015

Transkrypt

015
ZOFIA IGNASIAK
ELSEYIER
URBAN&PARTNER
WYDANIE II
Zofia Ignasiak
Anatomia
układu ruchu
Wydanie II
Elsevier Urban & Partner
Wrocław
\
Spis treści
J
W stęp.........................................................................................................................................................
I.
7
Plan budowy ciała ludzkiego ....................................................................................................
Okolice ciała ludzkiego................................................................................................................
Układy narządów.........................................................................................................................
Określenie orientacyjne w przestrzeni........................................................................................
Płaszczyzny ciała ...................................................................................................................
Osie ciała ......................................................................................................................... .
9
9
10
II. Układ bierny i czynny ruchu (osteologia, syndesmologia, myologia) - informacje ogólne
Ogólna budowa tkanki łącznej....................................................................................................
Tkanka łączna właściwa ........................................................................................................
Tkanka łączna swoista............................................................................................................
Tkanka łączna szkieletowa..............................................................................................
Tkanka chrzęstna..............................................................................................................
Tkanka kostna...................................................................................................................
Kształt kości i ich struktura..........................................................................................................
Rodzaje połączeń kości..................................................................................................................
Połączenia ciągłe.....................................................................................................................
Połączenia wolne, czyli stawy................................................................................................
Ogólna budowa tkanki mięśniowej............................................................................................
Tkanka mięśniowa gładka......................................................................................................
Tkanka mięśniowa serca..........................................................................................................
Tkanka mięśniowa poprzecznie prążkowana szkieletowa..................................................
Budowa mięśni szkieletowych....................................................................................................
Rodzaje mięśni.........................................................................................................................
Narządy pomocnicze mięśni..................................................................................................
Biologiczne właściwości mięśni ............................................................................................
Unaczynienie i unerwienie mięśni........................................................................................
Czynność i mechanika mięśni................................................................................................
Podział kośćca.........................................................................................................................
Podział topograficzny m ięśni................................................................................................
13
13
13
13
14
14
14
15
17
17
17
23
23
23
26
26
III. Budowa szkieletu osiowego i głow y.........................................................................................
Kręgosłup - budowa i połączenia ..............................................................................................
Budowa kręgu.........................................................................................................................
Kręgi szyjne.........................................................................................................................
Pierwszy kręg szyjny - szczytowy...................................................................................
Drugi kręg szyjny - obrotowy..........................................................................................
Kręgi piersiowe....................................................................................................................
27
27
27
27
29
29
29
11
11
11
20
20
20
20
21
21
22
1
Spis treści
2
Kręgi lędźwiowe..............................................................................................................................................
Kość krzyżowa i guziczna...............................................................................................................................
Połączenia ruchomej części kręgosłupa..........................................................................................................
Więzozrosty................................................................................................................................................
Chrząstkozrosty...........................................................................................................................................
Stawy kręgosłupa .......................................................................................................................................
Połączenia kręgosłupa z czaszką................................................................................................................
Kręgosłup jako całość - kształt i mechanika............................................................................................
Funkcje kręgosłupa...........................................................................................................................................
Klatka piersiowa - budowa i połączenia..............................................................................................................
Żebra..................................................................................................................................................................
Mostek................................................................................................................................................................
Połączenia żeber z kręgosłupem i mostkiem................................................................................................
Klatka piersiowa - kształt, mechanika............................................................................................................
Budowa czaszki, połączenia.................................................................................................................................
Kości mózgoczaszki (neurocranium) .....................................................................................................................
Kość potyliczna................................................................................................................................................
Kość klinowa....................................................................................................................................................
Kość czołowa..........................................................................................................................................................
Kość skroniowa......................................................................................................................................................
Kość ciemieniowa.............................................................................................................................................
Kości twarzoczaszki (splanchnocranium) ..............................................................................................................
Kość nosowa......................................................................................................................................................
Kość jarzmowa..................................................................................................................................................
Szczęka..............................................................................................................................................................
Kośćłzowa........................................................................................................................................................
Kość podniebienna...........................................................................................................................................
Małżowina nosowa dolna...............................................................................................................................
Lemiesz..............................................................................................................................................................
Kość sitowa........................................................................................................................................................
Żuchwa..............................................................................................................................................................
Kość gnykowa..................................................................................................................................................
Doły i jamy czaszki................................................................................................................................................
Oczodół..............................................................................................................................................................
Jama nosowa ....................................................................................................................................................
Połączenia kości czaszki.........................................................................................................................................
30
31
32
32
32
34
35
36
36
37
37
38
39
42
43
43
43
45
46
47
49
50
50
50
52
52
53
53
53
53
53
56
56
56
57
59
IV. Mięśnie tułowia, głowy i szyi - podział i opis.................................................................................................
Mięśnie grzbietu....................................................................................................................................................
Powierzchowne mięśnie grzbietu....................................................................................................................
Mięśnie kolcowo-ramienne........................................................................................................................
Mięśnie kolcowo-żebrowe.........................................................................................................................
Głębokie mięśnie grzbietu...............................................................................................................................
Pasmo boczne...............................................................................................................................................
Pasmo przyśrodkowe.................................................................................................................................
Mięśnie podpotyliczne...............................................................................................................................
Powięzie grzbietu.............................................................................................................................................
Mięśnie klatki piersiowej.......................................................................................................................................
Powierzchowne mięśnie klatki piersiowej ....................................................................................................
Głębokie mięśnie klatki piersiowej..................................................................................................................
Przepona............................................................................................................................................................
Powięzie klatki piersiowej...............................................................................................................................
Mięśnie brzucha....................................................................................................................................................
Mięśnie przednie...............................................................................................................................................
Mięśnie boczne .................................................................................................................................................
Mięśnie tylne....................................................................................................................................................
Powięzie brzucha .............................................................................................................................................
Tłocznia brzuszna.............................................................................................................................................
Kresa biała ........................................................................................................................................................
63
63
63
63
66
66
66
69
70
71
72
72
74
74
75
75
76
76
76
77
77
77
Spis treści
Kanał pachwinowy...........................................................................................................................................
Mięśnie głowy i szyi...............................................................................................................................................
Mięśnie wyrazowe (mimiczne).......................................................................................................................
Mięśnie okolicy ucha zewnętrznego ........................................................................................................
Mięśnie okolicy oka ...................................................................................................................................
Mięśnie okolic ust i nosa ...........................................................................................................................
Mięśnie żuchwy ..............................................................................................................................................
Powięzie głowy................................................................................................................................................
Mięśnie szyi............................................................................................................................................................
Mięśnie powierzchowne szyi .........................................................................................................................
Mięśnie środkowe szyi.....................................................................................................................................
Mięśnie podgnykowe.................................................................................................................................
Mięśnie nadgnykowe.................................................................................................................................
Mięśnie głębokie sz y i.......................................................................................................................................
Powięź szyi........................................................................................................................................................
Trójkąty szyi......................................................................................................................................................
Łańcuch biokinematyczny głowowo-tułowiowy................................................................................................
Ruchy kręgosłupa i głowy...............................................................................................................................
Mięśnie oddechowe .........................................................................................................................................
Mięśnie tłoczni brzusznej.................................................................................................................................
77
80
80
81
81
82
84
84
86
86
87
87
88
89
90
90
90
90
92
92
Budowa kończyny górnej.....................................................................................................................................
Kości obręczy kończyny górnej ...........................................................................................................................
Obojczyk............................................................................................................................................................
Łopatka..............................................................................................................................................................
Połączenia obręczy kończyny górnej...................................................................................................................
Staw mostkowo-obojczykowy.........................................................................................................................
Staw barkowo-obojczykowy...........................................................................................................................
Kości kończyny górnej wolnej .............................................................................................................................
Kość ramienna..................................................................................................................................................
Kości przedramienia.........................................................................................................................................
Kość łokciowa .............................................................................................................................................
Kość promieniowa.......................................................................................................................................
Szkielet ręki........................................................................................................................................................
Kości nadgarstka.........................................................................................................................................
Kości śródręcza ...........................................................................................................................................
Kości palców ręki .............................................................................................................................................
Połączenia kończyny górnej wolnej......................................................................................................................
Staw ramienny..................................................................................................................................................
Staw łokciowy..................................................................................................................................................
Błona międzykostna przedramienia................................................................................................................
Staw promieniowo-łokciowy dalszy..............................................................................................................
Stawy ręki................................................................................................................................................................
Staw promieniowo-nadgarstkowy..................................................................................................................
Staw śródnadgarstkowy...................................................................................................................................
Stawy międzynadgarstkowe...........................................................................................................................
Stawy nadgarstkowo-śródręczne i międzyśródręczne.................................................................................
Staw nadgarstkowo-śródręczny kciuka..........................................................................................................
Stawy śródręczno-paliczkowe.........................................................................................................................
Stawy międzypaliczkowe.....................................................................................................................................
93
93
93
93
95
95
98
98
98
98
99
100
100
101
101
102
102
102
105
106
106
106
107
107
107
107
108
108
108
VI. Mięśnie kończyny górnej - podział i opis ........................................................................................................
Mięśnie obręczy kończyny górnej..............................................................................................................
Powięzie okolicy barku...............................................................................................................................
Dół pachowy i jama pachowa....................................................................................................................
Mięśnie ramienia...............................................................................................................................................
Grupa przednia mięśni ramienia ...................................................................................................................
Grupa tylna mięśni ramienia...........................................................................................................................
Powięź ramienia .........................................................................................................................................
111
111
115
115
115
115
117
117
V.
3
Spis treści
Mięśnie przedramienia...............................................................................................................................
Grupa przednia...........................................................................................................................................
Grupa boczna..............................................................................................................................................
Grupa tylna..................................................................................................................................................
Powięź przedramienia i pochewki ścięgien mięśni.......................................................................................
Mięśnie rę k i......................................................................................................................................................
Mięśnie kłębu..............................................................................................................................................
Mięśnie ldębika ...........................................................................................................................................
Mięśnie środkowe rę k i...............................................................................................................................
Rozcięgno grzbietowe palców i powięzie ręk i..............................................................................................
Łańcuch biokinematyczny kończyny górnej ......................................................................................................
Ruchy w stawie ramiennym...........................................................................................................................
Ruchy w stawie łokciowym i stawie promieniowo-łokciowym dalszym..................................................
Ruchy w stawach ręki .....................................................................................................................................
Ruchy kciuka....................................................................................................................................................
Ruchy palców I I - V ...........................................................................................................................................
117
118
120
121
123
123
124
124
124
125
126
126
126
127
128
129
VII. Budowa kończyny dolnej..................................................................................................................................
Kości obręczy kończyny dolnej.............................................................................................................................
Kość miedniczna..............................................................................................................................................
Kość biodrowa.............................................................................................................................................
Kość łonowa................................................................................................................................................
Kość kulszowa.............................................................................................................................................
Połączenia obręczy kończyny dolnej...................................................................................................................
Staw krzyżowo-biodrowy...............................................................................................................................
Spojenie łonowe................................................................................................................................................
Błona zasłonowa i więzadło pachwinowe......................................................................................................
Miednica jako całość.........................................................................................................................................
Budowa kończyny dolnej wolitej.........................................................................................................................
Kość udowa......................................................................................................................................................
Rzepka................................................................................................................................................................
Kości podudzia................................................................................................................................................
Kość piszczelowa.........................................................................................................................................
Kość strzałkowa...........................................................................................................................................
Kości stopy........................................................................................................................................................
Kości stępu..................................................................................................................................................
Kości śródstopia .........................................................................................................................................
Kości palców stopy.....................................................................................................................................
Połączenia kończyny dolnej wolnej.....................................................................................................................
Staw biodrowy..................................................................................................................................................
Staw kolanowy..................................................................................................................................................
Połączenia kości goleni.....................................................................................................................................
Stawy stopy......................................................................................................................................................
Staw skokowo-goleniowy...........................................................................................................................
Staw skokowy dolny...................................................................................................................................
Pozostałe stawy stopy.......................................................................................................................................
Staw piętowo-sześcieimy...........................................................................................................................
Staw klinowo-łódkowy...............................................................................................................................
Stawy stępowo-śródstopne.......................................................................................................................
Stawy międzyśródstopne...........................................................................................................................
Stawy śródstopno-paliczkowe ..................................................................................................................
Stawy międzypaliczkowe stopy................................................................................................................
Sklepienie stopy.................................................................................................................................................
131
131
131
131
134
134
135
135
135
137
137
139
139
140
140
140
141
142
142
145
146
146
146
148
151
151
152
152
154
154
154
156
156
156
156
157
VIII.
4
Mięśnie kończyny dolnej - podział i opis ........................................................................................................
Mięśnie obręczy kończyny dolnej....................................................................................................................
Mięśnie wewnętrzne miednicy..................................................................................................................
Mięśnie zewnętrzne miednicy....................................................................................................................
Mięśnie u d a ......................................................................................................................................................
159
159
159
161
163
Spis treści
Mięśnie przednie u d a.................................................................................................................................
Mięśnie przyśrodkowe u d a.............................'.........................................................................................
Mięśnie tylne uda .......................................................................................................................................
Powięzie biodra i uda.......................................................................................................................................
Mięśnie goleni..................................................................................................................................................
Mięśnie grupy przedniej ...........................................................................................................................
Mięśnie grupy bocznej goleni...................................................................................................................
Mięśnie grupy tylnej goleni.......................................................................................................................
Dół podkolanowy............................................................................................................................................
Powięź goleni....................................................................................................................................................
Mięśnie stopy....................................................................................................................................................
Mięśnie grzbietowe.....................................................................................................................................
Mięśnie podeszwowe.................................................................................................................................
Powięzie stopy..................................................................................................................................................
Łańcuch biokinematyczny kończyny dolnej........................................................................................................
Ruchy w stawie biodrowym...........................................................................................................................
Ruchy w stawie kolanowym...........................................................................................................................
Ruchy w stawach stopy...................................................................................................................................
Stawy skokowe ...........................................................................................................................................
Stawy palców stopy ...................................................................................................................................
164
166
167
168
168
169
169
170
172
172
172
173
173
175
175
178
178
180
180
180
Piśmiennictwo....................................................................................................................................................................
181
Skorowidz
........................................................................................................................................................................ 183
5