10. Owies

10. Owies
Uwagi ogólne
W 2014 roku zarejestrowano dwie nowe odmiany: Harnaś i Amant (nagoziarnista).
Obecnie w krajowym rejestrze znajdują się 23 odmiany oplewione w tym jedna o brązowym
zabarwieniu plewki oraz 5 odmian nieoplewionych.
Doświadczenia z owsem podobnie jak w latach ubiegłych były realizowane tylko w dwóch
miejscowościach w Przecławiu z doborem ustalonym przez Zespół Wojewódzki
Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego i Rolniczego
oraz w Dukli z
rozszerzonym doborem odmian.
Doświadczenia założono zgodnie z metodyką COBORU w czterech powtórzeniach na
poletkach o powierzchni 15 m², na jednym – przeciętnym poziomie agrotechniki. Nawożenie
zostało ustalone z uwzględnieniem wyników analizy gleby. Nie stosowano ochrony przed
chorobami, tylko przed chwastami i szkodnikami. Plon ziarna i masę 1000 nasion podano
przy 14 % wody. Ocenę wylegania i porażenia przez choroby wykonano w skali 9-cio
stopniowej, gdzie 9-oznacza stan rolniczo najlepszy, 1-stan rolniczo najsłabszy.
Doświadczenia były przeprowadzone prawidłowo, a ich wyniki podano w niniejszym
zeszycie.
Wyniki doświadczeń
W roku 2014 średni plon ziarna był niższy o 3,9 dt z ha niż w 2013 roku i wynosił 61,5 dt z
ha. Średnie plonowanie odmian w Przecławiu było zbliżone do ubiegłorocznego natomiast w
Dukli były zdecydowanie na niższym poziomie.
Warunki pogodowe dla wegetacji owsa były na ogół korzystne, jedynie niedobór wody na
początku czerwca w fazie wiechowania mógł mieć wpływ na obniżenie plonowania
zwłaszcza w Dukli.
Pod względem plonowania w roku 2014 z odmian badanych 3 lata wyróżniły się: Krezus i
Zuch, natomiast mniej korzystnie oceniano plonowanie odmian: Koneser, Berdysz, Haker.
Odmiana Bingo plonowała na dobrym poziomie w Przecławiu, ale mniej korzystne oceny
uzyskała w Dukli. Bardzo dobrze plonowały w obu miejscowościach najnowsze odmiany,
badana dwa lata Komfort i pierwszy rok Harnaś, których średni plon był na najwyższym
poziomie. Z odmian nagich najlepiej plonowała będąca na LOZ odmiana Siwek.
W wieloleciu pod względem wysokości plonowania na dobrym poziomie plonowały
odmiany: Krezus, Bingo, Arden a z nagich Siwek.
Choroby w 2014 roku wystąpiły w podobnym nasileniu jak w poprzednich latach,
największe znaczenie miała Helmintosporioza, która wystąpiła w obu miejscowościach –
ocena dla wzorca wynosiła 6,4. Największą odpornością wykazały się odmiany: Koneser,
Siwek i Krezus. Rdza wieńcowa wystąpiła w mniejszym nasileniu ale przy znacznym
zróżnicowaniu odmianowym, większą odpornością wykazały się odmiany Koneser, Arden i
Haker, a najsilniej porażone były Zuch i Komfort. Choroby podstawy źdźbła wystąpiły w
znacznym nasileniu w Dukli.
Średnia masa 1000 ziaren była niższa od wielolecia i wynosiła 32,9 g, podobnie jak w
ubiegłych latach wyróżniała się odmiana Bingo.
Wyleganie roślin w znacznym stopniu wystąpiło w Przecławiu, gdzie rośliny były bardzo
wysokie. Stopień wylegania był znacznie większy jak w latach wcześniejszych (średnia dla
wzorca 2,2) przy małym zróżnicowaniu odmianowym.
Średnia zawartość łuski dla badanych odmian wynosiła 20,3 %. Najmniejszym udziałem
łuski w ziarnie charakteryzowała się podobnie jak w poprzednich latach odmiana Bingo.
Tabela 1
Owies zwyczajny i Owies nagi (Owies nagoziarnowy). Odmiany badane. Rok zbioru: 2014
Rok wpisania do
Rok
Liczba
Adres jednostki zachowującej odmianę,
Krajowego
Odmiana
włączenia
do
lat
a w przypadku odmiany zagranicznej Lp.
Rejestru Odmian w
LOZ
na LOZ
- pełnomocnika w Polsce
Polsce
1
Owies zwyczajny
1
Krezus
2
Koneser
3
Berdysz
4
Zuch
5
Bingo
6
Arden
7
Haker
8
Komfort
2
3
4
2005
2007
2008
2008
2009
2010
2010
2013
2007
2009
2010
9
7
6
2011
2013
2013
5
3
3
Harnaś
2014
Owies nagi
10
Maczo
2010
11
Siwek
2010
12
13
Nagus
Amant
2011
2014
9
2013
3
5
Hodowla Roślin Strzelce sp. z o. o., ul. Główna 20, 99-307 Strzelce
Hodowla Roślin Strzelce sp. z o. o., ul. Główna 20, 99-307 Strzelce
DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o., Choryń 27, 64-000 Kościan
DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o., Choryń 27, 64-000 Kościan
Hodowla Roślin Strzelce sp. z o. o., ul. Główna 20, 99-307 Strzelce
DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o., Choryń 27, 64-000 Kościan
Hodowla Roślin Strzelce sp. z o. o., ul. Główna 20, 99-307 Strzelce
Hodowla Roślin Strzelce sp. z o. o., ul. Główna 20, 99-307 Strzelce
Małopolska Hodowla Roślin HBP sp. z o.o., ul. Zbożowa 4,
30-002 Kraków
Hodowla Roślin Strzelce sp. z o. o., ul. Główna 20, 99-307 Strzelce
Małopolska Hodowla Roślin HBP sp. z o.o., ul. Zbożowa 4,
30-002 Kraków
DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o., Choryń 27, 64-000 Kościan
Hodowla Roślin Strzelce sp. z o. o., ul. Główna 20, 99-307 Strzelce
Tabela 2
Owies. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru: 2014
Miejscowość
SDOO Przecław
ZDOO Dukla
Mielec
4
Krosno
11
Klasa bonitacyjna gleby
III a
IV b
pH gleby w KCl
7,3
5,2
Burak cukrowy
Gorczyca na nasiona
11 III 2014
17 III 2014
500
550
04 VIII 2014
11 VIII 2014
Powiat
Kompleks rolniczej przydatności gleby
Przedplon
Data siewu
(dzień, m- rok)
Obsada nasion
(szt/m2)
Data zbioru
(dzień, m-c, rok)
Nawożenie mineralne
N
(kg/ha)
61
80
P2O5
(kg/ha)
70
60
K2O
Nawożenie dolistne preparatami
wieloskładnikami
(kg/ha )
105
(l/ha)
-
Środki ochrony roślin
Zaprawa nasienna
(nazwa,dawka/100 kg)
Herbicyd
(nazwa,dawka/ha)
Insektycyd
(nazwa,dawka/ha)
- nie stosowano
Lamardor 400FS 20 ml/100 kg
Linter 70 WG 150 g/ha
Chwastox Turbo 2,0 l/ha
Karate Zeon 050 EC 0,1 l/ha
60
Basfoliar Ekstra – 6,0 l/ha
Plonovit Z – 1,0 l/ha
Zaprawa nasienna T 300g/100kg
Gold 450 EC 1,25 l/ha
Karate Zeon 050 EC 0,01 l/ha
Tabela 3
Owies. Wyniki ogólne doświadczeń. Rok zbioru: 2014
Lp.
Cecha
Przecław
Dukla
1
Termin wiechowania
(dzień, m-c)
02 VI 2014
17 VI 2014
2
Termin dojrzałości woskowej
(dzień, m-c)
14 VII 2014
28 VII 2014
3
Wysokość roślin
(cm)
132
90
4
Wyleganie roślin w fazie dojrzałości mlecznej
(skala 9o)
6,9
9,0
5
Wyleganie roślin przed zbiorem
(skala 9o)
2,2
9,0
6
Porażenie przez choroby: mączniakiem
(skala 9o)
9,0
9,0
7
-rdzą wieńcową
(skala 9o)
7,3
8,2
8
-helmintosporiozą
(skala 9o)
7,9
6,3
9
-septorioza plew
(skala 9o)
9,0
6,9
10
-choroby podstawy źdźbła
(skala 9o)
9,0
5,9
11
Udział łuski
(%)
22,5
18,1
12
Masa 1000 ziaren
(g)
32,1
33,7
13
Wilgotność ziarna podczas zbioru
(%)
8,5
15,2
14
Plon ziarna
68,7
54,2
(dt z ha)
Wyniki średnie z wszystkich badanych odmian
Skala 9o : 9 - oznacza stan najkorzystniejszy, 1 - oznacza stan najmniej korzystny
Tabela 4
Owies zwyczajny i Owies nagi. Plon ziarna odmian w miejscowościach (% wzorca).
Rok zbioru: 2014
Lp.
Odmiana
Wzorzec dt z ha
Przecław
Dukla
68,7
54,2
Owies zwyczajny
1
Krezus
115
119
2
Koneser
96
86
3
Berdysz
90
99
4
Zuch
119
106
5
Bingo
116
92
6
Arden
94
115
7
Haker
90
102
8
Komfort
135
125
9
Harnaś
120
110
Owies nagi
10
Maczo
83
79
11
Siwek
89
99
12
Nagus
81
80
13
Amant
71
88
Wzorzec – wszystkie odmiany badane
Tabela 5
Owies zwyczajny Owies nagi. Plon ziarna odmian (% wzorca). Lata zbioru: 2014, 2013, 2012
Lp.
Odmiana
Wzorzec, dt z ha
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
Owies zwyczajny
Krezus
Koneser
Berdysz
Zuch
Bingo
Arden
Haker
Komfort
Harnaś
Owies nagi
Maczo
Siwek
Nagus
Amant
Liczba doświadczeń
Wzorzec – wszystkie odmiany badane
2014
2013
2012
2013-2014
2012-2014
61,5
65,4
62,1
63,5
63,0
117
92
94
113
106
103
95
131
115
111
107
110
96
113
102
103
102
-
109
110
108
110
109
115
116
-
114
100
102
105
109
102
99
116
-
112
103
104
107
109
107
105
-
81
94
81
79
82
89
84
-
78
84
76
-
81
91
82
-
80
89
80
-
2
2
2
4
6
Tabela 6
Owies. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby (odchylenia od wzorca). Lata zbioru: 2014, 2012- 2014
Liczba
Rdza wieńcowa
Lp.
lat
Helmintosporioza
Odmiana
badań
2014
2012-2014
2014
2012-2014
Wzorzec, (skala 9o)
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
Owies zwyczajny
Krezus
Koneser
Berdysz
Zuch
Bingo
Arden
Haker
Komfort
Harnaś
Owies nagi
Maczo
Siwek
Nagus
Amant
Liczba doświadczeń
2014
Choroby
podstawy
źdźbła
2014
Septorioza plew
7,7
7,2
7,1
6,4
6,9
5,9
3
3
3
3
3
3
3
2
1
0,3
0,8
-0,1
0,1
0,1
0,8
0,8
-1,4
0,6
0,0
1,0
-0,3
-1,2
0,0
0,7
0,5
-1,8
-
0,8
1,1
-0,4
0,2
-1,0
-0,5
1,1
-0,6
0,4
0,9
1,5
-0,7
0,0
-1,2
-0,5
-0,5
-0,7
-
-0,9
1,8
0,4
1,1
1,1
1,1
1,4
-0,6
1,8
0,1
-0,9
0,1
-0,9
2,8
-0,6
-1,6
0,8
-1,2
3
3
3
1
0,3
-1,0
0,0
-1,1
0,7
-0,4
0,0
-
-1,4
0,6
0,3
-1,1
-1,8
0,2
-0,2
-
-2,6
-1,2
-0,9
-1,9
1,1
0,1
-1,2
0,8
2
4
2
6
1
1
Wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń w których dana choroba wystąpiła; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą
Wzorzec – wszystkie odmiany badane
Tabela 7
Owies. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe odmian zbioru: 2014, 2012- 2014
Wyleganie (skala 9°)
Wysokość roślin
faza dojrzałości
(cm)
przed zbiorem
Liczba
mlecznej
Lp.
Odmiana
lat badań
2012 2012 20122014
2014
2014
2014
2014
2014
Wzorzec
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
Owies zwyczajny
Krezus
Koneser
Berdysz
Zuch
Bingo
Arden
Haker
Komfort
Harnaś
Owies nagi
Maczo
Siwek
Nagus
Amant
2014
20122014
Udział łuski
w ziarnie
(%)
20122014
2014
Masa 1000 ziaren
(g)
6,9
7,9
2,2
6,0
111
110
32,9
33,9
20,3
20,3
3
3
3
3
3
3
3
2
1
1,3
0,0
0,1
1,4
-1,0
-0,9
-0,9
0,0
0,1
0,3
0,2
0,0
0,6
-0,6
-0,2
-0,4
0,2
-
0,1
0,1
0,5
-0,2
0,1
-0,2
0,1
-0,2
0,0
0,2
0,0
0,2
0,0
0,2
0,0
-0,1
0,0
-
-1
-6
3
4
8
4
-2
3
-6
-1
-2
2
4
1
3
2
0
-
0,5
-0,8
2,1
3,1
10,2
0,6
0,9
4,3
1,5
2,7
-1,6
-0,1
2,5
7,9
1,3
2,0
4,1
-
16,5
3,4
8,2
5,0
2,6
6,5
4,9
8,2
9,5
10,5
4,7
7,8
6,1
3,5
6,6
5,4
7,8
-
3
3
3
1
-1,2
1,8
1,8
-1,3
-0,3
0,5
0,7
-
0,1
0,1
0,1
0,0
-0,6
0,0
-0,2
-
-9
-4
9
-4
-5
-1
6
-
-7,9
-5,4
-6,2
-3,8
-6,5
-6,5
-4,6
-
-15,9
-12,5
-17,9
-18,4
-16,8
-14,9
-18,2
-
Liczba doświadczeń
1
3
1
5
2
6
2
6
2
Wyleganie: wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń w których miało ono miejsce; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą
Wzorzec: wszystkie badane odmiany
6
Charakterystyka odmian owsa zwyczajnego wpisanych do krajowego Rejestru Odmian
w roku 2014 wg COBORU, LOO 2014
HARNAŚ - Odmiana żółtoziarnista, przeznaczona do uprawy na terenie całego kraju, z
wyjątkiem wyżej położonych terenów górskich. Plon ziarna z łuską –duży, bez łuski dość
duży. Odporność na mączniaka prawdziwego, rdzę wieńcową, helmintosporiozę i septoriozę
liści- średnia, na rdzę źdźbłową – dość mała. Odmiany średniej wysokości, o dość dużej
odporności na wyleganie. Termin wiecowania i dojrzewania dość późny. Udział łuski duży.
Masa 1000 ziaren i wyrównanie ziarna średnie, zawartość białka dość mała, tłuszczu
przeciętna.
Hodowca: Małopolska Hodowla Roślin- HBP sp. z o. o.
AMANT - Odmiana nieoplewiona, przeznaczona do uprawy na terenie całego kraju, z
wyjątkiem wyżej położonych terenów górskich. Plon ziarna powyżej wzorcowej odmiany
Siwek. Odporność na rdzę wieńcową i źdźbłową dość duża, na mączniaka prawdziwego,
helmintosporiozę i septoriozę liści – duża. Rośliny dość niskie o bardzo dużej odporności na
wyleganie. Termin wiecowania dość wczesny, dojrzewania przeciętny. W stosunku do
odmiany Siwek charakteryzuje się mniejszym udziałem ziaren oplewionych, podobną masą
1000 ziaren i wyrównaniem, mniejszą zawartością białka i większą zawartością tłuszczu.
Hodowca: Hodowla Roślin Strzelce sp. z o. o.