Szkolny program profilaktyki - Szkoła podstawowa Nr 2 im. Józefa

PROGRAM
PROFILAKTYKI
W SZKOLE PODSTAWOWEJ
NR 2 IM. JÓZEFA PUKOWCA
W ZESPOLE
SZKOLNO-PRZEDSZKOLNYM
W PAWŁOWICACH
1
Podstawa prawna:









Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2002r. Nr 147, poz. 1231
z póź. zm.)
Ustawa z dnia 9 listopada 1995r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz. U. z 1996 r. Nr
10, poz. 55 z póź. zm.)
Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2012 r., poz. 124)
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 marca 2011 r. w sprawie Krajowego programu Przeciwdziałania Narkomanii na lata 2011 –
2016 (Dz. U. z 2011 r. Nr 78, poz. 428)
Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2002 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola
oraz publicznych szkół (Dz. U. z 2002 r. Nr 10, poz.96)
Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród
dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem (Dz. U. Nr 26, poz.226)
Rozporządzenie MEN z dnia 27 sierpnia 2012r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia
ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2012 r. poz 977)
Rozporządzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej
w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. z 2013 r. poz. 532)
Rozporządzenie MEN z dnia 18 sierpnia 2015 r. (Dz. U. z 2015 r. poz. 1249)
Szkolny Program Profilaktyki jest integralną częścią Programu Wychowawczego i jest realizowany w ramach każdej jednostki lekcyjnej oraz
poza lekcjami. Jest zgodny z Rządowym programem wspomagania w latach 2015 – 2018 organów prowadzących szkoły w zapewnieniu
bezpiecznych warunków nauki, wychowania i opieki w szkołach – „Bezpieczna +" oraz Gminnym Programem Przeciwdziałania Przemocy
w Rodzinie oraz Ofiar Przemocy w Rodzinie na lata 2014-2020.
Profilaktyka szkolna to działania mające na celu zapobieganie niepożądanym zjawiskom w rozwoju i zachowaniu się uczniów, ustalanie
hierarchii wartości kształtującej relacje z innymi ludźmi, wspomaganie wychowawczej roli rodziny, dbający o prawidłowy rozwój uczniów oraz
wskazujący sytuacje podejmowania działań interwencyjnych w sytuacji zdiagnozowanych zagrożeń.
Najważniejsze zadania:
1. Promowanie zdrowego stylu życia i zdrowego odżywiania.
2. Informowanie o skutkach ryzykownych zachowań.
2
3. Wspieranie rozwoju zaspokajania własnych potrzeb.
4. Nawiązywanie prawidłowych relacji z rówieśnikami i dorosłymi.
5. Zdobywanie umiejętności radzenia sobie ze stresem i rozwiązywanie konfliktów.
Szkoła prowadzi zajęcia profilaktyczne w ramach:
1. edukacji prozdrowotnej
2. edukacji psychospołecznej
3. edukacji do wartości
4. profilaktyki uzależnień
CEL GŁÓWNY
Zwiększenie skuteczności działań wychowawczych, edukacyjnych, informacyjnych i profilaktycznych wśród uczniów, ich rodziców
(opiekunów) oraz nauczycieli i pracowników szkoły na rzecz bezpieczeństwa i tworzenia przyjaznego środowiska w szkole.
CELE SZCZEGÓŁOWE
1. Kreowanie zdrowego, bezpiecznego i przyjaznego środowiska szkoły.
2. Zapobieganie problemom i sytuacjom problemowym uczniów.
3. Promowanie zdrowego stylu życia.
4. Mobilizowanie uczniów do systematycznego uczęszczania na zajęcia lekcyjne.
5. Kształtowanie hierarchii systemu wartości, w którym docenia się znaczenie zdrowia oraz poczucia sensu istnienia.
SPODZIEWANE EFEKTY
1. Podwyższanie wyników w nauce i wzrost frekwencji na zajęciach szkolnych.
2. Umiejętność dokonywania właściwych wyborów w trudnych sytuacjach.
3. Świadomy udział uczniów w różnych formach spędzania czasu wolnego.
4. Uczniowie rozwijają swoje pasje i zainteresowania, potrafią współpracować w zespole, są wrażliwi na potrzeby innych.
5. Wzrost bezpieczeństwa na terenie szkoły.
6. Zapewnienie różnorodnej pomocy potrzebującym.
7. Lepsze relacje między uczniami – nauczycielami - rodzicami.
8. Większa świadomość zagrożeń wynikających z uzależnienia od papierosów, alkoholu, narkotyków, dopalaczy oraz zachowań
behawioralnych.
9. Wykształcenie umiejętności wśród uczniów radzenia sobie z uzależnieniami i skutecznego szukania pomocy.
3
10. Zwrócenie uwagi uczniów na dbałość o swoje zdrowie i podejmowanie środków zaradczych w sytuacjach zagrożenia.
11. Kierowanie się w życiu ponadczasowymi wartościami etycznymi.
12. Wypracowanie zdrowych nawyków żywieniowych.
W ramach programu profilaktyki szkolnej realizowane są zadania w oparciu o programy:
- program MEN „Wyprawka szkolna”
- program „Owoce i warzywa w szkole”
- program „Mleko w szkole”
- rządowy program „Pomoc państwa w zakresie dożywiania”
- program przeciwdziałający uzależnieniom „Nie pal przy mnie proszę” dla klas I-III
- program „Spójrz inaczej” dla klas IV-VI
- program nauki pierwszej pomocy „Ratujemy i uczymy ratować”
- program edukacji prozdrowotnej „Trzymaj formę”
EDUKACJA PROZDROWOTNA
Uczeń zna, rozumie:
 pojęcia: zdrowie, zdrowa dieta, hartowanie ciała i ducha, higiena BHP, czynny odpoczynek, choroba, niepełnosprawność
 zasady zdrowego odżywiania
 zasady bezpiecznego kontaktu ze zwierzętami
 inne niebezpieczeństwa istniejące w środowisku dziecka i sposoby ich unikania
 znaczenie sportu dla zdrowia człowieka
Uczeń potrafi:
 dbać o własne zdrowie
 przewidywać skutki swoich zachowań
 unikać niebezpieczeństw
 korzystać z pomocy różnych instytucji (pogotowie, straż pożarna, policja)
 udzielać prostej pomocy przedmedycznej
 wykorzystać ruch w celu rozładowania napięcia psychicznego i odzyskania dobrego nastroju.
4
TREŚCI EDUKACJI PROZDROWOTNEJ
TREŚCI
ZDROWIE JAKO
WARTOŚĆ
ZDROWY STYL
ŻYCIA
HIGIENA
OSOBISTA
I HIGIENA
ŚRODOWISKA
BEZPIECZEŃSTW
O W ŻYCIU
CODZIENNYM
RUCH TO
ZDROWIE
ZADANIA
1. Promowanie zdrowia i zdrowego stylu życia,
hartowanie ciała.
2. Poznawanie własnego ciała i zasady jego pielęgnacji.
3. Wspieranie zachowań humanitarnych.
1. Poznawanie zasad zdrowego odżywiania.
2. zapoznanie uczniów z wartościami odżywczymi
produktów spożywczych.
1. Wdrażanie zasad higieny.
2. Estetyka własnego wyglądu.
3. Środowisko – człowiek. Ich wzajemne oddziaływanie.
1. Poznawanie zasad bezpieczeństwa w szkole
i w środowisku.
2. Poznawanie zasad ruchu drogowego.
3. Poznawanie zasad bezpiecznego posługiwania się
urządzeniami codziennego użytku.
4. Poznawanie symboli przyjaznych człowiekowi.
5. Poznawanie zasad korzystania z pomocy instytucji
(pogotowie, straż pożarna, policja sąd rodzinny,
kurator).
1. Poznawanie różnorodnych form aktywności fizycznej.
2. Poznawanie znaczenia ruchu w niwelowaniu
różnych dolegliwości i zagrożeń.
3. Wyrabianie nawyku aktywności ruchowej w czasie
wolnym.
5
OSOBY ODPOWIEDZIALNE
nauczyciele wychowania fizycznego
wychowawcy
pielęgniarka szkolna
nauczyciel WDŻwR
nauczyciel techniki
nauczyciel przyrody
wychowawcy
pedagog
nauczyciel WDŻwR
wychowawcy, nauczyciele
pielęgniarka szkolna
nauczyciel przyrody
nauczyciel WDŻwR
wychowawcy
nauczyciele
psycholog
rodzice
policjant
TERMIN
cały rok
nauczyciele wychowania fizycznego
wychowawcy
pedagog
cały rok
cały rok
cały rok
cały rok
EDUKACJA PSYCHOSPOŁECZNA
Uczeń powinien poznać i zrozumieć:
 własną osobowość i swoje mocne oraz słabe strony
 zasady współżycia społecznego i relacji międzyludzkich
 przyczyny konfliktów i agresji
 zasady dobrej komunikacji
 wpływ stresu na postępowania człowieka
 pojęcia: stres, relaks, konflikt, relacje międzyludzkie, tolerancja, asertywność, negocjacje, język ciała, empatia
Uczeń powinien umieć:
 określać własne mocne i słabe strony,
 komunikować się z ludźmi bezkonfliktowo,
 nawiązywać i utrzymywać przyjaźnie,
 współpracować w grupie, pomagać innym,
 radzić sobie ze stresem i agresją,
 podejmować decyzje i być za nie odpowiedzialnym,
 przyznać się do błędu.
TREŚCI EDUKACJI PSYCHOSPOŁECZNEJ
TREŚCI
PODSTAWOWE
ZDROWIE
PSYCHICZNE
ZADANIA
1. Wspieranie uczniów w poznawaniu samego siebie,
swojego organizmu, swojej wrażliwości.
2. Poznawanie świata emocji własnych i innych ludzi:
a. poznanie budowy ciała, skutecznej,
komunikacji,
b. poznawanie barier komunikacyjnych,
c. nauka mediacji, negocjacji, dyskusji,
d. poznawanie objawów stresu i sposobów
6
OSOBY ODPOWIEDZIALNE
TERMIN
rodzice,
wychowawcy
nauczyciele
pedagog
psycholog
nauczyciel WDŻwR
cały rok
3.
4.
5.
6.
7.
8.
UMIEJĘTNOŚCI
SPOŁECZNE
radzenia sobie z nimi.
Radzenie sobie z agresją.
Kształtowanie postaw asertywnych przy wyrażaniu
własnego zdania.
Poznawanie technik skutecznego uczenia się.
Wspieranie ucznia w dobieraniu sposobów spędzania
wolnego czasu i w planowaniu obowiązków.
Rozwijanie skutecznej współpracy z rodzicami uczniów
w celu ujednolicenia oddziaływań wychowawczych.
Kształtowanie umiejętności proszenia o pomoc.
1. Poznawanie zasad współżycia społecznego,
integrowanie zespołu klasowego.
2. Diagnoza relacji społecznych.
3. Wdrażanie do pracy w zespołach, grupie.
4. Uczenie sztuki autoprezentacji.
5. Sztuka przyjaźni. Uczenie nawiązywania kontaktów
z kolegami.
6. Empatyczne rozumienie postępowania innych.
rodzice
wychowawcy
pedagog
psycholog
nauczyciele
pracownicy szkoły
EDUKACJA DO WARTOŚCI
Uczeń powinien poznać i rozumieć:
 podstawowe wartości etyczne i chrześcijańskie
 że zdrowie należy do jednych z najważniejszych wartości w życiu
 zasady i normy współżycia społecznego i zachowania zgodnego z wyznawanymi wartościami
7
cały rok
TREŚCI EDUKACJI DO WARTOŚCI
TREŚCI
ZADANIA
PODSTAWOWE
POCZUCIE SENSU
1. Poznanie rozwoju człowieka od poczęcia.
ISTNIENIA
2. Kształtowanie szacunku do wartości życia i zdrowia.
I ŻYCIA
3. Wyrabianie postawy szacunku do ludzi w każdym
wieku.
4. Kształtowanie właściwych postaw w stosunku do
niepełnosprawności w każdym wymiarze
OSOBY ODPOWIEDZIALNE
TERMIN
nauczyciele religii
psycholog
pedagog
nauczyciel WDŻwR
wychowawcy
cały rok
PROFILAKTYKA UZALEŻNIEŃ
Uczeń powinien poznać i zrozumieć:
 pojęcia; uzależnienia, palacz czynny i bierny, lekomania, alkoholizm, narkomania, dopalacze, uzależnienia behawioralne (Internet, telefon,
zakupy, telewizor, gry), mity społeczne o uzależnieniach
 rolę reklamy w promowaniu uzależnień
 działanie reklamy w promowaniu uzależnień
 działanie substancji uzależniających
 skutki uzależnień
 sposoby obrony przed namowami kolegów (asertywność)
 mechanizmy powstawania uzależnień behawioralnych
Uczeń powinien umieć:
 podejmować świadomą decyzję o abstynencji
 asertywnie i z przekonaniem obronić się przed namowami kolegów
 szukać pomocy w placówkach ds. uzależnień
Uczeń powinien mieć przekonanie o tym, że:
 środki takie jak alkohol, papierosy, narkotyki, dopalacze uzależniają i stanowią zagrożenie dla zdrowia i życia
8




uzależnienie jest chorobą śmiertelną
piwo to też alkohol
środki uzależniające nie są lekarstwem na problemy
każdy człowiek ma prawo do obrony przed dymem tytoniowym, zmuszaniem do picia alkoholu i używaniem innych substancji
psychoaktywnych
PODSTAWOWE
TREŚCI
PROMOCJA
ZDROWIA – JAK
ŻYĆ ZDROWO,
BEZPIECZNIE
I BEZ NAŁOGÓW
ZADANIA
1. Poznanie skutków
działania substancji
toksycznych na organizm
i życie człowieka.
2. Poznanie sposobów
radzenia sobie z
problemami.
3. Kształtowanie postaw
asertywnych.
4. Poznanie adresów
instytucji pomocowych.
5. Poznanie mechanizmów
działania reklamy w
promowaniu uzależnień.
SPOSÓB REALIZA CJI
zajęcia z cyklu „Spójrz
inaczej” w klasach IV-VI
OSOBY
ODPOWIEDZIALNE
pedagog
psycholog
wychowawcy
zajęcia programu „Nie pal pielęgniarka szkolna
przy mnie, proszę” dla klas nauczyciel przyrody
I-III
nauczyciel WDŻwR
Tydzień Bezpiecznego
Internetu
METODY PRACY
 POGADANKA
 POKAZ
 GAZETKA SZKOLNA
 GAZETKI ŚCIENNE
 WYCIECZKA TEMATYCZNA
 SPOTKANIE ZE SPECJALISTĄ
9
TERMIN
cały rok





PRACA W OPARCIU O TEKST
PREZENTACA FILMU VIDEO
PREZENTACJA TEATRALNA
WARSZTATY
ZAJĘCIA INDYWIDUALNE
FORMY DZIAŁANIA
1. realizacja programów edukacyjnych „Spójrz inaczej”, „Nie pal przy mnie, proszę”, „Trzymaj formę’, „Ratujemy i uczymy
ratować’
2. warsztaty edukacyjne dotyczące asertywności, agresji, uzależnień, cyberprzemocy
3. sport – zajęcia sportowe: SKS, UKS, judo
4. zaangażowanie w działalność kulturalną:
 udział w spektaklach teatralnych
 wystawy plastyczne
 wyjazdy do muzeum, galerii
5. działania proekologiczne:
 organizowania Dnia Ziemi, Dnia Drzewa, Akcji Sprzątania Świata,
 organizowanie wycieczek turystyczno-rekreacyjnych
 promowanie zdrowego stylu życia
6. promowanie pozytywnych wzorców:
 organizowanie spotkań pokoleniowych /Dzień Babci, Dzień Dziadka, Dzień Matki, Dzień Górnika/,
 zorganizowanie akcji promujących czytelnictwo
 integrowanie dzieci z niepełnosprawnościami ze środowiskiem szkolnym i lokalnym
7. szacunek i kultywowanie tradycji narodowych i regionalnych:
 spotkanie wigilijne
 jasełka
 obchodzenie rocznic narodowych
 udział w konkursie wiedzy o patronie szkoły, o Gminie Pawłowice
 udział w „Marszu Śmierci”
8. samorealizacja:
 działalność kół zainteresowań
 zespół teatralny, plastyczny, wokalny
10
 udział w konkursach szkolnych, międzyszkolnych i pozaszkolnych
9. integracja ze środowiskiem lokalnym:
 okolicznościowe spotkania z rodzicami
 uroczystości szkolne organizowane przy udziale dzieci, rodziców, władz lokalnych
 koncerty, teatrzyki dla rodziców
10. współpraca z psychologiem, pedagogiem, kuratorem, policją, sądem rodzinnym:
 organizowanie spotkań z policjantami ruchu drogowego, dzielnicowym
 współpraca z Poradnią Pedagogiczno - Psychologiczną w Pszczynie
 współpraca ze Strażą Pożarną
11. objęcie opieką uczniów z trudnościami w nauce:
 organizowanie zajęć dydaktyczno-wyrównawczych, korekcyjno-kompensacyjnych
 korki koleżeńskie
 dostosowanie wymagań
EWALUACJA PROGRAMU
Cele:
- uzyskanie informacji o przebiegu realizacji Szkolnego Programu Profilaktycznego
- dokonania oceny postępu w zakresie wiedzy i umiejętności nabytych przez uczestników programu profilaktycznego
Metody zbierania informacji:
 analiza osiągnięć uczniów /ilościowa i jakościowa/
 techniki socjometryczne
 wypowiedzi uczniów w formie prac plastycznych, plakatów, ankiet, wykonanych gazetek szkolnych
 wypowiedzi nauczycieli w formie ankiet
 wypowiedzi rodziców w formie ankiet
Sprawozdanie
Sprawozdanie z realizacji Szkolnego Programu Profilaktycznego zostanie opracowane w formie raportu sporządzonego przez zespół
wychowawczy.
11