Stubno

Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Przemyślu przesyła obszarową ocenę jakości
wody na terenie gminy Stubno oraz elementy ryzyka zdrowotnego konsumentów związanego ze
spożyciem wody za rok 2013.
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Przemyślu realizuje monitoring jakości wody,
który obejmuje monitoring kontrolny i przeglądowy. Monitoring kontrolny służy sprawowaniu
bieżącego nadzoru sanitarnego nad jakością wody przez regularne badanie wody i przekazywanie
informacji o jej jakości. Monitoring przeglądowy stanowi rozszerzenie monitoringu kontrolnego i
służy dostarczeniu informacji niezbędnych do oceny, czy są przestrzegane wymagania określone w
załącznikach do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 r. w sprawie jakości wody
przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz.U. Nr 61 poz. 417z późn. zm.).
W oparciu o art. 4 ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (t.j.
Dz. U. Nr 212, poz. 1263 z późn. zm) oraz § 17 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 marca
2007 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, w oparciu o wyniki
laboratoryjnych badań wody wykonanych w 2013 roku w ramach monitoringu jakości wody
realizowanego przez przedstawicieli Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w
Przemyślu, tut. Inspektor dokonał obszarowej oceny jakości wody oraz szacowania elementów
ryzyka zdrowotnego konsumentów.
1. Nadzorem sanitarnym na terenie gminy Stubno objęte są następujące wodociągi: wodociąg
Starzawa, wodociąg Kalników, wodociąg Stubno.
2. Jednostką odpowiedzialną za jakość wody do spożycia przez ludzi dostarczanej przez gminne
wodociągi jest:
- Gminny Zakład Komunalny w Stubnie
3. Obsługiwane miejscowości / obiekty:
- wodociąg Starzawa: Starzawa
- wodociąg Kalników: Kalników.
- wodociąg Stubno: Stubno, Nakło, Barycz, Stubieńko, Chałupki Dusowskie.
4. Liczba ludności zaopatrywanej w wodę przez gminne wodociągi: 3900 osób
5. Liczba zbadanych prób wody przeznaczonej do spożycia w roku 2013: 8 prób.
Zakwestionowane było 5 prób z wodociągu Stubno pod kątem przekroczeń parametru mangan,
2 próby z wodociągu Kalników – jon amonowy i azotany oraz 1 próba z wodociągu Starzawa –
mętność.
Nazwa
wodociągu
Wielkość
produkcji
m3/d
Jakość wody
stan na
31.12.2013r.
Starzawa
Rybna
15
przydatna do
spożycia
mętność 1,7NTU
Kalników
46
przydatna do
spożycia
Jon amonowy –
0,84mg/dm³
azotany – 0,58mg/dm³
Stubno
250
Warunkowo
przydatna do
spożycia
Mangan – 260µg/dm³
Przekroczone
wartości
dopuszczalnych
parametrów
Prowadzone
postępowanie
administracyjne
Działania naprawcze
prowadzone przez
przedsiębiorstwo
wod.-kan.
Decyzja o opłacie,
-
-
Decyzja o opłacie.
Decyzja warunkowa z
terminem 31.12.2013r.
- wykonano
Jednorazowe
przekroczenie
azotanów.
Decyzja o opłacie,
Termin realizacji
decyzja warunkowa o działań naprawczych
przydatności wody
do 31.12.2014r.
W roku 2013 na terenie gminy Stubno w wodzie przeznaczonej do spożycia występowały
przekroczenia wartości dopuszczalnych określonych w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29
marca 2007 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi pod kątem
przekroczeń: mętności, jonu amonowego, azotanów oraz podwyższona wartość manganu.
W rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej
do spożycia przez ludzi, maksymalna wartość dopuszczalnego stężenia manganu została ustalona
na poziomie 50µg/l. Wartość ta została ustalona ze względu na fakt, że Mn wpływa ujemnie na
organoleptyczne cechy wody. Wyczuwalny jest w wodzie dopiero przy zawartości kilku mg
Mn/dm3, jednak nawet przy małej jego ilości w wodzie mogą rozwinąć się bakterie manganowe,
które nadają wodzie nieprzyjemny smak i stęchły zapach. W sieci wodociągowej tworzy się błona
z tych bakterii, które zużywają chlor wolny, same przy tym nie ginąc, co bardzo utrudnia
dostarczenie konsumentom wody bezpiecznej pod względem bakteriologicznym. Ponadto bakterie
manganowe utrudniają prace filtrów i wodomierzy. Mangan powoduje też ciemnienie jasnych
tkanin podczas prania oraz powstawanie ciemnych osadów na urządzeniach sanitarnych.
Mętność wpływa przede wszystkim na wygląd i apetyczność wody. Wywołują ją różne substancje
znajdujące się w wodzie w stanie nierozpuszczalnym jako zawiesiny i drobne cząsteczki roślin,
mikroorganizmy wodne, glina, ił, drobny piasek, wytrącone związki żelaza i manganu. Zwiększona
mętność może w znacznym stopniu zakłócać procesy dezynfekcji wody. Woda do spożycia powinna
być klarowana i w żadnym wypadku nie powinna posiadać mętności spowodowanej przez
substancje organiczne.
Azotany są produktem utleniania azotu organicznego przez bakterie obecne w wodzie i glebie w
obecności tlenu, mogą być pochodzenia mineralnego z gleby nawożonej nawozami azotowymi, ze
ścieków przemysłowych i bytowych, z opadami atmosferycznymi. W czasie uzdatniania wody
azotany mogą powstawać z amoniaku przy napowietrzaniu wody podczas odżelaziania. Są
produktem nietrwałym, łatwo przekształcają się w azotyny np. w czasie chlorowania wody. Skutki
zdrowotne spożywania wody zanieczyszczonej azotanami to m. inn. schorzenie zwane
methemoglobinemią tj. przekształcanie hemoglobiny w methemoglobinę, która blokuje
przekazywanie tlenu powodując sinicę. Szczególnie podatne są kobiety w ciąży i niemowlęta.
Niedotlenienie dla rozwijającego się płodu i dla niemowląt prowadzi do wad rozwojowych,
zwłaszcza ośrodkowego układu nerwowego, opóźnienie rozwoju psychiki i niedorozwój umysłowy.
Źródłem Jon amonowego mogą być spływy z pól nawożonych solami amonowymi, procesy
redukcji azotanów i azotynów (w wodach podziemnych przez siarkowodór), rozkład biochemiczny
związków organicznych, ścieki miejskie i przemysłowe. Amoniak w wodzie do picia nie stwarza
bezpośredniego zagrożenia zdrowotnego, jednak jego obecność jest niepożądana, ponieważ może
zmniejszać skuteczność dezynfekcji poprzez powstawanie chloramin, które mają słabsze
właściwości bakteriobójcze i jednocześnie nadają wodzie nieprzyjemny smak i zapach, przyczyniać
się do powstawania azotynów w sieci wodociągowej, powodować nieskuteczne usuwanie manganu.
Po analizie oceny jakości wody oraz elementów ryzyka zdrowotnego dla konsumentów
związanego ze spożyciem wody oraz wytycznych PZH i Światowej Organizacji Zdrowia (WHO),
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Przemyślu nie stwierdza istotnych zagrożeń dla
zdrowia populacji gminy, która korzysta z sieci wodociągowych, w związku ze spożyciem wody
dostarczanej przez przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjne pod względem zanieczyszczeń
fizyko – chemicznych i mikrobiologicznych.