D - Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Gdańsku

Sygn. akt III AUa 249/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 29 października 2013 r.
Sąd Apelacyjny - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku
w składzie:
Przewodniczący:
SSA Bożena Grubba (spr.)
Sędziowie:
SSA Maria Sałańska - Szumakowicz
SSA Jerzy Andrzejewski
Protokolant:
sekr.sądowy Agnieszka Plawgo-Czyż
po rozpoznaniu w dniu 29 października 2013 r. w Gdańsku
sprawy I. M.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.
o prawo do emerytury
na skutek apelacji I. M.
od wyroku Sądu Okręgowego w Gdańsku VII Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
z dnia 13 listopada 2012 r., sygn. akt VII U 2669/12
zmienia zaskarżony wyrok i przyznaje I. M. prawo do emerytury od dnia 26 grudnia 2011 roku.
Sygn. akt III AUa 249/13
UZASADNIENIE
Decyzją z dnia 5 stycznia 2012 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. odmówił I. M. prawa do emerytury w
obniżonym wieku emerytalnym z tytułu pracy w szczególnym warunkach.
Odwołanie od powyższej decyzji wywiódł ubezpieczony wskazując, iż przedłożył pozwanemu dokumenty dowodzące
przeszło 25 lat stażu pracy oraz ponad 15 lat pracy w warunkach szczególnych.
W odpowiedzi na odwołanie pozwany wniósł o jego oddalenie.
Wyrokiem z dnia 13 listopada 2012 r. Sąd Okręgowy w Gdańsku VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
oddalił odwołanie. Uzasadniając swoje stanowisko Sąd wskazał, iż I. M., urodzony (...), z zawodu kucharz, w dniu
23 grudnia 2011 r. złożył w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. wniosek o emeryturę w obniżonym
wieku emerytalnym z tytułu pracy w szczególnym warunkach. Ubezpieczony nie jest członkiem Otwartego Funduszu
Emerytalnego i nie pozostaje w stosunku pracy. Wymagany wiek 60 lat ubezpieczony ukończył w dniu (...)
W toku postępowania przed organem rentowym ubezpieczony udowodnił według stanu na dzień 1 stycznia 1999 r. 26
lat, 4 miesięcy i 21 dni oraz 13 lat, 4 miesięcy i 25 dni pracy w warunkach szczególnych.
Zaskarżoną w sprawie decyzją pozwany odmówił ubezpieczonemu prawa do emerytury z uwagi na niespełnienie
warunków nabycia tego prawa, tj. wobec nie udowodnienia wymaganego 15–letniego okresu pracy w szczególnych
warunkach.
Mając na uwadze powyższe, Sąd zważył, iż ubezpieczony w dniu (...) osiągnął 60 rok życia, na dzień złożenia wniosku
udokumentował okres składkowy i nieskładkowy w wymiarze powyżej 25 lat, nie przystąpił do otwartego funduszu
emerytalnego oraz nie pozostawał w stosunku pracy. Przedmiotem sporu pozostawało jedynie ustalenie, czy za
zatrudnienie w szczególnych warunkach mogą zostać uznane okresy od dnia 29 maja 1987 r. do dnia 29 marca 1988 r.,
od dnia 17 czerwca 1988 r. do dnia 05 czerwca 1989 r., od dnia 28 listopada 1989 r. do dnia 20 listopada 1990 r. oraz
od dnia 12 marca 1991 r. do dnia 28 czerwca 1991 r., tj. zatrudnienia za pośrednictwem (...) w G. (od dnia 01 listopada
1991 r. (...) sp. z o.o. w G.) na podstawie umów zawartych przez ten podmiot, jako firmę kierującą do armatorów
zagranicznych, gdzie wykonywał pracę na stanowisku kucharza na statkach m/v M. P., m/v M. P., m/v E. oraz m/v J..
W ocenie Sądu Okręgowego, zgromadzony w aktach sprawy oraz dokumentacji pozwanego dotyczącej ubezpieczonego
materiał dowodowy pozwalał w sposób jasny, precyzyjny i nie budzący wątpliwości interpretacyjnych przyjąć za
udowodnione twierdzenia pozwanego dotyczące kwestionowanego okresu pracy ubezpieczonego. Sąd Okręgowy w
całej rozciągłości podzielił stanowisko organu rentowego w zakresie braku możliwości uznania spornych okresów
zatrudnienia za pośrednictwem (...) w G. u armatorów zagranicznych w systemie kontraktowym przy pracy
wykonywanej w warunkach szczególnych w związku z faktem, iż uchwała Rady Ministrów nr 123 z dnia 03
września 1984 r. w sprawie zasad podejmowania pracy przez obywateli polskich za granicą u pracodawców
zagranicznych (M.P. z 1984 r. nr 23 poz. 157 ze zm.), obowiązująca przed dniem 01 stycznia 1990 r., nie przewidywała
możliwości korzystania przez pracowników polskich zatrudnionych za granicą z uprawnień w rozumieniu przepisów o
zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin, w związku z czym brak jest możliwości zaliczenia okresów pracy
u podmiotów zagranicznych sprzed dnia 1 stycznia 1990 r. do okresów pracy w warunkach szczególnych. Dopiero
przepisy art. 26 i 29 ustawy z dnia 29 grudnia 1989 r. o zatrudnieniu (Dz. U. z 1989 r. nr 75, poz. 446 ze zm.), a
następnie art. 42 i 44 ustawy z dnia 16 października 1991 r. o zatrudnieniu i bezrobociu (Dz. U. z 1991 r. nr 106, poz.
457 ze zm.) ustaliły, iż okres zatrudnienia obywateli polskich za granicą jest traktowany jak okres zatrudnienia w
Polsce w zakresie uprawnień pracowniczych oraz w rozumieniu przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników
i ich rodzin pod warunkiem opłacania składek na ubezpieczenie społeczne oraz na Fundusz Pracy (tryb dokonywania
wpłat na Fundusz Pracy został uregulowany rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 01 marca 1990
r. w sprawie dokonywania wpłat na Fundusz Pracy z tytułu zatrudnienia za granicą oraz tryb uiszczania składek na
ubezpieczenie społeczne).
Nadto Sąd Okręgowy stanął na stanowisku, iż trafne były zarzuty pozwanego sformułowane pod adresem
zaświadczenia z (...) sp. z o.o. Centrum (...) w G. z dnia 27 grudnia 2011 r. (plik II k. 23 akt sprawy) wobec
jednoznaczności przepisu § 2 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. (Dz. U. z 1983 r.,
Nr 8, poz. 43), wskazującego, iż okresy pracy, o których mowa w ust. 1, stwierdza zakład pracy, na podstawie
posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru
stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy
– zatem w powyższym zakresie archiwum zajmujące się dokumentacją zakładu pracy nie posiada uprawnień do
skutecznego wystawienia takowych dokumentów, zaś okoliczności powyższych nie udowodniono innymi środkami
dowodowymi.
Sąd zważył, iż ubezpieczony przedłożył co prawda również zaświadczenie z (...) sp. z o.o. w G. z dnia 19 stycznia
2012 r. (plik II k. 27 akt rentowych), jednakże – pomimo zgodności jego sporządzenia w zakresie wystawiającego
zaświadczenie podmiotu – z treści nie wynika potwierdzenie konkretnych okresów zatrudnienia ubezpieczonego
u armatorów zagranicznych; w przedmiotowym zaświadczeniu wskazano jedynie, iż „(…) wyżej wymieniony był
zatrudniany (…) na statkach u armatora/armatorów zagranicznych w systemie kontraktowym”. Tym samym, obydwa
przedłożone zaświadczenia z MAG uznać należało za nie stanowiące dowodu na wykonywanie przez ubezpieczonego
w spornych okresach stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w warunkach szczególnych, przy jednoczesnym braku
przedłożenia jakichkolwiek innych dowodów.
Mając na uwadze powyższe Sąd stanął na stanowisku, iż ubezpieczony nie spełnia podstawowego kryterium (§ 2 ustęp
1 i 2 rozporządzenia), wymaganego od osób ubiegających się o świadczenie emerytalne w niższym wieku z tytułu pracy
w warunkach szczególnych – mianowicie udokumentowania i udowodnienia faktu wykonywania pracy wykonywanej
w warunkach szczególnych w wymiarze minimum 15 lat stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.
Z tych względów, Sąd nie znalazł podstaw do uwzględnienia odwołania I. M. od zaskarżonej decyzji pozwanego i na
mocy art. 47714 § 1 k.p.c. w zw. z art. 184 i art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach rentach z Funduszu
Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r., nr 153, poz. 1227 ze zm.) oraz § 2 i § 4 rozporządzenia Rady Ministrów
z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w
szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r., nr 7, poz. 43) orzekł jak w sentencji wyroku.
Apelację od wyroku wywiódł wnioskodawca zaskarżając go w całości i wnosząc o jego zmianę poprzez uwzględnienie
odwołania. Skarżący podkreślił, iż nie pozostaje w stosunku pracy. Nadto wskazał, iż przedłożył wszystkie wymagane
dokumenty potwierdzające staż jego pracy, dlatego też wnosi o przyznanie mu prawa do żądanego świadczenia.
Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:
Apelacja wnioskodawcy zasługiwała na uwzględnienie w sposób skutkujący zmianą zaskarżonego wyroku i
przyznaniem I. M. prawa do emerytury od dnia 26 grudnia 2011 r.
Podnieść należy, że Sąd Okręgowy, dysponując prawidłowo zgromadzonym i pełnym materiałem dowodowym,
dokonał jego nieprawidłowej oceny, co z kolei skutkowało błędnymi ustaleniami faktycznymi oraz nieprawidłową
subsumcją prawną, która stała się podstawą do wydania zaskarżonego orzeczenia.
Zasadność żądania ubezpieczonego należało ocenić w oparciu o przepis art. 184 w zw. z art. 32 ustawy z dnia 17
września 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, zwanej dalej ustawą rentową (t. j.
Dz. U. z 2009 r., nr 153, poz. 1227 ze zm.) oraz przepisy Rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie
wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U.
z 1983, nr 8, poz. 43).
I tak, prawo do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze
przewidziane jest w art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z FUS, zawartym w rozdziale 2
działu II ustawy dotyczącym urodzonych przed 1 stycznia 1949r. Przepis ten w ust. 4 stanowi, że wiek emerytalny, o
którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust.
2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych, tj. rozporządzenia Rady
Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach
lub w szczególnym charakterze. Zgodnie z § 4 ust. 1 pkt 1 i 3 powyższego rozporządzenia pracownik, który wykonywał
prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli łącznie osiągnął wiek
emerytalny wynoszący 55 lat dla kobiet oraz ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w
szczególnych warunkach.
Stosownie do art. 184 ust. 1 ustawy emerytalnej ubezpieczonym urodzonym po 31 grudnia 1948r. przysługuje
emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy
osiągnęli: okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymagany w przepisach
dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla mężczyzn oraz okres składkowy
i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 (tj. 25 lat dla mężczyzn). W myśl ust. 2 emerytura, o której mowa w
ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o
przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu,
na dochody budżetu państwa.
W rozpoznawanej sprawie nie budziło wątpliwości osiągnięcie przez ubezpieczonego tak określonego wieku
emerytalnego jak i ogólnego stażu zatrudnienia. Spór między stronami dotyczył wyłącznie spełnienia przez
wnioskodawcę warunku wynikającego z przepisu art. 32 ust. 4 ustawy emerytalnej w zw. z § 4 ust. 1 pkt 3 przywołanego
wyżej rozporządzenia, a mianowicie legitymowania się okresem pracy w szczególnych warunkach w wymiarze 15 lat.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie zaliczył skarżącemu do stażu pracy wykonywanej w warunkach szczególnych
okresów od 29 maja 1987 r. do 29 marca 1988 r., od 17 czerwca 1988 r. do 5 czerwca 1989 r., od 28 listopada 1989
r. do 20 listopada 1990 r. oraz od 12 marca 1991 r. do 28 czerwca 1991 r., kiedy to wnioskodawca był zatrudniany
za pośrednictwem (...) Spółka z o.o. w G. u armatorów zagranicznych w systemie kontraktowym, wskazując, iż
nie znajdują one potwierdzenia w przedłożonej przez wnioskodawcę dokumentacji, albowiem archiwum nie jest
uprawnione do wystawiania zaświadczeń o okresach pracy w szczególnych warunkach.
Powyższe ustalenie w całej rozciągłości podzielił również Sąd I instancji wskazując, iż zgromadzony w sprawie materiał
dowodowy nie pozwala na zaliczenie wymienionych wyżej okresów zatrudnienia do stażu tzw. „szczególnego”.
W ocenie Sądu Apelacyjnego zarówno stanowisko organu rentowego, jak i Sądu Okręgowego nie jest prawidłowe, zaś
zaskarżony w niniejszym postępowaniu wyrok jest błędny.
Podkreślić bowiem należy, że - jak zasadnie wskazał pełnomocnik wnioskodawcy na rozprawie w dniu 29 października
2013 r. - zakwestionowane przez pozwanego oraz Sąd I instancji zaświadczenie wystawione ubezpieczonemu przez
Archiwum (...) Spółkę z o.o. w dniu 27 grudnia 2011 r. zostało przez wskazaną jednostkę przygotowane w sposób
uprawniony, co wynika wprost z zaświadczenia z dnia 19 stycznia 2012 r. sporządzonego przez (...) Sp. z o.o. (...)w
powołanym zaświadczeniu podkreślił, że I. M. był zatrudniany za pośrednictwem (...) Agencji (...) na statkach
u armatora zagranicznego. Jednocześnie MAG wskazał, że całość dokumentacji osobowej wnioskodawcy została
przekazana i jest przechowywana przez Archiwum (...) Sp. z.o.o., które na podstawie pełnomocnictwa zawartego
w umowie jest uprawnione do wystawiania szczegółowych zaświadczeń o okresach zatrudnienia, zajmowanych
stanowiskach, nazwach statków oraz opłacaniu składek. Skoro tak, to uznać należało, że zaświadczenie wystawione
przez archiwum (...) w dniu 27 grudnia 2011 r. bezsprzecznie zostało wystawione przez podmiot uprawniony, co z kolei
oznacza, że zawarte w nim dane mogą stanowić i de facto stanowią podstawę ustaleń w zakresie stażu „szczególnego”
wnioskodawcy. Z niniejszego zaświadczenia wynika, że I. M. był zatrudniany za pośrednictwem (...) Spółka z o.o. w
G. u armatorów zagranicznych w systemie kontraktowym, w następujących okresach:
- od 29 maja 1987 r. do 29 marca 1988 r. na statku m/v (...) na stanowisku kucharz;
- od 17 czerwca 1988 r. do 5 czerwca 1989 r. na statku m/v (...) na stanowisku kucharz;
- od 28 listopada 1989 r. do 20 listopada 1990 r. na statku m/v (...) na stanowisku kucharz oraz
- od 12 marca 1991 r. do 28 czerwca 1991 r. na statku m/v (...) na stanowisku kucharz.
W wyżej wymienionych okresach wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace w
szczególnych warunkach na statkach morskich w żegludze międzynarodowej – jako pracownik wpisany na listę
członków załogi tych statków – Wykaz A, dział VIII, pkt. 4 załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7
lutego 1983 r. oraz Wykaz A, dział VIII poz 4 pkt 1 załącznika do zarządzenia nr 24 Ministra – Kierownika Urzędu
Gospodarski Morskiej z dnia 15 sierpnia 1983 r. Nadto, w wymienionych w zaświadczeniu okresach (...) w G. P.P
(do 31 października 1991 r.) i (...) Sp. z o.o. w G. (od 1 listopada 1991 r.), jako jednostka kierująca obywateli polskich
do pracy za granicą – uiszczała na rzecz ZUS składki na ubezpieczenie społeczne i wpłaty na Fundusz Pracy na
zasadach i w wysokości określonej ustawą z dnia 29 grudnia 1989 r. o zatrudnieniu. Składki były wpłacane na konto
zbiorcze marynarzy, zaś okresy zatrudnienia u pracodawców zagranicznych wlicza się do okresów pracy w warunkach
szczególnych pod warunkiem uznania ich za okresy składkowe w rozumieniu art. 6 ust. 1 pkt 1 lub 6 ust. 2 pkt 1 lit.
d ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (por. wyrok Sądu
Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 27 lutego 2013 r., III AUa 152/13, LEX nr 1298885). Tożsame stanowisko zajął w
tej mierze również Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 27 kwietnia 2010 r. (II UK 328/09, OSNP 2011/19-20/261, LEX
nr 987707), w którym podał, że okresy wykonywania pracy za granicą w szczególnych warunkach lub w szczególnym
charakterze na podstawie umów o pracę zawartych bezpośrednio z pracodawcami zagranicznymi mogą być uznane
za okresy zatrudnienia w rozumieniu art. 32 ust. 1, 2 i 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (jednolity tekst: Dz.U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.), pod warunkiem
opłacania składek w Polsce, również na dobrowolne ubezpieczenia emerytalne i rentowe (art. 6 ust. 1 i 2 tej ustawy
w związku z art. 7 pkt 3 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, jednolity tekst:
Dz.U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 ze zm.). Nie inaczej wypowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 5 marca 2003
r. ( II UK 196/02, OSNP 2004/8/144, Prok.i Pr.-wkł. 2003/11/46, OSNP-wkł. 2003/11/6, M.P.Pr.-wkł. 2004/3/15,
Lex nr 78191), wyjaśniając, że do okresu pracy w szczególnych warunkach wymaganego w § 4 ust. 1 rozporządzenia
Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych
warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.) wlicza się okresy wykonywania za granicą u
zagranicznych pracodawców prac wymienionych w wykazach stanowiących załącznik do tego rozporządzenia, jeżeli
są one uznane za okresy składkowe w rozumieniu art. 6 ust. 1 pkt 1 lub 6 ust. 2 pkt 1 lit. d ustawy z dnia 17 grudnia
1998 r. o emeryturach i rentach z FUS. Sąd Apelacyjny w pełni podziela również pogląd wyrażony w uchwale składu
siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 13 lutego 2002 r., (sygn. akt III ZP 30/01), zgodnie z którym do wymaganego
okresu pracy w szczególnych warunkach wlicza się okresy wykonywania za granicą u zagranicznych pracodawców
prac wymienionych w stanowiących załącznik do rozporządzenia wykazach, jeżeli okresy te uznawane są za okresy
składkowe w rozumieniu art. 6 ust. l pkt l lub art. 6 ust. 2 pkt l lit. d ustawy o emeryturach i rentach z FUS.
Okresy wykonywania za granicą prac w szczególnych warunkach nie są uwzględniane tylko wówczas, gdy wymienione
przepisy nie dają podstawy do uznania tych okresów za okresy składkowe. Za decydujące więc dla uznania danego
okresu pracy wykonywanej zagranicą należy uznać opłacanie z tego tytułu składek ubezpieczeniowych (por. też wyrok
Sądu Najwyższego z dnia 1 czerwca 2010 r., II UK 5/10, LEX nr 589882, wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia
20 marca 2009 r., III AUa 1734/08).
Jeśli więc okresy wymienione w zaświadczeniu wystawionym przez Archiwum (...) Spółkę z o.o. w G. w dniu 27
grudnia 2011 r. są okresami składkowymi, to tym samym brak jest podstaw, aby odmówić zaliczenia ich do stażu
„szczególnego” wnioskodawcy, albowiem sam charakter pracy ubezpieczonego nie był przez pozwanego ani Sąd
I instancji kwestionowany. Zresztą jak wynika z ugruntowanego w tej mierze stanowiska Sądu Najwyższego oraz
Sądów Apelacyjnych przy miarodajnych ustaleniach faktycznych, z których wynika, że ubezpieczony był kierowany
do prac na statkach morskich u armatorów zagranicznych i opłacono za niego składki na ubezpieczenie społeczne
bądź też opłacał dobrowolne składki na pracownicze ubezpieczenie społeczne, nie powinno być sporu, że jego
okresy za granicą u armatorów zagranicznych były okresami wykonywania zatrudnienia w szczególnych warunkach
o takim samym charakterze prawnym jak okresy wykonywania pracy marynarza u armatorów polskich; charakter
prawny pracowniczego zatrudnienia marynarzy, które polega na wykonywaniu na statkach morskich odpłatnej
pracy szczególnie podporządkowanej, mógłby być podważony tylko wtedy, gdyby z ustalonych okoliczności sprawy
wynikało, że sporna praca była świadczona nieodpłatnie, np. w ramach uprawiania turystyki albo przy braku
pracowniczego podporządkowania (por. wyrok Sądu Najwyższego z 1 czerwca 2010 r. II UK 5/10, LEX nr 589882). Nie
inaczej we wskazanym zakresie wypowiedział się również Sąd Najwyższy, wskazując w wyroku z dnia 21 stycznia 2010
r. (II UK 162/09, LEX nr 583806), że charakter świadczenia pracy "członka załogi statku morskiego", a ściślej fakty
go wyznaczające, są w istocie powszechnie znane, a więc nie wymagają w zasadzie dowodu (art. 228 § 1 k.p.c). Jest to
praca podporządkowana i wykonywana odpłatnie, a więc ma cechy pracy świadczonej na podstawie stosunku pracy
w rozumieniu art. 22 k.p. Praca członków załogi statków morskich odbywa się bowiem w ramach podporządkowania
zdecydowanie przewyższającego obowiązujące pracowników zatrudnionych na lądzie, co jest faktem notoryjnym.
Członkowie załogi statków morskich pozostają nieprzerwanie w dyspozycji kapitana statku, a zatrudnienie na statku
morskim w warunkach innych, aniżeli przewidziane w art. 22 § 1 kodeksu pracy, nie wchodzi w rachubę. Z uwagi na
wysoki stopień podporządkowania, nie może być w rozpoznawanej sprawie mowy o jakimkolwiek innym stosunku
prawnym łączącym strony, aniżeli stosunek pracy.
Ze względów wskazanych powyżej uznać należało, że zatrudnienie ubezpieczonego bezsprzecznie miało charakter
stosunku pracy, w ramach którego ubezpieczony jako członek załogi statku morskiego wykonywał odpłatnie pracę
podporządkowaną.
Mając na uwadze powyższe, przy jednoczesnym ustaleniu, że za sporne okresy zostały opłacone składki na
obowiązkowe ubezpieczenie społeczne uznać należało, że okresy od 29 maja 1987 r. do 29 marca 1988 r., od 17 czerwca
1988 r. do 5 czerwca 1989 r., od 28 listopada 1989 r. do 20 listopada 1990 r. oraz od 12 marca 1991 r. do 28 czerwca
1991 r., kiedy to wnioskodawca był zatrudniany za pośrednictwem (...) Spółka z o.o. w G. u armatorów zagranicznych
w systemie kontraktowym, podlegają zaliczeniu do okresów składkowych i jednocześnie okresów zatrudnienia w tzw.
warunkach szczególnych.
Stąd, uznając apelację ubezpieczonego za uzasadnioną, Sąd Apelacyjny, na mocy art. 386 § 1 k.p.c., przyznał
ubezpieczonemu prawo do żądanego świadczenia począwszy od dnia 26 grudnia 2011 r., tj. od daty, w której zostały
spełnione wszystkie warunki wymagane do jego nabycia (art. 100 ust. 1 w zw. z art. 129 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia
1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, Dz. U. z 2009 r., Nr 153, poz. 1227 ze zm.).