szkolny program profilaktyki - Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 1

SZKOLNY PROGRAM
PROFILAKTYKI
Zespołu Szkół Ogólnokształcących nr 1
im. Komisji Edukacji Narodowej w Puławach
na rok szkolny 2014/2015
Rada Rodziców uchwałą z dnia 17 września 2014 r. przyjęła Program Profilaktyki
ZSO nr 1 im. KEN w Puławach po pozytywnym zaopiniowaniu jego treści przez
Radę Pedagogiczną w dniu 15 września 2014 r. oraz Samorząd Uczniowski
Zatem szczęśliwy jest ten, kto ma należyte rozeznanie wartości,
szczęśliwy jest ten, kto się czuje zadowolony z rzeczywistości bieżącej,
niezależnie od tego, jaka to rzeczywistość,
szczęśliwy jest ten, komu drogie jest to, co naprawdę posiada,
szczęśliwy jest ten, komu każde położenie i warunki zaleca rozum.
/Seneca, De vita beata. VI Dialogi, s.187/
Wstęp
Szkoła, wspierając wszechstronny rozwój ucznia, musi zachować właściwe proporcje
między wiedzą a umiejętnościami i wychowaniem. To trudne zadanie, szczególnie jeśli
dotyczy to uczniów gimnazjum.
Niektórzy eksperymentują z alkoholem i innymi środkami uzależniającymi.
Najczęściej dotyczy to dzieci przeżywających silne stresy (np. związane z oderwaniem od
swojego środowiska, umieszczeniem w nowych szkołach, adaptacją w nowym otoczeniu lub
zmianami
rozwojowymi
okresu
dorastania),
a
także
zaniedbanych
uczuciowo
i wychowawczo. Do tego często dochodzą chęć zaimponowania kolegom, konflikty między
rodzicami a dziećmi. Okres dorastania, charakteryzuje tendencja do uniezależnienia się od
rodziców, pojawiają się autonomiczność, arogancja i lekceważenie autorytetów (Z. B. Gaś,
1997). Niejednokrotnie postępowanie pseudo-autorytetów wykracza poza normy etyczne
i negatywnie wpływa na jakość życia człowieka.
Współtwórcy programu zaplanowali szereg działań, które ukażą młodzieży czyhające
na nią zagrożenia i skutki, jakie one powodują. Kolejne działania to kształtowanie postaw
asertywnych, rozwijanie własnej osobowości, umiejętność dokonywania właściwych
wyborów. Ponadto program obejmuje działania zmierzające do ukazania najistotniejszych
wartości, którymi są przede wszystkim: rodzina, miłość, przyjaźń, wiedza, autorytety,
zdrowie.
Zredagowany program profilaktyczny jest dostosowany do realiów środowiska i potrzeb
młodzieży.
I. Ogólne informacje o placówce
Zespół Szkół Ogólnokształcących Nr l im. KEN w Puławach jest szkołą publiczną.
W ramach zespołu szkół funkcjonuje:
•
Publiczne Gimnazjum Nr 4
•
II Liceum Ogólnokształcące
Łącznie uczy się około 1000 uczniów.
Opiekę dydaktyczną i wychowawczą nad uczniami sprawuje dyrektor i dwóch
wicedyrektorów oraz nauczyciele posiadający wymagane kwalifikacje pedagogiczne.
Dodatkowo w szkole zatrudnionych jest dwóch pedagogów oraz psycholog.
Znaczną rolę w Zespole pełnią takie statutowe organy szkoły jak:
•
Rada Pedagogiczna
•
Rada Rodziców
•
Rada Szkoły
•
Samorząd Uczniowski
Zespół Szkół posiada dogodną bazę, która jest funkcjonalnie zagospodarowana
i estetycznie urządzona.
Młodzież uczy się w dobrze wyposażonych klasopracowniach.
Na szczególną uwagę zasługuje kompleks obiektów sportowych. Po godzinach lekcyjnych
młodzież gimnazjalna ma możliwość uczestniczenia w zajęciach organizowanych w ramach
programu profilaktyczno - rozwojowego Alternatywa. Program ten umożliwia uczestnictwo
w zespołach o różnej tematyce. W godzinach popołudniowych na terenie szkoły odbywają się
też różne koła przedmiotowe, zajęcia sportowe, a także wokalno - muzyczne.
Dodatkowo, współpracując z samorządem lokalnym, szkoła umożliwia uczniom
udział w imprezach oświatowych, kulturalnych, zawodach sportowych, konkursach
i olimpiadach przedmiotowych.
Oferty zajęć pozalekcyjnych, poprzedzane są zawsze gruntowną diagnozą środowiska
szkolnego i rozpropagowane w gazetach i gablotach szkolnych. Prezentacja osiągnięć
uczniów, dokonywana jest przez zamieszczenie materiałów informacyjnych w gazetkach
szkolnych,
w telewizji i prasie lokalnej oraz przez radiowęzeł szkolny.
II. PODSTAWY PROGRAMU PROFILAKTYKI SZKOŁY
1. PODSTAWA PRAWNA.
Szkolny Program Profilaktyki stanowi integralną część Programu Wychowawczego
Szkoły, scala treści kształcenia z różnych przedmiotów. Jest zgodny z misją i wizją szkoły
oraz oparty na obowiązujących aktach prawnych.
Konwencja o prawach dziecka. (Dz .U. nr 120 poz. 526 Art. 5 – 27 ).
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78 poz.
483). Art. 47, 48, 53, ust. 3, 68, 72 ust. 1.
Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jednolity Dz. U. z 2004
roku nr 256, poz. 2572 z późniejszymi zmianami).
Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałania alkoholizmu z dnia 26
października 1982 r. (tekst jedn.: Dz.U. 2002 nr 147, poz. 1231 ze zm.);
Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 29 lipca 2005 r. (Dz.U. 2005 nr 179,
poz. 1485 ze zm.);
Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich z dnia 26 października 1982 r.
(tekst jedn.: Dz.U. 2002 nr 11, poz. 109 ze zm.);
Ustawa o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów
tytoniowych z dnia 9 listopada 1995 r. (tekst jedn.: Dz.U. 1996 nr 10, poz. 55 ze zm.);
Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego z dnia 19 sierpnia 1994r. (Dz.U. 1994 nr
111, poz. 535 ze zm.);
Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie z dnia 29 lipca 2005 r. (Dz.U. 2005
nr 180, poz. 1493 ze zm.);
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2003 r.
w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród
dzieci i młodzieży zagrożonej uzależnieniem (Dz. U. 2003 nr 26, poz. 226);
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie
warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży
niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach
i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych (Dz.U. 2010 nr 228, poz. 1490)
Rozporządzenie MEN z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej
wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół
(Dz. U. z 2012 r., poz. 977).
Rozporządzenie MEN z dnia 23 marca 2009 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie
ramowych planów nauczania w szkołach publicznych.
Rozporządzenie MEN z dnia 10 sierpnia 2009 r. zmieniające rozporządzenie
w sprawie sposobu nauczania szkolnego oraz zakresu treści dotyczących wiedzy
o życiu seksualnym człowieka, o zasadach świadomego i odpowiedzialnego
rodzicielstwa, o wartości rodziny, życia w fazie prenatalnej oraz metodach i środkach
świadomej prokreacji zawartych w podstawie programowej kształcenia ogólnego
(Dz. U. z dnia 19 sierpnia 2009 r.)
Rozporządzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania
i organizowania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach,
szkołach i placówkach (Dz.U. z dnia 7 maja 2013r.)
Statut Szkoły
Program Wychowawczy Szkoły
Program Profilaktyki
programami:
Szkoły
jest
skorelowany
z
następującymi
rządowymi
1.
2.
3.
4.
5.
Narodowym Programem Zdrowia na lata 2007–2015;
Narodowym Programem Ochrony Zdrowia Psychicznego;
Krajowym Programem Przeciwdziałania Narkomanii na lata 2011–2016;
Krajowym Programem Zapobiegania Zakażeniom HIV i Zwalczania AIDS;
Narodowym Programem Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na
lata 2011–2015;
6. Krajowym Programem Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie;
7. Programem Ograniczenia Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu w Polsce;
8. Krajowym Programem Działań na Rzecz Równego Traktowania na lata 2013–2016;
9. Rządowym programem ograniczenia przestępczości i aspołecznych zachowań „Razem
bezpieczniej”;
10. Narodowym programem zwalczania chorób nowotworowych.
11. Rządowy program na lata 2014–2016 „BEZPIECZNA I PRZYJAZNA SZKOŁA”
2. PODSTAWY TEORETYCZNE I ZAŁOŻENIA PROGRAMU
W okresie zagrożeń bezpieczeństwa życia i zdrowia człowieka, wynikającego
z szybkiego rozwoju cywilizacji
młodzieży
w
wiedzę
ważnym zadaniem szkoły jest wyposażenie dzieci
i umiejętności
umożliwiające
podejmowanie
działań
przeciwdziałających współczesnym zagrożeniom oraz kształtowanie czynnej postawy wobec
własnego losu - planowania i podejmowania działań na rzecz własnego zdrowia i rozwoju.
Podstawy Programu Profilaktyki Szkoły opierają się na obowiązujących aktach
prawnych oraz na następującej definicji profilaktyki, przyjętej przez naszą szkołę.
Profilaktyka to proces, który wspiera zdrowie przez umożliwienie ludziom uzyskania
pomocy potrzebnej im do konfrontacji ze złożonymi, stresującymi warunkami życia oraz
przez umożliwienie jednostkom osiąganie subiektywnie satysfakcjonującego, społecznie
akceptowanego, bogatego życia (Z.B. Gaś, 1997).
Oddziaływanie profilaktyczne ma szczególne znaczenie w odniesieniu do dzieci
i młodzieży w okresie dorastania (12-18 lat). Jest to faza rozwoju stanowiąca pomost
pomiędzy dzieciństwem i dorosłością, w czasie, której dokonuje się wiele intensywnych,
jakościowych zmian w osobowości człowieka. Zmiany te prowokowane są intensywnym
rozwojem biologicznym i mają swój wyraz w dążeniu do większej samodzielności, aż po
określenie własnej tożsamości.
Fazę tę najczęściej charakteryzuje brak integracji i podatność na zakłócenia
i
podejmowanie zachowań ryzykownych. Tym terminem określa się różne działania niosące
ryzyko negatywnych konsekwencji zarówno dla zdrowia fizycznego, psychicznego jednostki,
jak i dla jej otoczenia społecznego. Do najpoważniejszych zachowań ryzykownych zalicza się
(Kazein, 1996):
• palenie tytoniu,
• używanie alkoholu,
• używanie innych środków psychoaktywnych,
• zachowanie agresywne i przestępcze,
• przemoc słowna i fizyczna,
• wczesna inicjacja seksualna.
Zachowania ryzykowne mają to do siebie, że jedne pociągają za sobą inne. Lista innych
niepokojących zachowań, które podejmują młodzi w okresie dorastania, jest bardzo długa.
Porzucenie nauki szkolnej, ucieczki z domu lub stosowanie różnych dziwnych diet dla
poprawienia swej atrakcyjności fizycznej to tylko kilka przykładów z tej listy. Powstawaniu
owych zachowań ryzykownych sprzyjają niektóre cechy jednostki i jej środowiska, istnieją
również takie, które je hamują. Czynniki ryzyka to cechy, sytuacje, warunki sprzyjające
powstawaniu zachowań ryzykownych.
Czynniki chroniące to cechy, sytuacje, warunki zwiększające odporność na działanie
czynników ryzyka. Wśród licznych czynników ryzyka i chroniących za najważniejsze uważa
się:
związane z sytuacją rodzinną,
związane z sytuacją szkolną,
czynniki osobowościowe,
związane z grupą rówieśniczą,
zaangażowanie religijne.
Zatem nasze działania profilaktyczne będą nakierowane na osłabienie i wyeliminowanie
zachowań ryzykownych oraz wzmacnianie czynników chroniących takich jak:
• zainteresowanie nauką szkolną i zajęciami pozalekcyjnymi,
• rozwijanie więzi emocjonalnej z rodzicami,
• szacunek do norm, wartości, autorytetów,
• umiejętność rozwiązywania problemów,
• umiejętność odmawiania i radzenia sobie z różnymi formami nacisku,
• regularne praktyki religijne,
• promowanie zdrowego stylu życia,
• opieka dorosłych,
• radzenie sobie z emocjami,
• pozytywna grupa rówieśnicza,
• udzielanie wsparcia, itp.
Tak też program szkolnej profilaktyki to ogół działań interwencyjnych
i chroniących dzieci i młodzież przed zakłóceniami w ich rozwoju. Dodatkowo program
profilaktyki odwołuje się do aktualnej wiedzy na temat profilaktyki i gruntownego
rozpoznania środowiska szkolnego.
W szkole realizowana będzie przede wszystkim profilaktyka pierwszorzędowa, której
zadanie to promocja zdrowego stylu życia oraz opóźnienie wieku inicjacji, przeciwdziałanie
zagrożeniom, wspieranie procesu wychowania oraz identyfikacja osób będących w grupie
podwyższonego ryzyka. Akcentuje się tutaj budowanie i rozwijanie różnorodnych umiejętności
radzenia sobie z wymogami życia. Ważne jest dostarczenie rzetelnych informacji, dostosowanych
do specyfiki odbiorców.
Profilaktyka pierwszorzędowa ma charakter proaktywny i przedterapeutyczny (wyprzedza
pojawienie się problemów), i jest ukierunkowana na te wszystkie osoby, które mogą być
zagrożone wpływami czynników destrukcyjnych.
Realizowana będzie także profilaktyka drugorzędowa mająca na celu ujawnianie osób
o najwyższym ryzyku dysfunkcjonalności oraz pomaganie im w redukcji tego ryzyka (a więc
zapobieganie rozwojowi zaburzeń).
Adresatami programu są:
• młodzież gimnazjum,
• młodzież liceum,
• rodzice,
• nauczyciele i pracownicy szkoły.
Realizatorzy programu to:
pedagodzy szkolni
psycholog szkolny
nauczyciele i wychowawcy
pielęgniarka szkolna
pracownicy instytucji: PPP, PZP, Ośrodka Profilaktyki Środowiskowej, CIK,
PCPR, MONAR, MCK, itp
pracownicy Policji i Straży Miejskiej
Samorząd Uczniowski
rodzice
III. POTRZEBY PROFILAKTYCZNE ŚRODOWISKA SZKOLNEGO
I ZWIĄZANE Z TYM ZADANIA
W bieżącym roku szkolnym program nasz realizowany będzie zgodnie
z priorytetem MEN „Profilaktyka agresji i przemocy w szkołach”.
Uczniowie Zespołu Szkół Ogólnokształcących Nr 1 im. KEN w Puławach stanowią
zróżnicowaną grupę pod względem zdolności intelektualnych, zainteresowań, sytuacji
rodzinnej czy materialnej.
Coraz więcej jest uczniów wychowujących się w rodzinach
rozbitych, zrekonstruowanych czy zastępczych oraz przeżywających problemy bytowe,
opiekuńczo-wychowawcze. Rodzice coraz częściej oczekują, aby szkoła wspierała ich
w wychowaniu dzieci, rozwijaniu ich zdolności i zainteresowań, czy też w pokonywaniu
trudności w nauce. Z obserwacji nauczycieli wynika, że rodzice zmniejszają oddziaływania
wychowawcze wobec dzieci, mniej uwagi przykładają do nauki i dbałości o kondycję
fizyczną, zastępują poświęcanie uwagi i czasu dzieciom dawaniem pieniędzy na dodatkowe
zajęcia lub kupując sprzęty, ubrania, pozwalają na udział w imprezach dzięki czemu młodzież
szybciej dorasta.
Większość uczniów czuje się w szkole dobrze i bezpiecznie, ma możliwość rozwijania
swoich zdolności i pasji, ale też nawiązywania pozytywnych relacji z rówieśnikami czy
dorosłymi uczestnicząc w zajęciach dodatkowych.
Nasilają się niepokojące zjawiska niewłaściwego korzystania z Internetu i środków
multimedialnych. Wielu młodych ludzi angażuje się w ryzykowne działania przez Internet:
nawiązuje kontakty, odpowiada na wiadomości od nieznanych osób. Nie uważają też swoich
zachowań w sieci za niebezpieczne, ani nie zdają sobie sprawy z tego, że zamieszczanie
prywatnych informacji o sobie w blogach, czat roomach może zostać wykorzystane
w niewłaściwy sposób. Pojawiło się też zjawisko cyberprzomocy, które w przypadku naszych
uczniów polegało na pisaniu obraźliwych komentarzy, agresywnych maili, umieszczanych na
portalach społecznościowych, tworzenia fałszywych profili. Konsekwencją tego jest
pojawiające się „pokolenie sieciaków”, które ma problemy w relacjach interpersonalnych, zaś
bardzo angażuje się w wirtualne interakcje, coraz więcej czasu spędzają przed ekranem
komputera, mają problemy w odróżnianiu rzeczywistości od fantazji („Matrix”).
Narasta zjawisko autoagresji, obniżenia nastroju i zachowań depresyjnych wśród
młodzieży. Coraz więcej jest uczniów z różnymi dysfunkcjami i chorobami przewlekłymi
wymagających dostosowania metod i warunków pracy do możliwości psychofizycznych
ucznia.
Potrzeby profilaktyczne wynikające z wieku rozwojowego naszych uczniów zostały
opracowane w oparciu o pracę z całą radą pedagogiczną PG i LO.
Najważniejsze zadania wspólne dla PG i LO konieczne w realizacji wizji szkoły
w zakresie wychowania i profilaktyki to:
1. uzależnienie od różnych substancji psychoaktywnych,
2. agresja i przemoc wśród młodzieży,
3. kultura osobista uczniów.
IV. Cele programu
Cel główny: Kształtowanie osobowości młodego człowieka, który potrafi poradzić sobie
z zagrożeniami bezpieczeństwa i zdrowia. Ma poczucie własnej wartości i jest
odpowiedzialny za własne zdrowie psychiczne i fizyczne.
Program profilaktyki szkoły ma na celu:
- uchronić uczniów przed podejmowaniem zachowań hamujących lub niszczących rozwój –
zachowania ryzykowne
- reagować na pojawiające się zagrożenia
- dbać o prawidłowy rozwój psychiczny i fizyczny uczniów, czuwać nad ich
bezpieczeństwem i zdrowiem.
- wzmacniać umiejętności życiowych (porozumiewania się asertywności, radzenia sobie
z trudnościami życiowymi, stresem, lękami i niepokojami).
- uczyć umiejętności radzenia sobie z negatywnymi wpływami społecznymi np. radzenia
sobie z namowami rówieśników, odmawianie, wolność jako wybór.
- uczyć radzenia sobie w sytuacjach trudnych, poszukiwania pomocy u specjalistów.
- rozwijać wrażliwość społeczną.
- kształtować u uczniów postawy warunkujące sprawne i odpowiedzialne funkcjonowanie
we współczesnym świecie oraz postawy sprzyjające dalszemu rozwojowi indywidualnemu
i społecznemu ( uczciwość, poczucie własnej wartości, szacunek do innych ludzi, ciekawość
poznawcza, kreatywność, przedsiębiorczość, kultura osobista, gotowość do uczestnictwa
w kulturze, podejmowanie inicjatyw, praca zespołowa).
- kształtować postawy patriotyczne, obywatelskie, społeczne, prorodzinne i proekologiczne
w toku edukacji szkolnej dzieci i młodzieży.
- oceniać osiągnięcia edukacyjne uczniów, w tym osiągnięcia edukacyjne uczniów
o specjalnych i specyficznych potrzebach edukacyjnych.
- planować karierę edukacyjno- zawodową ucznia
- podejmować kroki w celu zapobiegania wszelkiej dyskryminacji oraz kształtować postawy
społeczne ( poszanowanie tradycji i kultury własnego narodu, poszanowanie dla innych kultur
i tradycji).
- ukazywać wartości rodziny w życiu osobistym człowieka, przygotowywać do zrozumienia
i akceptacji przemian okresu dojrzewania.
- wyrównywać szanse edukacyjne uczniów ( praca z uczniem zdolnym i mającym trudności
w nauce oraz rozwijanie zainteresowań uczniów).
- zachęcać uczniów do czynnego udziału w programach profilaktycznych, realizowanych
przez szkołę
Cele zoperacjonalizowane:
Uczniowie:
Wskazują zagrożenia i pułapki współczesnego świata oraz ich skutki.
Dostrzegają zależność między zdrowiem fizycznym, psychicznym, społecznym
i duchowym, stosują zasady zdrowego stylu życia, racjonalnego żywienia.
Mają poczucie własnej wartości.
Potrafią sobie radzić w trudnych sytuacjach.
Panują nad swoimi emocjami.
Dostrzegają i doceniają wartości w życiu człowieka.
Umieją dokonywać właściwych wyborów, jest asertywny.
Szanują człowieka niezależnie od jego poglądów, postaw, sytuacji materialnej oraz
poziomu intelektualnego.
Starają się bezinteresownie pomagać innym.
Stosują zasady kulturalnego zachowania się, wybierają właściwe sposoby
komunikacji z otoczeniem, znają zasady postępowania w sytuacjach konfliktowych
Dostrzegają korzyści wynikające z właściwego zagospodarowania czasu wolnego.
Dbają o własny rozwój, o zdrowie psychiczne.
Znają wartość rodziny w życiu człowieka.
Podnoszą swoje wyniki nauczania, rozwijają zdolności i zainteresowania.
Potrafią dokonać wyboru swojej dalszej drogi edukacyjno – zawodowej.
Wiedzą o szkodliwości zażywania narkotyków, dopalaczy, nadużywania leków,
palenia papierosów, picia alkoholu, stosowania diet
Znają zasady postępowania w sytuacjach zagrożenia, udzielania pierwszej pomocy
poszkodowanym w różnego rodzaju wypadkach
Potrafią znaleźć pomoc w przypadku różnych problemów życiowych
Rodzice:
doskonalą swoje umiejętności wychowawcze
korzystają z rad i pomocy wychowawcy
współdziałają z wychowawcą
dostrzegają problem dziecka
konsultują się z wychowawcami, nauczycielami poszczególnych przedmiotów,
pielęgniarką szkolną oraz psychologiem szkolnym
Nauczyciele:
podnoszą swoją wiedzę i doskonalą swoje kompetencje wychowawcze poprzez
udział w szkoleniach Rady Pedagogicznej i warsztatach
wspierają rodziców w wychowaniu
integrują zespół uczniowski
podejmują konkretne działania mające na celu realizację zadań
Szkoła jako instytucja:
stwarza bezpieczne i higieniczne warunki pobytu uczniów w szkole
prowadzi rozpoznanie zagrożeń dla bezpiecznego pobytu w szkole
organizuje zajęcia w wybranych dziedzinach rekreacyjno-sportowych
VI. Strategie, metody i formy realizacji
Komisja proponuje różne formy oddziaływań na młodzież, rodziców i nauczycieli:
• działania informacyjne,
• działania edukacyjne,
• działania alternatywne,
• działania interwencyjne,
• działania z zakresu współpracy ze środowiskiem lokalnym.
Strategie działania:
1. informacyjna – jej celem jest dostarczenie adekwatnych informacji na temat skutków
zachowań ryzykownych i tym samym umożliwienie dokonywania racjonalnego wyboru.
Działania informacyjne kierowane do dzieci i młodzieży muszą spełniać kilka ważnych
warunków:
przekazywane informacje powinny być dostosowane do możliwości percepcyjnych
odbiorcy i do już posiadanego zasobu wiedzy
informacja powinna być rzetelna
informacja powinna być podawana rzeczowo (aby nie wzbudzać ciekawości lub
niedowierzania)
informacja nie powinna być zbyt szczegółowa ( aby nie stanowiła instruktażu dla
konkretnego zachowania ryzykownego).
2. edukacyjna – Celem działań jest pomoc w rozwijaniu ważnych umiejętności
psychologicznych i społecznych (umiejętności nawiązywania kontaktów z ludźmi, radzenia
sobie ze stresem, rozwiązywania konfliktów, opierania się naciskom otoczenia). Zakłada się,
że rozwój takich umiejętności umożliwia młodym ludziom zaspokojenie najważniejszych
potrzeb w sposób akceptowany społecznie. Programy edukacyjne składają się z bloków
ćwiczeń, w których uczestnicy mogą poznać swoje braki w zakresie różnych umiejętności
i zacząć je trenować.
3. interwencyjna - Celem tych działań jest pomoc osobom mającym trudności
w identyfikowaniu i rozwiązywaniu swoich problemów oraz wspieranie w sytuacjach
kryzysowych. Najczęściej wymienia się dwa warunki skuteczności programów wczesnej
interwencji: profesjonalizm i odpowiednie cechy osobowości osoby udzielającej pomocy oraz
pozyskanie i włączenie rodziców.
4. działania alternatywne - celem jest pomoc w zaspokojeniu ważnych potrzeb (np. sukcesu,
przynależności) oraz osiągnięcie satysfakcji życiowej przez stwarzanie możliwości
zaangażowania się w działalność pozytywną (artystyczną, społeczną, charytatywną,
sportową). Działania alternatywne polegają na stworzeniu alternatyw dla zachowań
ryzykownych.
5. współpraca ze środowiskiem
6. różne formy pomocy ze strony szkoły.
Sposoby realizacji strategii:
Strategia informacyjna
a) przygotowanie przez pielęgniarkę szkolną, nauczycieli biologii, pedagoga i psychologa
gazetek informacyjnych;
b) realizowanie w klasach pierwszych gimnazjum w ramach godzin do dyspozycji
wychowawcy środowiskowego programu wychowania zdrowotnego;
c) informowanie rodziców o uzależnieniach i ich skutkach w czasie zebrań;
d) merytoryczne przygotowanie nauczycieli.
Strategia edukacyjna
a) prowadzenie przez pielęgniarkę szkolną, wychowawców, nauczycieli realizujących ścieżkę
prozdrowotną, policję, pedagoga, psychologa, pracowników poradni psychologicznopedagogicznej zajęć edukacyjnych w celu zwiększenia świadomości uczniów oraz
podniesienia ich poziomu wiedzy;
b) opracowanie i wdrażanie przez wychowawców programów wychowawczych dla
poszczególnych klas zgodnych z Programem Wychowawczym Szkoły;
c) realizowanie zajęć edukacyjnych w ramach środowiskowego programu wychowania
zdrowotnego w szkole w klasach pierwszych gimnazjum;
d) akcja edukacyjno – profilaktyczna „Trzy dni bez przemocy, trzy dni przeciw przemocy”
co 3 lata oraz corocznie projekt edukacyjno – zdrowotny „Trzymaj formę”.
e) organizowanie przez pedagoga, nauczycieli biologii, pielęgniarkę szkolną oraz nauczycieliopiekunów PCK konkursów wiedzy na temat uzależnień;
f) prowadzenie wśród rodziców akcji edukacyjnej przez wychowawców, pedagoga,
pielęgniarkę szkolną oraz dyrekcję;
g) szkolenie nauczycieli w zakresie skutków stosowania środków psychoaktywnych,
ze szczególnym uwzględnieniem dopalaczy, rozpoznawania ich oraz sposobów postępowania
z uczniem używającym takich środków;
h) wymiana doświadczeń i wsparcie ze strony rodziców w procesie wychowania;
i) wdrożenie i kontynuacja programów profilaktycznych w poszczególnych klasach oraz
szkoleń wychowawczych i profilaktycznych;
j) szkolenie personelu szkoły w zakresie profilaktyki w szkole.
Strategia interwencyjna
a) stosowanie Szkolnych Procedur Postępowania Nauczycieli w Sytuacjach Zagrożenia
Dzieci i młodzieży przestępczością i demoralizacją, zagrożonych niedostosowaniem
społecznym i niedostosowanych społecznie;
b) prowadzenie na terenie szkoły działań interwencyjnych przez wyłonienie spośród
nauczycieli i przeszkolenie grupy interwencyjnej;
c) prowadzenie poza terenem szkoły działań interwencyjnych we współpracy z MONAR,
policją, Centrum Interwencji Kryzysowej, Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną.
Strategia działań alternatywnych
a) promowanie wśród uczniów zdrowego stylu życia poprzez udział w programach
profilaktyczno-rozwojowych (ALTERNATYWA) oraz zajęciach sportowych (SKS, UKS);
b) organizacja imprez szkolnych ( dyskoteki, tydzień samorządności);
c) organizacja imprez klasowych ( dyskoteki, wycieczki, wieczorki);
d) włączanie rodziców w życie szkoły i klasy poprzez współdziałanie w organizacji imprez;
e) funkcjonowanie zespołów wyrównywania wiedzy w celu niesienia pomocy uczniom
mającym trudności w nauce.
Strategia współpracy ze środowiskiem
a) promowanie szkoły poprzez organizowanie dni otwartych drzwi;
b) współpraca z Domem Chemika oraz innymi placówkami kulturalnymi;
c) współpraca z mediami lokalnymi;
d) udział młodzieży w akcjach charytatywnych;
e) wspieranie organizacji i stowarzyszeń ( PCK, TPD, Hospicjum, Dom Dziecka, Dom
Pomocy Społecznej, Dzienny Ośrodek Pomocy Społecznej);
f) współpraca z parafią pw. św. brata Alberta;
g) współdziałanie ze środowiskiem lokalnym w respektowaniu odpowiednich aktów
prawnych dotyczących przeciwdziałania narkomanii i alkoholizmowi wśród nieletnich.
Strategia - różne formy pomocy ze strony szkoły
a) zapewnienie uczniom bezpłatnych podręczników szkolnych
b) przyznawanie uczniom stypendiów socjalnych;
c) przyznawanie uczniom bezpłatnych obiadów;
d) przygotowywanie· z okazji świąt paczek żywnościowych dla uczniów i ich rodzin, które
znalazły się w trudnej sytuacji materialnej;
e) przyznawanie zasiłków;
f) zapewnienie uczniom bezpłatnych szafek
Plan zadań wynikających ze Szkolnego Programu Profilaktyki do
realizacji w roku szkolnym 2014/15
ZADANIA
I. Nauka
podejmowania
odpowiedzialnych
decyzji
(kształtowanie
odpowiedzialności
wobec obowiązków
szkolnych)
1.Zapoznanie
uczniów z
obowiązującymi
regulaminami,
prawami i
obowiązkami
SPOSOBY REALIZACJI
•
•
•
•
2. Przeciwdziałanie
wagarom oraz
dbałość o dyscyplinę
•
•
•
•
•
•
•
II. Zapoznanie
uczniów
z zasadami dobrego
i kulturalnego
zachowania
•
•
Zapoznanie uczniów na godzinach
wychowawczych
Statutem Szkoły
Regulaminem
Programem
Wychowawczym Szkoły
Programem Profilaktyki
Szkoły
Konstytucją RP
Prawami człowieka i
prawami dziecka
ODPOWIEDZIALNI
TERMIN
Wychowawcy klas,
nauczyciele WOS-u
IX – X
Wszyscy nauczyciele
Tworzenie wewnątrz klasowych
reguł zachowania
Konsekwentne przestrzeganie reguł Wychowawcy,
nauczyciele
zachowania
Sprawdzanie obecności na każdej przedmiotów
lekcji
Rozliczenie z opuszczonych
godzin lekcyjnych
Prowadzenie ciekawych lekcji
metodami aktywizującymi
Stały kontakt z rodzicami –
informowanie o frekwencji i
postępach w nauce (rozmowy
indywidualne, wywiadówki,
dyżury nauczycielskie, dziennik
elektroniczny)
Nagradzanie wysokiej miesięcznej
i semestralnej frekwencji
Dostosowanie wymagań
edukacyjnych do możliwości
uczniów
Objęcie uczniów z trudnościami w
nauce pomocą psychologa,
pedagoga
Pedagogizacja rodziców podczas
zebrań
Wychowawcy klas,
wszyscy nauczyciele,
Konsekwentne egzekwowanie
pedagog szkolny
przestrzegania regulaminu
Dostarczanie właściwych wzorców
Samorząd Szkolny
i zasad odpowiedniego ubioru w
Według
planu
Według
harmonogra
mu spotkań
Cały rok
zależności od sytuacji
• Stosowanie się do zasad
zachowania na zajęciach szkolnych
i poza lekcyjnych
• Zajęcia edukacyjno-informacyjne w
ramach godzin wychowawczych
dotyczących zasad savoir-vivre’u
• Współpraca z Samorządem
Szkolnym
III. Kształtowanie
postaw zgodnych z
wymaganiami życia
we współczesnym
świecie
- postawy:
społeczne,
obywatelskie,
patriotyczne,
prorodzinne,
prozdrowotne,
proekologiczne
- planowanie kariery
edukacyjno –
zawodowej ucznia
• Wyjazdy do teatru, wyjścia do kina.
• Kultywowanie tradycji klasowych
( Dzień Patrona Szkoły, Andrzejki,
Mikołajki, Spotkanie Wigilijne i
Wielkanocne , Walentynki)
• Organizowanie szkolnego
wolontariatu i udział w akcjach
charytatywnych (spotkania,
zbiórki)
• Zajęcia o charakterze doradztwa
zawodowego
• Udział w Targach Pracy i Edukacji
• Udział w Dniach Otwartych Szkół
Średnich i Uczelni Wyższych, w
Salonie Maturzystów
IV. Zapobieganie
podejmowaniu
przez młodzież
zachowań
ryzykownych typu:
- palenie tytoniu
- picie alkoholu
- nadużywanie leków
- używanie środków
psychoaktywnych, w
tym dopalaczy
- wczesna inicjacja
seksualna
• Realizacja tematyki w ramach
godzin wychowawczych i zajęć
wychowania do życia w rodzinie,
lekcji biologii
• Zajęcia warsztatowe dotyczące
szkodliwości narkotyków,
dopalaczy
• Zajęcia warsztatowe kształtujące
umiejętności psychospołeczne
• Prelekcje o zagrożeniach
dopalaczami i innych środków
psychoaktywnych
• Filmy edukacyjne i spektakle
profilaktyczne
• Spotkanie ze specjalistą,
przedstawicielami policji i służby
zdrowia
• Wykonanie gazetek tematycznych
• Rozpowszechnienie ulotek i
materiałów udostępnionych przez
SANEPID
• Przestrzeganie Szkolnych Procedur
Wychowawcy
Cały rok
Samorząd Szkolny
Opiekun szkolnego
wolontariatu
MCK, doradca
zawodowy
Wychowawcy klas,
wszyscy nauczyciele,
pielęgniarka szkolna,
pedagog, psycholog
Cały rok
•
•
•
•
•
•
•
•
V. Propagowanie
zdrowego stylu życia
– radzenie sobie z
zagrożeniami
współczesnego
świata ( bulimia,
anoreksja jako
choroby wynikające
z pogoni za modą,
zdrowe żywienie,
higiena, właściwe
korzystanie ze
środków
multimedialnych)
- kształtowanie
nawyków dbania o
higienę osobista;
- kształtowanie
umiejętności
organizacji miejsca
pracy i wypoczynku,
postępowania nauczycieli w
sytuacjach zagrożenia dzieci i
młodzieży przestępczością i
demoralizacją
Współpraca z Poradnią Uzależnień
Udział w konkursach szkolnych i
pozaszkolnych
Realizacja projektu edukacyjnozdrowotnego „Trzymaj formę”
Organizowanie i umożliwianie
uczniom udziału w programach
profilaktycznych (Alternatywa)
Realizacja „Profilaktycznego
programu w zakresie
przeciwdziałania uzależnieniu od
alkoholu, tytoniu i innych środków
psychoaktywnych” w ramach
ogólnopolskiego programu
edukacyjnego „ARS, czyli jak dbać
o miłość”
Audycja z okazji Światowego Dnia
Zdrowia
Udział w Młodzieżowych
Artystycznych Warsztatach
Profilaktycznych w ramach MOPR
Współpraca z Puławskim
Zawodowym Studium Medycznym
• Zajęcia integracyjne
• Zielona Szkoła, Biała Szkoła,
Błękitna Szkoła
• Zajęcia warsztatowe na temat
radzenia sobie ze stresem
• Udział w pozalekcyjnych formach
zajęć sportowych
• Zajęcia fitness i rekreacji ruchowej
• Zapewnienie możliwości
alternatywnych form spędzania
wolnego czasu ( wycieczki, rajdy)
• Organizowanie i udział w pokazach
happeningach, targach i akcjach
prozdrowotnych
• Udział w programie „Trzymaj
formę”, „Pierwszy dzwonek”,
„Znajdź właściwe rozwiązanie”
• Udział w konkursie „Aktywna
Szkoła - Aktywny Uczeń”
• Dzień zrównoważonego transportu
• Dzień bez samochodu
Wychowawcy klas,
Nauczyciele WF,
biologii i inni
przedmiotów,
pielęgniarka szkolna,
pedagog i psycholog
szkolny
Wrzesień
Cały rok
pożytecznego
spędzania czasu
wolnego
- kształtowanie
szacunku do
ludzkiego ciała,
wskazywanie
pożądanych
wzorców zachowań;
- kształtowanie
umiejętności
krytycznej oceny i
selekcjonowania
informacji
• Godziny wychowawcze na temat
ochrony środowiska
• Gazetki tematyczne, ulotki
• Udział w konkursach szkolnych i
poza szkolnych (międzyszkolny
konkurs wiedzy o HIV / AIDS)
• Obchody Dnia Bezpiecznego
Internetu.
• Uświadomienie metod
oddziaływania mediów na
odbiorców (reklamy)
• Doskonalenie umiejętności
rozgraniczania między fikcją a
rzeczywistością w propagowanych
przez media treściach, bycie sobą w
„supermarkecie” świata.
• Zapoznanie z adresami, telefonami,
stronami WWW , gdzie uczeń
może uzyskać pomoc
specjalistyczną – zapoznanie ze
specyfiką placówek
przeznaczonych do pomagania
uczniom w przeżywanych
trudnościach.
• Autoprezentacja – ćwiczenia
• Dostarczanie rodzicom informacji o
zagrożeniach czyhających na ich
dzieci.
• Udostępnianie rodzicom wszelkiej
pomocy w kontaktach ze
specjalistami, kuratorami, pomocą
społeczną, lekarzami itd.
VI. Zapewnienie
uczniom
bezpieczeństwa na
terenie szkoły i poza
szkołą
• Realizacja zadań rządowego
programu „Bezpieczna i Przyjazna
Szkoła”
• Kontrola osób wchodzących do
szkoły
• Dyżury na korytarzach, w szatni, na
stołówce szkolnej
• Kontrola zachowań uczniów w
toaletach
• Pogłębianie wiedzy uczniów na
temat sytuacji zagrażających ich
bezpieczeństwu w szkole , na
dworze, w domu
• Współpraca z policją i strażą
pożarną
• Przeprowadzanie lekcji
Fundacja Praesterno
Nauczyciele dyżurni ,
wychowawcy klas,
policja, pedagog,
zaproszeni goście
•
•
•
•
VII. Zapobieganie
przemocy i agresji
wśród uczniów:
-budowanie
pozytywnych relacji
koleżeńskich
-propagowanie
postaw asertywnych
w stosunkach
międzyludzkich
-wzmacnianie
poczucia własnej
wartości
-kształcenia
umiejętności
radzenia sobie ze
stresem, akceptacji
swoich niepowodzeń
-kształcenie
umiejętności
odpierania presji
otoczenia i grupy
rówieśniczej
- kształtowanie
umiejętności
radzenia sobie w
sytuacjach
trudnych,
prawidłowej
komunikacji,
umiejętności
negocjacji
i
wychowawczych na temat
bezpiecznych zabaw i spędzania
czasu wolnego ( ferie, wakacje)
Realizacja programu „Bezpieczne
wakacje”
Systematyczne przypominanie
uczniom o obowiązujących w
szkole regulaminach
Konsekwentne realizowanie
obowiązujących Szkolnych
Procedur Postępowania Nauczycieli
w Sytuacjach Zagrożenia Dzieci
oraz Młodzieży Przestępczością i
Demoralizacją
Spotkania z przedstawicielami
policji, straży miejskiej i straży
granicznej
• Integracja klas pierwszych
• Spotkania integracyjne w klasie
• Wycieczki, rajdy, ogniska, imprezy
klasowe, andrzejki, mikołajki,
wigilia.
• Warsztaty psychologiczne w OPŚ
Praesterno i zajęcia z komunikacji
interpersonalnej
• Udział w przedstawieniach
profilaktycznych i inscenizacjach
(spektakl MOPR, zlot MOPR)
• Realizacja projektu „Trzy dni o
przemocy – Trzy dni bez
przemocy”
• Kontynuowanie realizacji programu
„ Mediacja rówieśnicza w szkole
metodą przeciwdziałania agresji i
niedostosowaniu społecznemu
młodzieży” w gimnazjum i
elementów programu w liceum
• Pogadanki i rozmowy
indywidualne z uczniami i
rodzicami
• Pogadanki na temat przemocy
(fizycznej i psychicznej:
wulgaryzmy, ośmieszanie,
znęcanie, szantaż emocjonalny,
izolowanie z grupy),
rozwiązywania konfliktów
• Prelekcje z udziałem
przedstawiciela policji, straży
Wychowawcy klas
Pedagog szkolny
Psycholog szkolny
Spotkania z osobami
zajmującymi się tą
tematyką
mediacji
miejskiej, sędziego, mediatora.
• Uczenie konstruktywnego
rozwiązywanie konfliktów podczas
zajęć warsztatowych
• Zapoznanie uczniów z Konwencją
Praw Dziecka, instytucją
Rzecznika Praw Dziecka
• Współpraca z sądem, policją ,
kuratorami rodzinnym
VIII.
Wyrównywanie
szans edukacyjnych
uczniów
1.
Poznawanie systemu rodzinnego
środowiska, w którym przebywa
uczeń :
• Ankieta diagnozująca
• Rozmowy, obserwacje
• Rozmowy z rodzicami
• Współpraca z osobami i
instytucjami GOPS, MOPS, Dom
Dziecka, Sąd Rodzinny, PCPR
2. Objęcie pomocą uczniów o
specjalnych i specyficznych
potrzebach edukacyjnych:
• Pomoc w nadrabianiu zaległości z
różnych przedmiotów
• Rozwijanie zdolności i
zainteresowań
• Pomoc materialna i rzeczowa
IX. Organizowanie
pomocy
psychologiczno –
pedagogicznej dla
uczniów zgodnie z
Rozporządzeniem
MEN z
dn.30.04.2013 r.
1. Wspieranie i motywowanie
uczniów do pracy i samokontroli.
2. Poszerzanie uczniom wiedzy i
uzupełnianie braków w wiedzy i
umiejętnościach z poszczególnych
przedmiotów w ramach zajęć
dydaktyczno – wyrównawczych,
konsultacji indywidualnych.
3. Zajęcia korekcyjno –
kompensacyjne i rewalidacyjne dla
uczniów według potrzeb
Pedagog, psycholog,
nauczyciele
Wychowawcy klas ,
nauczyciele,
pedagog i psycholog
szkolny, specjaliści
VII. Monitoring i ewaluacja
Ewaluacja programu profilaktycznego przeprowadzona zostanie na koniec roku szkolnego.
Informacje niezbędne do ewaluacji uzyskane zostaną poprzez :
•
Analizowanie pracy profilaktycznej na bieżąco, zgodnie z potrzebami.
•
Rozmowy z rodzicami uczniów o efektach realizacji programu profilaktycznego.
•
Wymianę uwag, spostrzeżeń i własnych doświadczeń podczas spotkań szkolnego
zespołu wychowawczego, profilaktycznego i zdrowotnego.
•
Obserwację
zachowań
uczniów
(wpisy
do
zeszytów
uwag,
dokumentacja
wychowawcy, pedagoga i psychologa).
•
Analizę dokumentów szkolnych (dzienniki, protokoły, plany pracy).
•
Analizę sprawozdań z realizacji działań profilaktycznych, wychowawczych,
zdrowotnych na posiedzeniach rad pedagogicznych.
•
Badania ankietowe wśród uczniów, rodziców i nauczycieli.
Uzyskane w wyniku ewaluacji informacje będą służyć ciągłemu doskonaleniu Szkolnego
Programu Profilaktyki.
SKŁAD KOMISJI OPRACOWUJĄCEJ PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY
Maciej Abramek
– przewodniczący pedagog szkolny
Teresa Frydrych
– członek, wicedyrektor
Lidia Sołtys
– członek nauczyciel języka polskiego
Monika Gaweł – Łagowska
– członek, psycholog szkolny
Agnieszka Wójcicka
– członek, nauczyciel języka polskiego
Marzenna Syta
– członek, nauczyciel języka polskiego
Waldemar Gola
– członek, nauczyciel wychowania fizycznego