Prawo cywilne

2011-12-18
Prawo cywilne
Pojęcie umowy
Rodzaje umów
Zawarcie umowy
Umowa
• Czynność prawna
– Co najmniej dwa oświadczenia woli
zgodne co do treści
– Zmierzające do wywołania skutków
prawnych w sferze prawa cywilnego
• Zgodność woli
– Konsens
– Dyssens
Rodzaje
• Ze względu na zobowiązania stron
– Jednostronnie zobowiązujące
– Dwustronnnie zobowiązujące
– Wzajemne
• Ze względu na odpłatność świadczenia
– Odpłatne
– nieodpłatne
1
2011-12-18
Rodzaje II
• Ze względu na sposób regulacji
– Nazwane
– Nienazwane
• Ze względu na przedmiot regulacji
– O przeniesienie własności
– O korzystanie z cudzej rzeczy lub praw
– O świadczenie usług
Zawarcie umowy zagadnienia
ogólne
• Potrzebne zgodne oświadczenia woli
• Tryby dochodzenia do konsensu
– Oferta i jej przyjęcie
– Negocjacje
– Aukcja i przetarg
• Problemy szczególne
– Ogłoszenia, cenniki, regulaminy
– Odpowiedzialność „przedkontraktowa”
Pojęcie oferty
• Oświadczenie drugiej stronie woli
zawarcia umowy
• Określające istotne postanowienia tej
umowy
• Musi być
– Stanowcza
– Jednoznaczna
– Możliwa do przyjęcia przez proste „tak”
2
2011-12-18
Złożenie oferty
• Sposób
– Wyraźny lub dorozumiany (w tym
domniemanie z art 543 kc)
– Ad incertas personas lub oznaczonemu
adresatowi
• Skutki
– Oferent: stan związania
– Oblat: prawo podmiotowe kształtujące
Związanie ofertą
• Początek:
– Reguły ogólne dla oświadczeń woli
– Wyjątek oferty składanych elektronicznie
• Czas związania (art. 66 par. 2 KC)
– Oferta złożona bezpośrednio drugiej
stronie
– Oferta złożona w inny sposób
– Czas związania określony w treści oferty
• Śmierć składającego
Odwołanie oferty
• Obrót powszechny: reguły ogólne dla
odwoływania oświadczeń woli
• Obrót gospodarczy
– Odwołanie złożone drugiej stronie przed
wysłaniem przez nią oświadczenia o
przyjęciu oferty
– Odwołanie jest niemożliwe, jeżeli
• Wynika to z treści oferty lub
• Określono termin jej przyjęcia
3
2011-12-18
Przyjęcie oferty
• Wykonanie uprawnienia kształtującego
• Powstają skutki wynikające z art. 56 KC
• Sposoby przyjęcia
– Wyraźne
– Dorozumiane (art. 68 KC)
– Przez przystąpienie do wykonywania (art.
69 KC)
• Czas i miejsce zawarcia umowy (art 70
KC)
Przyjęcie oferty z
zastrzeżeniami lub zmianami
• Obrót powszechny: nowa oferta
• Obrót gospodarczy
– Zmiany istotne: nowa oferta
– Zmiany nieistotne
• Dochodzi do zawarcia umowy na nowych
warunkach
• Wyjątki
– Sprzeciw oferenta
– Oferta z klauzulą „bez zastrzeżeń”
– Uzależnienie zmian od zgody oferenta
Negocjacje
• Strony dochodzą do porozumienia
– „pozycja” stron otwarta
– Targi i ustępstwa
• Umowa zostaje zawarta z chwilą dojścia
do porozumienia co do wszystkich
elementów będących przedmiotem
negocjacji
• List intencyjny
• Obowiązek lojalności
4
2011-12-18
Aukcja i przetarg
• Postępowania eliminacyjne
• Warianty trybu ofertowego
• Różne zastosowanie
– Aukcja: ustalamy cenę lub czynsz
– Przetarg: porównujemy oferty
• Elementy wspólne
– Ogłoszenie
– Wadium
Przetarg
• Zasadniczo pisemny
• Ogłoszenie o przetargu
– Zaproszenie do składania ofert
– Regulamin przetargu
• Składanie ofert i wybór kontrahenta
• Zawiadomienie uczestników o wyniku
przetargu
• Uczestnicy nie znają ofert konkurentów
Aukcja – model klasyczny
• Wezwanie do składania postąpień
• Składanie postąpień (ofert)
– Uczestnicy znają propozycje konkurentów
– Postąpienie wiąże do czasu „przebicia” lub
zamknięcia aukcji bez wyboru oferty
• Zamknięcie aukcji
– Z wyborem oferty
– Bez wyboru oferty
5
2011-12-18
Aukcja – modele
niestandardowe
• Model holenderski „in minus”
• Aukcja klasyczna z obniżanymi
postąpieniami
• Aukcja „przy świecy” / elektroniczna
• Aukcja amerykańska
• Aukcja metodą mieszaną
• Aukcja Vickerey’a
Nadużycia przy aukcji i
przetargu
• Organizator aukcji
– Udział figurantów
– Przyjmowanie postąpień od osób
nieistniejących
– Inne: Rozpijanie uczestników, mock
auction, sterowanie rynkiem
• Licytanci / uczestnicy przetargu
– Rozpowszechnianie fałszywych informacji
– Zmowa licytantów
Unieważnienie umowy zawartej na
zmanipulowanej aukcji lub przetargu
• Legitymacja czynna:
– Strony umowy (czasem: zleceniodawca)
– Pozostali uczestnicy aukcji / przetargu
• Przesłanki
– Sprzeczne z prawem lub dobrymi
obyczajami działanie strony, uczestnika,
osoby trzeciej
– Wpływające na wynik aukcji lub przetargu
• Konieczny wyrok sądu
6
2011-12-18
Ogłoszenia, reklamy, cenniki
• Możliwości:
– Oferta
– Zaproszenie do zawarcia umowy
• O charakterze prawnym decyduje
przede wszystkim wola „autora”
informacji
• W razie wątpliwości przyjmuje się, że
ogłoszenie jest zaproszeniem do
zawarcial umowy
Odpowiedzialność
„przedkontraktowa”
• Obowiązek lojalności
• Culpa in contrahendo
• Negocjacje: odpowiedzialność za
– Naruszenie obowiązku negocjowania w
dobrej wierze
– Naruszenie tajemnicy ujawnionej przez
kontrahenta w toku negocjacji
• Granica: ujemny interes umowny
7