Plan gospodarowania odpadami na terenie Gminy Iwkowa na lata

Transkrypt

PLAN GOSPODAROWANIA
ODPADAMI NA TERENIE
GMINY IWKOWA
NA LATA 2004-2015
WRZESIEŃ 2004
1
Spis zawartości :
1. Cel i zakres opracowania.
1. 1. Cel planu gospodarowania odpadami.
1. 2. Zakres opracowania.
1. 2. 1. Sortowanie i gromadzenie odpadów.
1. 2. 2. Wywóz odpadów.
1. 2. 3. Unieszkodliwianie odpadów.
1. 2. 4. Ogólne zasady realizacji planu.
1. 2. 5. Finansowanie wdroŜenia planu.
2. Przyjęte załoŜenia do planu gospodarowania odpadami.
3. Ogólna charakterystyka gminy Iwkowa.
3.1. PołoŜenie administracyjne.
3.2. Warunki geologiczne, morfologia terenu i gleby gminy.
Gleby.
3.3. Sytuacja demograficzna.
4. Aktualny stan gospodarki odpadowej.
4.1. Sektor komunalny.
4.1.1. Odpady komunalne.
4.1.2. Ilość odpadów wytworzonych i zebranych.
4.1.3. Gospodarowanie odpadami z sektora komunalnego.
4.1.4. Odpady niebezpieczne w strumieniu odpadów komunalnych.
4.1.5. Składowisko odpadów komunalnych
4.1.6. Podmioty posiadające zezwolenia na transport odpadów prowadzące wywóz
odpadów z terenu gminy.
4.1.7. Komunalne osady ściekowe.
4.2. Sektor gospodarczy.
4.2.1. Bilans odpadów.
4.2.2. Sposób postępowania z odpadami.
4.2.3. Odpady niebezpieczne.
4.2.4. Wytwórcy odpadów niebezpiecznych w gminie Iwkowa.
4.2.5. Odpady z jednostek słuŜby zdrowia i weterynaryjnych – podano za WPGO.
4.2.6. Odpady azbestowe.
5. Prognozowane zmiany w zakresie i ilości rodzaju odpadów.
5.1.2. Odpady opakowaniowe.
5.2. Odpady z sektora gospodarczego.
5.2.1. Odpady produkcyjne.
5.2.2. Odpady medyczne.
6. Działania zmierzające do poprawy gospodarki odpadami.
6.1.1.1. Cele w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi.
6.1.1.2. Kierunki w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi.
6.1.1.3. Projektowany system gospodarki odpadami komunalnymi w gospodarstwach
domowych.
Okres funkcjonowania planu.
Podział terenu gminy na rejony gromadzenia odpadów.
2
Obliczenie prognozy ilości powstających odpadów komunalnych.
Ilość odpadów komunalnych prognozowana dla terenu gminy.
Szczegółowe wyliczenie ilości powstających odpadów komunalnych w poszczególnych okresach
funkcjonowania planu z podziałem na surowce wtórne i pozostałe odpady (balast).
Organizacja sortowania.
Indywidualna selektywna zbiórka odpadów.
Grupowa selektywna zbiórka odpadów.
Place składowe czasowego gromadzenia surowców wtórnych i segregacji odpadów.
6. 1.1.4. Wywóz odpadów - zapotrzebowanie na środki transportowe w okresie wdraŜania
programu.
Przyjęte załoŜenia i wskaźniki.
Modelowy harmonogram wywozu balastu i surowców wtórnych.
Długość tras wywozu odpadów z terenu gminy.
Zapotrzebowanie na środki transportowe w drugim okresie (pełnego funkcjonowania planu).
6.1.1.5.Unieszkodliwianie balastu (pozostałych odpadów) i materiału organicznego.
Komunalne kontrolowane składowisko odpadów.
Kompostowanie materiału organicznego.
Warunki kompostowania.
Podstawowe składniki kompostu.
Kompostowanie materiału organicznego pochodzącego z selektywnej zbiórki odpadów w ogrodach
przydomowych.
Kompostowanie materiału organicznego pochodzącego z pielęgnacji zieleńców na kompostowni.
6.1.1.6.Przewidywane zadania do realizacji w ramach gospodarki odpadami
komunalnymi.
Zadania gminy w planie.
Wytyczne i zapisy do regulaminu, jakie Wójt Gminy winien opracować w celu wprowadzenia oraz
prawidłowego funkcjonowania planu gospodarowania odpadami.
6.1.2.1. Kierunki działań w gospodarce osadami ściekowymi.
6.1.3.1. Cele w zakresie gospodarki odpadami opakowaniowymi.
6.1.3.2. Kierunki działań w zakresie gospodarki odpadami opakowaniowymi.
6.1.4. Koszty związane z realizacją zadań w gospodarce odpadami komunalnymi.
6.1.4.1 Koszty inwestycyjne.
6.1.4.2. Koszty eksploatacyjne.
6.2.1. Działalność gospodarcza - określono za PPGO.
6.2.1.1. Cele w zakresie gospodarki odpadami pochodzącymi z działalności
gospodarczej, do 2015 roku.
6.2.1.2. Kierunki działań i zadania w zakresie gospodarki odpadami pochodzącymi
z działalności gospodarczej.
6.2.2. Odpady medyczne i weterynaryjne - określono za PPGO.
6.2.2.1. Cele w zakresie gospodarki odpadami medycznymi i weterynaryjnymi
6.2.2.2. Kierunki działań w zakresie gospodarki odpadami medycznymi i weterynaryjnymi.
7. Źródła finansowania realizacji planu gospodarki odpadami.
7.1. Udział środków finansowych moŜliwy do uzyskania celem wsparcia GPGO.
8. Monitorowanie na terenie gminy realizacji planu gospodarki odpadami.
9. System monitoringu i realizacji celów.
10. Mapa planu gospodarowania odpadami.
11. Streszczenie.
12. Literatura i podstawowe źródła informacji.
3
1. Cel i zakres opracowania.
1. 1. Cel planu gospodarowania odpadami.
Celem opracowania jest przygotowanie jasnego i czytelnego systemu umoŜliwiającego
segregację, usuwanie i zagospodarowanie odpadów, w tym surowców wtórnych,
powstających na terenie gminy Iwkowa.
Opracowany plan gospodarowania odpadami określa:
a) ogólne zasady realizacji planu,
b) obszar objęty wspólnym systemem gospodarowania odpadami,
c) ilość i rodzaj odpadów oraz prognozy wzrostu w okresie docelowym objętym planem,
d) technikę i organizację sortowania, gromadzenia i wywozu odpadów,
e) działania zmierzające do minimalizacji ilości powstających odpadów poprzez unikanie ich
wytwarzania, uŜycie ponowne, utylizację i recykling surowców wtórnych.
Przez powyŜsze pojęcia naleŜy rozumieć :
Unikanie wytwarzania odpadów - polega na korzystaniu z materiałów i produktów
wielokrotnego uŜytku poprzez zakup produktów z moŜliwością wykorzystania np.
opakowania do innych celów.
Ponowne uŜycie – oznacza ponowne wykorzystanie produktu, który zwykle był wyrzucany.
Przykładem mogą być tu jednorazowe torby plastikowe.
Utylizacja – polega na odnowieniu lub ponownym odtworzeniu produktu do stanu nowości
np. poprzez odczyszczenie, pomalowanie, wymianę części.
Pamiętajmy o tym, Ŝe to co dla nas jest juŜ odpadem dla innych moŜe być produktem
uŜywanym jeszcze przez długi okres czasu.
Recykling – Polega na odzyskaniu surowców do wytwarzania produktów z odpadów.
Przedmiotem recyklingu jest : papier, metal, stłuczka szklana, tworzywa sztuczne, tekstylia
i odpady zielone.
1. 2. Zakres opracowania.
Opracowany plan gospodarowania odpadami obejmuje trzy podstawowe zagadnienia (rys. 1)
tj.:
• gromadzenie oparte na selektywnej zbiórce,
• wywóz odpadów,
4
• likwidację - unieszkodliwianie.
Poglądowo schemat planu gospodarowania przedstawiono na rysunku 1.
1. 2. 1. Sortowanie i gromadzenie odpadów.
WiąŜe się ono z opracowaniem:
a) Wytycznych i zapisów do regulaminu jakie Wójt Gminy winien opracować w celu
wprowadzenia i prawidłowego funkcjonowania planu gospodarowania odpadami.
b) Projektu poradnika informującego mieszkańców gminy o prowadzonej selektywnej
zbiórce odpadów (załącznik nr 1).
c) Listy zakładów odbierających i przerabiających surowce wtórne.
Gromadzenie odpadów wiąŜe się równieŜ z:
d) Wyborem pojemników do gromadzenia sortowanych odpadów w dostosowaniu
do charakteru zabudowy mieszkaniowej.
e) Wyznaczeniem miejsca czasowego składowania surowców wtórnych na terenie gminy.
f) Kontrolą gospodarki odpadami na terenie gminy (kto ma ją prowadzić, w jakim zakresie) .
1. 2. 2. Wywóz odpadów.
Obejmuje ustalenia:
a) Rodzaju sprzętu do systematycznego wywozu odpadów w tym surowców wtórnych
w powiązaniu z placem czasowego gromadzenia surowców wtórnych.
b) Terminów odbioru odpadów z uwzględnieniem rodzaju, ilości surowców wtórnych
odbieranych z poszczególnych sołectw.
c) Tras transportu odpadów z zaznaczeniem ich na mapie.
1. 2. 3. Unieszkodliwianie odpadów.
Obejmuje:
a) Opracowanie planu uwzględniającego unieszkodliwianie odpadów poprzez składowanie
ich na kontrolowanym składowisku zlokalizowanym poza terenem gminy.
b) Utylizację materiału organicznego poprzez jego biologiczny rozkład w przydomowych
kompostownikach.
b) Recykling surowców wtórnych poprzez dostarczenie ich do zakładów przerobu.
5
1. 2. 4. Ogólne zasady realizacji planu.
( Wytyczne jego sprawnego funkcjonowania).
Opracowany plan gospodarowania odpadami wskazuje:
-- kto powinien prowadzić gospodarkę odpadami na terenie gminy
-- funkcję gminy w planie
-- rolę szkół i organizacji środowiskowych w propagowaniu treści
planu wśród młodzieŜy szkolnej i ludności
-- podstawowe uwarunkowania prawne w zakresie gospodarki odpadami.
1. 2. 5. Finansowanie wdroŜenia planu.
a) Ogólny szacowany koszt wdroŜenia planu i jego funkcjonowania.
b) Źródła finansowania.
2. Przyjęte załoŜenia do planu gospodarowania odpadami.
Opracowując plan gospodarowania odpadami dla terenu gminy Iwkowa przyjęto
następujące załoŜenia:
Plan opracowano w oparciu o ustawy i wytyczne:
Ustawa z dnia 13.09. 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Dz. U. Nr
132 poz. 622 wraz z późniejszymi zmianami.
Ustawa z 8.03.1990 r. o samorządzie gminnym wraz z późniejszymi zmianami.
Ustawa z dnia 27.04.2001 r. o odpadach. Dz. U. Nr 62 poz. 628 wraz z późniejszymi
zmianami.
Ustawa Prawo Ochrony Środowiska z dnia 27.04.2001 r. Dz. U. Nr 62 poz. 627 wraz z
późniejszymi zmianami.
Ustawa z dnia 27.07.2001 r. o wprowadzeniu ustawy prawo ochrony środowiska,
ustawy o odpadach oraz zmianie niektórych ustaw. Dz. U. Nr 100 poz. 1085 i z 2002
r. Nr 143 poz. 1196.
Poradnik – powiatowe i gminne plany gospodarki odpadami, Ministerstwo Ochrony
Środowiska, Warszawa 2002.
Uchwała Rady Ministrów z dnia 29.10.2002 r. w sprawie krajowego planu gospodarki
odpadami.
6
Wojewódzkiego planu gospodarki odpadami na lata 2003 – 2010 (Uchwała 214/03
Zarządu Województwa Małopolskiego z dnia 14.04.2003 r.).
Powiatowego Planu Gospodarki Odpadami na lata 2004-2015 dla powiatu brzeskiego,
marzec 2004.
Planem objęto obszar gminy Iwkowa.
Plan opracowano w celu zagospodarowania odpadów komunalnych i gospodarczych.
Wśród tego rodzaju odpadów wyróŜniono następujące grupy:
1) odpady domowe- związane z bytowaniem ludzi w miejscu zamieszkania,
2) odpady wielogabarytowe, w tym: wraki samochodowe, lodówki, itp.
3) odpady uliczne- zbierane z sieci koszy ulicznych oraz zmiotki z chodników
i powierzchni ulic i placów,
4) odpady z obiektów uŜyteczności społecznej, w tym m.in.
•
obiektów handlowych
•
obiektów oświatowych
5) odpady z terenów zieleni zorganizowanej, pielęgnacji zieleni (place, trawniki,
cmentarz itp.).
6) śnieg i lód usuwany z powierzchni ulic i placów w okresie zimowym,
7) urobek ziemny z prac ziemnych budowlanych,
8) gruz z remontów i rozbiórki budynków,
9) odpady gospodarczo – bytowe z obiektów przemysłowych.
Wprowadzenie selektywnej zbiórki odpadów.
Za podstawę prawidłowego gospodarowania odpadami przyjęto ich sortowanie.
Będzie ono prowadzone w społeczeństwie, w kaŜdej rodzinie stanowiącej podstawową
jednostkę społeczną, poprzez selektywną indywidualną lub grupową ich zbiórkę z
wyodrębnianiem surowców wtórnych. Indywidualna zbiórka odpadów dotyczy
pojedynczych domów jedno lub kilkurodzinnych, a grupowa obiektów uŜyteczności
społecznej (szkół, przedszkoli, urzędów, obiektów słuŜby zdrowia) itp. Selektywna
zbiórka zakłada podział odpadów na surowce wtórne (w tym na: makulaturę, plastik,
szkło białe, szkło kolorowe, odpady organiczne, metal, tekstylia) oraz na tzw. balast. Są to
pozostałe odpady nieprzydatne do przerobienia i powtórnego wykorzystania.
Balast będzie wywoŜony z gospodarstw domowych bezpośrednio na składowisko odpadów
komunalnych poza terenem gminy, a surowce wtórne na wyznaczony na terenie gminy
plac składowy. Miejsce przeznaczone pod plac składowy wyznaczy Urząd Gminy.
7
Prowadzona na terenie gminy gospodarka odpadami komunalnymi oparta będzie o rejony
gromadzenia, sortowania i usuwania odpadów, które pokrywają się ze sołectwami.
Do transportu odpadów zaplanowano samochody łatwo dostępne (krajowe), tanie i
technologicznie nieskomplikowane.
Wykorzystanie obecnie posiadanych środków transportowych, jak równieŜ pozostałych
urządzeń i pojemników posiadanych przez jednostki obsługujące gminę.
Plan gospodarowania odpadami opracowano na okres 11 lat, tj. do roku 2015, uwzględniając
równieŜ wzrost ludności gminy w tym okresie.
Obliczenia ilości odpadów powstających na terenie gminy w latach 2004 - 2015 dokonano dla
dwóch okresów :
• 2004 - 2007 przejściowy - cztero letni okres wdroŜenia programu (krótkoterminowy plan
działania),
• 2008 - 2015 okres pełnego funkcjonowania (długoterminowy plan działania).
Przewiduje się nieznaczny wzrost ludności gminy w okresie objętym planem.
W przedziale ostatnich 10 lat ludność gminy wzrosła jedynie o kilkadziesiąt osób.
W związku z powyŜszym przy prowadzonych obliczeniach ilości odpadów przyjęto stałą
obecną liczbę mieszkańców gminy.
Ilości powstających na terenie gminy odpadów komunalnych obliczono w oparciu o przyjęte i
prognozowane wskaźniki nagromadzenia odpadów dla terenów wiejskich (tab.1, tab. 2)
oraz w oparciu o badania własne i analizę wyników prowadzonej na terenie gminy
inwentaryzacji ilości wytwarzanych odpadów.
Przy obliczeniu ilości i rodzajów powstających odpadów uwzględniono równieŜ wyniki
przeprowadzonej na terenie gminy inwentaryzacji dzikich wysypisk.
Tab. 1. Wskaźniki nagromadzenia odpadów w Polsce. Wartości średnie (w nawiasach
przedziały) – wg Skalmowskiego i Dindorfa (1995)
DuŜe miasta
Małe miasta
Tereny wiejskie
m³/M/r
1,23 (0,90 – 1,55)
0,75 (0,30 – 0,90)
0,35 (0,20 – 0,50)
kg/M/r
196 (120 – 250)
200 (150 – 450)
120 (70 – 200)
8
Tab. 2. Wskaźniki nagromadzenia odpadów komunalnych z gospodarstw domowych w
Polsce (Poradnik opracowany przez Ministerstwo Ochrony Środowiska).
Wskaźnik nagromadzenia (kg/mieszkańca/rok)
Gospodarstwa domowe w:
Zabudowa jednorodzinna
Zabudowa wielorodzinna
DuŜe miasta
150 - 220
150 - 320
Małe miasta
100 - 180
120 - 280
Tereny wiejskie
20 - 110
-
Domki letniskowe
20 - 80
-
(sezonowo)
Tab. 3. Ilość zebranych odpadów w powiecie Brzeskim w 2001 roku wg GUS,
zweryfikowane na podstawie ankiet – przedstawione w planie gospodarki odpadami dla
województwa małopolskiego.
Ogółem
tys. m³
Na 1 mieszkańca
tys. Mg
m³/M
Mg/M
Dane GUS z 2001 roku uwzględnione w planie gospodarki odpadami dla woj. małopolskiego
powiat brzeski
97,5
19,4
1,085
0,216
Dane wg powiatowego planu gospodarki odpadami 2004 r.
3.
powiat brzeski
28,5
0,317
gmina Iwkowa
0,5
0,088
Ogólna charakterystyka gminy Iwkowa.
3.1. PołoŜenie administracyjne.
Administracyjnie gmina Iwkowa połoŜona jest w województwie małopolskim, w powiecie
brzeskim w południowej jego części.
Gmina Iwkowa graniczy z czterema gminami, w tym :
-
od wschodu z gminą Czchów,
-
od południa z gminami Laskowa i Łososina Dolna,
-
od zachodu i północy z gminą Lipnica Murowana.
Powierzchnia gminy wynosi 47,2 km2. Gmina podzielona jest na siedem podanych
poniŜej sołectw: Dobrociesz, DruŜków Pusty, Iwkowa, Kąty, Połom Mały, Porąbka
Iwkowska, Wojakowa.
9
Siedzibą gminy jest miejscowość Iwkowa połoŜona w centralnej jej części na trasie Tymowa
– Łososina Dolna.
PoniŜej w tabeli załączono bilans powierzchni gminy.
Tab. nr 4. Bilans powierzchni gminy Iwkowa.
Lp.
1
2
3
4
5
6
7
Sołectwo
Dobrociesz
DruŜków Pusty
Iwkowa
Katy
Połom Mały
Porąbka Iwkowska
Wojakowa
RAZEM
Powierzchnia
(ha)
553
179
2208
448
173
187
991
4719
Udział w powierzchni
gminy (%)
11,2
4,0
46,7
9,4
3,7
4,0
21,0
100
3.2.Warunki geologiczne, morfologia terenu i gleby gminy.
Teren gminy Iwkowa leŜy w obrębie zasadniczych makroregionów karpackich : Pogórza
oraz Beskidów. Jej obszar połoŜony jest w prowincji Karpaty, w podprowincji Zewnetrzne
Karpaty Zachodnie, w makroregionach Pogórza Zachodnio Beskidzkiego i Beskidów
Zachodnich, w mezoregionie Pogórza Wiśnickiego – przy granicy z mezoregionem Beskidu.
Według podziału przyrodniczo – leśnego gmina Iwkowa leŜy w VIII Krainie Karpackiej
w obrębie dzielnicy Pogórza Środkowobeskidzkiego i Beskidu Wyspowego.
Pod względem geologicznym cały obszar gminy Iwkowa budują pokłady fliszu karpackiego,
reprezentowanego przez utwory Płaszczowiny Podśląskiej, Śląskiej i Magurskiej.
Południową część gminy w sołectwach Wojakowa, Dobrociesz i Kąty, do granicy
wyznaczonej potokiem Dobrocieszka pokryta jest Płaszczowiną Magurską. Tworzą ją
powstałe w Eocenie górnym warstwy fliszu. Są to duŜej miąŜszości pokłady
gruboławicowych, szarych, zielonych i niebieskawych piaskowców poprzedzielanych
zielonkawymi lub czarnymi łupkami.
Płaszczowiny te reprezentują piaskowce magurskie, z których zbudowane są okoliczne
wzniesienia sięgające 500 m n.p.m.
PowyŜej granicy wyznaczającej zasięg Płaszczowiny Magurskiej, głównie w obszarze
zawartym pomiędzy potokami Dobrocieszka i Białka, zalegają utwory Płaszczowiny Śląskiej
złoŜone z łupków, margli, a takŜe piaskowców, wśród których przewaŜają gruboziarniste,
Ŝółtoszare piaskowce cięŜkowickie. Północną część gminy powyŜej potoku Białka, budują
10
pokłady fliszu kredowego złoŜone ze zlepieńców, piaskowców, łupków, margli o
zróŜnicowanej miąŜszości
i uziarnieniu.
Gleby.
Gleby na terenie gminy Iwkowa są mało zróŜnicowane.
WzdłuŜ południowej granicy gminy, w obrębie Płaszczowiny Magurskiej występują gleby
brunatne kwaśne oraz brunatne wyługowane wytworzone ze skał osadowych zwartych o
spoiwie niewęglanowym. Sa to głównie gleby gliniaste szkieletowe i grubokamieniste. Nieco
powyŜej wzdłuŜ potoku Dobrocieszka, a takŜe w północno – wschodniej i zachodniej części
sołectwa Iwkowa występują gleby gliniasto - ilaste i pyłowe wytworzone równieŜ ze skał
osadowych zwartych o spoiwie niewęglanowym. W północnej części gminy, głównie w
sołectwie Iwkowa występują gleby lessowate, wytworzone z piaskowców nadglinowych i glin
zwałowych.
W dolnym biegu rzeki Białka zaznaczają się natomiast niewielkim pasem piaskowe mady
rzeczne.
3.3. Sytuacja demograficzna.
Gminę Iwkowa zamieszkuje 6016 osób (dane uzyskane z gminy na koniec 2002 roku), co
stanowi 0,19 % mieszkańców woj. małopolskiego i 6,7 % mieszkańców powiatu brzeskiego.
Gęstość zaludnienia wynosi 127 osób/km2.
Tab. 5. Ludność terenu gminy w rozbiciu na sołectwa.
Lp.
Sołectwo
Liczba ludności
1.
Iwkowa
2699
Udział ludności w
gminie
%
45
Gęstość
zaludnienia
Ilość gospodarstw
rodzinnych
122
689
2.
Wojakowa
1063
18
107
293
3.
Kąty
683
11
152
170
4.
Połom Mały
294
5
170
74
5.
Dobrociesz
620
10
116
148
6.
DruŜków Pusty
278
5
155
62
7.
Porąbka Iwkowska
379
6
203
100
Razem gmina
6016
100
127
1536
11
Najwięcej osób zamieszkuje miejscowość Iwkowa, natomiast w sołectwach Połom Mały
i DruŜków Pusty jest najmniejsza liczba mieszkańców.
Największa gęstość zaludnienia występuje w sołectwach Porąbka Iwkowska i Połom Mały,
a najmniejsza w miejscowościach Iwkowa i Wojakowa.
Od roku 2000 do 2004 obserwuje się nieznaczny wzrost liczby mieszkańców.
PoniŜej w tabeli nr 6 zestawiono liczbę osób zamieszkujących na terenie gminy z podziałem na typ
zabudowy.
Zabudowa
jednorodzinna
Zabudowa
wielorodzinna
Razem
Ludność zamieszkująca w róŜnych typach zabudowy
sołecta, gminy
Udział liczby ludności
Liczba mieszkańców
Liczba gospodarstw
w róŜnych typach zabudowy
5921
1515
98,5 %
95
21
1,5 %
6016
1536
100 %
4. Aktualny stan gospodarki odpadowej.
Zgodnie z ustawą o odpadach, odpady komunalne są to odpady powstające w
gospodarstwach domowych, a takŜe odpady niezawierające odpadów niebezpiecznych
pochodzące od innych wytwórców odpadów, które ze względu na swój charakter są podobne
do odpadów powstających w gospodarstwach domowych.
Odpady komunalne powstają w :
•
gospodarstwach domowych,
•
obiektach uŜyteczności publicznej (szkolnictwo, obiekty turystyczne, urzędy, itp.)
•
obiektach działalności gospodarczej (handel, usługi, zakłady produkcyjne).
12
4.1.2. Ilość odpadów wytworzonych i zebranych.
Ilość odpadów komunalnych wytwarzanych na terenie gminy przedstawia poniŜsza
Tabela nr 7.
Odpady komunalne w Mg/rok (2002)
Odpady związane z bytowaniem ludzi w tym odpady z :
- odpady organiczne pochodzenia roślinnego
- 148,2
- odpady organiczne pochodzenia zwierzęcego
- 12,9
- inne odpady organiczne
- 12,9
- papier i tektura
- 109,5
- tworzywa sztuczne
- 90,2
- materiały tekstylne
- 25,8
- szkło
- 51,6
- metale
- 25,8
- odpady mineralne
- 45,1
- frakcja drobna
- 122,5
- niebezpieczne w odpadach domowych
- 6,5
Odpady w sektorze uŜyteczności publicznej (szkoły, urzędy, ośrodki zdrowia)
Odpady z obiektów działalności gospodarczej
Razem
Wytworzone
651,0
Wywiezione
807,0
6,2
25,7
682,9
6,2
25,7
838,9
W sołectwach gminy Iwkowa przeprowadzono ankiety, z których po przeanalizowaniu wyliczono
rocznie powstającą ilość odpadów komunalnych w gospodarstwach domowych.
Z powyŜszych ankiet wynika, Ŝe, średnio rocznie na terenie gminy jedna osoba wytwarza
108,2 kg odpadów komunalnych.
Tab. nr 8. Odpady komunalne wytworzone powstające w gospodarstwach domowych
zestawione na podstawie ankiet .
1.
Iwkowa
689
2699
292
Ilość wysort.
sur. wtórnych
ze strumienia
odpadów kom.
Mg/rok
20,4
2.
Wojakowa
293
1063
115
8,0
3.
Kąty
170
683
74
5,2
4.
Połom Mały
74
294
32
2,2
5.
Dobrociesz
148
620
67
4,7
6.
DruŜków Pusty
62
278
30
2,1
7.
Porąbka Iwkowska
100
379
41
2,9
Gmina Iwkowa
1536
6016
651
45,5
Lp.
Sołectwo
Ilość gosp.
Liczba ludności
Ilość wytworzonych
odpadów kom.
Mg/rok
13
Łącznie na terenie gminy Iwkowa powstało w 2002, roku 651 Mg odpadów komunalnych.
Z powyŜszej ilości odpadów odzyskano w gospodarstwach domowych 45,5 Mg surowców wtórnych.
Stanowi to 7 % ogólnej liczby odpadów.
PoniŜej w tabeli przedstawiono udział poszczególnych frakcji w surowcach wtórnych.
Tab. nr 9.
Udział rodzaju frakcji odpadów w całości
odzyskanych surowców (45,5 Mg)
Papier, tektura
– 8,0 %
Szkło
– 13,4 %
Tworzywa sztuczne – 12,9 %
Mat. organiczne
– 60,1 %
Metal
– 5,6 %
Razem 100 %
Udział surowców wtórnych w całości odpadów
(651 Mg)
0,5 %
1,0 %
0,9 %
4,2 %
0,4 %
Frakcja drobna (balast) 93,0 %
Razem 100 %
Na terenie gminy nie jest w pełni zorganizowana selektywna zbiórka odpadów. Na 1536
gospodarstw tylko nieliczne z własnej inicjatywy prowadzą selektywną zbiórkę odpadów
wybierając podstawowe surowce wtórne takie jak: papier, szkło, plastik, materiał organiczny,
metale.
Tab. nr 10. Odzyskana ilość surowców wtórnych w gospodarstwach domowych..
Lp.
Sołectwo
1.
Iwkowa
2.
Wojakowa
3.
Ilość wysort.
sur.
wtórnych
ze
strumienia
odpadów
kom. Mg/rok
20,4
Mg/rok
Papier,
tektura
Szkło
Tworzywa
sztuczne
Mat.
organiczny
Metal
1,6
2,7
2,6
12,3
1,2
8,0
0,6
1,1
1,0
4,8
0,5
Kąty
5,2
0,4
0,7
0,7
3,1
0,3
4.
Połom Mały
2,2
0,2
0,3
0,3
1,3
0,1
5.
Dobrociesz
4,7
0,4
0,6
0,6
2,8
0,3
6.
DruŜków Pusty
2,1
0,2
0,3
0,3
1,2
0,1
7.
Porąbka Iwkowska
2,9
0,2
0,4
0,4
1,7
0,2
45,5
3,6
6,1
5,9
27,2
Razem Mg/rok
2,7
Oprócz gospodarstw domowych odpady komunalne wytwarzane są równieŜ :
-- w sektorze gospodarczym (zakładach produkcyjnych, usługach i handlu) w ilości 25,7 Mg
rocznie,
-- w obiektach słuŜby zdrowia2,2 Mg rocznie,
-- w obiektach sektora publicznego 4,0 Mg rocznie.
14
Tab. nr 11. Odpady powstające w sektorze publicznym (obiekty edukacji, urzędy, gminne
ośrodki kultury, zestawione na podstawie ankiet).
Liczba jednostek
8
Ilość odpadów komunalnych
wg ankiet
produkowanych
kg/rok/jedn.
przez jednostki
Mg/rok
500
4,0
Odpady niebezpieczne
wg ankiet
produkowanych
kg/rok/jedn.
przez jednostki
Mg/rok
20
Razem
0,16
4,16
Łącznie na obszarze gminy powstało, więc w 2002 roku 682,9 Mg odpadów komunalnych
4.1.3. Gospodarowanie odpadami z sektora komunalnego.
Gospodarką odpadami komunalnymi zajmuje się Urząd Gminy w Iwkowej.
Wywóz odpadów z terenu gminy prowadzi Firma Usługowo – Handlowa „DIMARCO”
Marek Strzelec, 32-861 Iwkowa 482.
Na terenie gminy rozmieszczone są duŜe kontenery na odpady o pojemności 7,5 m³ w ilości
proporcjonalnej do wielkości danej miejscowości (sołectwa). Łącznie na terenie gminy
wystawionych jest 22 sztuki tych pojemników. Ustawione są one w następujących
sołectwach : Iwkowa – 8 szt., Porąbka Iwkowska – 1 szt., Wojakowa – 4 szt., DruŜków Pusty
– 2 szt,. Dobrociesz – 3 szt., Kąty – 3 szt., Połom Mały – 1 szt. Są one własnością Urzędu
Gminy. OpróŜnianie pojemników odbywa się po całkowitym ich zapełnieniu na wezwanie
mieszkańca, średnio dwa razy w miesiącu.
W czasie prowadzonych prac inwentaryzacyjnych obserwowano często zjawisko, Ŝe
rozstawione na terenie gminy kontenery na odpady wypełniane są odpadami przez osoby nie
mieszkające na terenie gminy, Iwkowa lecz na obszarze sąsiednich gmin. Dlatego teŜ naleŜy
przyjąć, Ŝe odpady w ilości około 20 – 30 % wywiezione z terenu gminy Iwkowa faktycznie
pochodzą z terenu innych gmin (Lipnica Murowana, Czchów, Łososina Dolna, Laskowa).
Odpady komunalne z terenu gminy odbierane są równieŜ bezpośrednio z gospodarstw
domowych, placówek handlowych i innych na podstawie indywidualnych umów.
Obecnie tylko około 50 gospodarstw rodzinnych ma podpisane indywidualne umowy z
odbiorcą na systematyczny wywóz odpadów oraz wszystkie jednostki działalności
gospodarczej.
15
Odpady z terenu gminy wywoŜone są na składowisko odpadów komunalnych w Nowym
Sączu. Firma odbierająca odpady z terenu gminy posiada umowę ze składowiskiem w
Nowym Sączu na przyjmowanie odpadów.
W roku 2002 z terenu gminy wywieziono łącznie 839 Mg odpadów komunalnych. Koszt
oczyszczania terenu gminy z odpadów wyniósł w roku 2002 - 163.886,16 złotych.
Mieszkańcy nie ponoszą kosztów z tytułu wywozu odpadów.
Odpady wytwarzane w wyniku prowadzonych na terenie gminy działalności gospodarczych
są wywoŜone na podstawie indywidualnych umów podmiotów gospodarczych z firmą
wywoŜącą odpady lub innymi firmami posiadającymi stosowne zezwolenie na wywóz
odpowiednich rodzajów odpadów.
Z przeprowadzonych ankiet wynika, Ŝe firm lub osób fizycznych prowadzących działalność
gospodarczą na terenie gminy w wyniku, której powstają odpady jest 119. Wytwarzają one
rocznie około 229,7 Mg odpadów produkcyjnych związanych z działalnością gospodarczą.
Według danych uzyskanych z Urzędu Gminy na terenie gminy zarejestrowanych jest
96 miejsc noclegowych w pensjonatach i na kwaterach prywatnych oraz 44 domki letniskowe.
Roczna ilość wytwarzanych przez ich uŜytkowników odpadów komunalnych wynosi 6,9 Mg.
Na terenie gminy przeprowadzono inwentaryzacje dzikich wysypisk.
Za dzikie wysypisko przyjęto uwaŜać teren, na którym systematycznie lub okresowo
deponowane są odpady komunalne przez okoliczną ludność. Tereny zaśmiecone
pojedynczymi odpadami (w nieznacznych ilościach) nie brano pod uwagę z powodu na
powszechność zjawiska.
Inwentaryzacje przeprowadzono w miesiącu kwietniu 2003 r.
Polegała ona na :
-- wyszukiwaniu w terenie dzikich wysypisk odpadów,
-- określeniu ich powierzchni,
-- określeniu głębokości zalegania odpadów poprzez wykonanie odkrywek,
-- procentowym określeniu rodzaju zdeponowanych odpadów,
-- scharakteryzowaniu otoczenia wokół wysypiska (głównie zadrzewienia ),
-- wykonaniu dokumentacji fotograficznej,
-- zaznaczeniu na mapie i zdjęciu lotniczym dzikich wysypisk.
Wyniki inwentaryzacji naniesiono na formularze inwentaryzacyjne od 1 do 27.
Łącznie zinwentaryzowano 27 dzikich wysypisk odpadów ( tj. miejsc, na których
systematycznie lub okresowo są deponowane odpady ).
16
Łączna powierzchnia zinwentaryzowanych wysypisk wynosi 45 arów, a ogólną powierzchnię
terenu zaśmieconego szacuje się na około 30 ha.
Teren zaśmiecony to głównie powierzchnie wzdłuŜ cieków wodnych.
Ilość złoŜonych odpadów na dzikich wysypiskach szacuje się na ok. 1.300 m3.
4.1.4. Odpady niebezpieczne w strumieniu odpadów komunalnych.
Do strumienia odpadów komunalnych wprowadzane są odpady niebezpieczne.
NaleŜą do nich : kwasy, alkalia, odczynniki fotograficzne, środki ochrony roślin I i II klasy
toksyczności, lampy fluorescencyjne i inne odpady zawierające rtęć, urządzenia zawierające
freon, oleje i tłuszcze inne niŜ jadalne, farby, tusze, farby drukarskie, kleje, lepiszcza i Ŝywica
zawierająca substancje niebezpieczne, leki cytotoksyczne i cytostatyczne, baterie
i akumulatory, zuŜyte urządzenia elektryczne i elektroniczne zawierające niebezpieczne
składniki oraz drewno zawierające substancje niebezpieczne.
Ocenia się, Ŝe stanowią one ok. 1% ilości wytwarzanych odpadów komunalnych.
Szacuje się, iŜ powstaje ich na terenie gminy łącznie 6,51 Mg rocznie, w tym :
•
akumulatory 26 % – 1,69 Mg,
•
farby i lakiery 25 % – 1,63 Mg,
•
rozpuszczalniki 18 % – 1,17 Mg,
•
farmaceutyki 6 % – 0,39 Mg,
•
baterie 6 % – 0,39 Mg,
•
aerozole 4 % – 0,26 Mg,
•
zuŜyte oleje 2 % – 0,13 Mg,
•
świetlówki 1 % – 0,07 Mg,
•
pozostałe 12 % (w tym inne substancje chemiczne, np. kwasy, zasady,
pestycydy, itp.) – 0,78 Mg,
Odpady niebezpieczne z gospodarstw domowych znajdujące się w odpadach
komunalnych nie są segregowane i łącznie z nimi wywoŜone są na składowisko odpadów
komunalnych w Nowym Sączu.
17
4.1.5. Składowisko odpadów komunalnych
Na terenie gminy brak jest składowiska odpadów komunalnych.
4.1.6. Podmioty posiadające zezwolenia na transport odpadów prowadzące wywóz
odpadów z terenu gminy.
• Firma Usługowo – Handlowa „DIMARCO” Marek Strzelec, 32-861 Iwkowa 482.
Na terenie gminy brak jest oczyszczalni ścieków.
Ścieki są bezpośrednio odprowadzane do rowów melioracyjnych, potoków lub szamb.
Ścieki z szamb są wywoŜone na pola uprawne.
PoniŜej w tabeli 12 zestawiono stan gospodarki wodno-ściekowej.
Gmina
Zaopatrzenie w wodę
Indywidualne
Wodociąg
Odprowadzanie
Oczyszczalnie
Szacowana roczna
ścieków
ścieków
ilość odprowadzanych
(przepustowość
ścieków do środowiska
maksymalna m³/d)
Iwkowa
82 %
18 %
85 % szamba
(1260
(276
15 % brak
gospodarstw)
gospodarstw)
szamb
brak
1200 m³
4.2.1. Bilans odpadów.
Na terenie gminy Iwkowa, według ankiet przeprowadzonych w 2002 roku, w sektorze
gospodarczym powstało 231,83 Mg odpadów.
W wytworzonej w wyniku działalności gospodarczej ilości odpadów :
• 25,7 Mg, stanowią odpady komunalne,
• 204,0 Mg, stanowią odpady inne niŜ niebezpieczne (produkcyjne),
• 2,13 Mg, stanowią odpady niebezpieczne.
18
Tab. nr 13. Odpady powstające w sektorze gospodarczym (zestawione na podstawie ankiet).
Liczba
zakładów
Wyliczony wskaźnik ilości
wytworzonych odpadów według
ankiet przeprowadzonych w 2003 r.
Komunalnych
Produkcyjnych
Mg/rok/zakła
Mg/rok/zakład
d
119
0,216
1,714
Łączna ilość wytworzonych
odpadów
Mg/rok
Komunalnych
Produkcyjnych
(inne niŜ niebezpieczne)
25,7
204,0
Odpady
niebezpieczne
2,13
Największymi wytwórcami odpadów na terenie gminy są :
• Z.P.H.U. „MŁYN” Marian Hołyst, Katy 109 (odpady organiczne),
• Z.P.U.H. Wojciech KrzyŜak, Porąbka Iwkowska 32 (złom, baterie, oleje, smary)
• Tartak „TUREK” Marian Turek, Iwkowa (odpady z obróbki drewna),
• Wytwórnia Wód Gazowanych Sławomir Strzelec, Iwkowa (odpady szklane, papier,
plastik),
• Mechanika Pojazdowa, Blacharstwo i Lakiernictwo, Wojakowa 280 (złom, popiół),
• CH.U.P. „PORĄBKA” Zygmunt CzyŜycki, Porąbka Iwk. 42 (złom, opony, baterie i
akumulatory, oleje i smary),
• Firma „BRUNO” s.c. (plastik, opony),
• Zakład Instalacji Wod. Kan. C.O. Gaz (gruz, złom, plastik),
• Dział Specjalny Produkcji Rolnej – Tunele foliowe (popiół).
W największej ilości wytworzono :
•
odpady z budowy, remontów i demontaŜu obiektów budowlanych oraz drogowych,
•
popioły i ŜuŜle z kotłowni i innych zakładów spalania paliw,
•
odpady z obróbki drewna,
•
odpady z produkcji materiałów budowlanych.
Odpady z ciepłowni, kotłowni oraz z palenisk domowych.
Odpady te powstają w procesie spalania węgla kamiennego. Podstawowymi odpadami
stałymi, powstającymi w toku produkcji energii cieplnej ze spalania paliw stałych są tzw.
odpady paleniskowe tj. popioły, ŜuŜle i innych zakładów spalania paliw.
śuŜle są szeroko stosowane do produkcji materiałów budowlanych do produkcji betonów.
Stosowane są równieŜ do utrzymania przejezdności dróg zimą.
19
Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania powłok ochronnych (farb, lakierów,
emalii ceramicznych, kitu, szczeliw i farb drukarskich)
Do większych wytwórców odpadów tej grupy zaliczyć moŜna firmy przeprowadzające
remonty, zakłady blacharskie i lakiernicze i drukarnie oraz zakłady produkcyjne i usługowe
(naleŜące generalnie do prawie wszystkich branŜ przemysłowych, w których uŜywa się farb,
lakierów, emalii czy farb drukarskich w procesie produkcji).
Odpady z tej grupy cechuje duŜa toksyczność, łatwopalność i reaktywność.
Odpady z kształtowania oraz fizycznej i mechanicznej obróbki powierzchni metali i tworzyw
sztucznych.
Odpady tego typu powstają w produkcji elementów metalowych i z tworzyw
sztucznych oraz obróbce końcowej, a takŜe w procesach remontowych. Czynności
wykonywane przy wytwarzaniu produktów metalowych i z tworzyw sztucznych obejmują
m.in.: cięcie, obróbkę skrawaniem, szlifowanie, obróbkę wykrojów matryc, spawanie i
polerowanie.
Odpady z kształtowania oraz fizycznej i mechanicznej obróbki powierzchni metali
i z tworzyw sztucznych generowane są w wielu źródłach rozproszonych, w małych i średnich
zakładach metalurgicznych, przetwórstwa tworzyw sztucznych, stąd nie jest moŜliwe
dokładne oszacowanie powstającej ilości odpadów.
Odpady z budowy, remontów i demontaŜu obiektów budowlanych i infrastruktury drogowej.
Odpady te powstają w licznych zakładach remontowo-budowlanych, drogownictwie,
przedsiębiorstwach komunalnych, administrujących sieci podziemne wody lub gazu w bardzo
duŜym rozproszeniu, co utrudnia szacowanie ich ilości. Charakterystyka jakościowa odpadów
jest bardzo zróŜnicowana w zaleŜności od źródła powstawania. Odpady powstające w trakcie
prac budowlanych, remontowych i demontaŜowych na terenach zainwestowanych mogą być
zanieczyszczone m.in.: metalami cięŜkim, substancjami ropopochodnymi, PCB, substancjami
impregnującymi.
Pod względem rodzajowym największe ilości powstających odpadów stanowią: Ŝelazo i stal,
grunt z wykopów i pogłębiania, odpady betonu oraz gruz betonowy z rozbiórek i remontów,
wymieszany gruz i materiały z rozbiórki, odpady materiałów budowlanych bazujących na
gipsie, gleba i kamienie.
20
Odpady z przemysłu rolno – spoŜywczego.
Odpady rolno - spoŜywcze powstają głównie w: ubojniach, zakładach przetwórstwa
mięsnego, mleczarniach, gospodarstwach rolnych, ogrodniczych i hodowlanych.
Na terenie gminy głównymi wytwórcami tych odpadów są :
•
Ubój i Przetwórstwo Mięsa, Tadeusz Uryga, Wojakowa 253,
•
Zakład Przetwórstwa Mięsnego Janusz Uryga, Porąbka Iwk. 34,
4.2.2. Sposób postępowania z odpadami.
Z ogólnej ilości wytworzonych odpadów 30 % magazynowano przejściowo na
terenach zakładów, gospodarczo wykorzystano 65,9 %, unieszkodliwiono - zaledwie 0,1 %
i składowano 4 %. Na uwagę zasługuje duŜy procent odpadów tymczasowo
magazynowanych.
W wyniku analizy aktualnego stanu moŜna stwierdzić, Ŝe gospodarka odpadami
wytwarzanymi w sektorze gospodarczym w gminie nie we wszystkich przypadkach
prowadzona jest prawidłowo. Szczególnie w małych zakładach czy punktach usługowych
brak jest szczegółowych inwentaryzacji powstających tam odpadów. Stąd wytwórcy odpadów
nie posiadają wymaganych prawem uregulowań w tym zakresie. Odpady tam produkowane
usuwane są razem ze strumieniem odpadów komunalnych na składowisko lub teŜ odpady
płynne wpuszczane są do kanalizacji.
4.2.3. Odpady niebezpieczne.
Z definicji odpadów niebezpiecznych wynika, Ŝe stanowią one szczególne zagroŜenie
dla zdrowia ludzi i środowiska, dlatego gospodarka nimi wymaga szczególnej kontroli.
Rodzaje odpadów niebezpiecznych wymienione są w załączniku do rozporządzenia Ministra
Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112 poz.
1206).
Odpady niebezpieczne powstają zarówno w sektorze gospodarczym, jak w komunalnym.
W oparciu o przeprowadzone i przeanalizowane ankiety wyliczono, iŜ w wyniku działalności
gospodarczej powstało na terenie gminy w 2002 roku 2,13 Mg, tych odpadów, co stanowi
około 1 % całkowitej ilości odpadów produkcyjnych.
21
Największe ilości odpadów niebezpiecznych wytworzono na terenie gminy w sołectwach :
•
Wojakowa,
•
Porąbka Iwkowska,
•
Iwkowa
W grupie odpadów niebezpiecznych w największych ilościach wytworzono :
•
odpadowe oleje smarowe,
•
odpady z odwadniania olejów w separatorach,
•
odpady z diagnozowania , leczenia i profilaktyki medycznej,
•
odpady materiałów budowlanych zawierające azbest ,
•
baterie i akumulatory ołowiowe.
4.2.4. Wytwórcy odpadów niebezpiecznych w gminie Iwkowa.
Zestawienie wytwórców odpadów, posiadających zatwierdzony w roku 2002 lub
później program gospodarki odpadami lub decyzję zezwalającą na wytwarzanie odpadów,
prezentuje poniŜsza tabela.
Wytwórcy odpadów w tym odpadów niebezpiecznych na terenie gminy posiadający
pozwolenie na zbiórkę i transport odpadów w wielkości łącznej w sytuacji wystąpienia
moŜliwości zbierania tych odpadów z przyczyn technologicznych (dane wg PPGO).
Tabela nr 14.
Podmiot
Miejsce powstawania odpadów
Ilość
Mg/r
Centrum Handlowo-Uslugowe
„PORĄBKA” Z. Czyzycki,
BUD-DRÓG
Porąbka Iwkowska 72
3,6
Dane wg ankiet
za rok 2002
Mg/rok
1,2
DruŜków Pusty
3,25
0,56
Z.P.U.H. Wojciech KrzyŜak
Porąbka Iwkowska 32
0,37
0,37
Prezentowana lista nie stanowi pełnego wykazu podmiotów, wytwarzających odpady
niebezpieczne.
Powinna być ona systematycznie uzupełniania o pomioty, które w wyniku:
•
informacji udzielanych przez Wydział Ochrony Środowiska , Rolnictwa i Leśnictwa, i
prowadzonych szkoleń dla poszczególnych grup wytwórców (np. lekarzy weterynarii)
22
•
zarządzeń pokontrolnych wydawanych przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony
Środowiska – Delegatura w Tarnowie przedkładają dokumentację niezbędną do zatwierdzenia
programu gospodarowania odpadami niebezpiecznymi lub zezwolenia na wytwarzanie
odpadów.
4.2.5. Odpady z jednostek słuŜby zdrowia i weterynaryjnych – podano za WPGO.
Według danymi WHO (Światowa Organizacja Zdrowia) wśród odpadów, powstający
w placówkach słuŜby zdrowia około :
-
75 % - 90 % stanowią odpady nie stanowiące zagroŜenia dla Ŝycia i zdrowia ludzi
(odpady komunalne, komunalnopodobne)
-
10 % - 25 % odpady specyficzne dla działalności tych placówek, tzn. odpady infekcyjne
i specjalne, w tym odpady etyczne, chemiczne, radioaktywne itp. ok. 8 %.
Odpady podzielone są na 4 grupy :
Grupa A - odpady komunalne, w tym np. biurowe, kuchenno - ogrodowe,
wielkogabarytowe, ampułki po uŜytych lekach, surowce wtórne i.in.
Grupa B - odpady infekcyjne, np. zuŜyte opatrunki, krew i jej produkty krwiopochodne,
tampony, przedmioty ostre (igły, strzykawki, skalpele, pipety itp.) i.in. W rozumieniu unijnej
dyrektywy o odpadach niebezpiecznych 91/689/EEC z 12.12.1991 (z późniejszymi zmianami)
odpadami infekcyjnymi. są te, które zawierają zdolne do Ŝycia mikroorganizmy lub ich
toksyny
i które u ludzi lub innych istot Ŝywych mogą przypuszczalnie lub w sposób pewny
powodować powstawanie chorób (zał. III, ust. H9). Charakterystyczny dla polskich placówek
słuŜby zdrowia skład odpadów infekcyjnych przedstawia poniŜsza tabela
Tabela nr 15. Skład morfologiczny odpadów infekcyjnych
Lp.
Materiał
1
2
3
4
5
6
7
Tworzywa sztuczne
Tkanka ludzka i zwierzęca
Lignina
Wata
BandaŜe
Papier + Tektura
Szkło
8
9
10
11
12
Metale
Materiały tekstylne
Opatrunki gipsowe
Odpady spoŜywcze
Przeterminowane leki
Wartości średnie [%]
19
3,3
1,9
6,0
4,8
16,0
6,7
3,3
2,2
2,5
5,5
2,8
23
Lp.
Materiał
13
Inne odpady
Wartości średnie [%]
5,0
Prawidłowe zakwalifikowanie odpadów do grupy infekcyjnych nie jest proste, poniewaŜ
polskie ustawodawstwo nie definiuje w sposób precyzyjny, jakie cechy musi mieć dany
odpad, Ŝeby był odpadem infekcyjnym. Potencjalne niebezpieczeństwo epidemiologiczne
stanowią odpady, które zawierają odpowiednią ilość i rodzaj patogenów oraz drobnoustrojów
o odpowiedniej zdolności przetrwania. Jeśli odpad nie pozostawał w kontakcie z określonymi
drobnoustrojami nie powinien być traktowany jako infekcyjny. Wyjątek stanowią infekcyjne
materiały z laboratoriów mikrobiologicznych i stacji badawczych. Właściwe
zakwalifikowanie odpadów medycznych jest waŜne w aspekcie wyboru metody ich
bezpiecznego, a jednocześnie ekonomicznie uzasadnionego unieszkodliwiania.
Grupa C - Szczątki ludzkie i zwierzęce: tkanka pooperacyjna, rozpoznawalne szczątki ciała
ludzkiego Materiał ten stanowi mniej ok. 1,5 % ogólnej masy odpadów. Powstaje w
gabinetach chirurgicznych, na oddziałach patologii, ginekologii, laboratoriach. Ze względów
sanitarnych
i etycznych powinien być grzebany bądź poddany kremacji. Najbezpieczniejszym
opakowaniem do gromadzenia i transportu odpadów tej grupy (to samo dotyczy odpadów
infekcyjnych) są pojemniki plastikowe z pokrywą lub zgrzewane worki plastikowe.
Aktualnie, głównie ze względów ekonomicznych, odpady te gromadzone są przede
wszystkim w workach plastikowych z wzmocnionym dnem. Worki z odpadami przewoŜone
są do miejsca ich unieszkodliwiania w opakowaniach kartonowych.
Grupa D - Cytostatyki, niewykorzystane płyny z chemioterapii, odpady chemiczne
i farmaceutyki (przeterminowane leki, materiały fotograficzne), odpady o wysokiej
zawartości metali cięŜkich (np. termometry rtęciowe, świetlówki) oraz radioaktywne. Odpady
te muszą być segregowane, gromadzone i unieszkodliwiane odrębnie, zgodnie z ich
chemiczną i fizyczną charakterystyką.
Na terenie gminy Iwkowa występują niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej Euromedica
i Medyk oraz pojedynczo prywatne gabinety lekarskie.
Ilość odpadów powstającą w obiektach słuŜby zdrowia przedstawia poniŜsza tabela.
24
Tab. nr 16. Ilość odpadów powstająca w obiektach słuŜby zdrowia (zestawiona na podstawie
ankiet)
Lp.
1
Ośrodki zdrowia
Średnia liczba
pacjentów w
roku
Odpady
medyczne
ogółem
Mg/rok
Odpady
komunalne
Mg/rok
Odpady
niebezpieczne
Mg/rok
6500
2,46
2,20
0,26
Niepubliczne
Zakłady
Opieki
Zdrowotnej
i
Gabinety Lekarskie
Odpady komunalne z obiektów słuŜby zdrowia są usuwane przez firmy obsługujące
gospodarkę komunalną na składowisko w Nowym Sączu. Odpady medyczne niebezpieczne są
odbierane raz w miesiącu przez wyspecjalizowane firmy posiadające wymagane prawem
zezwolenia.
Odpady weterynaryjne
Odpady weterynaryjne powstają w związku z leczeniem zwierząt lub świadczeniem usług
weterynaryjnych. Są one zakwalifikowane do grupy 18 02. Wśród odpadów, powstających w
placówkach weterynaryjnych moŜna, podobnie jak odpadach medycznych, wyróŜnić odpady
komunalne, nie stanowiące zagroŜenia dla zdrowia i Ŝycia ludzi, odpady infekcyjne
i specjalne, naleŜące do niebezpiecznych.
Określenie wielkości produkcji tych odpadów oraz ich składu morfologicznego jest trudne.
Odwołując się do Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami, skład odpadów
weterynaryjnych jest następujący :
−
tkanka zwierzęca
- 39 %
−
sprzęt jednorazowy
- 17 %
−
środki opatrunkowe
- 21 %
−
opatrunki gipsowe
-3%
Na terenie gminy brak jest gabinetów weterynaryjnych.
Wielkość tych odpadów obecnie jest trudna do oszacowania. Konieczne jest
przeprowadzenie na terenie gminy inwentaryzacji na budynkach pokryć dachowych
25
i elewacyjnych wykonanych w minionych latach z bardzo popularnych wówczas płyt
eternitowych zawierających azbest. Inwentaryzacja ta powinna obejmować nie tylko
określenie ilości, ale równieŜ stanu technicznego tych pokryć.
W oparciu o powyŜszą inwentaryzację naleŜy opracować harmonogram ich wymiany tak, aby
do roku 2012 wszystkie pokrycia zostały wymienione.
5.Prognozowane zmiany w zakresie i ilości rodzaju odpadów.
5.1.Sektor komunalny.
Prognozowane ilości i rodzaje odpadów na obszarze gminy obliczono w oparciu o badania
własne oraz ogólnie przyjęte i prognozowane wskaźniki nagromadzenia odpadów,
przedstawione w wojewódzkim i powiatowym planie gospodarki odpadami oraz
przedstawione w pkt. 2.1.
Tab. nr 17 Prognoza zmian wskaźników emisji w latach 2005, 2010 i 2015 w Polsce
w podziale na miasto/wieś (wg WPGO)
Procentowe zmiany wskaźnika emisji odpadów obszarów latach dla
obszarów
Miejsko-wiejskich
Wiejskich
2001-2005 2006-2010 2011-2015 2001-2005 2006-2010 2011-2015
Odpady organiczne roślinne
1,50
0,50
0,00
1,00
0,00
0,00
Odpady organiczne zwierzęce
0,00
-1,00
-1,50
0,00
- 1,00
- 1,00
Odpady organiczne inne
2,00
2,00
1,00
2,00
2,00
1,00
Odpady zielone
2,00
2,00
1,00
2,00
2,00
1,00
Papier i tektura (niopakowaniowe)
2,00
1,00
0,00
2,00
1,00
0,00
Opakowania z papieru i tektury
4,40
3,90
3,40
2,00
1,00
0,00
Opakowania wielomateriałowe
3,40
3,90
3,40
2,00
1,00
0,00
Tworz.sztuczne (nieopakowaniowe)
1,25
0,00
-2,00
1,00
0,00
- 2,00
Opakowania z tworzyw sztucznych
3,90
3,40
2,40
1,00
0,00
- 2,00
Tekstylia
2,00
1,00
1,00
2,00
1,00
1,00
Szkło (nieopakowaniowe)
2,50
2,50
1,00
2,00
2,00
1,00
Opakowania ze szkła
3,40
3,40
2,90
2,00
2,00
1,00
Metale
1,00
0,00
0,00
1,00
0,00
0,00
Opakowania z blachy stalowej
2,40
1,90
1,90
1,00
0,00
0,00
Opakowania z aluminium
2,30
1,80
1,80
1,00
0,00
0,00
Odpady mineralne
0,50
1,50
1,50
0,00
1,00
1,00
Drobna frakcja popiołowa
-2,00
-3,00
-3,00
- 2,00
- 3,00
- 3,00
Odpady wielkogabarytowe
7,19
0,00
0,00
5,92
0,00
0,00
Odpady budowlane
8,45
5,92
6,58
8,45
5,92
6,58
4,23
0,00
0,00
8,45
0,00
0,00
Nazwa strumienia
26
Prognoza demograficzna gminy Iwkowa wykazuje, Ŝe liczba ludności gminy w latach
2005 -2015 nieznacznie wzrośnie tj. o około 504 osób, czyli średnio rocznie o 42 osoby. Tak
mały roczny przyrost ludności nie będzie miał istotnego wpływu na wzrost ilości odpadów.
Zgodnie z wojewódzkim i powiatowym planem gospodarki odpadami w ciągu najbliŜszych
11 lat, do roku 2015 ilość odpadów komunalnych wzrośnie o około 20 %. Wynika to z
przewidywanego wzrostu gospodarczego i w związku z tym zwiększającej się zasobności
społeczeństwa. Rozdzielając powyŜszą wartość na dwa okresy 2005-2010, 2011-2015
prognozuje się wzrost odpadów w pierwszym okresie o 15 % (średnio rocznie około 2,5 %), a
w drugim okresie
o 5 % (średnio rocznie około 1 %).
Średnią prognozowaną ilość odpadów komunalnych wytwarzanych na terenie gminy w latach
2005-2010, 2011-2015 przedstawia poniŜsza tabela 18.
Jak wynika z prognozy, zawartej w WPGO, ilość odpadów opakowaniowych w okresie 20032015 będzie systematycznie wzrastać.
Tab. nr 19. Prognozowany wzrost ilości odpadów opakowaniowych [%] w stosunku do
poprzedniego roku (a) i w stosunku do roku 2003 (b)
Rok
Opakowania z papieru i
tektury
Opakowania
wielomateriałowe
Opakowania z tworzyw
sztucznych
Opakowania ze szkła
Opakowania z blachy
stalowej
a
b
a
b
a
b
2004
+5,3
+5,3
+3,9
+3,9
+4,8
+4,8
2005
+5,3
+10,9
+3,9
+7,9
4,9
+10,0
2006
+5,6
+16,5
+4,9
+13,3
+4,6
+15,2
2007
+5,11
+22,5
+5,0
+19,0
+4,7
+20,6
2008
+5,16
+28,8
+5,0
+25,1
+4,8
+26,4
2009
+5,2
+35,5
+5,1
+31,0
+4,8
+32,6
2010
+5,2
+42,6
+5,3
38,3
+4,9
+39,1
a
b
a
b
+3,6
+3,6
+2,9
+2,9
+3,6
+7,4
+2,9
+5,9
+3,6
+11,4
+2,6
+8,7
+3,6
+15,4
+2,6
+11,6
+3,7
+19,8
+2,6
+14,6
+3,7
+24,3
+2,7
+17,7
+3,7
+28,9
+2,7
+20,9
2015
+28,5
+83,3
+28,0
+77,1
+25,5
+74,6
+18,3
+52,5
+14,6
+38,6
Zgodnie z planowaną budową oczyszczalni ścieków w latach 2004 – 2015 w
miejscowościach Katy, Wojakowa, Dobrociesz, Iwkowa o łącznej przepustowości 673
27
m³/dobę prognozuje się roczne powstawanie osadów ściekowych w ilości docelowo około
120 ton.
5.2.Odpady z sektora gospodarczego.
PoniŜsza prognoza dotyczy odpadów produkcyjnych powstających w zakładach
produkcyjnych, usługowych i handlowych.
Oszacowanie proponowanej ilości odpadów powstających w tych jednostkach jest trudne
z uwagi na stałe wahania ilości zakładów, co z kolei jest związane ze zmienną sytuacją
społeczno – gospodarczą.
Biorąc pod uwagę powyŜszą sytuację prognozuje się przyjęcie, za innymi autorami,
utrzymania wielkości produkowanych odpadów na obecnym poziomie.
5.2.1. Odpady produkcyjne.
Od kilku lat zauwaŜa się spadek liczby ilości podmiotów gospodarczych.
Na terenie gminy dominuje działalność gospodarcza „drobna”, a więc szczególnie podatna na
sytuację rynkową.
Prowadzone roczne badania w tym zakresie dają podstawę do stwierdzenia, Ŝe wytwarzana
obecnie ilość odpadów zostanie utrzymana na tym poziomie przez następne lata.
Przewiduje się, Ŝe w latach 2010 – 2015 nastąpi juŜ obecnie zauwaŜalny wzrost gospodarczy,
co moŜe spowodować przyrost odpadów z tego sektora o około 2 – 3 % rocznie
Odpady z obiektów uŜyteczności publicznej.
Biorąc pod uwagę stałe, systematyczne ograniczanie ilości pracowników w tych
sektorach, spowodowane zmniejszeniem zatrudnienia w strefie budŜetowej, jak równieŜ
komputeryzację jednostek uŜyteczności publicznej mamy tu do czynienia z tendencją
zmniejszania ilości odpadów w tym sektorze.
Ponadto na uwagę zasługuje fakt utrzymującego się niŜu demograficznego zmniejszającego
systematycznie liczbę uczniów w szkołach. To zjawisko równieŜ wpływa na zmniejszenie
ilości odpadów w obiektach szkolnych, które zalicza się do tego sektora.
Wielkość odpadów z tego typu obiektów w latach 2005 - 2015 prognozuje się na obecnym
poziomie z tendencją spadkową nawet do 5 %.
28
5.2.2. Odpady medyczne.
Na terenie gminy Iwkowa z grupy zakładów opieki zdrowotnej występują wyłącznie
ośrodki zdrowia o ograniczonym zakresie gabinetów lekarskich.
Wielkość generowanych w nich odpadów zaleŜy od ilości przyjętych tam pacjentów.
W roku 2003 w gabinetach lekarskich gminy przyjęto około 6500 pacjentów.
Gmina Iwkowa połoŜona jest blisko od wyspecjalizowanych gabinetów lekarskich Brzeska
oraz wyspecjalizowanych centrów medycznych Tarnowa i Krakowa, co będzie po reformie
medycznej miało wpływ na ograniczenie zakresu usług medycznych w zakładach opieki
zdrowotnej gminy do zakresu podstawowego.
Dlatego teŜ w przyszłych latach nie przewiduje się wzrostu ilości wytwarzanych odpadów
medycznych w istniejących ośrodkach zdrowia.
5.2.3.Odpady azbestowe.
Odpady zawierające azbest potraktowano jako odrębną grupę, chociaŜ moŜna by je
sklasyfikować do grupy 17 (kody 17 05 05, 17 –6 01 i 17 06 05). Powodem indywidualnego
podejścia jest fakt ogłoszenia i przyjęcia przez Radę Ministrów RP w maju 2002 r. „Programu
usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski”.
Projekt rozpisano aŜ do roku 2032 i tym samym ten przedział czasu warunkuje prognozy
wielkości masy odpadów tego rodzaju. Ponadto naleŜy pamiętać, Ŝe aktualnie, wobec zakazu
stosowania wyrobów zawierających azbest, jedynym źródłem odpadów będzie wytwarzanie
ich podczas robót w miejscach, gdzie dawniej były zastosowane. Te okoliczności uzasadniają
nieco inne potraktowanie odpadów azbestowych w Wojewódzkim Planie Gospodarki
Odpadami. Według szacunków, na terenie Małopolski w 2000 r. znajdowało się 940,73 tys.
Mg odpadów azbestowych. Do roku 2014 powinno zostać unieszkodliwionych przez
składowanie 404,49 tys. Mg, natomiast w poszczególnych okresach realizacji Programu
azbestowego przewidziano następujące ilości odpadów do składowania :
2003-2012
329,84 tys. Mg
2013-2022
376,95 tys. Mg
2023-2032
235,59 tys. Mg.
Oznacza to, Ŝe rocznie naleŜy przewidzieć moŜliwości techniczne i finansowe
unieszkodliwienia w Małopolsce około 33 – 35 tys. Mg odpadów azbestowych.
29
Potrzeby te muszą zostać dopisane do wachlarza potrzeb związanych z gospodarką
pozostałymi grupami odpadów, pomimo Ŝe praktycznie ich wytwarzanie nie będzie
generowało Ŝadnych zysków związanych z działalnością gospodarczą.
6.Działania zmierzające do poprawy gospodarki odpadami.
W rozdziale niniejszym przedstawiono działania zmierzające do zapobiegania
powstawaniu odpadów lub ograniczania ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania na
środowisko oraz prawidłowego postępowania z nimi, w tym ograniczania ilości odpadów
ulegających biodegradacji, zawartych w odpadach komunalnych kierowanych na
składowiska.
6.1.1.1. Cele w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi.
Przyjęto w niniejszym planie cele i kierunki działań w brzmieniu zgodnym z PPGO.
Cel ekologiczny do roku 2015 :
Minimalizacja ilości wytwarzanych odpadów
oraz wprowadzenie zgodnego z normami europejskimi systemu ich odzysku i
unieszkodliwiania
Ochrona środowiska przed odpadami powinna być traktowana jako priorytetowe zadanie,
poniewaŜ odpady stanowią źródło zanieczyszczeń wszystkich elementów środowiska. Podany
powyŜej cel ekologiczny do 2015 roku jest zgodny z celem nadrzędnym polityki ekologicznej
państwa w odniesieniu do gospodarki odpadami (zapobieganie powstawaniu odpadów,
odzysk surowców i ponowne wykorzystanie odpadów, bezpieczne dla środowiska końcowe
unieszkodliwianie odpadów niewykorzystanych).
Cele krótkoterminowe do osiągnięcia do 2007 roku:
1. Objęcie zorganizowanym zbieraniem odpadów wszystkich mieszkańców do 2006 roku,
2. Deponowanie na składowiskach odpadów innych niŜ niebezpieczne i obojętnych nie więcej
niŜ 77% wytworzonych odpadów komunalnych,
30
3. Skierowanie w roku 2007 na składowiska odpadów innych niŜ niebezpieczne
i obojętnych do 80% (wagowo) całkowitej ilości odpadów komunalnych ulegających
biodegradacji (w stosunku do roku 1995),
4. Osiągnięcie w roku 2007 zakładanych limitów odzysku i recyklingu poszczególnych
odpadów:
a)
opakowań:
•
z papieru i tektury: 46%,
•
pozostałych opakowań: 38%,
b)
odpadów wielkogabarytowych: 43%,
c)
odpadów budowlanych: 38%,
d)
odpadów niebezpiecznych (z grupy odpadów komunalnych): 35%,
e)
metali: 50%,
f)
dodatkowych odpadów z papieru i tektury: 7%
Cele średniookresowe na lata 2007 - 2011:
1. Deponowanie na składowiskach odpadów innych niŜ niebezpieczne i obojętnych wszystkich
odpadów komunalnych nie więcej niŜ 71%.
2. Skierowanie na składowiska odpadów innych niŜ niebezpieczne i obojętnych nie więcej niŜ
70% całkowitej ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji
(w stosunku do roku 1995).
3. Osiągnięcie zakładanych limitów odzysku i recyklingu poszczególnych odpadów:
a)
opakowań:
•
•
b)
c)
d)
e)
metali: 50%,
f)
dodatkowych odpadów z papieru i tektury: 35%,
g)
odpadów tekstylnych: 20%,
h)
dodatkowych odpadów kuchennych ulęgających biodegradacji: 3%
Cele szczegółowe do 2015 roku:
1. Deponowanie na składowiskach odpadów innych niŜ niebezpieczne i obojętnych nie więcej
niŜ 54% wszystkich odpadów komunalnych.
31
2. Skierowanie w roku 2015 na składowiska odpadów innych niŜ niebezpieczne
i obojętnych nie więcej niŜ 48% (wagowo) całkowitej ilości odpadów komunalnych
ulegających biodegradacji (w stosunku do roku 1995).
3. Osiągnięcie w roku 2015 zakładanych limitów odzysku i recyklingu poszczególnych
odpadów:
a)
opakowań:
•
•
b)
c)
d)
e)
metali: 50%,
f)
dodatkowych odpadów z papieru i tektury: 53%,
g)
odpadów tekstylnych: 23%,
h)
dodatkowych odpadów kuchennych ulęgających biodegradacji: 47%.
6.1.1.2. Kierunki w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi.
Dla osiągnięcia załoŜonych celów, konieczne jest podjęcie następujących kierunków
działań w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi :
1. Wprowadzanie selektywnej gospodarki odpadami komunalnymi w układzie lokalnym,
w tym budowa placów czasowego składowania surowców wtórnych i segregacji
odpadów.
2. Redukcja w odpadach kierowanych na składowiska zawartości składników
biodegradowalnych.
3. WdraŜanie systemu eliminacji odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów
komunalnych, ich zbiórki i utylizacji.
4. BieŜąca likwidacja dzikich składowisk odpadów
6.1.1.3. Projektowany system gospodarki odpadami komunalnymi w gospodarstwach
domowych.
Okres funkcjonowania planu.
Plan gospodarowania odpadami opracowano na lata 2003 - 2015.
32
PowyŜszy przedział czasowy podzielono na dwa okresy :
• przejściowy 2003 - 2007 - cztero letni okres wdroŜenia systemu (krótkoterminowy plan
działania),
• okres pełnego funkcjonowania 2008 - 2015 (długoterminowy plan działania).
Czteroletni okres wdroŜenia planu to czas, w którym społeczeństwo musi zrozumieć potrzebę
i nauczyć się selektywnej zbiórki odpadów, a Władze Samorządowe jej egzekwowania.
W krajach wysokorozwiniętych okres ten trwał znacznie dłuŜej. Wielu rodaków wyjeŜdŜa
obecnie na zachód np. do Niemiec i spotyka się tam wręcz z pedantycznie rozwiniętym
systemem sortowania odpadów, czyli oddzielania od nich wszystkiego tego, co da się
powtórnie przetworzyć. Nie jest to, więc dla naszego społeczeństwa rzecz nowa. Powstałe
dotychczas zaniedbania spowodowane są przede wszystkim brakiem odpowiednio
zorganizowanego systemu gromadzenia, sortowania, usuwania i unieszkodliwiania odpadów,
a nie, jak się powszechnie sądzi, brakiem świadomości społecznej.
Dlatego okres czterech lat jest w pełni wystarczający do pełnego wdroŜenia i prawidłowego
funkcjonowania opracowanego programu.
Podział terenu gminy na rejony gromadzenia odpadów.
Biorąc pod uwagę:
-
wielkość powierzchni gminy i jej ukształtowanie,
-
brak składowiska odpadów na terenie gminy,
-
formę zabudowy oraz liczbę gospodarstw domowych w poszczególnych sołectwach
uznano cały obszar gminy jako jeden spójny rejon gospodarowania odpadami, w którym.
sołectwa stanowią podstawę do obliczenia ilości powstających odpadów oraz kilometraŜu
dróg ich wywozu.
Obliczenie prognozy ilości powstających odpadów komunalnych.
Ilość powstających odpadów na obszarze gminy obliczono w oparciu o prowadzone
badania własne oraz ogólnie przyjęte i prognozowane wskaźniki nagromadzenia odpadów dla
terenów wiejskich.
Dla terenu gminy Iwkowa ustalono je maksymalnie na poziomie :
33
-
na lata 2004 – 2007 -- 120 kg/M/rok (dla rodzin zamieszkujących w domach jedno lub
kilkurodzinnych z uwzględnieniem obiektów uŜyteczności społecznej).
-
na lata 2008 - 2015 -- 130 kg/M/rok (dla rodzin zamieszkujących w domach jedno lub
kilkurodzinnych z uwzględnieniem obiektów uŜyteczności społecznej). W powyŜszym
wskaźniku uwzględniono równieŜ wzrost ludności gminy w okresie objętym planem.
Ilość odpadów komunalnych prognozowana dla terenu gminy.
Tab. 20. Ogólna maksymalna ilość odpadów prognozowana dla terenu gminy.
1.
Iwkowa
2699
Roczna ilość
powstających
odpadów
w latach 2004-2007
(kg/rok)
323880
2.
Wojakowa
1063
127560
138190
3.
Kąty
683
81960
88790
4.
Połom Mały
294
35280
38220
5.
Dobrociesz
620
74400
80600
6.
DruŜków Pusty
278
33360
36140
7.
Porąbka Iwkowska
379
45480
49270
RAZEM
6016
721920
782080
Lp.
Sołectwo
Liczba ludności
Roczna ilość
powstających odpadów
w latach 2008 - 2015
(kg/rok)
350870
Łącznie w całym okresie objętym programem (2004-2015) naleŜy zagospodarować
około 9144 Mg odpadów komunalnych w tym :
-
w latach 2004-2007 (okres wdroŜenia planu 4 lata)
722 Mg x 4 lata = 2888 Mg odpadów
-
w latach 2008 - 2015 (okres pełnego funkcjonowania planu 8 lat)
782 Mg x 8 lat = 6257 Mg odpadów
Szczegółowe wyliczenie ilości powstających odpadów komunalnych w poszczególnych
okresach funkcjonowania planu z podziałem na surowce wtórne i pozostałe odpady
(balast).
34
Ilość powstających odpadów na terenie gminy obliczono korzystając ze wzoru :
O = L ∗ W (kg/rok)
O - nagromadzenie odpadów w ciągu roku,
L - liczba mieszkańców w danym rejonie,
W - przewidywany wskaźnik nagromadzenia odpadów przez jedną osobę w roku (kg/rok).
Obliczoną powyŜszym wzorem ilość odpadów podzielono na surowce wtórne i balast (rys. 2).
Wyniki prowadzonych badań wskazują, Ŝe na terenie gminy sortowanie odpadów
komunalnych u źródła ich powstania, czyli w gospodarstwie rodzinnym prowadzone jest
obecnie sporadycznie na poziomie 5 – 10 %.
W okresie wdroŜenia planu naleŜy dąŜyć do wysortowania z masy odpadów surowców
wtórnych w ilości minimum 25 % (pozostałe odpady – balast 75 %).
Docelowo w okresie pełnego funkcjonowania programu naleŜy dąŜyć do wysortowania
z ogólnej masy odpadów surowców wtórnych w ilości około 60 % (pozostałe odpady –
balast 40 %).
Przewidywana ilość surowców wtórnych w pierwszym okresie (wdroŜenia planu) wynika
z realnych moŜliwości ich wyselekcjonowania przez społeczeństwo oraz z moŜliwości ich
zbytu
i przerobu przez zakłady produkcyjne. Obecnie zbyt surowców wtórnych jest ograniczony.
Wybrane przez ludność i nie zagospodarowane odpowiednio surowce wtórne (wywoŜone na
składowisko) zobojętniają społeczeństwo na potrzebę selekcji odpadów.
Obliczoną roczną wielkość balastu przeliczono na ilości miesięczne, a surowców
wtórnych na dwumiesięczne.
PowyŜsze obliczenia stanowiły podstawę do określenia rodzaju pojemników, ich
zapotrzebowania oraz rodzaju i ilości środków transportowych koniecznych do wywozu
odpadów.
W ostatniej kolumnie tabeli 21 przedstawiono miesięczną ilość balastu i
dwumiesięczną surowców wtórnych konieczną do wywozu z jednego gospodarstwa
rodzinnego. Dwumiesięczna ilość surowców wtórnych, koniecznych do wywozu obejmuje
wszystkie ich rodzaje. Odpady organiczne winny być zagospodarowywane we własnym
zakresie przez mieszkańców w sposób opisany w dalszej części opracowania i zamieszczony
w opracowanym poradniku.
35
Wyliczoną ilość balastu oraz poszczególnych rodzajów surowców wtórnych dla terenu
gminy przedstawiono w tabelach 21, 23, a dla poszczególnych sołectw w tabelach 25, 27, 29,
31, 33, 35, 37.
Podobnie przedstawioną powyŜej metodykę obliczenia ilości powstających rocznie odpadów
na terenie gminy zastosowano dla drugiego okresu obejmującego lata 2008 - 2015 tab. 22, 24
oraz dla sołectw tab. 26, 28, 30, 32, 34, 36, 38.
Łącznie na terenie gminy, w I okresie powstanie maksymalnie rocznie 722 Mg
odpadów w tym 542 Mg balastu i 180 Mg surowców wtórnych.
W drugim okresie przewidywana maksymalna roczna ilość odpadów wyniesie 782 Mg w tym
313 Mg balastu i 469 Mg surowców wtórnych.
Organizacja sortowania.
Zadaniem przyjętego w planie sortowania jest zmniejszenie ilości odpadów
deponowanych na składowisku. Cel ten moŜna osiągnąć poprzez wyodrębnienie z odpadów:
makulatury, plastiku, szkła, materiału organicznego, metalu i tekstyliów. PowyŜsze materiały
stanowią podstawowe surowce wtórne, które winny być wykorzystane do ponownego
przerobu. Prowadząc selektywną zbiórkę śmieci ograniczamy ilość deponowanych w
środowisku odpadów od 10 – 45 % w okresie wdraŜania planu i o 60 % w okresie jego
pełnego funkcjonowania
(rys. 3).
Sortowanie odpadów musi odbywać się u ich producenta, czyli niezaleŜnie w kaŜdym
gospodarstwie domowym, a nie na wysypisku lub placu składowym. Jest to warunek
prawidłowego funkcjonowania proponowanego systemu gospodarowania odpadami.
Szczegółowe obliczenia ilości powstających surowców wtórnych na terenie gminy z
podziałem na okresy przedstawiono w tabelach numer 23 i 24.
Przewidywany procentowy udział poszczególnych surowców wtórnych w ogólnej masie
odpadów przedstawia rysunek 2.
PowyŜsze dane posłuŜyły do obliczenia rocznej ilości poszczególnych surowców wtórnych,
powstających na terenie gminy.
Ogółem rocznie w I okresie na terenie gminy przewiduje się wyselekcjonowanie 180 Mg
surowców wtórnych, a w okresie II – 469 Mg.
W programie wyodrębniono dwa rodzaje selektywnej zbiórki odpadów tj. indywidualną
36
i grupową . Indywidualna selektywna zbiórka odpadów dotyczy głównie budownictwa jedno
lub kilkurodzinnego typowego dla zabudowy wiejskiej. Ta forma zabudowy zwana równieŜ
zagrodową wiąŜe się z posiadanym gospodarstwem rolnym, ogródkiem przydomowym lub
wydzieloną działką gospodarczą, na której moŜliwe jest kompostowanie odpadów
organicznych.
Natomiast grupowa selektywna zbiórka odpadów dotyczy obiektów uŜyteczności społecznej,
w tym szkół, urzędów itp.
Indywidualna selektywna zbiórka odpadów.
Najskuteczniejszą formą selektywnej zbiórki odpadów jest tzw. zbiórka „u źródła”
niezaleŜnie w kaŜdym gospodarstwie rodzinnym. Zaletą tej formy jest otrzymywanie
czystych, jednorodnych odpadów. Jest to forma elastyczna, umoŜliwiająca stopniowe
dochodzenie do coraz bardziej precyzyjnego selekcjonowania wymuszonego rynkiem zbytu
surowców.
W tej formie selektywnej zbiórki odpadów planuje się docelowo wyposaŜenie
niezaleŜnie kaŜdego gospodarstwa domowego (rodzinnego) w zestaw siedmiu stelaŜy wraz z
jednorazowymi 120 l workami z folii, z przeznaczeniem do zbioru surowców wtórnych
i balastu (rys. 3).
Ze względów higienicznych i funkcjonalnych stelaŜe z workami naleŜy umieścić w obrębie
działki na wydzielonym, osłoniętym miejscu. Worki powinny posiadać odpowiednie kolory
przypisane poszczególnym rodzajom surowców wtórnych, a to:
-- worek niebieski na makulaturę,
-- worek Ŝółty na plastik
-- worek czerwony na metal,
-- worek biały na szkło białe,
-- worek zielony na szkło kolorowe,
-- worek pomarańczowy na odpady tekstylne,
-- worek czarny na balast.
37
Worki uŜywane do selektywnej zbiórki odpadów winny być opisane według poniŜszej
etykiety.
Urząd Gminy Iwkowa
PLASTIK
Wywóz odpadów na terenie gminy prowadzi
firma
................................................................................
....
Masz problem z odpadami ?
Zadzwoń pod numer
......................................
PAMIĘTAJ !
Sortując odpady oszczędzasz pieniądze
i chronisz środowisko.
Gospodarstwa rodzinne objęte tą formą selektywnej zbiórki materiał organiczny winny
kompostować i zagospodarować we własnym zakresie na terenie posiadanej działki w
przydomowych kompostownikach, w sposób opisany poniŜej oraz przedstawiony w
poradniku gospodarowania odpadami, (załącznik nr 1 do programu gospodarowania
odpadami) opracowanym dla mieszkańców gminy.
W związku z powyŜszym nie przewiduje się wyposaŜenia gospodarstw w pojemniki do
zbioru materiału organicznego.
Złom duŜy naleŜy gromadzić we własnym gospodarstwie i w miarę konieczności
wywozić samodzielnie na właściwy dla miejsca zamieszkania plac składowy lub punk skupu
albo zlecić wywóz właściwej jednostce.
Pozostałe odpady nie wymienione w programie jak : gruz budowlany, zuŜyte meble, oraz
odpady niebezpieczne powstające w gospodarstwach domowych naleŜy zgłaszać do wywozu
właściwemu pracownikowi odpowiedzialnemu za gospodarkę komunalną na terenie gminy.
Jego obowiązkiem jest równieŜ okresowe dokonywanie spisu z natury odpadów
niebezpiecznych oraz organizowanie ich odbioru od mieszkańców i wywozu do zakładu
utylizacji.
PoniŜej załączono listę odpadów niebezpiecznych mogących znajdować się w odpadach
komunalnych. Do grupy tej naleŜą odpady zawierające w swoim składzie substancje: toksyczne,
38
palne, wybuchowe, biologicznie czynne, a takŜe zakaŜone mikroorganizmami
chorobotwórczymi.
Do odpadów niebezpiecznych występujących w odpadach komunalnych zalicza się:
•
baterie i akumulatory ołowiowe,
•
detergenty zawierające substancje niebezpieczne,
•
odczynniki fotograficzne,
•
farby, tusze, farby drukarskie, kleje, lepiszcza i Ŝywice zawierające substancje
niebezpieczne,
•
kwasy i alkalia,
•
lampy fluorescencyjne i inne odpady zawierające rtęć,
•
leki cytotoksyczne i cytostatyczne,
•
oleje i tłuszcze,
•
środki ochrony roślin (np. pestycydy, herbicydy, insektycydy),
•
zuŜyte urządzenia elektryczne i elektroniczne inne niŜ wymienione,
•
drewno zawierające substancje niebezpieczne,
•
urządzenia zawierające freon,
•
rozpuszczalniki.
Odpady niebezpieczne naleŜy gromadzić w sposób bezpieczny w pomieszczeniu zamkniętym
niedostępnym dla dzieci.
Wypełnione worki surowcami i balastem będą systematycznie odbierane z gospodarstw
zgodnie z harmonogramem wywozu.
W celu ich odbioru w dniu wywozu, właściciel gospodarstwa winien wypełnione worki
zawiązać, wynieść poza ogrodzenie lub wywieźć do drogi utwardzonej
(w przypadku, gdy droga utwardzona nie dochodzi do gospodarstwa) i złoŜyć je w sposób
bezpieczny na poboczu drogowym.
W czasie trudnych warunków atmosferycznych lub w okresie zimy Urząd Gminy moŜe
nakazać mieszkańcom wywoŜenie odpadów do drogi przejezdnej.
Szczegóły dotyczące podziału odpadów na surowce wtórne oraz balast, a takŜe sposób
kompostowania materiału organicznego przedstawiono w opracowanym osobno poradniku
gospodarowania odpadami. Stanowi on załącznik nr 1 do niniejszego opracowania.
39
Obecnie gmina nie prowadzi selektywnej zbiórki odpadów. Selektywna zbiórka odpadów
prowadzona jest jedynie okresowo przez niektóre szkoły oraz sporadycznie przez
mieszkańców gminy.
Grupowa selektywna zbiórka odpadów.
Na terenie gminy ta forma, selektywnej zbiórki, została zaplanowana dla obiektów
uŜyteczności społecznej.
Polega ona na selektywnej zbiórce odpadów w mieszkaniu lub w obiektach infrastruktury
społecznej, a następnie wrzucaniu ich do odpowiednio przygotowanych zestawów (rys. 3)
ustawionych przy obiektach.
W skład takiego zestawu wchodzą stelaŜe z róŜnokolorowymi 120 l workami z
przeznaczeniem na surowce wtórne oraz pozostałe odpady (balast) :
-
niebieski – makulatura,
-
Ŝółty - plastik,
-
czerwony - metal,
-
biały – szkło białe,
-
zielony - szkło kolorowe.
Miejsce ustawienia, liczbę i rodzaj zestawów w poszczególnych sołectwach opisano poniŜej.
Iwkowa :
- Publiczna Szkoła Podstawowa nr 1 – jeden zestaw pojemników,
-
Publiczna Szkoła Podstawowa nr 2 – jeden zestaw pojemników,
-
Publiczne Gimnazjum - jeden zestawy pojemników,
-
Publiczne Przedszkole – jeden zestaw pojemników,
-
Ośrodek zdrowia - jeden zestaw pojemników plus pojemnik pojemności 120 l. do zbioru
odpadów medycznych.
-
Dom nauczyciela – jeden zestaw pojemników,
-
Urząd Gminy – jeden zestaw pojemników,
Dobrociesz
-
Publiczna Szkoła Podstawowa - jeden zestaw pojemników,
-
40
Wojakowa
-
-
-
Punkt lekarski - jeden zestaw pojemników plus pojemnik pojemności 120 l. do zbioru
odpadów medycznych.
Kąty
-
-
Porąbka Iwkowska
-
Publiczne Przedszkole – jeden zestaw pojemników,
Odpady organiczne we wszystkich przypadkach grupowej selektywnej zbiórki naleŜy
zagospodarować na terenie własnych działek w miejscach przeznaczonych na
kompostowniki.
Łącznie na terenie gminy naleŜy ustawić 15 zestawów worków do grupowej
selektywnej zbiórki odpadów. Decyzje, co do konkretnych miejsc ustawienia zestawów
powinny być podjęte przez kierownictwo obiektów. Miejsca ustawienia zestawów worów
naleŜy utwardzić, ogrodzić
i osłonić roślinnością lub ekranem sztucznym.
Balast i surowce wtórne powinny być usuwane z zestawu systematycznie: raz na dwa
tygodnie balast i raz na miesiąc surowce wtórne, lub w miarę potrzeby za zgłoszeniem
telefonicznym.
W celu zapewnienia czystości ulic, chodników oraz miejsc rekreacji, naleŜy w tych
miejscach ustawić kosze uliczne wyłoŜone jednorazowymi workami foliowymi o pojemności
ok. 60 l. Łącznie na terenie gminy planuje się ustawienie 20 koszy głównie przy sklepach,
przystankach, szkołach, punktach gastronomicznych itp. Obowiązek ich ustawienia ciąŜy na
właścicielu obiektu.
Place składowe czasowego gromadzenia surowców wtórnych i segregacji odpadów.
41
Centralnym miejscem czasowego gromadzenia surowców wtórnych na terenie gminy
będzie plac składowy. Stąd okresowo w miarę potrzeby surowce będą wywoŜone do
zakładów ich przerobu.
Dopuszcza się moŜliwość rezygnacji przez Wójta Gminy z organizowania placów czasowego
składowania surowców wtórnych w przypadku zlecenia obsługi gospodarki odpadami
koncesjonowanej firmie, która posiada własne, przygotowane i odpowiednio urządzone
place składowe.
Gromadzone w wyniku selektywnej indywidualnej i grupowej zbiórki surowce
poprzez zorganizowany system transportu są przewoŜone na plac składowy.
Plac składowy wyposaŜony jest w duŜe kontenery o pojemności 7,5 m3 na poszczególne
rodzaje surowców, a to:
kontener niebieski na papier ( makulaturę),
kontener Ŝółty na plastik,
kontener biały na szkło białe,
kontener zielony na szkło kolorowe,
kontener czerwony na metal drobny,
kontener pomarańczowy na tekstylia,
a takŜe w miejsce na odpady wielogabarytowe oraz złom.
Ponadto na placu powinna znajdować się pakamera jako pomieszczenie ochronne dla
pracownika obsługi. Kontenery powinny być ustawione pod zadaszeniem wzdłuŜ rampy
wyładowczej biegnącej środkiem placu składowego.
Plac naleŜy utwardzić, ogrodzić i osłonić zielenią. Przeciętna powierzchnia placu powinna
wynosić ok.30 arów. Przykładowy sposób zorganizowania placu przedstawiono na rys. nr 4.
Na terenie gminy przewidziano zorganizowanie jednego placu czasowego składowania.
Urząd gminy wyznaczy miejsce jego lokalizacji w porozumieniu z właścicielami sąsiednich
działek.
Do zorganizowania placu składowania surowców wtórnych naleŜy wykorzystać posiadane
obecnie przez Urząd gminy kontenery o pojemności 7,5 m³ kaŜdy.
6. 1.1.4. Wywóz odpadów - zapotrzebowanie na środki transportowe w okresie
wdraŜania
42
programu.
Przyjęte załoŜenia i wskaźniki.
Do obliczenia zapotrzebowania na środki transportowe do wywozu odpadów tj.
balastu
i surowców wtórnych przyjęto następujące załoŜenia:
• Przy zbiórce indywidualnej, z uwagi na duŜe rozproszenie zabudowy, do wywozu balastu
wskaźnikowy czas obsługi jednego gospodarstwa zaplanowano na 2,5 minuty. Składa się
na to czas:
-- dojazdu do gospodarstwa,
-- załadunku uprzednio przygotowanych i wystawionych przed ogrodzenie worków z
odpadami, -- dojazdu do granicy gminy w kierunku składowiska w Nowym Sączu.
• Przy zbiórce indywidualnej do wywozu surowców wtórnych wskaźnikowy czas obsługi
jednego gospodarstwa zaplanowano na 3 minuty. Składa się na to czas :
-- dojazdu do gospodarstwa,
-- dojazdu do placu składowego,
-- ręcznego rozładunku przywiezionych surowców wraz z ułoŜeniem ich w odpowiednich
kontenerach.
Dodatkowo czas trwania jednego kursu wydłuŜono o 30 minut (w tabeli 39-46 oznaczenie
„T”). związany jest on z przeglądnięciem oraz załadunkiem uprzednio przygotowanych
i wystawionych przez mieszkańców pojemników z surowcami.
• Przyjęto równieŜ załoŜenie, Ŝe wywoŜenie odpadów z terenu gminy odbywać się będzie
następującymi samochodami :
-
samochód śmieciarka SK-2, o pojemności roboczej ok. 6 mp. – projektowany do wywozu
worków z balastem i surowcami oraz z koszy ulicznych.
-
ciągnik rolniczy z przyczepą – planuje się wykorzystanie okresowo tego sprzętu do
wywozu odpadów w czasie utrudnionej przejezdności dróg.
Do obliczeń przedstawionych w tabelach 39 - 46, dotyczących wywozu balastu i surowców
wtórnych przyjęto powszechnie uŜywany w gospodarce komunalnej mały samochód
śmieciarkę
typu „SK-2”.
Przyjęte w opracowaniu środki transportowe do obsługi systemu są środkami optymalnymi do
jakich powinno się dąŜyć w okresie wdraŜania programu.
43
Modelowy harmonogram wywozu balastu i surowców wtórnych.
Przedstawione w powyŜszych punktach ustalenia pozwoliły określić modelowy
harmonogram wywozu odpadów w tym surowców wtórnych z terenu gminy (tab. 39 – 46) ze
szczególnym uwzględnieniem :
-
ilości kursów potrzebnych do ich wywozu z terenu gminy,
-
średniego czasu trwania jednego kursu,
-
zapotrzebowania na środki transportowe (ilość i rodzaj samochodów),
-
najdłuŜszą drogę (w kilometrach) jaką musi pokonać auto aby wywieźć odpady z terenu
gminy do jej granicy w kierunku wysypiska w Nowym Sączu.
Na wywiezienie balastu z całego terenu gminy potrzeba raz w miesiącu 64 godziny +2,5
godziny OT (w ujęciu miesięcznym, jest to czas obsługi technicznej samochodu)
tj. 66,5 godziny.
Dzieląc powyŜszą ilość godzin przez 21 dni robocze w ciągu miesiąca, uzyskano dzienny czas
pracy środków transportowych wywoŜących balast.
Wynosi on 3,2 godziny. Przy średnio ośmiogodzinnym dniu pracy zapotrzebowanie na środki
transportowe wyniesie 1 samochód – zaś jego wykorzystanie stanowić będzie 40 %.
W miesiącu z terenu gminy naleŜy wywieźć 150 mp balastu. Planowana ładowność
auta wynosi 6 mp. W związku z powyŜszym auto musi wykonać 25 kursów miesięcznie.
Szczegółowe obliczenia dotyczące wywozu balastu z poszczególnych sołectw przedstawiono
w tabelach 39 – 46.
Na wywiezienie surowców wtórnych z całego terenu gminy potrzeba raz na dwa
miesiące 85,3 godziny.
Dzieląc powyŜszą ilość godzin przez 42 dni robocze w przeciągu dwóch miesięcy, uzyskano
dzienny czas pracy środków transportowych wywoŜących surowce wtórne. Wynosi on
2,0 godziny. Przy średnio ośmiogodzinnym dniu pracy zapotrzebowanie na środki
transportowe wyniesie 1 samochód – zaś jego wykorzystanie 26 %.
Raz na dwa miesiące z terenu gminy trzeba wywieźć 100 mp. surowców wtórnych.
Planowana ładowność auta wynosi 6 mp. W związku z powyŜszym auto musi wykonać 17
kursów raz na dwa miesiące.
Szczegółowe obliczenia dotyczące wywozu surowców wtórnych z poszczególnych sołectw
przedstawiono w tabeli 39 – 46.
44
Z powyŜszych przeliczeń wynika, Ŝe samochód będzie wywozić balast z terenu gminy
średnio przez 3,2 godziny dziennie i surowce wtórne przez 2,0 godziny dziennie.
Łączna praca samochodu w ciągu dnia roboczego wyniesie, więc 5,2 godziny. W związku z
powyŜszym jeden samochód (śmieciarka SK-2 na podwoziu auta LUBLIN) jest w pełni
wystarczająca do obsługi gospodarki odpadowej na terenie gminy Iwkowa.
PoniŜej załączono przykładowy rozkład dzienny wywozu balastu i surowców wtórnych z
terenu gminy na rok 2004 (rys. 5).
Długość tras wywozu odpadów z terenu gminy.
Długość tras ustalono na podstawie bezpośrednich pomiarów w terenie oraz w oparciu o
analizę map i zdjęć lotniczych gminy.
PoniŜej w tabeli zestawiono sołectwami długość trasy, jaką musi pokonać samochód raz w
miesiącu, aby wywieźć odpady (balast) z terenu gminy.
Tab. 47.
NajdłuŜsza
Sołectwo
Najkrótsza
Średnia
Ilość
Razem
kursów
długość
Średnia długość
długość drogi długość drogi długość drogi drogi dla jednego
drogi (km)
(km)
(km)
(km)
kursu (km)
Iwkowa
10,4
3,8
7,1
14,2
11
156,2
Wojakowa
8,3
4,0
6,15
12,3
4
49,2
Kąty
1,6
0,5
2,0
4
3
12,0
Połom Mały
5,4
1,8
3,6
7,2
1
7,2
Dobrociesz
6,3
2,4
4,35
8,7
3
26,1
DruŜków Pusty
3,6
2,0
2,8
5,6
1
5,6
Porąbka Iwkowska
4,6
1,9
3,25
6,5
2
13,0
Razem w Gminie
281,6
Uwzględniono wywóz balastu do granicy gminy w kierunku składowiska w Nowym Sączu.
Łączna długość tras wywozowych przy jednorazowym wywozie balastu wynosi 281,6 km.
PoniŜej w tabeli zestawiono sołectwami długość tras, jaką musi pokonać samochód
raz
na dwa miesiące, aby wywieźć z terenu gminy surowce wtórne na plac czasowego
składowania.
Przyjęto do obliczeń lokalizacje placu składowego na granicy gminy w kierunku składowiska
w Nowym Sączu.
45
Tab. 48.
NajdłuŜsza
Sołectwo
Najkrótsza
Średnia
Średnia długość
długość drogi długość drogi długość drogi drogi dla jednego
Ilość
Razem
kursów
długość
(km)
(km)
(km)
kursu (km)
drogi (km)
Iwkowa
10,4
3,8
7,1
14,2
7
99,4
Wojakowa
8,3
4,0
6,15
12,3
3
36,9
Kąty
1,6
0,5
2,0
4
2
8,0
Połom Mały
5,4
1,8
3,6
7,2
1
7,2
Dobrociesz
6,3
2,4
4,35
8,7
2
17,4
DruŜków Pusty
3,6
2,0
2,8
5,6
1
5,6
Porąbka Iwkowska
4,6
1,9
3,25
6,5
1
6,5
Razem w Gminie
181,0
Łączna długość tras wywozowych przy jednorazowym wywozie surowców wtórnych
wynosi 181 km.
Ogólna długość tras wywozowych przy jednorazowym wywozie balastu i surowców
wtórnych wynosi 462,6 km. Średnia długość jednego kursu wynosi 11 km.
Łącznie w celu wywiezienia balastu i surowców wtórnych samochód musi rocznie
przejechać trasę długości 4465 km.
Zapotrzebowanie na środki transportowe w drugim okresie (pełnego funkcjonowania
planu).
Ilość odpadów powstająca rocznie na terenie gminy w II okresie ulegnie zwiększeniu
o ok. 8,3 % tj. o 60 Mg, czyli miesięcznie o 5 Mg, w tym o 2 Mg balastu i 3 Mg surowców.
W okresie miesięcznym przyrost balastu wyniesie 6,7 mp. Spowoduje to konieczność
wykonania dodatkowo jednego kursu miesięcznie w stosunku do okresu pierwszego.
W ujęciu dwumiesięcznym przyrost surowców wtórnych będzie wynosił 10 mp.
Spowoduje to konieczność wykonania dodatkowo 2 kursów raz na dwa miesiące w stosunku
do okresu pierwszego.
Zdaniem autorów wywóz zwiększonej ilości odpadów w drugim okresie nie wymaga
konieczności wprowadzenia dodatkowego środka transportowego, lecz zmiany organizacji
wywozu.
46
6.1.1.5 Unieszkodliwianie balastu (pozostałych odpadów) i materiału organicznego.
Komunalne kontrolowane składowisko odpadów.
Na terenie gminy brak jest dopuszczonego do eksploatacji składowiska odpadów.
Obecnie odpady wywoŜone są na składowisko odpadów w Nowym Sączu. Przedstawione w
opracowaniu obliczenia dotyczą wywozu odpadów właśnie na to składowisko. Jest ono
najbliŜej połoŜonym czynnym i dopuszczonym do eksploatacji składowiskiem. Odległość
jego od granicy gminy wynosi około 30 km.
Opracowany powiatowy plan gospodarki odpadami dla powiatu brzeskiego określa
konieczność budowy docelowego powiatowego ZZO (zakład zagospodarowywania
odpadów).
Kompostowanie materiału organicznego.
Powstający rocznie na terenie gminy w pierwszym okresie materiał organiczny w
ilości 83 Mg. naleŜy poddać kompostowaniu.
Materiał organiczny pochodzący z gospodarstw objętych indywidualną i grupową selektywną
zbiórką odpadów winien być kompostowany na działkach przydomowych. Pozostały materiał
organiczny pochodzący z pielęgnacji zieleni w tym z wykaszania trawników naleŜy poddać
kompostowaniu na działkach gminnych lub na odpowiednio zorganizowanym polu
kompostowym, które moŜe być zlokalizowane w obrębie planowanego placu składowego na
surowce wtórne.
Schemat organizacji placu z wydzieleniem powierzchni pod kompostowanie przedstawiono
na rysunku 4.
Warunki kompostowania.
Kompostowanie to proces tlenowego rozkładu substancji organicznej przez
drobnoustroje, głównie bakterie tlenowe. Procesy kompostowania przebiegają prawidłowo,
jeŜeli w pryzmie kompostowej zachowane są odpowiednie warunki rozwojowe dla tych
bakterii. Działalność drobnoustrojów przebiega energicznie w dodatnich temperaturach
otoczenia.
Procesom kompostowania moŜna poddać kaŜdą substancję organiczną
47
z tym, Ŝe jedne materiały rozkładają się szybciej, a inne wolniej. ZaleŜność ta narzuca
konieczność odpowiedniego sortowania materiałów, a zbyt wolno rozkładających się np.
kawałków drewna nie naleŜy kompostować.
W okresie trzech do czterech miesięcy kompostowania moŜna otrzymać kompost z takich
materiałów jak: zielone części roślin, torf, resztki jedzenia. Natomiast dłuŜszego okresu
wymaga kompostowanie kory, trocin. Na szybkość rozkładu duŜy wpływ ma stopień
rozdrobnienia kompostowanych materiałów i ich zasobność w łatwo rozkładające się
węglowodany, białka. Nie bez znaczenia jest równieŜ zawartość w materiale kompostowym
azotu, fosforu, wapnia. Kompostowanie materiałów ubogich w te składniki wymaga
wzbogacenia kompostu przez dodawanie zasobnych komponentów takich jak: obornik
i nawozy mineralne.
Na prawidłowy przebieg procesów kompostowania istotny wpływ ma wilgotność. Zawartość
wody w kompoście powinna mieścić się w granicach 70 - 75%. W związku z powyŜszym
zachodzi często konieczność nawadniania pryzm kompostowych (przesuszony kompost traci
aktywność biologiczną).
Saprofityczne bakterie tlenowe podczas procesu fermentacji powodują znaczne podwyŜszenie
temperatury przetwarzanej substancji organicznej, która moŜe dochodzić do 75 stopni C.
Badania wykazały, Ŝe zarówno temperatury zbyt niskie /poniŜej 28 stopni C/ jak
i zbyt wysokie / powyŜej 55 stopni C/ nie są korzystne dla procesów kompostowania.
Przyczyną zbyt niskich temperatur moŜe być niedostateczny dopływ tlenu do
kompostowanego materiału oraz nadmierna bądź niedostateczna wilgotność lub zbyt mała
zasobność w azot i inne składniki. Temperatury powyŜej 45 stopni C wpływają zabójczo na:
nasiona chwastów, poczwarki, jaja owadów itp. Dlatego właściwy przebieg procesów
kompostowania ma bardzo duŜe znaczenie dla jakości otrzymanego kompostu.
Podstawowe składniki kompostu.
-- Trociny.
Są materiałem organicznym wymagającym dłuŜszego okresu kompostowania.
Stosowanie mieszanki kompostowej z udziałem trocin wymaga silniejszego nawoŜenia
mineralnego. Ma ono na celu zmniejszenie negatywnego wpływu substancji Ŝywicznych
zawartych w trocinach drewna iglastego na wzrost roślin oraz eliminację przechwytywania
składników pokarmowych przez mikroorganizmy rozkładające tkankę drzewną.
48
Bezwzględnie trociny powinny być kompostowane na odpowiednio zlokalizowanych placach
przy tartakach. Właściciel tartaku odpowiada (zgodnie z ustawą o odpadach) za utylizację
trocin.
-- Części zielone roślin (trawa, liście, ścięte kwiaty, chwasty, nać z warzyw, owoce, itp. ).
Jest to materiał organiczny szybko i łatwo się rozkładający - wartościowy w pryzmie
kompostowej.
Uwaga : zmiotki uliczne (ziemia, pył uliczny pochodzący ze sprzątania ulic) naleŜy wywozić
i deponować na składowisku z uwagi na znaczną zawartość ołowiu i innych toksycznych
związków.
-- Obornik
Obornik głównie odchody kurze to wartościowy nawóz szczególnie nadaje się jako dodatek
do pryzm kompostowych z udziałem trocin. Zawiera on wiele składników pokarmowych,
takich jak: azot 1,2 - 4,1%, fosfor 1,2 - 2,6%, potas 0,8 - 2,3%, wapń 2,4 -6,8%. Dodanie
obornika do kompostu znacznie przyspiesza proces rozkładu substancji organicznej.
-- Resztki potraw i artykułów spoŜywczych.
To odpady organiczne powstające głównie w gospodarstwach domowych. Stanowią one
wartościowy składnik kompostu. Ulegają szybko rozkładowi. Powstały z nich kompost
bogaty jest w łatwo przyswajalne dla roślin składniki odŜywcze.
-- Torf
Torf z racji dość powszechnego występowania stanowi podstawowe źródło
wzbogacenia kompostu. WyróŜnia się trzy rodzaje torfu - wysoki, przejściowy i niski. Torf
pobrany bezpośrednio ze złoŜa ma bardzo wysoką wilgotność, przekraczającą nawet 90%.
Tak wysoki udział wody uniemoŜliwia dopływ tlenu, co hamuje przebieg procesów
biochemicznych. Z tego względu wilgotność torfu obniŜa się do 60 - 75% ( przy silnym
ściśnięciu w dłoni torfu nie wycieka z niego woda a dłoń pozostaje wilgotna). Nie naleŜy
takŜe doprowadzać do nadmiernego jego przesuszenia tzn. do obniŜenia wilgotności poniŜej
40 %. Torf przesuszony poniŜej tej wartości traci w znacznym stopniu zdolność ponownego
wchłaniania wody. Torf przeznaczony do kompostownia naleŜy dokładnie rozdrobnić i
uregulować jego odczyn doprowadzając kwasowość do 5 - 5,5 pH.
Do sporządzania kompostów nadaje się zarówno torf z torfowisk niskich jak
i wysokich, z tym tylko, Ŝe torf wysoki jest bardziej ubogi w składniki pokarmowe. Według
analiz przeprowadzonych w Katedrze Torfoznawstwa SGGW zawartość składników
w suchej masie torfu niskiego przedstawia się następująco: azot ogólny 2,5 - 3,5%,
49
fosfor 0,2-0,6%, wapń 2,5-6,2%, potas 0,05-0,2%, magnez 0,3-0,5%, glin do 2,5%, Ŝelazo do
3%. Stopień rozkładu torfu niskiego w róŜnych złoŜach moŜe się wahać w znacznych
granicach
i osiągać wartość od 10 do 60%. Ze względu na duŜą zawartość wapnia odczyn torfu niskiego
osiąga najczęściej wartość pH od 5,5-6,5.
Kompostowanie materiału organicznego pochodzącego z selektywnej zbiórki odpadów w
ogrodach przydomowych.
AŜ 20 % naszych odpadów domowych to odpady organiczne (ogrodowe i kuchenne).
Stanowią one wysoko wartościowy surowiec kompostowy, dlatego nie naleŜy ich wyrzucać
na składowisko. Kompostowanie nie jest Ŝadną sztuką. Idealnym miejscem do załoŜenia
kompostownika jest zaciszny zakątek ogrodu połoŜony w półcieniu. WaŜne jest dobre
przemieszanie materiałów biologicznych : grubsze odpady z drobnymi, suche z wilgotnymi.
Ogrodowe odpadki nadające się do kompostowania to: róŜnego rodzaju resztki roślin,
skoszona trawa, drobne kawałki darni, liście, ścięte rośliny zielne (mogą być chwasty ale nie
w okresie owocowania i rozsiewu nasion), kora, igliwie, dobrze rozdrobnione gałązki np. ze
ściętego Ŝywopłotu, owoce, resztki warzyw, a takŜe skorupki z jaj, fusy po kawie czy
herbacie, filtry papierowe np. z ekspresów a nawet popiół drzewny. Natomiast nie nadają się
do kompostowania wysiewające się chwasty chore gałązki i rośliny zielne popiół z
papierosów, worki z odkurzacza. Takie odpady najlepiej spalić w paleniskach domowych .
W tym miejscu zwraca się uwagę na bezwzględny zakaz wypalania traw na polach. Zjawisko
to jest bardzo niekorzystne gdyŜ zabija biologiczną sprawność gleby.
Kompost nie musi być całkowicie dojrzały by nadawał się do uŜytku. W połowie dojrzały
doskonale nadaje się do nawoŜenia drzew owocowych, krzewów ozdobnych i innych
krzewów uŜytkowych. Dojrzały kompost wygląda i pachnie jak ziemia. Zmieszany w połowie
ze zwykłą ziemią stanowi doskonałe podłoŜe do kwiatów doniczkowych i upraw
ogrodowych. Na zdjęciu nr 2 przedstawiono specjalne pojemniki do przydomowego
kompostowania odpadów organicznych.
50
Kompostowanie materiału organicznego pochodzącego z pielęgnacji zieleńców na
kompostowni.
Jak wspomniano w poprzednich rozdziałach celowym jest wyznaczenie na terenie
gminy placu z przeznaczeniem do kompostowania materiału organicznego. Najkorzystniej
plac taki powinien się znajdować bezpośrednio przy placu czasowego składowania surowców
wtórnych.
Powierzchnia kompostowania powinna wynosić ok. 6 arów. Pryzmy kompostowe
naleŜy układać na pasach kompostowych o szerokości ok. 8 m. i długości 40 m.
Dla utrzymania odpowiedniego mikroklimatu pasy manewrowe powinny być osłonięte
zielenią. Schemat organizacji kompostowni przedstawiono na rysunku 4. Przy zastosowaniu
powyŜszych rozwiązań na planowanym terenie moŜna rocznie poddać kompostowaniu ok.
450 mp materiału organicznego.
Otrzymana w wyniku procesu tlenowego rozkładu ziemia kompostowa powinna być
wykorzystana do nawoŜenia: pól uprawnych, ogródków działkowych, zieleńców a przede
wszystkim do rekultywacji terenów dzikich wysypisk. ZałoŜenie kompostowni wymaga
utwardzenia placu, wykonania drenaŜu i studni odciekowej.
Materiał organiczny przeznaczony do kompostowania naleŜy układać warstwowo w
pryzmach.Grubość jednej warstwy nie powinna przekraczać ok. 20 cm. Warstwy te powinny
być przedzielone ok. 5 cm warstwą obornika. Tak ułoŜony stos w końcowej fazie powinien
osiągnąć wymiary : szerokość u podstawy 4 m i wysokość 1.5 m., długość pryzmy ok. 40 m.
Okres kompostowania, w sprzyjających warunkach trwa ok. 3 - 4 miesiące.
W tym czasie konieczne jest w razie potrzeby jedno lub dwukrotne przerobienie masy
kompostowej w celu doprowadzenia do jej wnętrza powietrza a przy niedostatecznej wilgoci
naleŜy dodać wody w ilości ok. 30 l/mp.
6.1.1.6.Przewidywane zadania do realizacji w ramach gospodarki odpadami
komunalnymi.
Zadania gminy w planie.
Do podstawowych obowiązków gminy w dziedzinie gospodarki odpadami naleŜą zadania:
--- organizacyjne
--- eksploatacyjne
51
--- kontrolne
--- informacyjne
Zadania organizacyjne związane są z planowaniem, wykonawstwem i rozbudową
obiektów związanych z planem zarówno na etapie jego wprowadzania w Ŝycie jak i w okresie
jego pełnego funkcjonowania.
Zadania eksploatacyjne dotyczą świadczenia usług związanych zarówno z wywozem
jak i unieszkodliwianiem odpadów. Usługi te moŜe prowadzić przedsiębiorstwo komunalne
będące własnością gminy lub firma prywatna. Wybór firmy do obsługi planu powinien odbyć
się w drodze przetargu. Obowiązek zorganizowania przetargu ciąŜy na Wójcie Gminy.
W opracowanej do przetargu specyfikacji powinny być zawarte ściśle określone warunki,
jakim powinny odpowiadać startujące w przetargu firmy. Przede wszystkim naleŜy w
specyfikacji podkreślić obowiązek posiadania przez startujące firmy odpowiednich zezwoleń
w zakresie gospodarki odpadami oraz wyposaŜenia we właściwy sprzęt wynikający z
opracowanego planu.
Jednym z podstawowych obowiązków gminy w dziedzinie gospodarowania odpadami
jest funkcja kontrolna. Obejmuje ona stały nadzór Wójta Gminy nad prowadzoną przez firmę
gospodarką odpadami.
Funkcja informacyjna polega na :
--- bieŜącym informowaniu mieszkańców o wszystkich działaniach związanych
z realizacją systemu gospodarowania odpadami,
--- wyjaśnianiu mieszkańcom problemów dotyczących np. postępowania ze szczególnymi
odpadami,
--- uczeniu społeczeństwa prawidłowego postępowania z odpadami poprzez organizowanie
pogadanek, pokazów filmowych, wycieczek na obiekty związane z prawidłową
gospodarką odpadami.
Procesem edukacyjnym w zakresie postępowania z odpadami naleŜy przede wszystkim objąć
dzieci i młodzieŜ szkolną. W tym zakresie szczególną rolę powinny odegrać szkoły oraz
proekologiczne organizacje młodzieŜowe.
Dla realizacji powyŜszych zadań, obowiązków i funkcji Wójt Gminy powinien
utworzyć w ramach urzędu jednostkę do planowania, zarządzania i kontroli funkcjonowania
systemu gospodarowania odpadami.
52
Wytyczne i zapisy do regulaminu, jakie Wójt Gminy winien opracować w celu
wprowadzenia oraz prawidłowego funkcjonowania planu gospodarowania odpadami.
Regulamin powinien zawierać:
• Wyszczególnienie osób fizycznych i prawnych, których program dotyczy
(mieszkańcy gminy, instytucje oraz zakłady).
•
Wytyczne segregacji odpadów dla terenu gminy (poradnik informujący społeczeństwo).
• Określenie terenu objętego systemem gospodarowania odpadami.
• Określenie rodzaju odpadów objętych systemem „Systemem objęte są wyłącznie odpady
komunalne. Zakłady wytwarzające odpady przemysłowe są odpowiedzialne za ich
utylizację
i zagospodarowanie zgodne z obowiązującymi przepisami ”.
• Zapis „Wywóz odpadów wielogabarytowych (przestrzennych) naleŜy uzgadniać
indywidualnie z zakładem odpowiedzialnym za wywóz odpadów”.
• Usankcjonowanie zapisu - obowiązek selektywnego gromadzenia odpadów spoczywa na
wszystkich osobach fizycznych i prawnych wytwarzających odpady .
• Zapis „Gromadzenie odpadów odbywać się moŜe wyłącznie w miejscach do tego celu
wyznaczonych w pojemnikach i kontenerach przyjętych w planie”.
• Zapis „KaŜdy właściciel lub uŜytkownik nieruchomości zobowiązany jest do
dokumentowania przekazania wytworzonych odpadów”. Dowodem wywiązania się z tego
obowiązku jest zawarcie umowy przez właściciela lub uŜytkownika z akceptowanym przez
Wójta Gminy przedsiębiorstwem lub zakładem zajmującym się wywozem odpadów.
• Ustalenie - odbiorem i transportem odpadów moŜe zajmować się wyłącznie firma
posiadające odpowiednie zezwolenia wybrana w drodze przetargu zorganizowanego przez
Urząd Gminy.
• Zapis „Urząd Gminy, sprawuje kontrolę nad działalnością firmy prowadzącej obsługę
gospodarki odpadami w zakresie jakości prowadzonych przez nią usług a takŜe zgodności
jej działalności z obowiązującymi przepisami”.
• Lokalizację miejsca czasowego składowania surowców wtórnych oraz pozostałych
odpadów.
• Zapisy mobilizujące społeczeństwo do selektywnej zbiórki odpadów (np. zwolnienie z
części podatku od nieruchomości itp.).
53
• Wykaz obowiązków mieszkańców i administratorów budynków mieszkalnych oraz innych
podmiotów gospodarczych objętych systemem.
• Zapisy określające sankcje w stosunku do osób fizycznych i prawnych nie prowadzących
selektywnej zbiórki odpadów.
• Zapis o rzeczowo-finansowych zobowiązaniach osób fizycznych i prawnych,
a takŜe Urzędu Gminy dotyczących wprowadzenia i funkcjonowania planu na terenie
gminy.
W gospodarce osadami ściekowej zgodnie z WPGO przyjmuje się następujące cele w
perspektywie do 2015 roku:
1. Zmniejszenie
ilości
osadów
ściekowych
składowanych,
w
zaleŜności
od
uwarunkowań lokalnych.
2. Zwiększenie kontroli nad osadami wykorzystywanymi dla celów rolniczych.
6.1.2.1. Kierunki działań w gospodarce osadami ściekowymi.
Przewiduje się następujące kierunki postępowania z osadami ściekowymi:
•
kompostowanie wraz frakcją organiczną odpadów komunalnych. Powstały w ten sposób
kompost moŜe być wykorzystywany na potrzeby zieleni miejskiej oraz w rekultywacji
dzikich składowisk odpadów komunalnych i przemysłowych,
•
wykorzystanie osadów ściekowych o odpowiednich parametrach w celach nawozowych.
6.1.3.1. Cele w zakresie gospodarki odpadami opakowaniowymi.
Niezbędny poziom redukcji odpadów opakowaniowych wynika z ustawy
o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz
o opłacie produktowej i opłacie depozytowej z dnia 11 maja 2001 r. (Dz.U.2001.63.639).
Zapisy tej ustawy wymagają, aby przedsiębiorca wprowadzający na rynek krajowy produkty
w opakowaniach zapewnił ich odzysk. Obowiązany jest on do dnia 31 grudnia 2007 r.
osiągnąć docelowy poziom odzysku odpadów opakowań, co najmniej w wysokości określonej
54
w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2001 r. w sprawie rocznych poziomów
odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i pouŜytkowych (Dz.U.2001.69.719 z dnia 6
lipca 2001 r. ).
Ze względu na fakt, Ŝe rozporządzenie powyŜsze opracowano do roku 2007, w planie
powiatowym i gminnym przyjęto załoŜenie, Ŝe przedsiębiorcy zobowiązani będą w dalszym
ciągu do dalszej intensyfikacji zbiórki odpadów opakowaniowych.
Tab.49. Zakładane poziomy odzysku odpadów opakowaniowych przez przedsiębiorców
L.p.
Rodzaj opakowania
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008 -
2011 -
2010
2015
1
Tworzywa sztuczne
7
10
14
18
22
25
30
35
2
Papier i tektura
37
38
39
42
45
48
50
55
3
Szkło
13
16
22
29
35
40
45
50
4
Metale
15
20
25
30
35
40
45
50
5
Opakowania
wielomateriałowe
5
8
12
16
20
25
30
35
Na podstawie doświadczeń, w planie gminnym zakłada się, Ŝe zbiórka tekstyliów będzie
miała marginalny charakter i ograniczała się będzie do zbiórki odzieŜy. PoniewaŜ w ogólnej
masie odpadów są to wielkości niewielkie, w obliczeniach pominięto udział tej grupy
odpadów.
6.1.3.2. Kierunki działań w zakresie gospodarki odpadami opakowaniowymi.
Rozszerzenie obecnie prowadzonej selektywnej zbiórki odpadów opakowaniowych
docelowo na wszystkie gospodarstwa domowe,
Rozszerzenie rodzajów zbieranych odpadów, głównie dotyczy to opakowań szklanych,
Podnoszenie świadomości społecznej w celu przejścia z opakowań jednorazowych, trudno
ulegających biodegradacji (torby plastikowe) na opakowania wielokrotnego uŜytku, łatwo
ulegające biodegradacji (płócienne torby na zakupy).
55
6.1.4. Koszty związane z realizacją zadań w gospodarce odpadami komunalnymi.
6.1.4.1 Koszty inwestycyjne.
Zaplanowane koszty inwestycyjne przedstawiono w poniŜszej tabeli
Tabela 50.
Lp.
1
Zadanie
WdroŜenie gminnego planu gospodarki
odpadami w tym:
- WyposaŜenie gospodarstw domowych
w pojemniki (stelaŜe + worki) do
indywidualnej
selektywnej zbiórki odpadów,
- WyposaŜenie obiektów uŜyteczności
publicznej oraz zabudowy
wielorodzinnej w zestawy pojemników
do grupowej selektywnej zbiórki
odpadów
- Wydanie broszury informacyjnej o
formie i sposobie selektywnej zbiórki
odpadów,
- WyposaŜenie firm w odpowiedni sprzęt
do wywozu odpadów
Jednostka
odpowiedzialna
Termin realizacji
Urząd Gminy
2004 - 2007
Osoby fizyczne
2004 - 2007
Szacowany koszt
w tys. PLN
945 w tym:
(1536x322zł.)=495
Urząd Gminy,
Właściciele budynków,
40
2005
Podmioty gospodarcze
2005
10
400
2
3
4
5
6
Zawarcie umów na odbiór odpadów na
urządzone składowisko odpadów
komunalnych,
Podnoszenie poziomu świadomości
ekologicznej
Budowa placu czasowego składowania
surowców wtórnych i segregacji odpadów
Likwidacja „dzikich wysypisk”
Budowa oczyszczalni ścieków :
Kąty
Urząd Gminy
2004
bez kosztów
dodatkowych
Urząd Gminy
2004 -2013
300
Urząd Gminy
2005
65
Urząd Gminy
2004 – 2005
2006 - 2013
100
500
2004-2007
2004-2007
2007-2015
2007-2015
1000
300
800
250
2005 - 2008
300
2005-2006
70
Urząd Gminy
Dobrociesz
Wojakowa
Iwkowa
7
8
Zorganizowanie wiejskich punktów
skupu surowców wtórnych – placów
czasowego gromadzenia surowców
wtórnych
Zakup samochodu typu Lublin do
wywozu odpadów
Razem
4630
6.1.4.2. Koszty eksploatacyjne.
Zagadnienia podlegające wycenie :
56
Roczne koszty wywozu balastu z terenu gminy wynoszą :
Czas pracy środków transportowych wynosi 768 godzin/rok + 10 % - 77godz. (dojazd do
składowiska w Nowym Sączu od granicy gminy).
Przewidywana stawka pracy samochodu wraz z obsługą wynosi 60 zł/godz.
845 godzin/rok x 60 zł/godzinę = 50.700,00 zł.
Roczne koszty wywozu surowców wtórnych z terenu gminy wynoszą :
Czas pracy środków transportowych wynosi 512 godzin/rok. + 10 % - 51godz. (dojazd do
zakładu utylizacji).
Przewidywana stawka pracy samochodu wraz z obsługą wynosi 60 zł/godz.
563 godzin/rok x 60 zł/godzinę = 33.780,00 zł.
Koszt zakupu worków – 18 worków na rodzinę rocznie. Cena worka – 0,5 zł.
1536 x 18 x 0,5 = 13.824,00 zł.
Koszt przyjęcia odpadów na składowisko – 90,00 zł/tonę.
541 ton x 90,00 zł. = 48.690,00 zł.
Szacowany roczny koszt eksploatacji placu czasowego składowania surowców
wtórnych 60.000,00zł. (praca sprzętu + obsługa)
Łącznie roczne koszty eksploatacji i funkcjonowania programu szacowane są w
przybliŜeniu na kwotę 206.994,00 złotych.
W przeliczeniu na jedno gospodarstwo rodzinne roczne koszty obsługi gospodarki
odpadami wyniosą:
206.994,00 zł : 1536 gospodarstw = 134,76 zł/ 12 miesięcy = 11,23 zł.
Z powyŜszej kwoty Gmina ponosi koszty roczne eksploatacji placu czasowego
składowania.
Pozostałe koszty ponoszą mieszkańcy tj. kwota
146.994,00 zł :1536 = 95,70 zł :12 = 8,1 zł. miesięcznie
6.2.Sektor gospodarczy.
6.2.1. Działalność gospodarcza - określono za PPGO.
6.2.1.1. Cele w zakresie gospodarki odpadami pochodzącymi z działalności
gospodarczej, do 2015 roku.
1. Udział gospodarczo wykorzystywanych odpadów przemysłowych w 2015 roku na
57
poziomie 90% ogólnej ilości odpadów wytworzonych.
2. Ograniczenie negatywnego wpływu składowisk odpadów pochodzących z działalności
gospodarczej na środowisko.
6.2.1.2. Kierunki działań i zadania w zakresie gospodarki odpadami pochodzącymi
z działalności gospodarczej.
działań:
1. Systematyczne wprowadzanie bezodpadowych i mało odpadowych technologii
produkcji.
2. Stymulowanie podmiotów gospodarczych wytwarzających odpady gospodarcze do
zintensyfikowania działań zmierzających do maksymalizacji gospodarczego
wykorzystania tych odpadów.
Tab. 51. Zadania na terenie gminy w zakresie gospodarki odpadami pochodzącymi z
działalności gospodarczej.
Lp.
1
Zadanie
Jednostka
odpowiedzialna
Rozpoznanie stanu aktualnego gospodarki
Starostwo,
odpadami w małych i średnich
WIOŚ
podmiotach gospodarczych
Gmina
2
Organizacja systemu zbiórki,
Przedsiębiorcy
gromadzenia i transportu odpadów
powstających w sektorze małych i
średnich przedsiębiorców
3
Opracowanie i wdroŜenie zasad
Izby branŜowe i
prowadzenia działań edukacyjno przemysłowe,
informacyjnych dla małych i średnich
Fundacja Partnerstwo
przedsiębiorców w zakresie prowadzenia dla Środowiska, Gmina
prawidłowej gospodarki odpadami
Razem
Termin realizacji
Szacowany koszt
2005-2006
15 000
2007 –2008
b.d.
2005 – 2006
10 000
6.2.2. Odpady medyczne i weterynaryjne - określono za PPGO.
6.2.2.1. Cele w zakresie gospodarki odpadami medycznymi i weterynaryjnymi
Za Wojewódzkim Planem Gospodarki Odpadami dla jednostek słuŜby zdrowia i placówek
weterynaryjnych określono następujące cele szczegółowe, do 2015 roku:
58
1. Minimalizacja ilości powstających odpadów.
2. Eliminacja nieprawidłowych praktyk w gospodarce odpadami.
3. Eliminacja zagroŜenia ze strony odpadów pochodzenia zwierzęcego
6.2.2.2. Kierunki działań w zakresie gospodarki odpadami medycznymi
i weterynaryjnymi.
działań:
1. Zaprzestanie unieszkodliwiania odpadów medycznych i weterynaryjnych w
instalacjach nie spełniających wymagań ochrony środowiska.
2. Szkolenia pracowników słuŜby zdrowia i słuŜb weterynaryjnych w zakresie właściwej
zbiórki odpadów medycznych i weterynaryjnych
3. Organizacja nadzoru weterynaryjnego nad procesem powstawania i niszczenia
odpadów pochodzenia zwierzęcego szczególnego ryzyka (SRM) oraz padłych
zwierząt (HRM).
Zadania w latach 2005 – 2015 przedstawia tabela 52.
Lp.
Zadanie
1
Rozpoznanie stanu aktualnego gospodarki
odpadami w jednostkach słuŜby zdrowia i
weterynaryjnych
Jednostka
odpowiedzialna
Starostwo,
Gmina
Termin realizacji
Szacowany koszt
2005-2007
2008-2010
2011- 2015
10 000
5 000
3 000
2
3
Kontynuacja szkolenia dla lekarzy
weterynarii „wolnej praktyki” w zakresie
gospodarki odpadami niebezpiecznymi
Organizacja systemu zbiórki odpadów
medycznych i weterynaryjnych
Starostwo
Powiatowy Lekarz
Wetrynarii
Jednostki słuŜby
zdrowia i
weterynaryjne
Zadanie ciągłe
Bez kosztów
2005-2007
100 000
Razem w latach 2005 - 2015
118 000
7. Źródła finansowania realizacji planu gospodarki odpadami.
Dotacje z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
(NFOŚiGW) oraz Wojewódzkich Funduszy Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
(WFOŚiGW) na dofinansowanie przedsięwzięć o charakterze proekologicznym.
Środki WFOŚiGW są przeznaczane na:
59
•
edukację ekologiczną oraz propagowanie działań proekologicznych i zasady
zrównowaŜonego rozwoju,
•
wspomaganie realizacji zadań państwowego monitoringu środowiska,
•
wspomaganie innych systemów kontrolnych i pomiarowych oraz badań stanu środowiska,
a takŜe systemów pomiarowych zuŜycia wody i ciepła,
•
realizowanie zadań modernizacyjnych i inwestycyjnych, słuŜących ochronie środowiska i
gospodarce wodnej, w tym instalacji lub urządzeń ochrony przeciwpowodziowej i
obiektów małej retencji wodnej,
•
urządzanie i utrzymywanie terenów zieleni, zadrzewień, zakrzewień oraz parków,
•
realizację przedsięwzięć związanych z gospodarką odpadami,
•
wspieranie działań przeciwdziałających zanieczyszczeniom,
•
profilaktykę zdrowotną dzieci na obszarach, na których występują przekroczenia
standardów jakości środowiska,
•
wspieranie wykorzystania lokalnych źródeł energii odnawialnej oraz pomoc dla
wprowadzania bardziej przyjaznych dla środowiska nośników energii,
•
wspieranie ekologicznych form transportu,
•
działania z zakresu rolnictwa ekologicznego bezpośrednio oddziałujące na stan gleby,
powietrza i wód, w szczególności na prowadzenie gospodarstw rolnych produkujących
metodami ekologicznymi połoŜonych na obszarach szczególnie chronionych na podstawie
przepisów ustawy o ochronie przyrody.
•
działań na rzecz ochrony przyrody oraz zadań związanych ze zwiększaniem lesistości
kraju,
•
działań polegających na zapobieganiu i likwidacji powaŜnych awarii i ich skutków,
•
badań, upowszechniania ich wyników, a takŜe postępu technicznego w zakresie ochrony
środowiska i gospodarki wodnej,
•
opracowania i wdraŜania nowych technik i technologii, w szczególności dotyczących
ograniczenia emisji i zuŜycia wody, a takŜe efektywnego wykorzystania paliw,
•
zapobiegania lub usuwania skutków zanieczyszczenia środowiska, w przypadku, gdy nie
moŜna ustalić podmiotu za nie odpowiedzialnego,
•
systemu kontroli wnoszenia przewidzianych ustawą opłat za korzystanie ze środowiska, w
szczególności tworzenia baz danych podmiotów korzystających ze środowiska,
•
opracowania planów słuŜących gospodarowaniu zasobami wodnymi oraz utworzenia
katastru wodnego,
60
•
innych zadań, słuŜących ochronie środowiska, wynikających z zasady zrównowaŜonego
rozwoju, ustalanych w planach działalności wojewódzkich funduszy, w tym realizacji
programów ochrony środowiska,
Działalność, o której mowa powyŜej jest finansowana przez :
a. udzielanie oprocentowanych poŜyczek,
b. dopłaty do oprocentowania preferencyjnych kredytów i poŜyczek,
c.
przyznawanie dotacji,
d. wnoszenie udziałów do spółek działających w kraju,
e. nabywanie obligacji, akcji i udziałów spółek działających w kraju,
f. nagrody za działalność na rzecz ochrony środowiska i gospodarki wodnej, niezwiązaną z
wykonywaniem obowiązków pracowników administracji rządowej i samorządowej.
Przed przystąpieniem Polski do UE realizowano programy pomocowe mające na celu
umoŜliwienie krajom beneficjentom dostosowanie się do wspólnotowego prawa ochrony
środowiska oraz do celów Partnerstwa dla Członkostwa. Były to programy ISPA, SAPARD i
PHARE. Po 1 maja 2004 roku zmieniły się zasady finansowania przedsięwzięć w sektorach
gospodarki i ochrony środowiska.
Wśród poakcesyjnych funduszy pomocowych wyróŜnia się:
Fundusz Spójności,
Fundusze Strukturalne,
Fundusz LIFE.
Fundusz Spójności, inaczej nazywany Funduszem Kohezji lub Europejskim Funduszem
Kohezji, to czasowe wsparcie finansowe dla krajów Unii Europejskiej, których Produkt
Narodowy Brutto (PNB) na mieszkańca nie przekracza 90 % średniej PNB dla wszystkich
państw członkowskich. Fundusz Spójności nie naleŜy do funduszy strukturalnych, ale jest
instrumentem polityki strukturalnej Unii Europejskiej.
Fundusz Spójności powstał na mocy Traktatu z Maastrich o utworzeniu Unii Europejskiej z
1991 roku, który wszedł w Ŝycie w 1993. Do powstania tego Funduszu przyczyniło się przyjęcie
do Wspólnoty Irlandii, Grecji, Hiszpanii oraz Portugalii, czyli państw słabiej rozwiniętych niŜ
pozostałe państwa UE. Państwa członkowskie postanowiły wzmocnić politykę strukturalną
wobec tych krajów, co oznaczało pomoc w tych sektorach, których wyniki znacznie odbiegały
od „średniej unijnej”.
Fundusz Kohezji róŜni się od funduszy strukturalnych :
krajowym, a nie regionalnym zasięgiem pomocy,
61
podejmowaniem finalnej decyzji o przyznanie środków na dofinansowanie przez
Komisję Europejską, nie indywidualnie przez państwa członkowskie,
Środki z Funduszu Spójności najpierw są kierowane do państw członkowskich, a
następnie przekazywane na realizację projektów do poszczególnych regionów potrzebujących
wsparcia
Pomoc z Funduszu na określony projekt moŜe wynosić maksymalnie od 80% do 85%
kosztów kwalifikowanych. Pozostałe 15% musi być wkładem beneficjenta. Środki te mogą
pochodzić z :
budŜetu gminy,
środków własnych przedsiębiorstw komunalnych,
środków NFOŚiGW (dotacji i kredytów),
budŜetu państwa,
innego, niezaleŜnego źródła np. Europejskiego Banku Inwestycyjnego, Europejskiego
Banku Odbudowy i Rozwoju
BudŜet Funduszu Spójności zaplanowano na lata 2000-2006 na 18 mld euro, z czego dla
Polski na sektor środowiska przypadnie kwota 2,089 miliarda euro.
Głównym celem strategii środowiskowej Funduszu Kohezji jest wsparcie dla realizacji zadań
inwestycyjnych władz publicznych w zakresie ochrony środowiska, wynikających z wdraŜania
prawa Unii Europejskiej.
Aspekty priorytetowe przy realizacji wsparcia z Funduszu to:
• poprawa jakości wód powierzchniowych,
• polepszenie jakości i dystrybucji wody przeznaczonej do spoŜycia,
• poprawa jakości powietrza,
• racjonalizacja gospodarki odpadami,
• ochrona powierzchni ziemi,
• zapewnienie bezpieczeństwa przeciwpowodziowego.
Odbiorcami pomocy Funduszu Spójności mogą być podmioty publiczne, czyli samorządy
terytorialne (gminy, związki gmin) i przedsiębiorstwa komunalne.
Istnieją 4 fundusze strukturalne :
Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (European Regional Development Fund –
ERDF)
Europejski Fundusz Socjalny (European Social Fund- ESF)
Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnych (European Agriculture Guidance and
Guarantee Fund- EAGGF)
62
Instrument Finansowy Wspierania Rybołówstwa ( Financial Instrument for Fisheries
Guidance- FIFG)
Inicjatywy w dziedzinie ochrony środowiska będą miały moŜliwości otrzymania
dofinansowania głównie z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Fundusz ten
powstał w 1975 r., jako odpowiedź na coraz większe rozbieŜności w rozwoju poszczególnych
regionów. Jego zadaniem jest niwelowanie dysproporcji w poziomie rozwoju regionalnego
krajów naleŜących do UE.
Działania z zakresu ochrony środowiska realizowane będą w gminach w ramach dwóch
programów operacyjnych :
Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego,
Sektorowego Programu Operacyjnego „Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw”.
Celem programu „Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw” jest wsparcie działań
dąŜących do wzrostu konkurencyjności polskiej gospodarki i zwiększających jej zdolność do
funkcjonowania w warunkach otwartego rynku. Jedno z działań tego programu – Działanie
„Wsparcie dla inwestycji w zakresie dostosowywania przedsiębiorstw do wymogów ochrony
środowiska” ma na celu pomoc przedsiębiorcom w inwestycjach wynikających z wymogów
ochrony środowiska, w tym wsparcie dla przedsiębiorstw w zakresie:
przeprowadzenia inwestycji koniecznych do uzyskania pozwolenia zintegrowanego
(IPPC),
gospodarki wodno-ściekowej,
ochrony powietrza,
gospodarki odpadami przemysłowymi i niebezpiecznymi.
Oferta programu jest głównie przeznaczona dla małych i średnich przedsiębiorstw.
Wsparcie finansowe udzielane będzie w formie dotacji (refundacji poniesionych wydatków)
ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
(EFRR). Wymagane współfinansowanie z krajowych środków publicznych, udzielane w
formie preferencyjnych poŜyczek lub dotacji, zapewnione będzie przez NFOŚiGW.
Dopuszczalny poziom pomocy publicznej, obejmujący unijne oraz krajowe środki publiczne,
wynosić moŜe – w zaleŜności od rodzaju inwestycji, wielkości przedsiębiorstwa i jego
lokalizacji – maksymalnie 65% kosztów kwalifikowanych przedsięwzięć.
W ramach Działania 2.4 SPO WKP w sektorze ochrony środowiska przewidziana jest
pomoc regionalna i horyzontalna. Pomoc horyzontalna jest udzielana na dostosowanie do
niektórych standardów środowiskowych, zastosowanie najlepszych dostępnych technik, czy
inwestycje słuŜące obniŜeniu zuŜycia energii. Pomoc regionalna natomiast ma na celu
63
zmniejszenie róŜnic w poziomie rozwoju gospodarczego poszczególnych regionów
Wspólnoty. MoŜe być ona udzielana na nowe inwestycje rozumiane jako inwestycje związane
z utworzeniem, rozbudową lub nabyciem przedsiębiorstwa oraz z rozpoczęciem w
przedsiębiorstwie działalności obejmującej dokonywanie zasadniczych zmian produkcji,
produktu albo procesu produkcyjnego.
Program LIFE został utworzony w 1992 roku w celu współfinansowania działań w zakresie
ochrony środowiska, które są podejmowane przez państwa Unii Europejskiej, państwa
kandydujące oraz inne państwa, leŜące w basenie mórz; Śródziemnego i Bałtyckiego.
Głównym celem programu LIFE jest wspieranie działań mających na celu wdraŜanie prawa
wspólnotowego oraz wzmocnienie polityki w zakresie ochrony środowiska, a takŜe
wskazywanie nowych rozwiązań problemów związanych z wdraŜaniem i realizacją polityki
ochrony środowiska. W skład Programu LIFE wchodzą trzy komponenty;
LIFE- Nature, z którego środków są finansowane działania w zakresie ochrony przyrody tzn.
działania „ wymagane dla zachowania lub odtworzenia naturalnych siedlisk i populacji
gatunków dzikiej fauny i flory w stanie sprzyjającym ich ochronie”. W praktyce LIFE-Nature
uczestniczy we wdraŜaniu Dyrektywy Ptasiej (79/409/EEC) i Siedliskowej (92/43/EEC)
Wspólnoty oraz w tworzeniu Europejskiej Sieci Ekologicznej specjalnych obszarów ochrony
–NATURA 2000- której celem jest zachowanie i ochrona w naturalnym zasięgu
najcenniejszych gatunków fauny i flory i ich naturalnych siedlisk. W ramach programu LIFENature Komisja Europejska preferuje finansowanie projektów, których całkowity budŜet jest
wyŜszy niŜ 500 000 euro.
LIFE- Środowisko - Środki dostępne w ramach Programu są przeznaczone na finansowanie
innowacyjnych działań o charakterze pilotaŜowym i demonstracyjnym, które mają na celu;
- promowanie zrównowaŜonego zarządzania zasobami wód podziemnych i
powierzchniowych,
- zminimalizowanie wpływu działalności gospodarczej na środowisko;
- zapobieganie, recykling i racjonalna gospodarka strumieniami odpadów;
- zmniejszenie środowiskowego wpływu produktów.
W ramach Programu Komisja Europejska udziela dofinansowania do projektów w wysokości
do 30% (dla projektów, które w przyszłości będą uzyskiwać dochód) i do 50% (dla
pozostałych projektów). Całkowity koszt projektu zgłoszonego do współfinansowania w
ramach programu LIFE- Środowisko powinien opiewać na kwotę od 1 do 5 mln euro.
7.1. Udział środków finansowych moŜliwy do uzyskania celem wsparcia GPGO
64
Przy stosunkowo niskich środkach GFOŚiGW i PFOŚiGW oraz nienajlepszej sytuacji
finansowej gmin, aby zdobyć środki finansowe naleŜy poszukiwać ich na zewnątrz. NaleŜy
rozwaŜyć moŜliwość uzyskania środków z Narodowego i Wojewódzkiego FOŚiGW oraz
próbować znaleźć inwestora strategicznego, czy starać się o pozyskanie środków finansowych
z funduszy pomocowych UE.
PoniŜsza tabela przedstawiają udział potencjalnych źródeł finansowania Planu Gospodarki
Odpadami dla powiatu brzeskiego w tym gminy Iwkowa na lata 2004 - 2011.
Tabela 53. Koszty w tys. zł. wraz z źródłami finansowania GPGO
Lp.
Źródło finansowania
1 Środki własne powiatu i gmin w
tym PFOŚiGW, GFOŚiGW, (2,5
%)
2 Fundusze ekologiczne w tym
WFOŚiGW, NFOŚiGW
3 Środki pomocowe UE
4 Inne środki w tym udział
podmiotów gospodarczych,
kredyty, pozyczki
Razem
2004-2007
2723,3
2008-2011
1504,8
Razem tys. zł.
4228,1
%
12
5673,5
3135,0
8808,5
25
12481,7
1815,5
6897,0
1003,2
19378,7
2818,7
55
8
22694
12540
35234
100
8. Monitorowanie na terenie gminy realizacji planu gospodarki odpadami.
Podstawą właściwego systemu oceny realizacji planu jest dobry system sprawozdawczości,
oparty na wskaźnikach stanu środowiska i zmiany presji na środowisko, a takŜe na wskaźnikach
świadomości społecznej. W poniŜszych tabelach przedstawiono istotne wskaźniki przyjmując, Ŝe lista
ta nie jest wyczerpująca i będzie sukcesywnie modyfikowana.
Tabela 54.Wskaźniki charakteryzujące gospodarkę odpadami – sektor komunalny
Lp.
1
2
3
4
Wskaźnik charakteryzujący gospodarkę odpadami – sektor
Stan istniejący
komunalny
(rok 2002)
Wskaźniki stanu gospodarki odpadami i zmiany presji na środowisko
Ilość wytworzonych odpadów komunalnych [Mg/rok]
683 Mg
Ilość zebranych i wywiezionych odpadów komunalnych [Mg/rok]
839 Mg
Ilość odpadów objętych zorganizowaną zbiórką [%]
85 %
Ilość wytworzonych odpadów komunalnych na 1 mieszkańca na rok
108 kg/M/rok
65
Lp.
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
1
2
komunalny
[kg/M/rok]
Ilość zebranych i wywiezionych odpadów komunalnych na 1
mieszkańca na rok [kg/M/rok]
Udział odpadów z sektora komunalnego składowanych na
składowiskach [%]
Udział odpadów komunalnych ulegających biodegradacji
składowanych na składowiskach w [%]
Ilość zebranych od mieszkańców odpadów biodegradowalnych [Mg]
Udział odzyskiwanych surowców wtórnych w całkowitym
strumieniu zebranych odpadów komunalnych i
komunalnopodobnych [%]
Ilość odzyskiwanych surowców wtórnych [Mg] w tym:
- tworzywa sztuczne
- papier i tektura
- szkło
- blacha stalowa i aluminium
- opakowania wielomateriałowe
- materiał organiczny
Ilość odzyskanych odpadów [Mg]:
- wielkogabarytowych
- budowlanych
- niebezpiecznych
Czynne składowiska odpadów komunalnych [szt./ha]
Składowiska nieczynne [szt./ha] w tym:
- zrekultywowane
- do rekultywacji
Dzikie składowiska odpadów
Obiekty gospodarki odpadami komunalnymi:
- linie do segregacji
- kompostownie [szt./(Mg/rok)]
- linie do demontaŜu odpadów
wielkogabarytowych
- linie do przekształcania gruzu
budowlanego
Ilość powstających osadów ściekowych
Sposób postępowania z osadami ściekowymi:
wykorzystane w tym:
na cele przemysłowe
na cele rolnicze (osady i ścieki z bezodpływowych szamb)
kompostowane
przekształcone termicznie
składowane (na terenie oczyszczalni)
inne (rekultywacja składowiska)
nagromadzone na terenie oczyszczalni
Wskaźniki świadomości społecznej
Udział społeczeństwa w działaniach na rzecz poprawy gospodarki
odpadami wg oceny jakościowej
Ilość i jakość interwencji (wniosków) zgłaszanych przez
mieszkańców (np. dzikie wysypiska)
Stan istniejący
(rok 2002)
139 kg/M/rok
87 %
99%
0
13,5%
45,5 Mg
5,9
3,6
6,1
2,7
0
27,2
0
0
0
brak
0
0
0
27
brak
brak
brak
brak
brak
1200 Mg
mały
brak
Tabela 55. Wskaźniki charakteryzujące gospodarkę odpadami – sektor gospodarczy
Lp.
1
Wskaźnik charakteryzujący gospodarkę odpadami –
sektor gospodarczy
Ilość wytwarzanych odpadów w sektorze gospodarczym [ Mg] w tym:
- niebezpiecznych
Stan istniejący
(rok 2002)
204 Mg
2,13
66
Lp.
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
sektor gospodarczy
Sposób zagospodarowania odpadów z sektora gospodarczego [%] w
tym:
magazynowane
wykorzystywane
unieszkodliwiane
składowane
Sposób zagospodarowania odpadów niebezpiecznych powstających w
przemyśle [%] w tym:
wykorzystane
unieszkodliwione
składowane
Nagromadzenie odpadów [tys. Mg], z czego:
wykorzystano
Tereny składowisk [ha]:
niezrekultywowanych
zrekultywowanych w 2000 r
Obiekty gospodarki odpadami [szt / wydajność]:
zakłady termicznej utylizacji odpadów
składowiska odpadów nieniebezp.
w tym składowiska odpadów niebezpiecznych
inne instalacje
Ilość odpadów powstających w placówkach medycznych [Mg/rok]:
odpady o charakterze komunalnym
odpady infekcyjne i specjalne
Ilość zakładów termicznej utylizacji odpadów medycznych [szt. /
wydajność]
Ilość odpadów powstających w placówkach weterynaryjnych [Mg]:
odpady infekcyjne
odpady specjalne
Ilość odpadów zawierających azbest [tys. Mg]
Ilość składowisk odpadów azbestowych [szt]
Nagromadzenie odpadów w mogilnikach [Mg]
Stan istniejący
(rok 2002)
30 %
65,9 %
0,1 %
4%
61,0 %
23,0 %
16,0 %
b.d.
b.d.
0
0
0
0
2,20
0,26
0
b.d
b.d.
b.d.
0
0
9. System monitoringu i realizacji celów.
Proponuje się go przeprowadzić, zgodnie z wytycznymi zawartymi w WPGO, poprzez
analizę wskaźników przedstawionych w poniŜszej tabeli.
Tabela 56.Wskaźniki charakteryzujące gospodarkę odpadami – sektor komunalny
Lp.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
komunalny
Lata
2006, 2008, 2010, 2012, 2014,
2016
Wskaźniki stanu gospodarki odpadami i zmiany presji na środowisko
Ilość wytworzonych odpadów komunalnych [Mg/rok]
Ilość zebranych i wywiezionych odpadów komunalnych [Mg/rok]
Ilość odpadów objętych zorganizowaną zbiórką [%]
Ilość wytworzonych odpadów komunalnych na 1 mieszkańca na rok
[kg/M/rok]
Ilość zebranych i wywiezionych odpadów komunalnych na 1
mieszkańca na rok [kg/M/rok]
Udział odpadów z sektora komunalnego składowanych na
składowiskach [%]
Udział odpadów komunalnych ulegających biodegradacji
składowanych na składowiskach w [%]
Ilość zebranych od mieszkańców odpadów biodegradowalnych [Mg]
Udział odzyskiwanych surowców wtórnych w całkowitym
strumieniu zebranych odpadów komunalnych i
67
Lp.
10
11
12
13
14
15
16
17
1
2
komunalny
Lata
2006, 2008, 2010, 2012, 2014,
2016
komunalnopodobnych [%]
Ilość odzyskiwanych surowców wtórnych [Mg] w tym:
- tworzywa sztuczne
- papier i tektura
- szkło
- blacha stalowa i aluminium
- opakowania wielomateriałowe
- materiał organiczny
Ilość odzyskanych odpadów [Mg]:
- wielkogabarytowych
- budowlanych
- niebezpiecznych
Czynne składowiska odpadów komunalnych [szt./ha]
Składowiska nieczynne [szt./ha] w tym:
- zrekultywowane
- do rekultywacji
Dzikie składowiska odpadów
Obiekty gospodarki odpadami komunalnymi:
- linie do segregacji
- kompostownie [szt./(Mg/rok)]
- linie do demontaŜu odpadów
wielkogabarytowych
- linie do przekształcania gruzu
budowlanego
Ilość powstających osadów ściekowych
Sposób postępowania z osadami ściekowymi:
wykorzystane w tym:
na cele przemysłowe
na cele rolnicze (osady i ścieki z bezodpływowych szamb)
kompostowane
przekształcone termicznie
składowane (na terenie oczyszczalni)
inne (rekultywacja składowiska)
nagromadzone na terenie oczyszczalni
Wskaźniki świadomości społecznej
Udział społeczeństwa w działaniach na rzecz poprawy gospodarki
odpadami wg oceny jakościowej
Ilość i jakość interwencji (wniosków) zgłaszanych przez
mieszkańców (np. dzikie wysypiska)
Tabela 57. Wskaźniki charakteryzujące gospodarkę odpadami – sektor gospodarczy
Lp.
1
2
3
sektor gospodarczy
Lata
2006, 2008, 2010, 2012, 2014,
2016
Ilość wytwarzanych odpadów w sektorze gospodarczym [ Mg] w tym:
- niebezpiecznych
Sposób zagospodarowania odpadów z sektora gospodarczego [%] w
tym:
magazynowane
wykorzystywane
unieszkodliwiane
składowane
Sposób zagospodarowania odpadów niebezpiecznych powstających w
przemyśle [%] w tym:
68
Lp.
4
5
6
7
8
9
10
11
12
sektor gospodarczy
Lata
2006, 2008, 2010, 2012, 2014,
2016
wykorzystane
unieszkodliwione
składowane
Nagromadzenie odpadów [tys. Mg], z czego:
wykorzystano
Tereny składowisk [ha]:
niezrekultywowanych
zrekultywowanych w 2000 r
Obiekty gospodarki odpadami [szt / wydajność]:
zakłady termicznej utylizacji odpadów
składowiska odpadów nieniebezp.
w tym składowiska odpadów niebezpiecznych
inne instalacje
Ilość odpadów powstających w placówkach medycznych [Mg/rok]:
odpady o charakterze komunalnym
odpady infekcyjne i specjalne
Ilość zakładów termicznej utylizacji odpadów medycznych [szt. /
wydajność]
Ilość odpadów powstających w placówkach weterynaryjnych [Mg]:
odpady infekcyjne
odpady specjalne
Ilość odpadów zawierających azbest [tys. Mg]
Ilość składowisk odpadów azbestowych [szt]
Nagromadzenie odpadów w mogilnikach [Mg]
10. Mapa planu gospodarowania odpadami.
Integralną częścią składową opracowanego planu gospodarowania odpadami jest mapa
poglądowa terenu gminy Iwkowa, opracowana na bazie zdjęcia lotniczego, na której w
sposób czytelny przedstawiono system gromadzenia i usuwania odpadów komunalnych z
terenu gminy. Stanowi ona odrębny załącznik nr 2 do niniejszego opracowania.
Ogólnie na mapie przedstawiono:
-
podział terenu gminy na sołectwa,
-
liczbę gospodarstw domowych objętych programem w danym sołectwie,
-
organizację placu czasowego składowania surowców wtórnych,
-
organizację wywozu balastu i surowców wtórnych, w tym długość tras wywozu odpadów
i ilości kursów,
-
kompleksowe wyliczenie w tabelach ilości odpadów wraz z organizacją ich wywozu a
takŜe zapotrzebowanie na środki transportowe,
-
lokalizację dzikich wysypisk.,
69
11. Streszczenie.
Gminny plan gospodarki odpadami jest częścią programu ochrony środowiska i stanowi
realizację obowiązku określonego w ustawie Prawo Ochrony Środowiska. GPGO został
opracowany zgodnie z wymaganiami określonymi w art. 14 i 15 ustawy z dnia 27.04.2001 r.
o odpadach oraz w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 9.04.2003 r. w sprawie
sporządzania planów gospodarki odpadami.
Opracowany gminny plan gospodarki odpadami określa :
1. Aktualny stan gospodarki odpadami.
2. Prognozowane zmiany w zakresie gospodarki odpadami.
3. Działania zmierzające do poprawy sytuacji w zakresie gospodarowania odpadami.
4. Instrumenty finansowe słuŜące realizacji zamierzonych celów.
5. System monitoringu i oceny realizacji zamierzonych celów.
Aktualny stan gospodarki odpadami.
Ilość odpadów komunalnych wytwarzanych na terenie gminy przedstawia poniŜsza
Odpady komunalne w Mg/rok (2002)
Odpady związane z bytowaniem ludzi w tym odpady z :
- odpady organiczne pochodzenia roślinnego
- 148,2
- odpady organiczne pochodzenia zwierzęcego
- 12,9
- inne odpady organiczne
- 12,9
- papier i tektura
- 109,5
- tworzywa sztuczne
- 90,2
- materiały tekstylne
- 25,8
- szkło
- 51,6
- metale
- 25,8
- odpady mineralne
- 45,1
- frakcja drobna
- 122,5
- niebezpieczne w odpadach domowych
- 6,5
Odpady w sektorze uŜyteczności publicznej (szkoły, urzędy, ośrodki zdrowia)
Odpady z obiektów działalności gospodarczej
Razem
Wytworzone
651,0
Wywiezione
807,0
6,2
25,7
682,9
6,2
25,7
838,9
W sołectwach gminy Iwkowa przeprowadzono ankiety, z których po przeanalizowaniu wyliczono
rocznie powstającą ilość odpadów komunalnych w gospodarstwach domowych.
Z powyŜszych ankiet wynika, Ŝe, średnio rocznie na terenie gminy jedna osoba wytwarza
108,2 kg odpadów komunalnych.
Łącznie na terenie gminy powstało, więc w 2002 roku 682,9 Mg odpadów komunalnych.
Odpady powstające w sektorze publicznym (obiekty edukacji, urzędy, gminne ośrodki
kultury, zestawione na podstawie ankiet).
70
Ilość odpadów komunalnych
wg ankiet
produkowanych
kg/rok/jedn.
przez jednostki
Mg/rok
Liczba jednostek
8
500
wg ankiet
produkowanych
kg/rok/jedn.
przez jednostki
Mg/rok
4,0
20
Razem
0,16
4,16
PoniŜej w tabeli zestawiono stan gospodarki wodno-ściekowej i szacowane ilości
komunalnych osadów ściekowych.
Gmina
Zaopatrzenie w wodę
Indywidualne
Wodociąg
Odprowadzanie
Oczyszczalnie
Szacowana roczna
ścieków
ścieków
ilość odprowadzanych
(przepustowość
ścieków do środowiska
maksymalna m³/d)
Iwkowa
82 %
18 %
85 % szamba
(1260
(276
15 % brak
gospodarstw)
gospodarstw)
szamb
brak
1200 m³
Odpady powstające w sektorze gospodarczym (zestawione na podstawie ankiet).
Liczba
zakładów
119
Wyliczony wskaźnik ilości
wytworzonych odpadów według
ankiet przeprowadzonych w 2003 r.
Komunalnych
Produkcyjnych
Mg/rok/zakła
Mg/rok/zakład
d
0,216
1,714
Łączna ilość wytworzonych
odpadów
Mg/rok
Komunalnych
Produkcyjnych
(inne niŜ niebezpieczne)
25,7
Odpady
niebezpieczne
204,0
2,13
Ilość odpadów powstająca w obiektach słuŜby zdrowia (zestawiona na podstawie ankiet)
Lp.
1
Ośrodki zdrowia
Niepubliczne
Zakłady
Opieki
Zdrowotnej
i
Gabinety Lekarskie
Średnia liczba
pacjentów w
roku
Odpady
medyczne
ogółem
Mg/rok
Odpady
komunalne
Mg/rok
Odpady
niebezpieczne
Mg/rok
6500
2,46
2,20
0,26
Gospodarowanie odpadami na terenie gminy.
Gospodarką odpadami komunalnymi zajmuje się Urząd Gminy w Iwkowej.
71
Wywóz odpadów z terenu gminy prowadzi Firma Usługowo – Handlowa „DIMARCO”
Marek Strzelec, 32-861 Iwkowa 482.
Na terenie gminy rozmieszczone są duŜe kontenery na odpady o pojemności 7,5 m³ w ilości
proporcjonalnej do wielkości danej miejscowości (sołectwa). Łącznie na terenie gminy
wystawionych jest 22 sztuki tych pojemników. Ustawione są one w następujących
sołectwach : Iwkowa – 8 szt., Porąbka Iwkowska – 1 szt., Wojakowa – 4 szt., DruŜków Pusty
– 2 szt,. Dobrociesz – 3 szt., Kąty – 3 szt., Połom Mały – 1 szt. Są one własnością Urzędu
Gminy. OpróŜnianie pojemników odbywa się po całkowitym ich zapełnieniu na wezwanie
mieszkańca, średnio dwa razy w miesiącu.
W czasie prowadzonych prac inwentaryzacyjnych obserwowano często zjawisko, Ŝe
rozstawione na terenie gminy kontenery na odpady wypełniane są odpadami przez osoby nie
mieszkające na terenie gminy, Iwkowa lecz na obszarze sąsiednich gmin. Dlatego teŜ naleŜy
przyjąć, Ŝe odpady w ilości około 20 – 30 % wywiezione z terenu gminy Iwkowa faktycznie
pochodzą z terenu innych gmin (Lipnica Murowana, Czchów, Łososina Dolna, Laskowa).
Odpady komunalne z terenu gminy odbierane są równieŜ bezpośrednio z gospodarstw
domowych, placówek handlowych i innych na podstawie indywidualnych umów.
Obecnie tylko około 50 gospodarstw rodzinnych ma podpisane indywidualne umowy z
odbiorcą na systematyczny wywóz odpadów oraz wszystkie jednostki działalności
gospodarczej.
Odpady z terenu gminy wywoŜone są na składowisko odpadów komunalnych w Nowym
Sączu. Firma odbierająca odpady z terenu gminy posiada umowę ze składowiskiem w
Nowym Sączu na przyjmowanie odpadów.
W roku 2002 z terenu gminy wywieziono łącznie 839 Mg odpadów komunalnych. Koszt
oczyszczania terenu gminy z odpadów wyniósł w roku 2002 - 163.886,16 złotych.
Mieszkańcy nie ponoszą kosztów z tytułu wywozu odpadów.
Odpady wytwarzane w wyniku prowadzonych na terenie gminy działalności gospodarczych
są wywoŜone na podstawie indywidualnych umów podmiotów gospodarczych z firmą
wywoŜącą odpady lub innymi firmami posiadającymi stosowne zezwolenie na wywóz
odpowiednich rodzajów odpadów.
Z przeprowadzonych ankiet wynika, Ŝe firm lub osób fizycznych prowadzących działalność
gospodarczą na terenie gminy w wyniku, której powstają odpady jest 119. Wytwarzają one
rocznie około 229,7 Mg odpadów produkcyjnych związanych z działalnością gospodarczą.
Według danych uzyskanych z Urzędu Gminy na terenie gminy zarejestrowanych jest
96 miejsc noclegowych w pensjonatach i na kwaterach prywatnych oraz 44 domki letniskowe.
72
Roczna ilość wytwarzanych przez ich uŜytkowników odpadów komunalnych wynosi 6,9 Mg.
Na terenie gminy przeprowadzono inwentaryzację dzikich wysypisk.
Łącznie zinwentaryzowano 27 dzikich wysypisk odpadów (tj. miejsc, na których
systematycznie lub okresowo są deponowane odpady).
Łączna powierzchnia zinwentaryzowanych wysypisk wynosi 45 arów, a ogólną powierzchnię
terenu zaśmieconego szacuje się na około 30 ha.
Teren zaśmiecony to głównie powierzchnie wzdłuŜ cieków wodnych.
Ilość złoŜonych odpadów na dzikich wysypiskach szacuje się na ok. 1.300 m3.
Prognozowane zmiany w zakresie gospodarki odpadami.
Zgodnie z wojewódzkim i powiatowym planem gospodarki odpadami w ciągu
najbliŜszych 11 lat, do roku 2015 ilość odpadów komunalnych wzrośnie o około 20 %.
Wynika to z przewidywanego wzrostu gospodarczego i w związku z tym zwiększającej się
zasobności społeczeństwa. Rozdzielając powyŜszą wartość na dwa okresy 2005-2010, 20112015 prognozuje się wzrost odpadów w pierwszym okresie o 15 % (średnio rocznie około
2,5 %), a w drugim okresie o 5 % (średnio rocznie około 1 %).
Średnią prognozowaną ilość odpadów komunalnych wytwarzanych na terenie gminy w latach
2005-2010, 2011-2015 przedstawia poniŜsza tabela 18.
Działania zmierzające do poprawy sytuacji w zakresie gospodarki odpadami.
Sektor komunalny.
W rozdziale niniejszym przedstawiono działania zmierzające do zapobiegania
powstawaniu odpadów lub ograniczania ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania na
środowisko oraz prawidłowego postępowania z nimi, w tym ograniczania ilości odpadów
ulegających biodegradacji, zawartych w odpadach komunalnych kierowanych na
składowiska.
Dla osiągnięcia załoŜonego celu, naleŜy podjąć następujące działania w zakresie
gospodarki odpadami komunalnymi:
Wprowadzanie selektywnej gospodarki odpadami komunalnymi w układzie lokalnym,
w tym budowa placu czasowego gromadzenia surowców wtórnych i segregacji odpadów.
WdraŜanie systemu eliminacji odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów
komunalnych, ich zbiórki i utylizacja.
73
BieŜąca likwidacja dzikich składowisk odpadów.
PowyŜsze działania opracowano szczegółowo przedstawiając model systemu gospodarowania
odpadami komunalnymi na terenie gminy Iwkowa.
System ten uwzględnia :
-- Podział terenu gminy na rejony gromadzenia odpadów,
-- Szczegółowe wyliczenie prognozowanych ilości odpadów komunalnych, w rozbiciu na
sołectwa, powstających w gospodarstwach domowych w latach 2004 – 2015.
-- Organizację sortowania i zbiórki odpadów (zbiórka indywidualna, grupowa),
-- Opracowanie poradnika dla mieszkańców gminy Iwkowa (daje odpowiedź mieszkańcom na
pytania: co zbierać, jak zbierać itp.) Stanowi on załącznik do planu gospodarki odpadami.
-- Modelowy harmonogram wywozu balastu i surowców wtórnych.
Pozwolił on określić modelowy harmonogram wywozu odpadów, w tym surowców
wtórnych, z terenu gminy ze szczególnym uwzględnieniem :
ilości kursów potrzebnych do wywozu odpadów z terenu gminy,
średniego czasu trwania jednego kursu.
Sektor gospodarczy
Na podstawie analizy aktualnego stanu gospodarki odpadami wytworzonymi w sektorze
gospodarczym i prognoz, wskazano następujące cele do osiągnięcia w perspektywie do 2015
roku:
1. Udział gospodarczo wykorzystywanych odpadów przemysłowych w 2015 roku na
poziomie 90% ogólnej ilości wytworzonych odpadów.
2. Ograniczenie negatywnego wpływu czasowego składowania odpadów przemysłowych
na środowisko.
Dla osiągnięcia załoŜonego celu, konieczne jest podjęcie następujących kierunków działań:
1. Systematyczne wprowadzanie bezodpadowych i mało odpadowych technologii
produkcji,
2. Stymulowanie podmiotów gospodarczych wytwarzających odpady przemysłowe do
zintensyfikowania działań zmierzających do maksymalizacji gospodarczego
wykorzystania tych odpadów.
W zakresie gospodarki odpadami niebezpiecznymi:
1. Wyeliminowanie odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów komunalnych i ich
bezpieczne unieszkodliwienie
74
2. Bezpieczne dla człowieka i środowiska unieszkodliwienie odpadów azbestowych.
3. Minimalizacja ilości powstawania odpadów medycznych, wymagających szczególnych
metod unieszkodliwiania na drodze termicznej, eliminacja nieprawidłowych praktyk w
gospodarce odpadami pochodzącymi z jednostek słuŜby zdrowia oraz eliminacja
zagroŜenia ze strony odpadów pochodzenia zwierzęcego.
4. Ograniczanie powstawania odpadów z pojazdów samochodowych oraz zwiększanie ich
odzysku i recyklingu.
5. Stworzenie systemu selektywnej zbiórki odpadów elektrycznych i elektronicznych.
Instrumenty finansowe słuŜące realizacji zamierzonych celów.
Zostały szczegółowo określone w punkcie 7.
System monitoringu i realizacji celów.
Proponuje się go przeprowadzić, zgodnie z wytycznymi zawartymi w WPGO, poprzez
analizę wskaźników przedstawionych w pkt. 9 opracowania.
12.Literatura i podstawowe źródła informacji.
1. „Krajowy Plan Gospodarki Odpadami”, 2002 r.
2. „Wojewódzki Plan Gospodarki Odpadami”, sierpień 2003 r.
3. Powiatowy Plan Gospodarki Odpadami, październik 2003,
4. „Zintegrowane systemy gospodarki odpadami komunalnymi –Zagadnienia techniczno –
organizacyjne”, A. Wojciechowski, Warszawa, 1998
5. GUS: Ochrona środowiska. Warszawa, 2001.
6. „Polityka Ekologiczna Państwa na lata 2003-2006 z uwzględnieniem perspektyw na lata
2007 – 2010”, Ministerstwo Środowiska, lipiec 2002.
7. „Ochrona środowiska po reformie administracji publicznej”, Warszawa 1999
8. „Poradnik gospodarowania odpadami”, Skalmowski K., Verlag Dashöfer, Warszawa 1999
9. „Rocznik statystyczny woj. Małopolskiego”, US w Krakowie, Kraków, 2002.
10. „Strategia Rozwoju Województwa Małopolskiego”, Urząd Marszałkowski Województwa
Małopolskiego
11. „Informacja o stanie środowiska w latach 1999-2001, Tarnów 2002 r., Wojewódzki
Inspektorat Ochrony Środowiska, Delegatura w Tarnowie
75
12. „Gospodarka odpadami w małej gminie”, L. Dindorf, Biuro Badań i WdroŜeń
Ekologicznych, Białystok 1993.
13. „Odpady niebezpieczne w strumieniu odpadów komunalnych”, B. Litwin, H. Piotrowska,
Ekoproblemy, 2/98
14. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 o odpadach (Dz. U. 62 poz. 628)
15. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 627 i
nr 115, poz. 1229 oraz z 2002 r. Nr 74, poz. 676 i nr 113, poz. 984)
16. Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz.U.
Nr 132, poz. 622).
17. Rozp. Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 w sprawie katalogu odpadów (Dz. U.
Nr 112 poz. 1206)
18. Ustawa z dnia 27 lipca 2001 o wprowadzeniu ustawy - Prawo ochrony środowiska,
ustawy o odpadach oraz p zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 100 poz. 1085)
19. Ustawa z dnia 11 maja 2001 o opakowaniach i odpadach opakowaniowych
20. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2001 w sprawie rocznych poziomów
odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i pouŜytkowych (Dz. U. Nr 69 poz. 719)
21. Ustawa z dnia 11 maja 2001 o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania
niektórymi odpadami oraz opłacie produktowej i opłacie depozytowej (Dz. U. Nr 63 poz.
639)
22. Rozp. Rady Ministrów z dnia 11 września 2001 w sprawie stawek opłat produktowych
(Dz. U. Nr 116 poz. 1235)
23. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 kwietnia 2003 r. w sprawie sporządzania
planów gospodarki odpadami (Dz. U. Nr 66 poz. 620)
24. Informacje z przeprowadzonej ankietyzacji gmin, sołectw i zakładów produkcyjnych za
rok 2003.
25. Poradnik - powiatowe i gminne plany gospodarki odpadami, Ministerstwo Środowiska
2002.
76

Plan gospodarowania odpadami na terenie Gminy Iwkowa na lata

Transkrypt

Podobne dokumenty

Kierunek studiów: GOSPODARKA ODPADAMI NAZWA

Informacja dla osób prowadzących gospodarstwo rolne

Odpady - problem czy marnotrawione zasoby Odpady, w tym

pszok

Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku

HARMONOGRAM WYWOZU ODPADÓW I 2016r.

konsekwencje niewłaściwego postępowania z odpadami