docFAB nauka pisania
download 
Reklamacja Transkrypt
FAB nauka pisania
NAUKA PISANIA Podr´cznik dla nauczycieli i rodziców POZYTYWNY BILANS ÂRODOWISKA NATURALNEGO JAKOÂå PRODUKTU S¸U˚ÑCA OCHRONIE ÂRODOWISKA Niemal˝e wszystkie kredki pokrywane sà lakierem wodnym bezpiecznym dla Êrodowiska. Zeichen für für Oznaczenie za Zeichen odpowiedzialnà verantwortungsvolle verantwortungsvolle Waldwirtschaft gospodark´Waldwirtschaft leÊnà IC-COC-100002 IC-COC-100002 IC-COC-100002 ©© 1996 Forest Council 1996© Forest 1996 Stewardship Forest Stewardship Stewardship Council Council A.A.C.C.A. C. Wi´cej ni˝ 80% drewna wykorzystywanego do produkcji kredek Faber-Castell pochodzi z plantacji certyfikowanych przez FSC oraz z d∏ugotrwa∏ej gospodarki leÊnej. Kredki Faber-Castell wytrzymujà wi´cej. Dzi´ki opatentowanemu klejeniu grafitu kredki sà szczególnie odporne na z∏amanie. FIRMA FABER-CASTELL I EKOLOGIA Nie trzeba byç wizjonerem, aby pojàç, ˝e zabezpieczenie zasobów naturalnych jest najwa˝niejsze dla ˝ycia przysz∏ych pokoleƒ. Ju˝ oko∏o 25 lat temu firma Faber-Castell powo∏a∏a do ˝ycia projekt leÊny, który do dnia dzisiejszego s∏u˝y przyk∏adem. Na powierzchni wielkoÊci 10 000 hektarów rozciàgajà si´ plantacje sosny, która s∏u˝y jako êród∏o surowca do produkcji o∏ówków i kredek. Plantacje te uzyska∏y certyfikat organizacji Forest Stewardship Council (FSC) jako „odpowiednie dla Êrodowiska naturalnego, zgodne socjalnie oraz d∏ugotrwa∏e gospodarczo“. W ostatnich 3 latach grupa Faber-Castell mog∏a zmiejszyç o po∏ow´ emisj´ CO2 do 20 607 ton dzi´ki zastosowaniu odnawialnych êróde∏ energii. Lasy nale˝àce do firmy absorbujà 100 000 ton dwutlenku w´gla, wi´c wielokrotnoÊç emitowanej iloÊci. JesteÊmy dumni z faktu, ˝e grupa Faber-Castell, jako jedna z nielicznych przedsi´biorstw, jest wielokrotnie neutralna pod wzgl´dem emisji dwutlenku w´gla. PVC-Frei PVC-Frei PVC-Free PVC-Free Jako przodujàcy w Êwiecie producent gumek firma Faber-Castell unika stosowania szkodliwych plastyfikatorów. Wi´kszoÊç gumek produkowana jest z tworzywa sztucznego nie zawierajàcego PCV. Eko Mened˝er roku 2008 (WWF Deutschland & Capital) Markery oraz flamastry firmy Faber-Castell sà bardziej wydajne. Ich trzonki oraz zatyczki sà wykonane z polipropylenu (PP) i dlatego chronià przed szybkim wysychaniem. Tusz mo˝na stosowaç latami do pisania i zakreÊlania. Tak˝e po zu˝yciu Êrodowisko naturalne jest mniej obcià˝one: PP spala si´ jak wosk Êwiecy. 2 Dzi´ki systemowi nape∏niania „AutomaticRefill-System” zakreÊlacze Faber-Castell mo˝na nape∏niaç w czysty i ∏atwy sposób. Dzi´ki temu produkty te sà liderami na rynku pod wzgl´dem ochrony Êrodowiska i stosunku ceny do wydajnoÊci. 3 SPIS TREÂCI System nauki pisania 3+ 6+ Strona 6 8+ Naturalny rozwój motoryczny dziecka Za∏o˝ona w 1761 roku firma FABER-CASTELL pozostaje od 8 pokoleƒ w r´kach tej samej rodziny. Z ma∏ego zak∏adu rzemieÊlniczego rozwin´∏a si´ mi´dzynarodowa grupa przedsi´biorstw posiadajàca na ca∏ym Êwiecie 14 zak∏adów produkcyjnych, 20 spó∏ek zajmujàcych si´ zbytem oraz zatrudniajàca oko∏o 7000 pracowników. Aktualnie jest to jeden z najwi´kszych na Êwiecie producentów kredek i o∏ówków! Strona 7 Kszta∏cenie prawid∏owego chwytu Strona 10 åwiczenia z koralikami – trening 'pewnego chwytu' Strona 12 Lewor´cznoÊç czy prawor´cznoÊç? Strona 14 Nauka pisania przy zastosowaniu ergonomicznych instrumentów piÊmiennych Strona 16 System nauki pisania - co jeszcze jest wa˝ne? Strona 18 FABER-CASTELL stawia na jakoÊç Jako najstarsze i najwi´ksze na Êwiecie przedsi´biorstwo tej bran˝y FABER-CASTELL cieszy si´ najwy˝szym powa˝aniem, poniewa˝ do produkcji sà wybierane najlepsze surowce, a firma stawia najwy˝sze wymagania dotyczàce produkcji i kontroli jakoÊci. Nieustanny entuzjazm towarzyszàcy dzieciom podczas rysowania i pisania, osiàgamy dzi´ki jakoÊci kolorów, które sà stosowane w produktach z grupy Zabawa i Nauka (seria czerwona). Aby radoÊç z rysowania, malowania oraz pisania trwa∏a nieustannie, wszystkie produkty przeznaczone do u˝ytkowania przez dzieci nale˝à do produktów najwy˝szego stopnia rozwoju i jakoÊci w zakresie ochrony zdrowia, mo˝liwoÊci zastosowania oraz ∏atwoÊci u˝ycia. FABER-CASTELL wspiera rozwój dzieci W zakresie grupy produktów dla dzieci - „Zabawa i Nauka” rozwijamy produkty, które sà specjalnie dopasowane do ró˝nych faz rozwoju dziecka. Gwarantujemy, ˝e nasze produkty odpowiadajà wymogom specyficznym dla wieku dziecka i w optymalny sposób wspierajà jego rozwój. FABER-CASTELL wspomaga naturalnà kreatywnoÊç Dzieci sà pe∏ne kreatywej energii. Czerwona linia produktów Faber-Castell oferuje niezliczone mo˝liwoÊci efektywnego i kreatywnego organizowania wolnego czasu. Prócz udost´pnienia odpowiednich przyborów, wspomagamy entuzjazm i ciekawoÊç dzieci poprzez inspiracje w zabawie. 4 5 SYSTEM NAUKI PISANIA NATURALNY ROZWÓJ MOTORYCZNY DZIECKA Fakt, ˝e dzieci rozpoczynajàce nauk´ w szkole sà gotowe do nauki pisania, jest nast´pstwem ca∏ego procesu rozwoju post´pujàcego od chwili narodzin. Oprócz treningu zmys∏ów i mowy, szczególne znaczenie ma rozwój motoryki. Rozró˝niamy: motoryk´ du˝à, ma∏à, grafomotoryk´ oraz motoryk´ pisania. Dzieci zaczynajà pisaç pierwsze wyrazy ju˝ w wieku przedszkolnym, np. w∏asne imi´ napisane literami drukowanymi, wyraz MAMA lub imi´ pupila. Litery sà „malowane“, posiadajà niedok∏adny kszta∏t lub sà napisane w odbiciu lustrzanym. W tej fazie rozwoju dziecka jest to zupe∏nie naturalne. Odkrywanie Êwiata kredek Dzieci´ce rysunki sà dokumentami w j´zyku pisanym i rysowanym Êwiadczàcymi o tym, ˝e i w jaki sposób dziecko interesuje si´ swoim otoczeniem oraz w jaki sposób je odbiera. Dzieci´ce "gryzmo∏y" sà podstawowymi çwiczeniami o du˝ym znaczeniu dla póêniejszych ruchów ciàgni´cia i przesuwania podczas pisania, dla ∏uków, szlaczków, kresek, kropek, dla rytmu i stosowania odpowiedniego nacisku, dla szybkoÊci pisania, chwytania przyboru oraz podzia∏u miejsca przeznaczonego do zapisania. Dzieci powinny jeszcze przed pójÊciem do szko∏y opanowaç alfabet "gryzmo∏ów", rysowanie ró˝norodnych linii oraz umieç bezproblemowo wycinaç kszta∏ty za pomocà no˝yczek. Pisanie samo w sobie jest dla dziecka procesem bardzo z∏o˝onym. Aby nauka przebiega∏a prawid∏owo, musi wspó∏pracowaç ze sobà w∏aÊciwa pozycja cia∏a, ràk, d∏oni oraz palców. Szczególnie wa˝ne jest w∏aÊciwe trzymanie przyrzàdu do pisania. Dziecko powinno byç kszta∏cone w zakresie prawid∏owego chwytu oraz stosowania odpowiedniego nacisku przy pomocy specjalnie dobranych çwiczeƒ. Nale˝y równie˝ zwracaç uwag´ na prawo lub lewor´cznoÊç dziecka. Wa˝ne aby dziecko rozwija∏o swoje umiej´tnoÊci motoryczne poprzez cz´ste rysowanie, malowanie i pisanie, co dodatkowo mo˝na usprawniç przez odpowiednie przybory: ergonomiczne kredki, flamastry, o∏ówki i pióra. W niniejszym podr´czniku przeka˝emy Paƒstwu informacje opierajàce si´ na naukowych podstawach, dotyczàce aktualnych badaƒ naukowych oraz przedstawimy korzystne warunki ramowe oraz çwiczenia, które u∏atwià dziecku drog´ do opanowania umiej´tnoÊci p∏ynnego pisania. ˚yczymy Paƒstwu du˝o sukcesów, powodzenia oraz dalszej radoÊci z zaanga˝owania w towarzyszeniu dzieciom w ich Êwiecie. 66 Dziecko musi opanowaç du˝à iloÊç ruchów motoryki du˝ej i ma∏ej, aby mog∏o uczyç si´ pisania liter i wyrazów, krótkich zdaƒ oraz tekstów. Dziecko musi trenowaç, opanowaç i zautomatyzowaç wykonywanie prostych i skomplikowanych ruchów. Wiele tradycyjnych czynnoÊci i gier wykonywanych przez dzieci (klaskanie, podskakiwanie, chwytanie, bieganie, pantomima, rzucanie i ∏apanie pi∏ki, taƒce, wyliczanki i wiele innych) oraz gry na Êwie˝ym powietrzu wspomagajà i trenujà te wa˝ne umiej´tnoÊci i sprawnoÊci. Zawierajà one w sobie wa˝ne ruchy balansujàce, wahajàce, obrotowe i krzy˝ujàce si´ w najró˝niejszych kierunkach oraz na ró˝nych poziomach - cz´sto w z∏o˝eniach z rytmicznà mowà. 7 Po opanowaniu tzw. "du˝ych ruchów" (du˝ej motoryki) dziecko rozwija mniejsze, precyzyjne ruchy (ma∏à motoryk´). Muszà one zostaç pobudzone, trenowane i zautomatyzowane przez zastosowanie ró˝nych przyborów i zadaƒ: np. plastelina, klocki, puzzle, nawlekanie pere∏ek, wiàzanie tasiemek itp. Z tych ró˝norodnych, wytrenowanych czynnoÊci ruchowych ostatecznie powstaje grafomotoryka i motoryka pisania. Dzi´ki çwiczeniom rysowania linii i szlaczków ruchy towarzyszàce malowaniu stajà si´ subtelniejsze i zró˝nicowane, sà one wa˝nà podstawà pisania. Ju˝ w tej fazie dzieci trenujà rozwa˝nie ró˝ne znaki; w coraz wi´kszym stopniu kontrolujà i zwracajà uwag´ na nadawanie odpowiedniego kszta∏tu (= grafomotoryka). W celu osiàgni´cia umiej´tnoÊci pisania dziecko musi jeszcze nauczyç si´ potrzebnych po∏àczeƒ: najró˝niejszych pociàgni´ç i przesuwania pisaka, linii prostych i krzywych, ∏uków, kropek, kresek w gór´ i w dó∏, zmiany kierunku oraz najró˝niejszych punków wyjÊciowych. Te ruchy ∏àczone tworzà motoryk´ pisania - przede wszystkim w przypadku pisma odr´cznego. Po∏àczenie grafomotoryki i p∏ynnej motoryki pisania tworzy umiej´tnoÊç p∏ynnego i poprawnego ortograficznie pisania. Je˝eli dzieci majà êle rozwini´tà motoryk´ pisania, w przypadku koniecznoÊci wykonania szybkiego ruchu tracà kontrol´ kszta∏tu (grafomotoryk´). Oznacza to, ˝e jeÊli dzieci muszà szybko pisaç, ogromnie pogarsza si´ charakter pisma: pismo staje si´ nieczytelne i roÊnie liczba b∏´dów ortograficznych. Intensywne çwiczenie liter i wyrazów by∏oby niew∏aÊciwym wymaganiem; mog∏yby si´ pojawiç u dziecka stres oraz os∏abienie zdolnoÊci nauki i koncentracji. Bardziej wspierajàce jest dla takich dzieci çwiczenie przebiegów ruchów i zmiany kierunków wykonywane r´kami w powietrzu lub wykonywanie du˝ych napisów na papierze. çwiczenie Podà˝aj drogà za smokiem Julkiem Nale˝y trenowaç i wspomagaç motoryk´ pisania w wystarczajàcym stopniu. P∏ynne pisanie nie powstaje przypadkowo! Elementarne znaczenie majà motoryczne podstawy: dok∏adne sterowanie ruchami, koordynacja przestrzeni, zdolnoÊci motoryczne. Im dziecko zbuduje wi´cej mostów pomi´dzy bodêcami ruchowymi poprzez rysowanie, tym ∏atwiej przebiega proces nauki pisania. Dzieci z motorycznymi problemami pisania muszà otrzymywaç bodêce do wykonywania ruchów motoryki du˝ej i ma∏ej. åwiczenia „rozmachu” sà idealnym przygotowaniem dla dzieci w przedszkolu i w pierwszej klasie. Nale˝y umo˝liwiç dzieciom wykonywanie çwiczeƒ w powietrzu, na plecach drugiego dziecka, d∏oƒmi na stole, stopami na pod∏odze - z zamkni´tymi i otwartymi oczami. Samo zwracanie uwagi na prawid∏owy kszta∏t liter i ortografi´ jest raczej czynnoÊcià przeszkadzajàcà. 8 9 KSZTA¸CENIE PRAWID¸OWEGO CHWYTU W czasie naturalnego rozwoju ruchy zwiàzane z chwytaniem majà dla cz∏owieka ogromne znaczenie. Aby dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym potrafi∏y efektywnie korzystaç z przyborów do rysowania i malowania, nale˝y rozwinàç i wytrenowaç wszystkie mi´Ênie i stawy od pasa barkowego do czubków palców, jak równie˝ precyzyjne trzymanie przyborów do pisania. Ma∏e dzieci chwytajà przedmioty i kredki w pi´Êç lub chwyt poprzeczny. Odpowiednio do tych sposobów chwytania dziecko mo˝e wykonywaç pierwsze proste ruchy rysunkowe np. za pomocà grubych kredek woskowych lub trójkàtnych kredek o∏ówkowych (Jumbo GRIP). Dzieci tworzà pierwsze „rysunki“: sà one naniesione na papier niejako przypadkowo przy wykorzystaniu ruchu r´kà. Z czasem nast´puje wa˝ne przejÊcie do w∏aÊciwego przysz∏ego rysowania i pisania. Poruszanie staje si´ celowe i przemyÊlane, linie nie sà ju˝ przypadkowe, sà one narysowane dzi´ki poprowadzeniu po dwuwymiarowej „przestrzeni“ papieru. Poprzez wykonywanie ruchów po okr´gu i zygzaków dziecko çwiczy kolejnoÊç linii wa˝nà dla póêniejszego pisania liter. Od tego momentu dziecko rozpoczyna ju˝ chwytanie kredki wszystkimi pi´cioma palcami. Teraz palce sà Êwiadomie u∏o˝one, dziecko zaczyna naÊladowaç pismo. 10 Chwyt p´setkowy, sk∏adajàcy si´ z luênego wygi´tego palca wskazujàcego i kciuka, trenowany jest podczas zabaw z ma∏ymi elementami, jak np. podczas sortowania pere∏ek lub cz´Êci puzzli. Przy u˝yciu palca Êrodkowego dziecko mo˝e nauczyç si´ chwytu trzema palcami. Chwyt ten jest wa˝ny, aby dziecko potrafi∏o chwytaç kredk´ efektywnie, tzn. w sposób odpr´˝ony, oraz dla celowego rysowania linii. Palec wskazujàcy jest najbardziej aktywnym palcem i on nadaje kierunek. Kciuk le˝y na kredce rozluêniony i lekko wygi´ty. Palec Êrodkowy le˝y lekko w poprzek pod kredkà i powinien on si´gaç do ma∏ego p∏askiego wg∏´bienia, poniewa˝ w przeciwnym wypadku dla wykonania czynnoÊci pisania musi ulec zmianie ca∏a pozycja r´ki i w zasadzie dochodzi wówczas do napr´˝enia. Dzieci potrzebujà wskazówek i ciàg∏ych korekt, aby nauczyç si´ poprawnego chwytu trójpalcowego. Podczas wszystkich tych czynnoÊci jest równoczeÊnie przyswajana, çwiczona i zautomatyzowana motoryka wizyjna (koordynacja oko-d∏oƒ). Wy∏àcznie monotonne, jednostronne czynnoÊci, jak np. intensywne granie na konsolach do gier upoÊledzajà wa˝ny rozwój kontroli oko-d∏oƒ. Dzieci muszà çwiczyç ciàgle z∏o˝one sytuacje zwiàzane z chwytaniem dla osiàgni´cia póêniejszych sukcesów w szkole: rzucanie i ∏apanie pi∏ki, uk∏adanie klocków, wycinanie kszta∏tów. Podczas çwiczeƒ z rysowania i pisania nale˝y zwracaç uwag´ na dostatecznà iloÊç çwiczeƒ odpr´˝ajàcych s∏u˝àcych d∏oniom dziecka: wytrzàsanie, raczkowanie palcami po stole lub po plecach innego dziecka, formowanie plasteliny wykorzystujàce rozmaite ruchy (toczenie, skr´canie, rozciàganie, szarpanie, uderzanie, ugniatanie). Weso∏ym çwiczeniem s∏u˝àcym odpr´˝eniu i wzmocnieniu d∏oni jest zabawa z superdelikatnà masà plastyczà „Elasto” marki Faber-Castell - mo˝na z niej lepiç ma∏e pi∏eczki, podrzucaç je i ∏apaç - daje to wiele radoÊci i trenuje równoczeÊnie wiele wa˝nych umiej´tnoÊci i sprawnoÊci motorycznych. 11 åWICZENIA Z KORALIKAMI TRENING PEWNEGO CHWYTU Trening pomocny dzieciom, które w niew∏aÊciwy sposób trzymajà przybory do pisania. Wa˝ne jest, aby dziecko podczas motorycznego przekwalifikowania nigdy (!) nie koncentrowa∏o si´ równoczeÊnie na treÊci pracy. Zmiana czynnoÊci ruchowych wymaga ca∏kowitego skupienia i uwagi; z tego wzgl´du nale˝y przeprowadzaç to çwiczenie jako dodatkowe podczas zaj´ç. åwiczenie nale˝y wykonywaç tylko dla d∏oni s∏u˝àcej do pisania! Dla przeprowadzenia tego çwiczenia potrzebujecie Paƒstwo dla ka˝dego dziecka nielakierowanego drewnianego koralika o Êrednicy ok. 10 mm. 1. Dziecko uczy si´ trzymania koralika palcem serdecznym i ma∏ym, w d∏oni s∏u˝àcej do pisania. Ewentualnie na poczàtku dziecko b´dzie pomaga∏o sobie drugà d∏onià oraz ∏àczy∏o oba palce. Po kilku przeprowadzonych çwiczeniach dziecko powinno potrafiç wykonaç çwiczenie przy u˝yciu jednej d∏oni. Kciuk, palec wskazujàcy i Êrodkowy mogà pozostaç zgi´te. Na poczàtku wykonywania çwiczenia mo˝e ewentualnie dojÊç do powstawania uczucia napr´˝enia w przedramieniu. 4. Nast´pnie mo˝na przejÊç do çwiczenia ruchów zwiàzanych z pisaniem. Na poczàtku dziecko powinno pisaç w du˝ych a stopniowo w mniejszych liniach, korzystajàc z trójkàtnego o∏ówka Jumbo GRIP, szkolnego o∏ówka obrotowego lub pióra szkolnego firmy Faber-Castell. Tak˝e podczas pisania dziecko powinno trzymaç koralik pod palcem serdecznym i ma∏ym. åwiczenie to determinuje trzymanie palca Êrodkowego pod przyborem do pisania. Gdyby dziecko u∏o˝y∏o palec Êrodkowy na górnej cz´Êci przyboru do pisania, wówczas powsta∏aby luka z boku, poniewa˝ palce serdeczny i ma∏y by∏y zaj´te trzymaniem koralika. Trzymanie przyboru do pisania staje si´ niestabilne a pisanie niemal˝e niemo˝liwe, poniewa˝ instrument piÊmienny obsunà∏by si´ z d∏oni. 2. Je˝eli dziecko potrafi utrzymaç koralik przy pomocy obu palców, wówczas nast´puje kolejne çwiczenie. Trenowana jest motoryka ma∏a: nawlekanie pere∏ek, gra w kulki lub sortowanie klocków itp. drewniany koralik pozostaje podczas tych wszystkich czynnoÊci w d∏oni s∏u˝àcej do pisania, przytrzymany palcem serdecznym i ma∏ym. 3. Je˝eli równie˝ to zadanie motoryczne zakoƒczy si´ sukcesem, wówczas nast´puje przejÊcie do rysowania. Dziecko maluje i rysuje linie, krzywe, ∏uki itd. trzymajàc ca∏y czas koralik pomi´dzy dwoma wymienionymi wy˝ej palcami. Je˝eli çwiczenie jest poprawnie wykonywane, wówczas mo˝na zastosowaç arkusze çwiczeniowe, na których dziecko zakreÊla drog´ poprzez labirynt, uzupe∏nia rysunki z cyframi lub wykonuje inne zadania zorientowane na rysowanie. 12 13 LEWOR¢CZNOÂå CZY PRAWOR¢CZNOÂå? To, czy dziecko jest lewor´czne czy prawor´czne, nie ma ˝adnego wp∏ywu na zdolnoÊç uczenia si´, inteligencj´ lub proces nauki pisania. Wy∏àcznie motoryczna dominacja pó∏kuli mózgu le˝àcej na przeciwnej stronie uzale˝nia fakt, którà r´kà dziecko pisze. Sk∏onnoÊç do faworyzowania danej d∏oni musi byç niezale˝na od wszelkiego kulturalnego czy regionalnego t∏a. Nie mo˝e nastàpiç ˝aden rodzaj reedukacji! L2 R2 R3 1 R2 1 Przybory do pisania, które sà odpowiednie zarówno dla osób prawor´cznych, jak i lewor´cznych, optymalnie towarzyszà bardzo skomplikowanemu, neurofizjologicznemu procesowi lateralizacji: kredki i o∏ówki Jumbo GRIP lub te˝ o∏ówek szkolny firmy Faber-Castell. W przypadku dziecka w wieku czterech do pi´ciu lat powinna byç jednoznacznie rozpoznana sk∏onnoÊç do faworyzowania danej d∏oni. Je˝eli taka sytuacja nie wyst´puje, wówczas powinno to zostaç wyjaÊnione najpóêniej do czasu rozpocz´cia nauki w szkole. Aby rozpoznaç dominacj´ danej d∏oni w przypadkach problematycznych, rodzice i pedagodzy oraz i inni specjaliÊci (np. ergoterapeuci, mototerapeuci) powinni zostaç w∏àczeni do wspólnej pracy. SpecjaliÊci podczas diagnozy powinni uwzgl´dniç fakt, ˝e wed∏ug najnowszych wyników badaƒ, lewor´cznoÊç nie musi iÊç w parze z prawono˝noÊcià i prawoocznoÊcià. Podczas dokonywania diagnozy uwzgl´dnia si´ przede wszystkim czynnoÊci, które sà wykonywane jedynie z wykorzystaniem jednej d∏oni i które nie sà okreÊlone ˝adnymi regu∏ami: mycie z´bów, gra w koÊci, wyciàganie kulek z wysokiego naczynia, nawlekanie pere∏ek na pionowo ustawiony drut, itp. CzynnoÊci obcià˝one regu∏ami jak np. chwytanie sztuçców nie nadajà si´ do takiej diagnozy. R3 R3 L3 L2 L2 R2 L2 R2 L3 L3 1 1 R2 L2 L3 R3 1 Dla dzieci rozpoczynajàcych L3 nauk´ w szkole pierwsze doÊwiadczenia pisania wymagajà najwy˝szej koncentracji. R3 Na tym etapie jakoÊç pisania przy u˝yciu lewej lub prawej r´ki nie jest istotna, dla ustalenia r´ki dominujàcej. Cechà typowà dla dzieci lewor´cznych sà próby czytania lub pisania w prawym górnym rogu arkusza. Tak˝e przekr´cone litery lub ca∏e wyrazy sà typowe dla dzieci lewor´cznych. Jednak˝e przekr´canie liter oraz wyrazów zdarza si´ równie˝ dzieciom prawor´cznym. W ka˝dym przypadku dzieci lewor´czne powinny otrzymaç wsparcie poprzez udost´pnienie im odpowiednich narz´dzi: no˝yczki dzieci´ce nadajàce si´ dla dzieci prawor´cznych i lewor´cznych Faber-Castell, o∏ówek szkolny z mi´kkà, zabezpieczajàcà przed obsuni´ciem r´ki powierzchnià korpusu o trójkàtnym profilu, drewniane o∏ówki i kredki Jumbo GRIP posiadajàce trójkàtny profil lub specjalne pióra szkolne dla dzieci piszàcych prawà lub lewà r´kà marki Faber-Castell. Trójkàtny kszta∏t uchwytu instrumentów piÊmiennych determinuje i rozwija prawid∏owy i pewny chwyt trójpalcowy. Dla dzieci lewor´cznych szczególnie wa˝ne sà odpowiednie çwiczenia wzmacniajàce i odpr´˝ajàce. Nasze pismo jest w swojej p∏ynnoÊci dostosowane do wzoru ruchów osoby prawor´cznej. Osoby lewor´czne sà cz´sto zmuszone do przesuwania zamiast do ciàgni´cia podczas pisania. Rysowanie ∏uków, okr´gów, elips cz´sto bywa wykonywane wbrew w∏asnemu, intuicyjnemu kierunkowi ruchu. Wymaga to zupe∏nie innego wysi∏ku mi´Êni ni˝ ten, który wyst´puje podczas pisania prawà r´kà. Wysi∏ek ten niwelujà ergonomiczne przybory do pisania firmy Faber-Castell jak np. specjalny o∏ówek szkolny lub pióra dla osób lewor´cznych. Tak˝e niektóre çwiczenia powinny zostaç dopasowane specjalnie do osób piszàcych lewà rekà. 14 L2 L3 R3 1 R2 15 NAUKA PISANIA PRZY ZASTOSOWANIU ERGONOMICZNYCH INSTRUMENTÓW PIÂMIENNYCH Dobre pióro do nauki pisania powinno posiadaç nast´pujàce w∏aÊciwoÊci: ➊ ➋ Grube, trójkàtne o∏ówki i kredki Jumbo GRIP, szkolny o∏ówek obrotowy o trójkàtnym profilu, jak równie˝ pióra kulkowe i wieczne firmy Faber-Castell oferujà istotne w∏aÊciwoÊci, które optymalnie wspierajà dzieci w procesie nauki pisania. Du˝à zaletà wszystkich przyborów do pisania jest ich trójkàtny kszta∏t, który gwarantuje najwi´kszy mo˝liwy kontakt palców z przyborem, determinujàc prawid∏owy chwyt. W przypadku przyborów o okràg∏ym profilu trzeba dodatkowo unieruchomiç oÊ obrotu, co m´czy d∏oƒ. Zmiany kierunków, kontrola nacisku oraz pewne trzymanie przyboru sà osiàgane z mniejszym wysi∏kiem i napi´ciem w przypadku stosowania przyborów o trójkàtnym kszta∏cie. 2 Ergonomia szkolnego o∏ówka obrotowego Faber-Castell wspiera dzieci prawor´czne i lewor´czne w zadaniach grafomotorycznych i motoryce pisania. 1 ➊ Najlepszy grafit do nauki pisania: stabilny, ale mi´kki i bardzo gruby wk∏ad o∏ówka ➋ „Amortyzator“ wyrównuje du˝y nacisk oraz zapobiega z∏amaniu wk∏adu 3 ➌ Ergonomicznie ukszta∏towany trójkàtny profil, który wspomaga chwyt trójpalcowy 5 ➍ Symetryczny profil uchwytu, odpowiedni dla osób prawor´cznych oraz lewor´cznych 4 ➎ Intuicyjna pomoc w orientacji poprzez oznaczone kolorem miejsce dla palca wskazujàcego oraz kciuka. Uchwyt determinuje chwyt trzema palcami, lecz nie ogranicza, umo˝liwiajàc indywidualne trzymanie przyboru 6 ➏ ➐ 7 Faktura materia∏u budujàcego korpus gwarantuje komfortowy i pewny chwyt Wytrzyma∏y mechanizm obrotowy wysuwania wk∏adu Gdy stopieƒ umiej´tnoÊci piÊmiennych osiàgnie wymagany poziom (zazwyczaj przypada na II klas´ szko∏y podstawowej, ale mo˝e byç oceniany bardzo indywidualnie), kolejnym stopniem „wtajemniczenia” jest pióro wieczne. W porównaniu z d∏ugopisem a nawet z piórem kulkowym, pióro stalówkowe zwraca w trakcie pisania cenne informacje: zbyt pionowe lub p∏askie trzymanie pióra uniemo˝liwia p∏ynne pisanie lub zatrzymuje przep∏yw atramentu. Pióra kulkowe na atrament nadajà si´ do stosowania w póêniejszym okresie - od 5 klasy, gdy sztuka pisania zosta∏a ju˝ zautomatyzowana lub dla dzieci, które majà problemy natury motorycznej lub kurczowo trzymajà przybory do pisania i majà problemy z kontrolà nacisku. 16 Strefa uchwytu ukszta∏towana asymetrycznie czyli odpowiednio do predyspozycji dziecka w pisaniu prawà bàdê lewà r´kà Strefa uchwytu nie powinna posiadaç trzech g∏´bokich wg∏´bieƒ, poniewa˝ mogà one powodowaç wi´ksze napi´cie d∏oni. W przypadku ergonomicznej strefy uchwytu obowiàzuje zasada: tak ma∏o jak to mo˝liwe i tak du˝o ile trzeba. Dla wst´pnego zdefiniowania pozycji palca wskazujàcego niezb´dne jest zag∏´bienie lub uwypuklenie, dzi´ki czemu mogà byç najlepiej przenoszone zmiany kierunków pisania oraz zmiany nacisku; palec Êrodkowy nie potrzebuje na spodniej stronie ˝adnego zag∏´bienia a najlepsza dla niego jest g∏adka powierzchnia, aby móg∏ on le˝eç lekko poprzecznie pod przyborem do pisania oraz aby nie musia∏ wpadaç 4 w zag∏´bienie. Zag∏´bienie mo˝e zmieniç pozycj´ przegubu r´ki, stawu ∏okciowego oraz ramienia do tego stopnia, ˝e w r´ce powstawaç mogà skurcze! Równie˝ 3 kciuk nie potrzebuje ˝adnego zag∏´bienia, powinien on 2 odnaleêç swojà indywidualnà i rozluênionà pozycj´ podczas trzymania przyboru ➌ Kolorowa strefa uchwytu o optymalnym profilu pozwala utrzymaç palce w niezbyt wysuni´tej w kierunku stalówki pozycji oraz pomaga utrzymaç odpowiedni kàt pisania równy ok. 45 stopni. Dzi´ki temu pióro przesuwa si´ p∏ynnie, palce nie zakrywajà koƒcówki piszàcej i umo˝liwiajà wymagany kontakt oko-d∏oƒ. ➍ Stalówka musi posiadaç koƒcówk´ wykonanà z irydu, aby mog∏a wytrzymaç du˝y nacisk. ➎ Trzonek pióra nie mo˝e umo˝liwiaç „przed∏u˝ania” przyboru poprzez nak∏adanie skuwki, aby uniknàç negatywnego wywa˝enia pióra i niepotrzebnego wysi∏ku mi´Êni. ➏ „Ogranicznik” - zabezpieczenie stoczeniem pióra z biurka ➐ Nape∏nianie standardowymi nabojami, z okienkiem kontroli poziomu atramentu chroniàce przed Przybory do nauki pisania muszà byç wykonane ergonomicznie, aby wspiera∏y najlepiej jak to mo˝liwe grafomotoryk´ i motoryk´ pisania; równoczeÊnie muszà one pozostawiaç tyle swobody, aby mo˝liwe by∏o wyuczenie optymalnego trzymania trzema palcami odpowiednio do indywidualnej budowy d∏oni. Wówczas rysowanie i nauka pisania czyni wiele radoÊci i koƒczy si´ pe∏nym sukcesem! 17 6 1 7 5 6 SYSTEM NAUKI PISANIA CO JESZCZE JEST WA˚NE? Oprócz odpowiednich i wspierajàcych dziecko przyborów do pisania, na proces pisania majà wp∏yw tak˝e inne wa˝ne czynniki: 1. Prawid∏owa postawa cia∏a podczas pisania - wa˝na dla wykonywania p∏ynnych ruchów. Stopy dziecka powinny mieç kontakt z pod∏ogà. W tym celu nale˝y dostosowaç biurko do odpowiedniej wysokoÊci lub wykorzystaç ma∏y podnó˝ek. 4. Nauk´ pisania wspierajà odpowiednio dobrane çwiczenia i zeszyty çwiczeƒ. Podczas lekcji pisania wi´cej uwagi poÊwi´ca si´ kszta∏towi pisanych liter ni˝ treningowi ruchów wykonywanych przy czynnoÊci pisania, warto wi´c zaoferowaç dzieciom dodatkowe çwiczenia z zastosowaniem zeszytów w trzy linie. Szczególnie przydatne sà linie oznaczone na kraw´dziach ró˝nymi kolorami, które wyró˝niajà system wyd∏u˝eƒ i ogonków oraz Êrodek liter. Wyprostowana pozycja siedzàca przodem do blatu umo˝liwia optymalnà odleg∏oÊç oko-d∏oƒ, dzi´ki czemu mo˝na kontrolnie obserwowaç motoryk´ pisania; wszystkie inne pozycje siedzàce szkodzà procesowi pisania. W przypadku osób lewor´cznych istotne jest oznaczenie akapitu równie˝ po prawej stronie arkusza, poniewa˝ w innym przypadku wsparcie graficzne jest zakrywane lewà r´kà i przestaje byç widoczne. 2. Przedrami´ i zewn´trza kraw´dê d∏oni powinny le˝eç na blacie podczas pisania. Dzi´ki temu ramiona, r´ka i przegub r´ki sà odpr´˝one oraz nie muszà wykonywaç ˝adnej dodatkowej, m´czàcej mi´Ênie pracy, która zwiàzana jest z utrzymywaniem r´ki. 3. Zeszyty oraz arkusze robocze dla osób prawor´cznych powinny byç nachylone w lewà stron´ pod kàtem ok. 15 stopni, dla osób lewor´cznych w prawà stron´ pod kàtem ok. 30 stopni. Taka pozycja odpowiada ruchom przedramienia podczas prawid∏owej pozycji siedzàcej; pismo mo˝e byç kontrolnie obserwowane w przypadku osób prawor´cznych i lewor´cznych, poniewa˝ d∏oƒ le˝y poni˝ej linii pisania. W przypadku osób lewor´cznych taka pozycja jest szczególnie wa˝na, poniewa˝ istnieje du˝e ryzyko z∏ych nawyków, które mogà powodowaç ogromne naciàgni´cie Êci´gien oraz skurcze mi´Êni d∏oni i palców. 18 5. W zale˝noÊci od sk∏onnoÊci dziecka do pisania prawà lub lewà r´kà nale˝y zwróciç uwag´ na kierunek padania Êwiat∏a, tak aby cieƒ nie zak∏óca∏ procesu pisania oraz kontaktu oko-d∏oƒ. Je˝eli dzieci w szkole lub w czasie wolnym, çwiczà równoczeÊnie przy jednym stole, wówczas nale˝y je tak rozsadziç, aby nie zak∏óca∏y sobie wzajemnie ruchów aktywnych ràk. 19 Imi´ i Nazwisko Nazwa instytucji / pieczàtka Prosimy nakleiç odpowiedni znaczek! Dzi´kujemy. Ulica, numer Kod pocztowy / miejscowoÊç E-mail Firma FABER-CASTELL zalicza si´ do producentów przodujàcych na rynku mi´dzynarodowym w produkcji najwy˝szej jakoÊci przyborów s∏u˝àcych do pisania, malowania oraz rysowania. Jej przedstawicielem w Polsce jest firma Primo Polska. Je˝eli zajmujecie si´ Paƒstwo zawodowo nauczaniem lub terapià dzieci, ch´tnie przeÊlemy Paƒstwu próbki produktów oraz materia∏y, które mogà okazaç si´ przydatne w Paƒstwa pracy. Prosimy o wype∏nienie kuponu, opatrzenie go odpowiednim znaczkiem pocztowym i odes∏anie go do nas (mo˝liwe jest tak˝e przes∏anie kuponu faksem lub skanu mailem). Ch´tnie udzielimy Paƒstwu informacji za pomocà poczty elektronicznej. Prosimy o podanie adresu e-mail. Informacje zawarte w przes∏anym do nas kuponie s∏u˝à mo˝liwoÊci przes∏ania Paƒstwu kolejnych informacji na temat naszych produktów. Gwarantujemy Paƒstwu, ˝e wszystkie dane osobowe wykorzystane b´dà jedynie wewn´trznie w firmie Primo Polska S.A. i nie b´dà przekazane osobom trzecim bez Paƒstwa zgody! Primo Polska S.A. Dzia∏ Marketingu /Materia∏y dla nauczycieli ul. Studencka 31/2 02-735 Warszawa OÊwiadczam, ˝e zgadzam si´ na zapis moich danych dla celów informacyjnych. Czy majà Paƒstwo pytania, wskazówki oraz nowe pomys∏y, które pomogà nam jeszcze lepiej dostosowaç nasze produkty do Paƒstwa oczekiwaƒ i potrzeb dzieci? Prosimy o kontakt pod adresem [email protected] Paƒstwa korespondencja ucieszy nas! tutaj kupisz produkty Faber-Castell Przygotowano we wspó∏pracy: Mediastep – Institut für Kunst- und Medienpädagogik www.mediastep-institut.de A.W. FABER-CASTELL Vertrieb GmbH 90546 Stein / Nürnberg • Germany www.Faber-Castell.com 195112 Wy∏àczny przedstawiciel Faber-Castell w Polsce: Primo Polska S.A. ul. Studencka 31/2 • 02-735 Warszawa tel. 22 852 45 10 • [email protected] www.primo-polska.pl
