www.wosnastoprocent.pl KULTURA POLITYCZNA ogólna

Szukaj innych materiałów na:
a
www.wosnastoprocent.pl
KULTURA POLITYCZNA
ogólna charakterystyka zagadnienia
Autor: Tomasz Matyja
DEFINICJA: kultura polityczna jest to całokształt indywidualnych i grupowych postaw danego
społeczeństwa, będących wyrazem uznawanych wartości i posiadanej wiedzy, odnoszących się
do świata zjawisk politycznych, a w szczególności do systemu władzy państwowej.
Czynniki składowe kultury politycznej:
Aby określić poziom kultury politycznej danej jednostki, grupy czy społeczeństwa, musimy
wpierw przyjąć, iż istnieją pewne istotne i mierzalne kryteria, które stanowią jej składowe.
Powszechnie wyróżnia się cztery takie kryteria:
•
poznawcze
•
normatywne
•
oceniające
•
emocjonalne
poznawczy - wiedza na temat procesów i faktów politycznych; może być ona zgodna z
rzeczywistym stanem rzeczy, bądź też oparta na jakichś przesądach, stereotypach
normatywny - wartości zasady, które zdaniem członków danej jednostki, grupy czy danego
społeczeństwa powinny kształtować sferę polityki.
oceniający - opinie i sądy wartościujące na temat zasad życia politycznego oraz działających
w nim instytucji
emocjonalny - postawy i zachowania prezentowane w życiu publicznym; odnosi się zarówno
do samych polityków jak i do politycznych zachowań elektoratu
Typologia – pojęcie określające naukę o typach, o wariantach danego zagadnienia. Oznacza
określone podziały ze względu na wyróżnione kryteria. Pozwala uchwycić wiele istotnych cech
rozpatrywanych zjawisk oraz możliwe różnice w sposobie ich postrzegania.
W ramach teorii kultury politycznej najbardziej uznaną typologią jest ta, którą stworzyła para
naukowców: Gabriel Almond i Sidney Verb. Zakłada podział kultury politycznej na trzy główne
typy (wzorzec idealny). Reszta jest formą mieszanki powstałej z tych trzech głównych typów.
-1-
Szukaj innych materiałów na:
a
www.wosnastoprocent.pl
Typologia kultury polityczej według Gabriela Almonda i Sidney’a Verba
Typ zaściankowy, zwany też parafialnym
Charakteryzuje się małym zainteresowaniem zagadnieniami politycznymi, a w związku z tym
małą aktywnością polityczną. Społeczeństwo nie przypisuje sobie żadnej roli w procesach
politycznych, a także nie dostrzega znaczenia jakie ona wywiera na indywidualne życie
jednostek. Jest zamknięty na kontakty ze światem zewnętrznym, a dominujący model życia
politycznego (uznane wartości, tradycja itp.) traktowany jest jako właściwy. Często opiera się
na stereotypach.
Typ poddańczy
Cechuje się uległością rządzonych wobec rządzących. Dane społeczeństwo pomimo posiadania
określonej wiedzy i świadomości wagi, z jaką procesy polityczne wpływają na kształt życia grup
i jednostek, nie widzi potrzeby angażowania się w politykę, przyjmując, iż zadanie to należy do
elity władzy. Charakteryzuje się biernością i rezygnacją z czynnego udziału w kształtowaniu
życia publicznego.
Typ uczestniczący
Charakteryzuje społeczeństwo w państwie, w którym istnieją – nie tylko na poziomie instytucji,
ale także pewnych nawyków społecznych – ustabilizowane i w pełni ukształtowane przekonania
na temat roli polityki w modelowaniu życia poszczególnych grup i jednostek. Społeczeństwo
cechuje duży stopień aktywności społecznej, co wypływa bezpośrednio ze świadomości
możliwości jakie niesie za sobą aktywny udział w życiu politycznym.
Oczywiście, model, który został zaprezentowany przez Almonda i Verba uznać należy za
idealny; w rzeczywistości bowiem w każdym społeczeństwie dochodzi do wymieszania
elementów różnych typów kultur politycznych. W największej ilości przypadków zaściankowego
z poddańczym oraz poddańczego z uczestniczącym.
Funkcje kultury politycznej
Kultura polityczna spełnia niezwykle istotne funkcje w ramach funkcjonującego systemu
politycznego. Jest częścią utrwalonych postaw, które stanowią podstawę dla aktywności i
wyborów jednostek, a także tworzących przez nie grup (np. partii). Wskazuje się na trzy główne
funkcje kultury politycznej:
REGULACYJNA - porządkuje działania w sferze życia publicznego (dzięki niej jednostki
zachowują się w określony sposób, są w jakiś sposób przewidywalne, tworzą określone
mechanizmu działań o charakterze formalnym i nieformalnym)
SOCJALIZACJI POLITYCZNEJ - reguluje proces wchodzenia członków danej społeczności w
życie publiczne (taka a nie inna kultura jednostek i grup wpływa na formę kształtowanej kultury
w nowych generacjach)
INTEGRACYJNA - poprzez istnienie akceptowanego zbioru reguł, ujednolica reguły życia
publicznego (tworzy nieformalne ramy dla rytuałów społeczno-politycznych)
-2-