewicz
4.3. Talmud
W. Herbstrith,
Edith Stein – ihr wahres Gesicht
(Prawdziwe oblicze Edyty Stein),
wyd. Lit, Berlin 2006
Drugą ważną dla religii i kultury judaizmu księgą jest
Talmud (etm. od hebr. nauka), na który składają się dwie
odrębne księgi: Miszna i Gemara. Miszna jest pierwszą
kodyfikacją Prawa ustnego, skompletowaną ostatecznie
około roku 2000 w języku hebrajskim. Należy podkreślić, że
Miszna ma wielu autorów: jest ich około stu pięćdziesięciu i
należą do kilku pokoleń Izraela. Pierwsze wydanie Miszny na
Zachodzie ukazało się w Hiszpanii XII wieku wraz z
komentarzem Majmonidesa.
Karmelitanka Waltraud Herbstrith swoją głęboką
wiedzą o Edycie Stein podzieliła się w wielu książkach.
Czytelnik nie znający języka niemieckiego mógł napotkać
wersję polską jej bogato ilustrowanej popularnej książki
Edyta Stein – ofiara naszego czasu (Verbinum 1998).
W swej ostatniej książce wydanej w 2006 roku w serii
Forum Religionsphilosophie Herbstrith dociera do nie
znanych powszechnie faktów dotyczących między innymi
rozterki Edyty Stein w poszukiwaniu wyznania najbardziej
odpowiadającego jej osobowości. Jeszcze jako ateistka z
pobudek czysto psychologicznych odprawia ona 30dniowe indywidualne rekolekcje zalecane przez
założyciela jezuitów Ignacego Loyolę. Obserwując swoich
przyjaciół fenomenologów Adolfa Reinacha i Jadwigę
Conrad-Martius zastanawia się, czy za ich przykładem nie
zostać ewangeliczką. Interesuje się filozofią Kierkegaarda
i podobnie jak Franz Rosenzweig rozważa powrót do
wyznania mojżeszowego zgodnie z oczekiwaniem matki i
innych członków rodziny. Dopiero lektura autobiografii
Teresy z Avila skłania ją ostatecznie do przyjęcia chrztu w
kościele katolickim.
W wyniku wypierania hebrajskiego przez aramejski i
rodzącej się przez to potrzeby tłumaczenia tekstów Prawa
pisanego, zaczęto tworzyć komentarze do Tory w języku
aramejskim i tak powstała Gemara. Pracowano nad nią w
dwóch ośrodkach, więc znamy dwie wersje Gemary:
palestyńską (krótszą, z IV w.) i babilońską (obszerniejszą, z VI
w.). Dlatego mówi się o Talmudzie Palestyńskim
(Jerozolimskim) i Babilońskim.
Talmud zawiera szereg interpretacji nakazów i zasad
Prawa, pouczeń, przypowieści, przysłów, pouczeń
moralnych, a nawet bajek i legend. Talmud jest zatem
zbiorem pism, które mają prowadzić go do Pana, ale nie jest
traktowany jako księga natchniona przez Boga w ścisłym
tego słowa znaczeniu. Skodyfikowano w nim późniejszą
tradycję Izraela, która została przyjęta między VI a IX wiekiem
przez wszystkie gminy żydowskie. Dzięki temu judaizm
ukształtował się w dość spójny i jednolity system wierzeń,
praktyk i zwyczajów, którego wykładnikiem jest właśnie
Talmud.
Jako katoliczka Edyta Stein podjęła pracę w liceum i
seminarium nauczycielskim prowadzonym przez siostry
dominikanki w Spirze. Pracę wychowawczą traktowała
jako apostolstwo. Swoją bogatą osobowością bardziej niż
słowami zdobywała uznanie nie tylko młodzieży
świeckiej, ale i młodych dominikanek i postulantek
przygotowujących się do zawodu nauczycielskiego. W
pracach pisemnych młodzież z pełnym zaufaniem
powierzała jej swoje osobiste problemy. Duży formacyjny
wpływ na młodzież zakonną uzasadniał przypisanie
Edycie Stein roli nieformalnej mistrzyni nowicjatu.
4.4. Naród Księgi
Judaizm nazywany jest często religią księgi a żydzi –
ludem księgi. Niewątpliwie studium Tory i Talmudu zajmuje
bardzo ważne miejsce w edukacji religijnej wyznawców
judaizmu. Zwróćmy jednak uwagę na fakt, że w religii i
kulturze judaizmu mamy do czynienia z dwiema kategoriami
ksiąg. Pisma zawierają słowa natchnione, zaś Talmud –
tradycję i mądrość Izraela. Jedne i drugie wypływającą z
relacji Narodu Wybranego z Bogiem.
Niepokój o rodzinę, o naród żydowski, wyjazd, a
właściwie ucieczka do Echt w Holandii w trosce o los
własny i karmelu kolońskiego sprawiły, że Edyta Stein
żegnała się z siostrami z płaczem. To wtedy zaczęła
porównywać siebie do Estery wstawiającej się przed
obcym królem za swój naród. Okres adaptacji w Echt
także nie był łatwy skoro polecenie przełożonej, aby
przygotowała publikację o św. Janie od Krzyża,
skwitowała uwagą, że jej umysł wreszcie przestanie
rdzewieć.
Chrześcijanie wierzą, że czytający je człowiek
doświadcza obecności Pana, modli się, wchodzi w relację z
Bogiem i Jego Słowem. Lektura księgi nie jest więc tylko i
wyłącznie czynnością intelektualną, ale modlitwą i
spotkaniem z Bogiem Żywym. Bez trudu aplikujemy tego
rodzaju sformułowania do wspólnoty chrześcijan, i
prawdopodobnie możemy to samo powiedzieć o
wyznawcach judaizmu?
*
Tych kilka wybranych szczegółów biograficznych
wzbogaciło mój obraz Patronki naszego Towarzystwa.
Wdzięczny autorce za przysłanie mi egzemplarza swojej
książki, postanowiłem wysłać jej w zamian świeżo
wydany przez nas w wersji niemieckiej przewodnik Edith
Steins Spuren in Breslau (Śladami Edyty Stein we
Wrocławiu). Może ta lektura skłoni siostrę Wartraud
Herbstrith do odwiedzenia Wrocławia, a przy okazji
opowiedzenia nam o własnych poszukiwaniach
prawdziwego oblicza Edyty Stein.
Polecam:
Ks. Tomasz Hergesel, Rozumieć Biblię. 1. Stary Testament.
Jahwizm, Wydawnictwo Apostolstwa Modlitwy, Kraków
1990.
Giovanni Leonardi, Naród Izraela i Jego Pisma. 1.
Wprowadzenie do historii zbawienia, Wydawnictwo
Paulistek, Lublin 1996.
Przewodnik po Biblii, Vocatio, Warszawa 1996.
6
Wiktoria Miller
Wiktoria Miller
Wystawa „Narodowy socjalizm i ruch oporu we
Wrocławiu 1933-45"
„Jak Ty to widzisz / Wie Du es siehst”.
Wystawa „Jak Ty to widzisz / Wie Du es siehst” jest efektem
dziennikarskiego projektu fotograficznego Polsko-Niemieckiej
Współpracy Młodzieży. Powstała w 2005 roku w wyniku
spotkania, podróży i wspólnej pracy 14 młodych fotografów z
Polski oraz Niemiec. Ich zadaniem było przyjrzenie się i
uchwycenie obu krajów w obiektywie. W tym celu podzielili się
oni na pary polsko-niemieckie i wyruszyli w podróż po Polsce i
Niemczech.
Aktywne opracowywanie tematów historycznych zajmuje
szczególne miejsce w działalności Towarzystwa im. Edyty Stein.
Dużą uwagę przywiązuje się do projektów związanych z
badaniem i dokumentacją lokalnych oraz europejskich
tematów.
Projekt historyczny „Narodowy socjalizm i Ruch Oporu we
Wrocławiu 1933-1945“ powstał we współpracy Towarzystwa im.
Edyty Stein i Centrum im. Willy Brandta Uniwersytetu
Wrocławskiego. Impulsem do powstania projektu była
szczególna historia Wrocławia, naznaczona nie tylko przez
dyktaturę i zniszczenia, ale również poprzez zmianę
przynależności państwowej i niemal całkowitą wymianę
ludności po II wojnie światowej.
Wystawa, którą można było zwiedzać od 10.02 do
11.03.2007 w Salonie DOMU EDYTY STEIN, była dla nas
impulsem do zajęcia się bliżej tematyką polsko-niemieckich
stereotypów oraz Polski i Niemczech w mediach obu krajów.
Towarzyszyły jej dwie imprezy: otwarcie wystawy 10 lutego
wraz ze spotkaniem z dwojgiem autorów zdjęć, projekcją filmu
„Lichter” oraz dyskusja panelowa polskich i niemieckich
dziennikarzy 3 marca.
Międzynarodowa grupa studentów pracowała przy
rekonstrukcji lat 1933-1945 we Wrocławiu. W archiwach
poszukiwano czasopism i dokumentów. Przeprowadzono
wywiady ze świadkami tamtych wydarzeń na całym świecie. W
ten sposób zebrano ogromną ilość materiału, który następnie
został zaprezentowany w postaci dwujęzycznej wystawy
zawierającej również liczne zdjęcia.
Na otwarcie wystawy zaprosiliśmy do Wrocławia dwoje
młodych ludzi biorących udział w projekcie – ze strony polskiej
Krystyna Abraham, ze strony niemieckiej – Markus Nowak. Na
wernisażu opowiadali o wrażeniach z projektu, swoich
kontaktach z drugim krajem. Po rozmowie zaprosiliśmy
wszystkich gości do obejrzenia wystawy i ma projekcję filmu
Hansa Christiana Schmida „Lichter” („Światła”, 2002),
przedstawiającego dwa dni z życia ludzi, których losy splotły się
przypadkowo
na
granicy
polsko-niemieckiej,
w
Słubicach/Frankfurcie nad Odrą. Pokazują różne światy, różne
historie, różne drogi i sposoby radzenia sobie w rzeczywistości,
a także – różnice, jakie wciąż kształtują życie mieszkańców
wschodu i zachodu Europy.
- Wernisaż - środa, 28 marca o godz. 18.00:
uroczyste otwarcie z wykładem wprowadzającym dr Krzysztofa
Ruchniewicza, dyrektora Centrum im. Willy Brandta
Uniwersytetu Wrocławskiego
„Siła mediów w stosunkach polsko-niemieckich” – dzięki
temu tytułowi, jaki nadaliśmy dyskusji panelowej z udziałem
polskich i niemieckich dziennikarzy – udało nam się
zainteresować
szeroką
polsko-niemiecką
wrocławską
publiczność. 3 marca Salon DOMU EDYTY STEIN wypełniony był
do ostatniego miejsca gośćmi, którzy przyszli posłuchać
wymiany zdań między polskimi i niemieckimi dziennikarzami na
temat sytuacji w polsko-niemieckich mediach.
- Finisaż - niedziela, 22 kwietnia o godz. 18.00:
Pokaz filmu „Die Spuren der Kreisauer“. Film opowiada o
polsko-niemieckich relacjach, lato 2006.
(w dniach 22.04-22.05.2007 Fundacja Krzyżowa dla
Porozumienia Europejskiego na placu przed kościołem św.
Elżbiety we Wrocławiu prezentować będzie wystawę „Kreisau zu
Gast in Breslau" (Krzyżowa gościnnie we Wrocławiu), będącą
wspomnieniem 100-ej rocznicy urodzin Helmutha Jamesa von
Moltke i jego znaczenia dla ruchu oporu na Śląsku).
Kontakt: [email protected]
Gośćmi na podium byli: Thomas Urban – korespondent
„Süddeutsche Zeitung” w Warszawie i Kijowie, Cezary Gmyż –
dziennikarz „Wprost” i wiceprezes polsko-niemieckiej fundacji
„Medientandem” oraz Andreas Metz, koordynator biura „n-ost”
w Berlinie, organizacji skupiającej młodych korespondentów
relacjonujących po niemiecku o Europie Środkowo-Wschodniej.
Nierównowaga na podium była niezamierzona (korespondent
Gazety Wyborczej z Berlina nie dotarł z powodu choroby), ale
też w efekcie okazała się nie przeszkadzać dysputantom.
Dyskutowano o winach polskiej i niemieckiej strony, o
zaangażowaniu politycznym polskich dziennikarzy, o zarzucaniu
Niemcom do dziś win II wojny światowej, o arogancji
dziennikarzy niemieckich w stosunku do ich polskich kolegów
po fachu. Do rozmowy aktywnie włączyła się również
publiczność.
Znajdująca się w DOMU EDYTY STEIN polsko-niemiecka
wystawa będzie w maju prezentowana w Groß-Rosen
(Rogoźnicy), a w czerwcu i lipcu Śląskim Muzeum w Görlitz.
W efekcie wymowa dyskusji była bardzo optymistyczna. Czego
potrzeba nam najbardziej to – rozmów. Także rozmów polskich i
niemieckich dziennikarzy – bo w tym – jak w każdym konflikcie żadna ze
stron nie jest bez winy, ale dzięki dialogowi wiele spraw da się wyjaśnić.
Wystawa będzie otwarta codziennie od 28 marca do
22 kwietnia 2007 w godz. 9.00-17.00 w Domu Edyty
Stein. Wstęp wolny.
W przypadku zorganizowanych grup (uczniowie), istnieje
możliwość po uprzednim uzgodnieniu przeprowadzenia
warsztatów tematycznych i rozmów ze świadkami czasu.
7
Renata Zając
SALON EDYTY STEIN
NA PÓŁKACH KSIĘGARSKICH
Czwartek, 12 kwietnia, godz. 18.00
Dramat wypędzonych Polaków i Niemców w
felietonach radiowych Marii Woś
Wieczór Autorski
Najwięcej książek dotyczących Edyty Stein znajdziemy w
Księgarni Archidiecezjalnej przy wrocławskiej katedrze. Będąc
tam warto zwrócić uwagę na tomy z serii „Klasyka
Karmelitańska” (Wydawnictwo Karmelitów Bosych w Krakowie).
Są to:
Autoportret z listów:
cz. I 1916 – 1933,
cz. II 1933 – 1942,
cz. III Listy do Romana Ingardena”.
Wszystkie tomy zaopatrzone są wstępami prof. GerlFalkovitz i przypisami siostry Amaty Neyer OCD.
Ponadto są do nabycia: Drogi poznania Boga (studium
mistyki Dionizego Areopagity, a także roboczy przekład
zachowanych dzieł Dionizego dokonany przez Edytę Stein).
Wiedza Krzyża (śledząc życie i naukę św. Jana od Krzyża Edyta
Stein odsłania własną drogę i pokazuje, że krzyż nie jest
symbolem śmierci, lecz żywym znakiem mistycznej
rzeczywistości).
13-20 kwietnia 2007
Można tez kupić nowe wydanie książki siostry Immakulaty
Adamskiej OCD: Święta Edyta Stein (Wydawnictwo Karmelitów
Bosych, Kraków, 20003). Autorka oddaje głos przede wszystkim
samej Świętej, zarówno w relacji wydarzeń, jak i w objaśnianiu
ich znaczenia. Ponadto w obecnym wydaniu znalazła się
prezentacja wszystkich dzieł Edyty Stein, ich geneza i zasadnicza
treść (część jest przetłumaczona na język polski). Siostra
Immakulata dołączyła też homilie Ojca Św. Jana Pawła II
wygłoszone podczas beatyfikacji i kanonizacji, a także list Edyty
Stein do papieża Piusa XII (15 lutego 2003 roku Watykan
udostępnił badaczom tajne archiwa z lat 1922-1933. Wśród
upublicznionych dokumentów znajduje się ten list datowany na
kwiecień 1933)
Polsko-niemiecko-izraelskie spotkanie młodzieży w TelAvivie i Jerozolimie. W projekcie udział wezmą uczestnicy
spotkania z lata 2006 w Polsce oraz Niemczech na temat
„Sprawiedliwych wśród Narodów Świata“ (relacja w
kwartalniku NR 02/06 (15)). Podczas projektu w Izraelu
młodzież z trzech krajów będzie się zajmowała historią
„Sprawiedliwej” Jarosławy Wołosiańskiej – która
uratowała od Zagłady 39 osób żydowskiego pochodzenia
– spotykała z uratowanymi przez nią osobami, zwiedzała
Muzeum Yad Vashem oraz brała udział w uroczystościach
Dnia Pamięci Holokaustu. Kontynuacja projektu
planowana jest znów na lato 2007.
Zainteresowanych Edytą Stein zachęcamy do częstego
odwiedzania tej księgarni. Zdarza się bowiem, że wśród tytułów
już znanych, na półce (naprzeciwko środkowej kasy, obok
książek autorstwa ks. Romana Rogowskiego) znajdziemy
pojedyncze egzemplarze książek wydanych w latach
poprzednich. I te znikają oczywiście szybko.
Poniedziałek, 23 kwietnia 2007
Czwartek, 17 maja, godz. 18.00
Prof. Anna Zawadzka
A jednak nadzieja
Wieczór Autorski
Serdecznie zapraszamy
Planowane imprezy w DOMU EDYTY STEIN
Występ berlińskiego zespołu „Fön”, który wykonuje
„teksty na muzyce” i w ujmujący sposób bawi się
językiem oraz dźwiękiem. Dodatkowo przed południem
23 kwietnia muzycy i poeci poprowadzą warsztaty z
pisania tekstów w języku niemieckim.
Dotyczy to też, niestety, obszernego tomu ks. Wojciecha
Zyzaka; Fundamentalna rola wiary w życiu i pismach św.
Teresy Benedykty od Krzyża Edyty Stein, wydanego w 2005 r.
przez Wydawnictwo Instytutu Teologicznego Księży Misjonarzy
w Krakowie. Książka jest naprawdę warta polecenia. Dotąd
bowiem brakowało w literaturze polskiej całościowego
opracowania, które byłoby skoncentrowane na problemach
wiary i to zarówno w życiu, jak i twórczości Świętej, a co stanowi
organiczną całość. Wielkim atutem tej książki jest klarowny
język i przejrzysty rozkład treści. Czytelnik nie musi być
teologiem! Ksiądz Zyzak kończy swą książkę słowami: „Ojciec
Święty kanonizując Edytę Stein postawił ją na świeczniku, z
którego winna oświetlać nasze życie, byśmy podobnie jak ona,
dali się prowadzić za rękę Panu i stale szukali prawdy, by znaleźć
Boga”.
Maj/czerwiec 2007
W ramach stypendium „Auswärtsstpiel“ Fundacji
Kulturalnej Landu Saksonia będziemy przez dwa miesiące
gościli w DOMU EDYTY STEIN młodego pisarza Romana
Grafa. Planowany jest wieczór autorski razem ze znaną
poetką Uljaną Wolf. Termin oraz dokładniejsze informacje
wkrótce na naszej stronie internetowej.
DNI EUROPEJSKIE 9-10 maja 2007
Z okazji Dnia Schumana odbędzie się w DOMU EDYTY
STEIN otwarcie trzech wystaw składających się ze zdjęć
oraz tablic informacyjnych pod hasłem „Europa całkiem
blisko“. 9 oraz 10 maja zapraszamy do salonu DOMU
EDYTY STEIN ma wykłady oraz dyskusje. Więcej informacji
wkrótce na naszej stronie internetowej.
A ci, którzy sięgną po przewodnik Duszniki Zdrój, jakich
nie znacie autorstwa Anny Kurek-Perzyńskiej i Marka
Perzyńskiego (znanego jako autora innych ciekawych
przewodników po Dolnym Śląsku), znajdą tam miłą
niespodziankę: zdjęcie Edyty Stein, z krótkim życiorysem, a
przede wszystkim informacją, że latem 1911 roku bawiła w
Dusznikach z koleżankami z Uniwersytetu. Autorzy cytują
stosowny fragment z jej Autobiografii: „Na pobyt wakacyjny
wybrałyśmy miejscowość leżącą w pobliżu Reiners [Duszniki].
Był to Grunewald [Zieleniec] pod Hohe Menze [szczyt Orlica],
najwyżej położona wioska w Prusach. Obie z Erną znałyśmy ja
już z lat dziecinnych, gdyśmy tam kiedyś z naszą siostrą i
szwagierka Trudy pojechały na wakacje. Wtedy po raz pierwszy
ujrzałam prawdziwe góry...”. Edyta Stein zwiedziła wtedy też m.
in. Polanicę Zdrój, Międzygórze, Międzylesie, weszła na szczyt
Śnieżnika, przekroczyła góry po drugiej stronie granicy.
Od 23 czerwca –
POLSKO-NIEMIECKA WYSTAWA ZDJĘĆ
W ramach festiwalu WROCŁAW NON STOP pod koniec
czerwca prezentowane będą w DOMU EDYTY STEIN prace
polskich fotografików oraz berlińskiego malarza
i fotografika Marco Kaufmanna.
18 Sierpień – 1 wrzesień 2007
IX Polsko-niemiecki Kurs Tandemowy
8