Wprowadzenie do studiów żydowskich
Transkrypt
Wprowadzenie do studiów żydowskich
OPIS PRZEDMIOTU (SYLABUS) Nazwa przedmiotu/modułu w języku polskim Wprowadzenie do studiów żydowskich Nazwa przedmiotu/modułu w języku angielskim Introduction to Jewish Studies Jednostka prowadząca przedmiot Zakład Studiów Żydowskich, IFP Kod przedmiotu/modułu 21-FL-J-S1-E1-WprSt Rodzaj przedmiotu/modułu Obowiązkowy Kierunek studiów Filologia, specjalność judaistyka Poziom studiów pierwszy Rok studiów Pierwszy Semestr Zimowy Forma zajęć i liczba godzin Konwersatorium, 30 godzin Imię, nazwisko, tytuł/stopień naukowy osoby prowadzącej zajęcia prof. Marcin Wodziński Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych dla przedmiotu/modułu oraz zrealizowanych przedmiotów Nie ma Cele przedmiotu Zajęcia mają za zadanie wprowadzić podstawowe pojęcia właściwe dla studiów żydowskich (np. tożsamość żydowska, naród i religia, diaspora), zarysować specyfikę zagadnienia i zapoznać studentów z dominującymi tendencjami badawczymi oraz podstawowymi pomocami naukowymi (bibliografie, leksykony, słowniki, encyklopedie) i zasobami źródłowymi z zakresu judaistyki. Zakładane efekty kształcenia ma podstawową wiedzę o miejscu i znaczeniu językoznawstwa, literaturoznawstwa i kulturoznawstwa w systemie nauk humanistycznych oraz o związkach judaistyki z tymi dyscyplinami. Ma wiedze o ich specyfice przedmiotowej i metodologicznej judaistyki. Rozumie w podstawowym zakresie powiązania pomiędzy dziedzinami nauki i dyscyplinami naukowym, w szczególności relacje między judaistyką a naukami wykorzystywanymi w badaniach filologicznych oraz w praktyce filologicznej, a także między judaistyką a innymi dyscyplinami, zwłaszcza z dziedziny nauk humanistycznych zna podstawową terminologię z zakresu literaturoznawstwa, językoznawstwa i kulturoznawstwa oraz jej zastosowanie w judaistyce ma wiedzę o źródłach informacji (opracowania encyklopedyczne, syntezy podręcznikowe, studia monograficzne, słowniki) dotyczących języków żydowskich, zwłaszcza hebrajskiego i jidysz, oraz kultury żydowskiej ma podstawową wiedzę o polskich instytucjach kultury związanych z kulturą i dziedzictwem żydowskim oraz szerzej rozumianą wielokulturowością. Ma orientację w życiu kulturalnym w Polsce oraz w społecznościach żydowskich w Polsce i za granicą, zwłaszcza w Izraelu potrafi wyszukiwać, selekcjonować, analizować, oceniać i użytkować wiedzę z zakresu szeroko pojętej judaistyki, w tym zwłaszcza w obszarach literaturoznawstwa, językoznawstwa i kulturoznawstwa z wykorzystaniem różnych źródeł i metod potrafi porozumiewać się ze specjalistami w zakresie pokrewnych dyscyplin humanistycznych, w tym zwłaszcza literaturoznawstwa, językoznawstwa i kulturoznawstwa w studiowanym języku i w języku polskim, wykorzystując różne kanały i techniki komunikacyjne umie odpowiednio określić priorytety służące realizacji zadań; potrafi gospodarować czasem i realizować zadania w wyznaczonych terminach ma świadomość znaczenia zasad etyki zawodowej i uczciwości intelektualnej w działaniach własnych i innych osób; postępuje zgodnie z tymi zasadami ma świadomość różnic kulturowych i związanych z tym wyzwań, potrafi w praktyce stosować wiedzę o mechanizmach komunikacji interkulturowej jest świadomy współodpowiedzialności za zachowanie dziedzictwa kulturowego Polski i dziedzictwa kultury żydowskiej, zwłaszcza w Polsce, ale również poza nią w Europie i świecie Symbole KRK: K-W01 K-W02 K-W03 K-W11 K-U01 K-U08 K-K03 K-K04 K-K06 K-K08 Treści programowe Geneza i rozwój studiów żydowskich na świecie: przyczyny zainteresowania tematyką żydowską; czynniki kształtujące historię studiów żydowskich. Dzieje studiów żydowskich: haskala, Wissenschaft des Judentums, Graetz, Dubnow, Mahler, szkoła jerozolimska, studia żydowskie a tożsamość żydowska. Historia studiów żydowskich w Polsce do holokaustu (nieprofesjonalne początki naukowej judaistyki w XIX wieku, Biblioteka Judaistyczna w Warszawie; Instytut Nauk Judaistycznych w Warszawie; Jidisze Wisnszaftlecher Institut – JIWO; Mojżesz Schorr, Ignacy Schiper, Majer Bałaban, Junger Historiker). Ośrodki studiów nad historią i kulturą żydowską we współczesnej Polsce i ośrodki studiów nad historią i kulturą polskich Żydów we współczesnym świecie. Kto jest Żydem? Odpowiedzi religijne, biologiczne, narodowe i kulturowe: Hebrajczycy, Żydzi, żydzi, Izraelici, Izraelczycy. Kontekst miejsca i czasu. Pojęcia: halacha, konwersja, prozelita Historiografia żydowska: główne pojęcia, główne problemy. Ponowoczesność. Współczesne kierunki studiów żydowskich; postmodernizm: rozwój studiów żydowskich przejawem postmodernizmu? Ponowoczesność a holokaust, dekonstrukcja a badania nad literaturą rabiniczną; feminizm i gender. Kultura żydowska czy kultury żydowskie? Podstawowe grupy kulturowe świata żydowskiego: Samarytanie, karaimi, sefardyjczycy, aszkenazyjczycy, proces dyferencjacji i podstawowe cechy charakterystyczne; główne ośrodki cywilizacji żydowskiej i ich periodyzacja, mit złotego wieku. Żydzi polscy. Historyczne uwarunkowania tożsamości żydowskiej w Polsce (diaspora, syjonizm, alija). Stereotyp Żyda (pojęcia: antyjudaizm, antysemityzm, antysyjonizm, żydokomuna). Antysemityzm: szczególna forma stereotypu czy zbrodnia przeciw ludzkości? Historia zjawiska, jego korzenie, podstawowe implikacje i konteksty społeczne. Kalendarz żydowski i jego znaczenie dla żydowskiej liturgii: nazwy miesięcy i dni tygodnia, rok liturgiczny, rok przestępny, adar II, miesiące male i haser. Zapis i odczytywanie daty w systemie żydowskim. Ćwiczenia praktyczne. Źródła i zasoby archiwalne. Podstawowe pomoce archiwalne i edycje źródeł, najważniejsze zbiory źródeł do dziejów Żydów w Polsce. Bibliografie i inne pomoce bibliograficzne: Od Sabataja Bassa do RAMBI. Współczesne bibliografie internetowe – podstawowe zasoby. Korzystanie z żydowskich pomocy bibliograficznych dostępnych w cyberprzestrzeni. Encyklopedie i leksykony żydowskie: ich historia, specyfika, użyteczność. Polskie i zagraniczne czasopisma naukowe: przegląd najważniejszych tytułów i omówienie zagadnienia. Zapis bibliograficzny, podstawowe zasady przygotowywania i pisania tekstu naukowego. Plagiat. Zalecana literatura Oxford Handbook of Jewish Studies, ed. Martin Goodman, Jeremy Cohen, David Sorkin, Oxford 2002, tu: Martin Goodman: The Nature of Jewish Studies; Tal Ilan: Jewish Women’s Studies. Moshe Rosman: Jak pisać historię Żydów?, tłum. Agnieszka Jagodzińska, Wrocław 2011. Żydzi w Polsce. Leksykon, red. J. Tomaszewski i A. Żbikowski, Warszawa 2001, tu: historiografia. Alan Unterman: Żydzi. Wiara i życie, Łódź 1989, tu rozdz. 1: Niektóre zasadnicze cechy i odmiany tożsamości żydowskiej. Marcin Wodziński, Studia żydowskie w Polsce dawniej i dziś, “Studia Judaica” 15 (2012), nr 1-2, s. 49-75. Uri Huppert: Izrael. Rabini i heretycy, tłum. T. Misiak, Łódź 1992, tu. rozdz. 5: Miejsce, gdzie muszą cię przyjąć, s. 86-129. Alina Cała: Stereotyp Żyda i kultury żydowskiej, w: Studia z dziejów Żydów w Polsce, Warszawa 1995, t. 2 s. 89-102. Encyclopaedia Judaica, CD-Edition, tu: calendar. Źródła archiwalne do dziejów Żydów w Polsce, red. B. Woszczyński, V. Urbaniak, Warszawa 2001 (fragmenty: AGAD, AAN i przynajmniej jedno archiwum prowincjonalne). Forma zaliczenia poszczególnych komponentów przedmiotu/modułu, sposób sprawdzenia osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia: konwersatorium: Kolokwium końcowe; dwie krótkie prace pisemne. Ocena końcowa składa się z oceny z kolokwium końcowego (40%), eseju (10%), krótkiej pracy pisemnej (20%) oraz obecności i ogólnej aktywności na zajęciach (30%). Język wykładowy Polski Obciążenie pracą studenta Forma aktywności studenta Średnia liczba godzin na zrealizowanie aktywności Godziny zajęć (wg planu studiów) z nauczycielem: 30 godzin konwersatorium Praca własna studenta: - przygotowanie do zajęć: - przygotoanie krótkiego eseju: - przygotowanie krótkiej pracy pisemnej: - przygotowanie do kol. końcowego: 45 godz. 2 godz. 8 godz. 15 godz. 30 70 Suma godzin 100 godzin Liczba punktów ECTS 4 ECTS