2. Rachunkowość zabezpieczeń - eMailing - WiP

Zabezpiecz swoją firmę
przed stratą finansową!
W działalności Twojej jednostki może zdarzyć się strata finansowa spowodowana
niekorzystnym kursem waluty, w której dokonałeś transakcji lub też jako skutek nieoczekiwanych zmian wysokości stóp procentowych. Pamiętaj! Możesz zabezpieczyć
się przed taką sytuacją poprzez wykorzystanie np. instrumentów pochodnych.
PRZECZYTAJ KONIECZNIE:
1. Źródła prawa w zakresie rachunkowości zabezpieczeń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2
2. Rachunkowość zabezpieczeń – wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2
2.1. Jakie są zalety stosowania rachunkowości zabezpieczeń? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2
2.2. Kiedy możesz stosować rachunkowość zabezpieczeń? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2
3. Pojęcie i rodzaje instrumentów zabezpieczających . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2
3.1. Instrument zabezpieczający według uor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
3.2. Instrument zabezpieczający według MSR 39 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
4. Pochodne instrumenty finansowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
4.1. Instrument pochodny według MSR 39 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
4.2. Przykłady instrumentów pochodnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
5. Ryzyko rynkowe a dokumentacja zabezpieczeń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
5.1. Przykładowe elementy polityki zabezpieczenia ryzyka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
5.2. Efektywność transakcji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
6. Ocena efektywności zabezpieczenia według MSR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
7. Rodzaje powiązań zabezpieczających . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
7.1. Zabezpieczenie wartości godziwej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
7.2. Zabezpieczenie przepływów pieniężnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
7.3. Zabezpieczenie udziałów w aktywach netto w podmiocie zagranicznym . . . . . . . . . . . . 5
8. Początkowa i bilansowa wycena instrumentów zabezpieczających . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
9. Ewidencja transakcji zabezpieczających i prezentacja w rachunku zysków i strat . . . . . 8
9.1. Zabezpieczenie wartości godziwej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8
9.2. Zabezpieczenie przepływów pieniężnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8
9.3. Ewidencja księgowa części nieefektywnej zabezpieczenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
10. Ewidencja kontraktu forward jako instrumentu zabezpieczającego . . . . . . . . . . . . . . . . 9
11. Ewidencja kontraktu swap jako instrumentu zabezpieczającego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
11.1. Rodzaje kontraktów swap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
12. Skutki podatkowe transakcji zabezpieczonych instrumentami finansowymi . . . . . . . . . . 12
ZABEZPIECZ SWOJĄ FIRMĘ PRZED STRATĄ FINANSOWĄ
1. Źródła prawa w zakresie rachunkowości
zabezpieczeń
Regulacje polskie:
• ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst
jednolity: Dz.U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 ze zm.);
• rozporządzenie Ministra Finansów z 12 grudnia 2001 r.
w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny,
zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (Dz.U. nr 149, poz. 1674 ze zm.), dalej: rif.
Międzynarodowe Standardy Rachunkowości:
• MSR 32 Instrumenty finansowe: prezentacja,
• MSR 39 Instrumenty finansowe – ujmowanie i wycena,
• Wskazówki implementacyjne do MSR 39 (Wytyczne
stosowania),
• MSSF 7 Instrumenty finansowe: ujawnianie informacji.
2. Rachunkowość zabezpieczeń
– wprowadzenie
Rachunkowość zabezpieczeń oznacza użycie dowolnej
liczby instrumentów zabezpieczających w ten sposób, aby
zmiana ich wartości przynajmniej częściowo zrekompensowała niekorzystną zmianę wartości godziwej pozycji zabezpieczanej. Zabezpieczenie do celów rachunkowości
oznacza więc wyznaczenie jednego lub kilku instrumentów zabezpieczających, tak aby zmiana ich wartości godziwej/przepływów pieniężnych kompensowała w całości
lub w części zmianę wartości godziwej zabezpieczanej pozycji lub przyszłych przepływów pieniężnych z nią związanych.
2.1. Jakie są zalety stosowania rachunkowości
zabezpieczeń?
Do zalet stosowania rachunkowości zabezpieczeń należą:
• możliwość zarządzania rachunkiem wyników jednostki;
• większa odporność na zmienność wyniku finansowego;
• polepszenie wizerunku firmy.
2.2. Kiedy możesz stosować rachunkowość
zabezpieczeń?
Warunki zastosowania rachunkowości zabezpieczeń jako
ograniczenia ryzyka zabezpieczenia aktywów i pasywów
to co najmniej:
• określenie, których aktywów/pasywów zabezpieczenie
dotyczy;
• zabezpieczający instrument finansowy i zabezpieczane
za jego pomocą aktywa/pasywa charakteryzują się podobnymi cechami;
• stopień pewności oczekiwań dotyczących przewidywanych przepływów środków pieniężnych jest znaczny.
Rachunkowość zabezpieczeń wartości godziwej stosuje się
(§ 89–102 MSR 39) do powiązania zabezpieczającego tylko
wówczas, gdy zostały spełnione wszystkie następujące warunki (§ 88 MSR 39):
Strona 2
1) W momencie ustanowienia zabezpieczenia formalnie wyznaczono i udokumentowano powiązanie zabezpieczające, jak również cel zarządzania ryzykiem przez jednostkę
oraz strategię ustanowienia zabezpieczenia. Dokumentacja zawiera identyfikację instrumentu zabezpieczającego,
zabezpieczanej pozycji lub transakcji, charakter zabezpieczanego ryzyka, a także sposób, w jaki jednostka będzie oceniała efektywność instrumentu zabezpieczającego w kompensowaniu zagrożenia wartości godziwej
pozycji zabezpieczanej lub przepływów pieniężnych
związanych z zabezpieczanym ryzykiem.
2) Zabezpieczenie będzie wysoce efektywne w kompensowaniu zmian wartości godziwej lub przepływów pieniężnych wynikających z zabezpieczanego ryzyka, zgodnie
z udokumentowaną pierwotnie strategią ryzyka, dotyczącą tego konkretnego powiązania zabezpieczającego.
3) W przypadku zabezpieczeń przepływów pieniężnych
planowana transakcja będąca przedmiotem zabezpieczenia musi być wysoce prawdopodobna oraz musi
podlegać zagrożeniu zmianami przepływów pieniężnych, które w rezultacie mogą wpływać na rachunek
zysków i strat.
4) Efektywność zabezpieczenia można wiarygodnie ocenić, tj. wartość godziwa lub przepływy pieniężne związane z pozycją zabezpieczaną wynikające z zabezpieczanego ryzyka oraz wartość godziwa instrumentu
zabezpieczającego mogą być wiarygodnie wycenione.
5) Zabezpieczenie jest na bieżąco oceniane i stwierdza się
jego wysoką efektywność we wszystkich okresach
sprawozdawczych, na które zostało ustanowione.
3. Pojęcie i rodzaje instrumentów
zabezpieczających
Zabezpieczenie oznacza wybór jednego lub więcej instrumentów, których zmiany wartości godziwej kompensują
zmianę wartości godziwej zabezpieczanej pozycji lub
związanych z taką pozycją przepływów pieniężnych. Zabezpieczenie możesz więc określić jako pieniężną lub rzeczową wartość majątkową przeznaczoną na skompensowanie strat z tytułu realizacji określonego ryzyka.
Jako instrument zabezpieczający może być wyznaczony
wyłącznie instrument zawarty ze stroną zewnętrzną w stosunku do jednostki raportującej, tj. stroną zewnętrzną
w stosunku do grupy, segmentu działalności lub pojedynczej jednostki, objętych raportowaniem (§ 73 MSR 39).
Zgodnie z § 78 MSR 39 pozycją zabezpieczaną może być
ujęty składnik aktywów lub zobowiązanie, nieujęte uprawdopodobnione przyszłe zobowiązanie, wysoce prawdopodobna planowana transakcja lub udziały w aktywach netto
podmiotów zagranicznych. Do celów rachunkowości zabezpieczeń jako pozycje zabezpieczane mogą być wyznaczone jedynie aktywa, zobowiązania, uprawdopodobnione
przyszłe zobowiązania lub wysoce prawdopodobne planowane transakcje, w które zaangażowane są podmioty zewnętrzne w stosunku do danej transakcji.
www.e-msr.pl
ZABEZPIECZ SWOJĄ FIRMĘ PRZED STRATĄ FINANSOWĄ
3.1. Instrument zabezpieczający według uor
4.1. Instrument pochodny według rif
Instrument zabezpieczający to instrument pochodny, spełniający następujące 3 warunki, określone w art. 35a ust. 3 uor:
1. przed zawarciem kontraktu ustalono cel oraz określono, które aktywa lub pasywa mają zostać zabezpieczone za pomocą określonego kontraktu;
2. zabezpieczający instrument finansowy będący przedmiotem kontraktu i zabezpieczane za jego pomocą aktywa lub
pasywa charakteryzują się podobnymi cechami, a w szczególności wartością nominalną, datą zapadalności, wpływem zmian stopy procentowej albo kursu waluty;
3. stopień pewności oczekiwań dotyczących przewidywanych środków pieniężnych jest znaczny.
Instrument pochodny jest to instrument finansowy, którego:
• wartość jest zależna od zmiany instrumentu bazowego,
tj. określonej stopy procentowej, ceny papieru wartościowego lub towaru, kursu wymiany walut, indeksu
cen lub stóp, oceny wiarygodności kredytowej lub indeksu kredytowego albo innej podobnej wielkości;
• nabycie nie powoduje poniesienia wydatków początkowych albo wartość netto tych wydatków jest niska w porównaniu do wartości innych rodzajów kontraktów, których cena zależy od zmiany warunków rynkowych;
• rozliczenie nastąpi w przyszłości.
Tylko przy równoczesnym spełnieniu wszystkich warunków możesz uznać instrument finansowy za instrument
zabezpieczający. Decyzja w tej sprawie należy jednak do
Twojej jednostki, która może, ale nie musi, uznać danego
instrumentu finansowego za instrument zabezpieczający,
ale za instrument przeznaczony do celów spekulacyjnych.
3.2. Instrument zabezpieczający według
MSR 39
Zgodnie z § 9 MSR 39 instrumentem zabezpieczającym
jest wyznaczony instrument pochodny lub inny składnik
aktywów finansowych, niebędący instrumentem pochodnym, albo zobowiązanie finansowe, niebędące instrumentem pochodnym, od których oczekuje się, że ich wartość
godziwa lub wynikające z nich przepływy pieniężne skompensują zmiany wartości godziwej lub przepływów pieniężnych zabezpieczanej pozycji.
Instrumentami zabezpieczającymi mogą być:
1) instrumenty pochodne (zabezpieczające wszystkie rodzaje ryzyka),
2) inne niż instrumenty pochodne składniki aktywów lub
zobowiązań finansowych (dla zabezpieczenia tylko ryzyka walutowego).
4. Pochodne instrumenty finansowe
Pochodne instrumenty finansowe są zaliczane do instrumentów finansowych. Instrumentem finansowym jest kontrakt, który powoduje powstanie aktywów finansowych
u jednej ze stron i zobowiązania finansowego albo instrumentu kapitałowego u drugiej ze stron, pod warunkiem że
z kontraktu zawartego między stronami jednoznacznie wynikają skutki gospodarcze, bez względu na to, czy wykonanie
praw lub zobowiązań ma charakter bezwarunkowy, czy też
warunkowy (art. 3 ust. 1 pkt 23 uor). Ta definicja zgodna jest
z ogólną definicją instrumentu finansowego (§ 11 MSR 32).
Instrumenty finansowe można podzielić na pierwotne i pochodne. Do instrumentów pierwotnych zaliczysz: środki
pieniężne, umowne prawa do otrzymania lub przekazania
środków pieniężnych lub innych aktywów finansowych,
nabyte lub wyemitowane dłużne papiery wartościowe oraz
papiery wartościowe z prawem do kapitału.
www.e-msr.pl
4.2. Instrument pochodny według MSR 39
Zgodnie z § 9 MSR 39 instrument pochodny jest instrumentem finansowym lub innym kontraktem objętym tym standardem, który spełnia wszystkie 3 następujące warunki:
1) jego wartość zmienia się wraz ze zmianą określonej stopy
procentowej, ceny instrumentu finansowego, ceny towaru,
kursu walutowego, indeksu ceny lub stóp, ratingu kredytowego lub indeksu kredytowego czy też innej zmiennej,
przy założeniu, że w przypadku zmiennej niefinansowej
nie jest ona specyficzna dla strony kontraktu;
2) nie wymaga żadnej początkowej inwestycji netto lub wymaga początkowej inwestycji netto mniejszej niż dla innych rodzajów kontraktów, dla których oczekuje się podobnych reakcji na zmiany czynników rynkowych,
3) jego rozliczenie nastąpi w przyszłości.
Przedmiotem pochodnych instrumentów finansowych mogą
być różnego rodzaju instrumenty bazowe o charakterze:
• rzeczywistym – towary, waluty, papiery wartościowe;
• nierzeczywistym – indeks giełdowy, stopa procentowa,
kurs walutowy.
Przy instrumentach bazowych rzeczywistych, celem transakcji jest rzeczywiste przejęcie przedmiotu kontraktu lub
rozliczenie pieniężne, natomiast przy instrumentach bazowych nierzeczywistych – wyłącznie pieniężne rozliczenie,
ponieważ nie jest możliwe przejęcie przedmiotu kontraktu.
4.3. Przykłady instrumentów pochodnych
Do instrumentów pochodnych zaliczysz w szczególności:
• kontrakt forward – umowa nakładająca na jedną stronę
obowiązek dostarczenia, a na drugą – odbioru aktywów
o określonej ilości, w określonym terminie w przyszłości i po określonej cenie, ustalonej w chwili zawierania
kontraktu; w wyniku tej transakcji dochodzi do rzeczywistej dostawy i odbioru aktywów;
• kontrakt futures – umowa o określonej standardowej
charakterystyce będąca przedmiotem publicznego obrotu,
nakładająca na jedną stronę obowiązek dostarczenia, a na
drugą – odbioru aktywów o określonej ilości, w określonym terminie i po określonej cenie, ustalonej w momencie
zawierania kontraktu; w efekcie nie dochodzi do rzeczywistej dostawy i odbioru aktywów, rozliczeniu podlega
Strona 3
ZABEZPIECZ SWOJĄ FIRMĘ PRZED STRATĄ FINANSOWĄ
wyłącznie różnica pomiędzy kursem transakcyjnym a bieżącym kursem giełdowym kontraktu futures;
• kontrakt swap – umowa zamiany przyszłych płatności
na warunkach z góry określonych przez strony umowy,
np. zmiana stopy procentowej zaciągniętego zobowiązania ze zmiennego na stałe;
• opcja – kontrakt, w wyniku którego jednostka nabywa
prawo kupna lub sprzedaży aktywów podstawowych po
określonej z góry cenie i w określonym czasie; wystawca opcji ma obowiązek kupna lub sprzedaży aktywów
w chwili, gdy nabywca opcji podejmie decyzję o jej wykorzystaniu; nabywca opcji musi zapłacić wystawcy
tzw. premię stanowiącą ułamek wartości kontraktu.
Funkcja zabezpieczająca kontraktów terminowych polega
na tym, że kontrakty te są zawierane w celu zabezpieczenia odpowiednich aktywów lub zobowiązań przed spodziewaną utratą ich wartości. Jeżeli strona przewiduje np.
wzrostu kursu walorów na giełdzie papierów wartościowych, wówczas będzie skłonna zawrzeć kontrakt kupna
akcji po z góry ustalonej cenie, niższej od aktualnego kursu, i dzięki temu zyska na kontrakcie terminowym. Jeżeli
natomiast obawia się spadku kursów akcji, będzie skłonna
dokonać ich sprzedaży po z góry ustalonej cenie i jeśli ceny akcji spadną – zyska na kontrakcie terminowym, gdyż
będzie mogła sprzedać akcje po cenie wyższej (z góry
ustalonej) niż aktualnie notowana.
5. Ryzyko rynkowe a dokumentacja
zabezpieczeń
W przypadku działań mających na celu zabezpieczenie ryzyka rynkowego za pomocą instrumentów pochodnych
konieczne jest sporządzenie dokumentacji przed podjęciem tego działania. Akceptacja przyjętej strategii zabezpieczającej powinna mieć miejsce nie później niż na dzień
rozpoczęcia stosowania rachunkowości zabezpieczeń.
Dokumentacja powinna określać:
• politykę zarządzania ryzykiem,
• strategię zabezpieczającą,
• metody oceny i pomiaru skuteczności zabezpieczenia.
5.1. Przykładowe elementy polityki
zabezpieczenia ryzyka
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Przygotowanie procesu zarządzania ryzykiem.
Stworzenie procedur pomiaru ryzyka.
Wdrożenie metod służących do modelowania ryzyka.
Opracowanie sposobów pomiaru ryzyka.
Opracowanie technik służących do analizy ryzyka.
Dostęp do danych rynkowych z interesujących Twoją
jednostkę rynków finansowych.
7. Generowanie raportów wynikających z potrzeb zarządzania tym ryzykiem.
Strona 4
Przy ujmowaniu w księgach rachunkowych instrumentów pochodnych ważną funkcję spełnia dokumentacja
zabezpieczeń, której brak lub nieprzestrzeganie powoduje, iż instrumenty pochodne ewidencjonowane są w księgach tak jak inne instrumenty finansowe nabyte przez
jednostkę w celach handlowych (spekulacyjnych). Dokumentację transakcji zabezpieczających powinieneś sporządzić przed zawarciem umowy.
5.2. Efektywność transakcji
Istotnym warunkiem uznania kontraktu za instrument zabezpieczający, a całej transakcji za zabezpieczającą, jest
jego efektywność. W dokumentacji opisujesz nie tylko
ocenianą skuteczność transakcji, ale także stosowaną metodą oszacowania. W myśl § 28 ust. 4 rif transakcja jest
efektywna, jeżeli pomiar zmian wartości godziwej lub
przepływów środków pieniężnych dotyczących instrumentu zabezpieczającego w stosunku do zmian wartości
godziwej lub przepływów pieniężnych dotyczących pozycji zabezpieczonej mieści się w przedziale 80–125%. Poziom efektywności zabezpieczenia ustala się z uwzględnieniem wartości pieniądza w czasie (dyskonto). Podobnie
jest w MSR (zob. definicję efektywności zabezpieczenia
w § 9 MSR 39 oraz warunki i mierniki efektywności zabezpieczenia w § OS 105–113), o czym niżej w pkt 6.
Skuteczny efekt zabezpieczenia wartości ujmujesz w rachunku zysków i strat, w przypadku zaś zabezpieczania
przepływów pieniężnych – w kapitałach z aktualizacji wyceny.
Przykładowa dokumentacja zabezpieczenia
Wymagane informacje
Uwagi
Określenie celu i strategii
zarządzania ryzykiem
Celem zabezpieczenia jest:
– zmiana wartości godziwej,
– zmiany przepływów pieniężnych,
– zmiany w udziałach w aktywach netto
jednostek zagranicznych
Identyfikacja instrumentu
zabezpieczającego
Opis kontraktu:
– typ,
– instrument bazowy,
– wartość,
– druga strony umowy
Identyfikacja zabezpieczonych aktywów lub
pasywów
Opis zabezpieczonych składników aktywów lub pasywów:
– wartość,
– termin wymagalności lub zapadalności
Zmiana kursu walutowego, stopy proCharakterystyka ryzyka
związanego z zabezpiecza- centowej
ną pozycją
Okres zabezpieczenia
Od dd.mm.rr. – do dd.mm.rr.
Opis wybranej metody
pomiaru efektywności
zabezpieczenia
www.e-msr.pl
ZABEZPIECZ SWOJĄ FIRMĘ PRZED STRATĄ FINANSOWĄ
6. Ocena efektywności zabezpieczenia
według MSR
W świetle MSR 39 zabezpieczenie uznaje się za wysoce
efektywne, gdy zostaną spełnione następujące warunki:
1) W momencie ustanowienia zabezpieczenia i w następujących okresach oczekuje się, że zabezpieczenie będzie
wysoce efektywne w kompensowaniu zmian wartości
godziwej lub przepływów pieniężnych związanych z zabezpieczanym ryzykiem w ciągu okresu, na który je wyznaczono. Takie oczekiwania mogą być potwierdzone
m.in. poprzez porównanie mających miejsce w przeszłości zmian wartości godziwej lub przepływów pieniężnych związanych z pozycją zabezpieczaną, wynikających z zabezpieczanego ryzyka i mających miejsce
w przeszłości zmian wartości godziwej lub przepływów
pieniężnych związanych z instrumentem zabezpieczającym albo poprzez wykazanie wysokiej statystycznej korelacji pomiędzy wartością godziwą lub przepływami
pieniężnymi z pozycji zabezpieczanej a tymi, które wynikają z instrumentu zabezpieczającego.
2) Rzeczywiste poziomy zabezpieczenia mieszczą się
w przedziale 80–125%. Jeśli strata na instrumencie zabezpieczającym wynosi 120 j.p., a zysk na instrumencie pieniężnym 100 j.p., to kompensatę można zmierzyć jako 120/100, tj. 120% lub jako 100/120, tj. 83%.
W tym przypadku, zakładając, że zabezpieczenie spełnia warunki określone w pkt 1, jednostka stwierdziłaby,
że zabezpieczenie jest wysoce efektywne.
Zabezpieczenia ocenia się nie rzadziej niż w momencie,
gdy Twoja jednostka sporządza roczne lub śródroczne
sprawozdania finansowe.
MSR 39 nie wskazuje jednej metody oceny efektywności zabezpieczenia. Jej wybór zależy od przyjętej strategii zarządzania ryzykiem. W niektórych przypadkach Twoja jednostka może przyjąć różne metody w odniesieniu do różnych
rodzajów zabezpieczeń. Jeśli strategią zarządzania ryzykiem
jest okresowe korygowanie instrumentu zabezpieczającego
w celu odzwierciedlenia zmian pozycji zabezpieczanej, jednostka musi wykazać, że oczekuje się wysokiej efektywności zabezpieczenia jedynie do momentu, kiedy instrument
zabezpieczający będzie ponownie skorygowany.
Dokumentacja Twojej jednostki dotycząca strategii zabezpieczającej obejmuje przyjęte przez nią procedury oceny
efektywności. W procedurach tych stwierdza się, czy ocena obejmuje całość zysku lub straty na instrumencie zabezpieczającym, czy też dla potrzeb oceny wyłączona zostanie wartość w czasie tego instrumentu. Jeśli podstawowe
warunki instrumentu zabezpieczającego oraz zabezpieczanego składnika aktywów, zobowiązania, uprawdopodobnionego przyszłego zobowiązania lub wysoce prawdopodobnej planowanej transakcji są takie same, to jest
www.e-msr.pl
prawdopodobne, że następuje pełne skompensowanie
zmian wartości godziwej lub przepływów pieniężnych,
które można przypisać zabezpieczanemu ryzyku, zarówno
w momencie ustanowienia zabezpieczenia, jak i w okresie
późniejszym. Przykładowo kontrakt swap na stopy procentowe będzie stanowić efektywne zabezpieczenie, jeśli kwoty bazowa i nominalna, terminy, daty przeszacowania, daty
płatności i otrzymania odsetek oraz nominału, jak również
zasady pomiaru stóp procentowych są takie same dla instrumentu zabezpieczającego i pozycji zabezpieczanej.
Ponadto zabezpieczenie wysoce prawdopodobnego planowego zakupu towarów transakcją terminową forward
prawdopodobnie jest wysoce efektywne, jeśli:
• kontrakt forward dotyczy zakupu tej samej ilości tego
samego towaru, w tym samym czasie i w tym samym
miejscu, jak w przypadku zabezpieczanej planowanej
transakcji;
• w momencie zawarcia wartość godziwa kontraktu forward wynosi zero;
• zmiana dyskonta lub premii na kontrakcie forward jest
wyłączona dla potrzeb oceny efektywności zabezpieczenia i ujmowana w rachunku zysków i strat, albo
zmiana oczekiwanych przepływów pieniężnych wynikających z wysoce prawdopodobnej planowanej transakcji jest ustalana na podstawie ceny terminowej kontraktu forward dla tego towaru.
Oceniając efektywność zabezpieczenia, musisz brać pod
uwagę wartość pieniądza w czasie. Stała stopa procentowa
pozycji zabezpieczanej niekoniecznie musi być zgodna ze
stałą stopą procentową transakcji swap wyznaczonej do
zabezpieczenia wartości godziwej. Również zmienna stopa procentowa odnosząca się do oprocentowanego składnika aktywów lub zobowiązania nie musi być taka sama
jak zmienna stopa procentowa transakcji swap wyznaczonej do zabezpieczenia przepływów pieniężnych. Wartość
godziwa transakcji swap wynika z jej rozliczeń netto. Stałe
i zmienne stopy procentowe transakcji swap mogą zostać
zmienione bez wpływu na rozliczenie netto, jeśli obie zostaną zmienione o tę samą wielkość.
7. Rodzaje powiązań zabezpieczających
W myśl § 86 MSR 39 istnieją 3 rodzaje powiązań zabezpieczających:
1) zabezpieczenie wartości godziwej – zabezpieczenie
przed zagrożeniem zmianami wartości godziwej ujętego składnika aktywów lub zobowiązania bądź uprawdopodobnionego przyszłego zobowiązania albo wyodrębnionej części takiego składnika aktywów, zobowiązania
lub uprawdopodobnionego przyszłego zobowiązania,
które można przypisać konkretnemu rodzajowi ryzyka
i które mogłoby wpływać na rachunek zysków i strat;
2) zabezpieczenie przepływów pieniężnych – zabezpieczenie przed zagrożeniem zmiennością przepływów
pieniężnych, które:
Strona 5
ZABEZPIECZ SWOJĄ FIRMĘ PRZED STRATĄ FINANSOWĄ
– można przypisać konkretnemu rodzajowi ryzyka
związanemu z ujętym składnikiem aktywów lub zobowiązaniem (takim jak całość lub część przyszłych
płatności odsetkowych od zadłużenia o zmiennym
oprocentowaniu) lub wysoce prawdopodobną planowaną transakcją;
– mogłyby wpływać na rachunek zysków i strat;
3) zabezpieczenie udziałów w aktywach netto w podmiocie zagranicznym, zgodnie z ich definicją zawartą
w MSR 21.
Zwróć uwagę, że zabezpieczenie ryzyka walutowego związanego z uprawdopodobnionym przyszłym zobowiązaniem
możesz traktować jako zabezpieczenie wartości godziwej
lub jako zabezpieczenie przepływów pieniężnych.
7.1. Zabezpieczenie wartości godziwej
Zgodnie z § 89 MSR 39 zabezpieczenie wartości godziwej
spełniające w danym okresie warunki określone w § 88
ujmujesz w następujący sposób:
1) zyski lub straty wynikające z przeszacowania wartości
godziwej instrumentu zabezpieczającego (dla pochodnego instrumentu zabezpieczającego) lub składnika
walutowego jego wartości bilansowej wycenionej
zgodnie z MSR 21 (dla instrumentów zabezpieczających niebędących instrumentami pochodnymi), ujmujesz w rachunku zysków i strat;
2) zyski lub straty związane z pozycją zabezpieczaną, wynikające z zabezpieczanego ryzyka, korygują wartość
bilansową zabezpieczanej pozycji i ujmujesz je w rachunku zysków i strat. Zasada ta ma zastosowanie do
zabezpieczanej pozycji, którą w innych okolicznościach wycenia się według kosztu. W przypadku pozycji zabezpieczanej będącej składnikiem aktywów finansowych dostępnym do sprzedaży, zyski lub straty
wynikające z zabezpieczanego ryzyka ujmujesz w rachunku zysków i strat.
• zabezpieczenie przestaje spełniać określone w § 88 kryteria rachunkowości zabezpieczeń lub
• jednostka unieważnia powiązanie zabezpieczające.
Kryteriami rachunkowości zabezpieczeń zgodnie z § 88 są:
– wyznaczenie i udokumentowanie powiązań zabezpieczających, celu zarządzania ryzykiem, strategię zabezpieczenia,
– oczekiwanie, że zabezpieczenie będzie wysoce efektywne w kompensowaniu zmian wartości godziwej lub
przepływów pieniężnych wynikających z zabezpieczanego ryzyka,
– planowana transakcja musi być wysoce prawdopodobna
oraz musi podlegać zagrożeniu zmianami przepływów
pieniężnych,
– efektywność zabezpieczenia można wiarygodnie ocenić,
– ocenianie na bieżąco zabezpieczenie i stwierdzenie, że
jest ono wysoce efektywne we wszystkich okresach
sprawozdawczych.
Przykładem zabezpieczenia wartości godziwej jest zabezpieczenie zmian wartości godziwej instrumentu dłużnego
o stałej stopie procentowej na skutek zmian stóp procentowych. Takie zabezpieczenie może zostać ustanowione
przez emitenta albo przez posiadacza instrumentu.
7.2. Zabezpieczenie przepływów pieniężnych
Zabezpieczenie przepływów pieniężnych spełniające w danym okresie warunki określone w § 88 ujmujesz następująco (§ 95 MSR 39):
1) część zysków lub strat związanych z instrumentem zabezpieczającym, która stanowi efektywne zabezpieczenie, ujmujesz bezpośrednio w kapitale własnym poprzez zestawienie zmian w kapitale własnym;
2) nieefektywną część zysków lub strat związanych z instrumentem zabezpieczającym ujmujesz w rachunku
zysków i strat.
W MSR 39 brak jednoznacznego wskazania, do której kategorii przychodów bądź kosztów mają zostać zaliczone zmiany wartości godziwej instrumentu zabezpieczającego i pozycji zabezpieczanej. Zgodnie z § 32 ust. 1 rif w przypadku
zabezpieczania wartości godziwej, zyski lub straty z wyceny
instrumentu zabezpieczającego w wartości godziwej ujmuje
się w księgach rachunkowych na bieżąco, jako przychody lub
koszty finansowe okresu sprawozdawczego. Skutki przeszacowania pozycji zabezpieczanej, spowodowane przez określone ryzyko poddane zabezpieczeniu, odpowiednio podwyższające lub pomniejszające wartość tej pozycji wykazaną
w księgach rachunkowych, zaliczasz bieżąco do przychodów
lub kosztów finansowych okresu sprawozdawczego.
Jeżeli zabezpieczana planowana transakcja skutkuje następującym ujęciem składnika aktywów finansowych lub zobowiązania finansowego, związane z nią zyski lub straty, które
były ujęte bezpośrednio w kapitale własnym, przenosisz do
rachunku zysków i strat w tym samym okresie albo w okresach, w których nabyty składnik aktywów lub przyjęte zobowiązanie mają wpływ na rachunek zysków i strat, jak np.
w okresach, w których ujmowane są przychody i koszty odsetkowe. Jeżeli jednak Twoja jednostka oczekuje, że całość
lub część strat ujętych bezpośrednio w kapitale własnym nie
będzie odzyskana w jednym lub więcej przyszłych okresów,
ujmujesz w rachunku zysków i strat kwotę, co do której
oczekuje się, że nie będzie odzyskana (§ 97 MSR 39).
Twoja jednostka powinna zaprzestać stosowania zasad rachunkowości zabezpieczeń określonych powyżej, jeżeli:
• instrument zabezpieczający wygasa, zostaje sprzedany,
rozwiązany lub wykonany,
Jeżeli zabezpieczenie planowanej transakcji skutkuje następującym ujęciem składnika aktywów niefinansowych
lub zobowiązania niefinansowego albo planowana transakcja związana ze składnikiem aktywów niefinansowych
Strona 6
www.e-msr.pl
ZABEZPIECZ SWOJĄ FIRMĘ PRZED STRATĄ FINANSOWĄ
lub zobowiązaniem niefinansowym staje się uprawdopodobniona przyszłym zobowiązaniem, do którego stosuje
się zabezpieczenie wartości godziwej, Twoja jednostka
może przyjąć jedno z dwóch rozwiązań (§ 98 MSR 39):
1) przenieść związane zyski lub straty, które zgodnie z § 95
były ujęte bezpośrednio w kapitale własnym, do rachunku zysków lub strat w tym samym okresie lub okresach,
w których nabyty składnik aktywów lub przyjęte zobowiązanie mają wpływ na rachunek zysków i strat. Jednakże jeśli Twoja jednostka oczekuje, że całość lub część
strat ujętych bezpośrednio w kapitale własnym nie będzie odzyskana w jednym lub więcej przyszłych okresów, ujmuje w rachunku zysków i strat kwotę, co do której oczekuje się, że nie będzie odzyskana;
2) wyłączyć związane zyski lub straty, które zgodnie z § 95
były ujęte bezpośrednio w kapitale własnym i włączyć je
do początkowego kosztu nabycia lub do innej wartości
bilansowej składnika aktywów lub zobowiązania.
W przypadku zabezpieczeń przepływów pieniężnych innych niż zabezpieczenia, o których mowa powyżej (§ 97–98
MSR 39), kwoty odniesione bezpośrednio na kapitał własny
ujmuje się w rachunku zysków i strat w tym samym okresie
lub okresach, w których zabezpieczana planowana transakcja wywiera wpływ na rachunek zysków i strat.
Twoja jednostka powinna zaprzestać stosowania zasad rachunkowości zabezpieczeń określonych powyżej, w każdym z następujących przypadków (§ 101 MSR 39):
• Instrument zabezpieczający wygasa, zostaje sprzedany,
rozwiązany lub wykonany. W takim przypadku skumulowane zyski lub straty związane z instrumentem zabezpieczającym odnoszone bezpośrednio na kapitał własny
przez okres, w którym zabezpieczenie było efektywne,
ujmuje się w odrębnej pozycji w kapitale własnym, aż
do momentu zajścia planowanej transakcji. Wówczas
stosujesz zasady określone w § 97–98 i 100.
• Zabezpieczenie przestaje spełniać określone w § 88 kryteria rachunkowości zabezpieczeń. W takim przypadku
skumulowane zyski lub straty związane z instrumentem
zabezpieczającym, odnoszone bezpośrednio na kapitał
własny przez okres, w którym zabezpieczenie było efektywne, ujmuje się dalej w odrębnej pozycji w kapitale
własnym, aż do momentu zajścia planowanej transakcji.
W momencie zajścia transakcji stosujesz zasady określone w § 97–98 i 100.
• Zaprzestano oczekiwać realizacji planowanej transakcji,
wobec tego wszystkie skumulowane zyski lub straty
związane z instrumentem zabezpieczającym odnoszone
bezpośrednio na kapitał własny przez okres, w którym
zabezpieczenie było efektywne, ujmuje się w rachunku
zysków i strat. Realizacja planowanej transakcji, która
przestaje być wysoce prawdopodobna, może być ciągle
oczekiwana.
• Jednostka unieważnia powiązanie zabezpieczające. W przypadku zabezpieczenia planowanych transakcji skumulowww.e-msr.pl
wane zyski lub straty związane z instrumentem zabezpieczającym, odnoszone bezpośrednio na kapitał własny
przez okres, w którym zabezpieczenie było efektywne,
ujmuje się dalej w odrębnej pozycji w kapitale własnym,
aż do momentu zajścia planowanej transakcji lub do momentu, kiedy zaprzestanie się oczekiwać jej realizacji.
W momencie zajścia transakcji stosujesz zasady określone w § 97–98 i 100.
Przykładem zabezpieczenia przepływów pieniężnych jest
zastosowanie transakcji swap w celu zamiany wierzytelności o zmiennym oprocentowaniu na wierzytelność o stałym oprocentowaniu.
7.3. Zabezpieczenie udziałów w aktywach
netto w podmiocie zagranicznym
Zabezpieczanie udziałów w aktywach netto podmiotów
zagranicznych, w tym zabezpieczenie pozycji pieniężnej,
uznawanej za część udziałów w aktywach netto, np. wyemitowanych długoterminowych obligacji z opcją zamiany na akcje, ujmuje się następująco (§ 102 MSR 39):
1) część zysków lub start związanych z instrumentem zabezpieczającym, stanowiącą efektywne zabezpieczenie, ujmuje się bezpośrednio w kapitale własnym poprzez zestawienie zmian w kapitale własnym;
2) nieefektywną część ujmuje się w rachunku zysków
i strat.
Zyski lub straty związane z instrumentem zabezpieczającym, odnoszące się do efektywnej części zabezpieczenia,
które zostały odniesione bezpośrednio na kapitał własny,
ujmujesz w rachunku zysków i strat w momencie zbycia
podmiotu zagranicznego.
8. Początkowa i bilansowa wycena
instrumentów zabezpieczających
Instrumenty zabezpieczające wyceniasz na dzień zawarcia
transakcji:
• w wartości kontraktu równej iloczynowi wielkości kontraktu (ilość instrumentu podstawowego) oraz ceny wykonania – kontrakt forward i futures,
• w cenie nabycia – opcja,
• w kwocie zamienianych płatności – swap.
Na dzień bilansowy kontrakty forward, futures i swap wyceniasz w wartości godziwej, jaka mogłaby zostać uzyskana, gdyby transakcja została na ten dzień całkiem rozliczona. Wartość transakcji forward i futures prezentujesz
w bilansie per saldo w pozycji „aktywa” lub „zobowiązania finansowe”, w zależności od wyniku wyceny na dzień
bilansowy. Wartość transakcji opcyjnej prezentujesz w pozycji „aktywa finansowe”. Zmiany wartości instrumentu
finansowego z wyceny bilansowej odnosisz na kapitał
(fundusz) z aktualizacji wyceny, a następnie odpisujesz
w rachunek zysków i strat równolegle do kosztów/przychodów powstających w wyniku zmiany wartości pozycji
Strona 7
ZABEZPIECZ SWOJĄ FIRMĘ PRZED STRATĄ FINANSOWĄ
zabezpieczanej danym instrumentem. Koszty lub przychody powstałe na skutek zmiany wartości instrumentu zabezpieczającego pomniejszają przychody lub koszty powstałe
w wyniku zmiany pozycji zabezpieczanej.
W przypadku gdy w wyniku wyceny zabezpieczonej instrumentem transakcji powstają określone aktywa lub pasywa,
zmiany z tytułu wyceny tego instrumentu korygują wartość
powstałych aktywów lub pasywów, do momentu ich przekazania do używania lub zużycia. Wycenę na dzień zawarcia transakcji przedstawia zestawienie w tabeli (za nazwy
kont przyjęto tutaj nazwy pozycji bilansowych). Wartość
godziwą instrumentów pochodnych wycenia się najczęściej
z notowań na giełdzie papierów wartościowych, warszawskiej giełdy towarowej oraz notowań rynków międzybankowych. Miejscem obrotu kontraktami futures i opcjami są
rynki giełdowe, natomiast kontraktami forward i swap (również warrantów) – rynki pozagiełdowe, np. rynki brokerów.
Jednostka zawarła kontrakt forward na nabycie 100.000 euro
po kursie 3,50 zł/euro. Wartość godziwa na dzień zawarcia
kontraktu wynosi 0, wartość nominalna zaś 350.000 zł.
W dniu 31 grudnia tego samego roku kurs terminowy wynosił 3,60 zł/euro i wówczas wartość godziwa kontraktu kształtowała się w wysokości 10.000 zł, obliczona w następujący
sposób: 100.000 euro × (3,60 zł – 3,50 zł) = 10.000 zł, natomiast wartość nominalna wyniosła 360.000 zł.
Wn konto Odpisy aktualizujące wartość długoterminowych aktywów finansowych,
Ma konto Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny;
3. Zysk związany z instrumentem pochodnym – 350 zł:
Wn konto Długoterminowe aktywa finansowe (analitycznie: Instrumenty pochodne zabezpieczające),
Ma konto Przychody finansowe;
4. Spadek wartości godziwej dłużnych papierów wartościowych – 350 zł:
Wn konto Koszty finansowe,
Ma konto Odpisy aktualizujące wartość długoterminowych aktywów finansowych.
Z przykładu możesz wyciągnąć następujące wnioski:
1. Na koniec 2007 r. wartość bilansowa dłużnych papierów wartościowych wynosi 5.150 zł, obliczone jako:
5.000 zł + 150 zł [saldo konta „Długoterminowe aktywa finansowe” (analitycznie: Dłużne papiery wartościowe) + saldo konta „Odpisy aktualizujące długoterminowe aktywa finansowe”].
2. Wartość bilansowa instrumentów pochodnych wynosi
350 zł.
3. Wynik związany ze wzrostem wartości godziwej dłużnych papierów wartościowych wynosi 500 zł.
9. Ewidencja transakcji zabezpieczających
i prezentacja w rachunku zysków i strat
9.1. Zabezpieczenie wartości godziwej
W 2006 r. Twoja spółka nabyła dłużne papiery wartościowe o wartości 5.000 zł. Zaliczyłeś je do długoterminowych
aktywów finansowych. Na koniec 2006 r. wartość godziwa dłużnych papierów wartościowych wynosiła 5.500 zł.
W celu zabezpieczenia się przed zmianą ich wartości
w 2007 r. spółka nabyła instrument pochodny. Na koniec
2007 r. zanotowałeś zysk na tym instrumencie w wysokości
350 zł oraz spadek wartości godziwej dłużnych papierów
wartościowych o 350 zł.
Operacje gospodarcze ujmiesz następująco:
1. Nabycie dłużnych papierów wartościowych – 5.000 zł:
Wn konto Długoterminowe aktywa finansowe (analitycznie: Dłużne papiery wartościowe),
Ma konto Rachunek bieżący;
2. Wzrost wartości godziwej dłużnych papierów wartościowych na koniec 2006 r. – 500 zł:
Rodzaj instrumentu
FORWARD
Strona 8
Zabezpieczenie przedstawia się następująco:
1) pozycja zabezpieczana:
• zmiany wartości godziwej pozycji zabezpieczanej,
które możesz przypisać ryzyku, przed którym jednostka chce się zabezpieczyć, powinieneś ujmować
w zysku lub stracie netto,
• korekty wartości bilansowej zabezpieczanej pozycji
o zmianę jej wartości godziwej z tytułu zabezpieczanego ryzyka;
2) instrument pochodny:
• całą zmianę wartości godziwej powinieneś ujmować
w zysku lub stracie netto;
3) w efekcie symetryczny wpływ na rachunek zysków i strat.
Jeżeli nie zostały spełnione kryteria rachunkowości zabezpieczeń, wówczas nie ujmujesz w rachunku zysków i strat
zmian w wartości godziwej pozycji zabezpieczanej, tylko
zmiany w wartości godziwej instrumentu pochodnego ujmujesz w rachunku zysków i strat.
Ujęcie w księgach rachunkowych
Wartość
Konto Wn / Ma
Wartość kontraktu
Aktywa finansowe/ Zobowiązania finansowe
FUTURES
Wartość kontraktu
Aktywa finansowe/ Zobowiązania finansowe
SWAP
Kwota zamienianych płatności
Aktywa finansowe/ Zobowiązania finansowe
OPCJA
Cena nabycia (premia)
Aktywa finansowe/ Środki pieniężne
www.e-msr.pl
ZABEZPIECZ SWOJĄ FIRMĘ PRZED STRATĄ FINANSOWĄ
9.2. Zabezpieczenie przepływów pieniężnych
Zabezpieczenie przedstawia się następująco:
1) pozycja zabezpieczana:
• ujmowana zgodnie z obowiązującymi zasadami rachunkowości; np. zabezpieczenie przed ryzykiem
walutowym dotyczącym podjętych decyzji o zakupach środków trwałych, przed zmianami cen w związku z planowanymi zakupami zapasów, przed ryzykiem walutowym oczekiwanych spłat należności
z tytułu wystawionych faktur;
2) instrument pochodny:
• zmiany wartości instrumentu pochodnego stanowiące
efektywną część zabezpieczenia ujmujesz bezpośrednio w kapitale własnym,
• zmiany wartości godziwej instrumentu pochodnego stanowiące część nieefektywną zabezpieczenia
musisz niezwłocznie wykazać w zysku lub stracie
netto,
• wyłączona część zmiany wartości godziwej instrumentu zabezpieczającego z pomiaru efektywności
ujmowana jest w rachunku zysków i strat.
9.3. Ewidencja księgowa części nieefektywnej
zabezpieczenia
Ewidencja ta przedstawia się następująco:
1) rozliczanie zabezpieczenia przepływów pieniężnych
• jeżeli zabezpieczana prognozowana transakcja lub
uprawdopodobnione przyszłe zobowiązanie prowadzą do powstania pozycji bilansowej, wówczas związane z nią zyski i straty ujęte wcześniej w kapitale
własnym zostają usunięte z kapitału i równocześnie
korygują wartość początkową aktywa/zobowiązania
ujmowanej w bilansie lub rozpoznawane są w rachunku zysków i strat w okresach wpływu pozycji
zabezpieczanej na rachunek zysków i strat,
• jeżeli z tytułu planowanej transakcji nie są ujmowane
aktywa ani zobowiązania, kwota ujęta w kapitale własnym jest rozpoznawana w rachunku zysków i strat
w okresach wpływu pozycji zabezpieczanej.
Ewidencja zabezpieczenia wartości godziwej zapasów:
1. Wartość godziwa kontraktu terminowego na dzień rozliczenia transakcji:
Wn konto Krótkoterminowe aktywa finansowe (instrumenty pochodne zabezpieczające),
Ma konto Przychody finansowe;
2. Obniżenie wartości aktywów na dzień rozliczenia transakcji zabezpieczającej:
a) w części dotyczącej ryzyka poddanego zabezpieczeniu:
Wn konto Przychody finansowe,
Ma konto: Towary, Materiały, Produkty (pozycje
zabezpieczane),
b) w części spowodowanej ryzykiem niepoddania zabezpieczeniu:
www.e-msr.pl
Wn konto Odchylenia od cen ewidencyjnych (towarów, materiałów, produktów),
Ma konto: Towary, Materiały, Produkty (pozycje
zabezpieczane);
3. Rozliczenie kontraktu terminowego:
Wn konto Rachunek bankowy,
Ma konto Krótkoterminowe aktywa finansowe (instrumenty pochodne zabezpieczające).
Prezentacja w sprawozdaniu finansowym zabezpieczenia
wartości godziwej jest następująca:
• wzrost wartości godziwej (zysk):
– Aktywa – krótkoterminowe aktywa finansowe,
– Rachunek zysków strat – przychody finansowe,
• spadek wartości godziwej (strata):
– Pasywa – krótkoterminowe zobowiązania finansowe,
– Rachunek zysków i strat – koszty finansowe.
Ewidencja zabezpieczenia przepływów pieniężnych posiadanych zapasów:
1. Zmiany wartości godziwej kontraktu terminowego:
Wn konto Krótkoterminowe aktywa finansowe (instrumenty pochodne zabezpieczające),
Ma konto Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny;
2. Rozliczenie kontraktu terminowego:
Wn konto Rachunek bankowy,
Ma konto Krótkoterminowe aktywa finansowe (instrumenty pochodne zabezpieczające);
3. Przeksięgowanie zmiany wartości godziwej na dobro
przychodów finansowych w dacie rozliczenia kontraktu terminowego:
Wn konto Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny,
Ma konto Przychody finansowe.
Prezentacja w sprawozdaniu finansowym zabezpieczenia
przepływów pieniężnych jest następująca:
• wzrost wartości godziwej (zysk):
– Aktywa – krótkoterminowe aktywa finansowe,
– Kapitał z aktualizacji wyceny,
• spadek wartości godziwej (strata):
– Pasywa – krótkoterminowe zobowiązania finansowe,
– Pasywa – kapitał z aktualizacji wyceny.
10. Ewidencja kontraktu forward jako
instrumentu zabezpieczającego
Kontrakt forward jest umową nakładającą na jedną stronę
obowiązek dostarczenia, a na drugą – odbioru aktywów
o określonej ilości, w określonym terminie w przyszłości
i po określonej cenie, ustalonej w momencie zawierania
kontraktu (§ 3 pkt 5 rif). Kontraktami forward obraca się na
rynku pozagiełdowym. Są one niestandaryzowane, a obie
strony transakcji uzgadniają ilość, termin oraz cenę dostawy instrumentu bazowego. Realizacja kontraktu następuje
w momencie dostawy, z reguły razem z fizycznym dostarczeniem przedmiotu kontraktu. Nabywca kontraktu forStrona 9
ZABEZPIECZ SWOJĄ FIRMĘ PRZED STRATĄ FINANSOWĄ
ward zajmuje tzw. pozycję długą, ponieważ godzi się na
zakup aktywów po cenie dokładnie określonej w umowie,
w ściśle ustalonym dniu w przyszłości. Druga strona transakcji zajmuje tzw. pozycję krótką, gdyż zobowiązuje się do
sprzedaży aktywów w przyszłości, w ustalonym dniu, po
cenie ustalonej w umowie, w dniu jej zawarcia.
Zwróć uwagę, że w przeszłości kontrakty forward były
zwykłymi transakcjami sprzedaży z odroczonym terminem płatności, aby dostosować się do określonych warunków lub zdarzeń. W ciągu ostatnich lat instrumenty te stały
się bardzo płynnymi produktami finansowymi, które nie
muszą zaspokajać tylko potrzeb handlowych. Z uwagi na
to, że wiele z tych kontraktów rozlicza się gotówkowo,
możesz nabywać je w celach spekulacyjnych np. zyskania
na różnicy cen kursów, a także mogą służyć zabezpieczeniu realnie zawartych transakcji kupna/sprzedaży.
Kontrakt forward polega na zaangażowaniu się w umowie
ze świadomością, iż nie zostanie ona zrealizowana od
razu. Odroczenie terminu realizacji umowy oznacza, że
jeśli została określona cena rozliczeniowa kontraktu, to
aktywa, które mają być dostarczone w jego ramach, mogą
zmienić swoją wartość w okresie oczekiwania. W sytuacji
spadku cen rynkowych strona zobowiązana do dostarczenia aktywów może kupić daną rzecz na rynku po niższej
cenie i sprzedać ją drożej w ramach kontraktu forward.
Jeżeli w czasie trwania kontraktu ceny wzrosną, odbiorca
towaru będzie mógł go sprzedać drożej, chociaż rzecz kupiono taniej na podstawie kontraktu forward.
Firma zabezpieczyła wartość godziwą posiadanych zapasów towarów w ilości 10.000 ton w drodze sprzedaży terminowego kontraktu forward na poziomie 10.000.000 zł. Cena
nabycia wynosiła 7.000.000 zł. W dniu wygaśnięcia aktualna wartość rynkowa kontraktu forward wynosi 500.000 zł.
Firma zamierza ocenić efektywność transakcji w drodze
porównania zmian wartości godziwej zapasu towarów ze
zmianą wartości godziwej kontraktu terminowego.
Zabezpieczenie wartości godziwej posiadanych zapasów
Ewidencja księgowa zdarzeń będzie następująca:
1. Zaksięgowanie wartości godziwej kontraktu terminowego na dzień rozliczenia transakcji – 500.000 zł:
Wn konto Krótkoterminowe aktywa finansowe (analitycznie: kontrakty terminowe),
Ma konto Przychody finansowe;
2. Obniżenie wartości towarów na dzień rozliczenia transakcji zabezpieczającej – 500.000 zł:
Wn konto Koszty finansowe,
Ma konto Towary;
3. Sprzedaż towarów:
a) faktura dla odbiorców – 9.500.000 zł:
Wn konto Rozrachunki z odbiorcami,
Ma konto Sprzedaż towarów;
Strona 10
b) rozchód sprzedanego towaru – 6.500.000 zł:
Wn konto Wartość sprzedanych towarów w cenie
zakupu/nabycia,
Ma konto Towary;
4. Rozliczenie kontraktu terminowego – 500.000 zł:
Wn konto Rachunek bankowy,
Ma konto Krótkoterminowe aktywa finansowe (analitycznie: kontrakty terminowe).
Z przykładu wynika, że zawarcie transakcji zabezpieczającej forward pozwoliło na zrealizowanie końcowego wyniku ze sprzedaży w kwocie 3.000.000 zł, pomimo że spadły
ceny sprzedaży w dniu rozliczenia transakcji.
Zabezpieczenie przepływów pieniężnych związanych
z posiadanymi zapasami
Ewidencja księgowa zdarzeń będzie następująca:
1. Zaksięgowanie wartości godziwej kontraktu terminowego na dzień rozliczenia transakcji – 500.000 zł:
Wn konto Krótkoterminowe aktywa finansowe (analitycznie: kontrakty terminowe),
Ma konto Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny;
2. Sprzedaż towarów:
a) faktura dla odbiorców – 8.500.000 zł:
Wn konto Rozrachunki z odbiorcami,
Ma konto Sprzedaż towarów;
b) rozchód sprzedanego towaru – 6.500.000 zł:
Wn konto Wartość sprzedanych towarów w cenie
zakupu/nabycia,
Ma konto Towary;
3. Rozliczenie kontraktu terminowego – 500.000 zł:
Wn konto Rachunek bankowy,
Ma konto Krótkoterminowe aktywa finansowe (analitycznie: kontrakty terminowe);
4. Przeksięgowanie zmiany wartości godziwej kontraktu
terminowego ujętej na dobro kapitału z aktualizacji wyceny na przychody finansowe – 500.000 zł:
Wn konto Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny,
Ma konto Przychody finansowe.
W dniu 7 marca 2006 r. jednostka otrzymała 40.000 euro
od kontrahenta francuskiego tytułem spłaty należności.
Środki wpłynęły na rachunek walutowy jednostki. Kurs
kupna banku, z usług którego korzysta jednostka, wynosił
3,7884 zł/euro. W tym dniu jednostka zawarła kontrakt
forward, w którym zobowiązała się do sprzedaży posiadanej waluty 13 marca 2006 r. według ustalonego kursu wynoszącego 3,8410 zł/euro. Kontrakt został pieniężnie wykonany na podstawie kursu średniego NBP. Bank
zablokował środki pieniężne na rachunku jednostki.
W dniu 9 marca 2006 r. jednostka sprzedała posiadaną walutę obcą według ustalonego kursu kupna banku, z którego
usług korzysta. Kurs ten wynosił 3,8926 zł/euro. Należność
www.e-msr.pl
ZABEZPIECZ SWOJĄ FIRMĘ PRZED STRATĄ FINANSOWĄ
oraz kontrakt forward jednostka ewidencjonuje oddzielnie (w przykładzie pominięto ewidencję spłaty należności
i wynikające z tego tytułu różnice celem uproszczenia).
W księgach rachunkowych jednostka powinna zaksięgować następującą operację:
1. Zawarcie kontraktu forward na kwotę równą iloczynowi
wielkości kontraktu oraz ceny terminowej – 153.640 zł
(40.000 euro × 3,8410 zł/euro):
Wn konto Krótkoterminowe aktywa finansowe (analitycznie: Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu),
Ma konto Pozostałe rozrachunki (analitycznie: Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu).
Powyższy zapis wystąpi w sytuacji, kiedy jednostka prowadzi ewidencję kontraktu forward na podstawie art. 46
ust. 2a uor, czyli wówczas, gdy jednostka wykazuje w bilansie aktywa finansowe w kwocie netto po kompensacie.
Zawarty kontrakt ujmuje się wtedy jako składnik kategorii „Aktywów finansowych przeznaczonych do obrotu”
w ramach „Krótkoterminowych aktywów finansowych”
oraz jednocześnie jako składnik „Zobowiązań finansowych przeznaczonych do obrotu” w ramach „Pozostałych
rozrachunków” (§ 6 ust. 2 rif). Wówczas kontrakt forward ujmujesz w kwocie równej iloczynowi wielkości
kontraktu (ilość instrumentu podstawowego) oraz ceny
wykonania.
Dodatkowe założenia do przykładu:
Sprzedaż posiadanej waluty 9 marca 2006 r. nie wpływa na
sposób wykonania kontraktu forward, dlatego pominięto
ewidencję.
Kontrakt został rozliczony 13 marca 2006 r. na podstawie
kursu, który wynosił 3,9480 zł/euro. Kontrakt został rozliczony w kwocie różnicy pomiędzy ceną terminową a ceną
instrumentu podstawowego w dniu wykonania.
W księgach rachunkowych jednostka powinna zaksięgować:
1. Pobranie przez bank z rachunku kwoty wynikającej z rozliczenia kontraktu forward – 4.280 zł [(3,8410 zł/euro
– 3,9480 zł/euro) × 40.000 euro]:
Wn konto Koszty finansowe,
Ma konto Rachunek bieżący;
2. Zamknięcie kontraktu – 153.640 zł:
Wn konto Pozostałe rozrachunki (analitycznie: Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu),
Ma konto Krótkoterminowe aktywa finansowe (analitycznie: Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu).
Operacja nr 2 wystąpi, jeżeli jednostka prowadzi ewidencję kontraktu forward na podstawie art. 46 ust. 2a uor,
zgodnie z którym aktywa finansowe i zobowiązania finansowe wykazuje się w bilansie w kwocie netto po kompensacie, jeżeli jednostka ma bezwarunkowe prawo do kompensaty aktywów i zobowiązań danego rodzaju i zamierza
www.e-msr.pl
je rozliczyć w kwocie netto albo jednocześnie wydać
składnik aktywów finansowych i rozliczyć zobowiązanie
finansowe.
11. Ewidencja kontraktu swap jako
instrumentu zabezpieczającego
Kontrakt swap jest to umowa zamiany przyszłych płatności na warunkach z góry określonych przez strony (§ 3
pkt 8 rif). Swap stanowi rodzaj umowy zawieranej na rynku pozagiełdowym. Jest on instrumentem niestandaryzowanym, co oznacza, że strony kontraktu swap mogą wynegocjować między sobą indywidualne warunki umowy.
Jedna ze stron zobowiązuje się do dokonania płatności na
rzecz kontrahenta, a druga zobowiązuje się do przekazania
płatności na rzecz pierwszej strony. Płatności te są ustalane
dla każdej ze stron kontraktu i przekazywane zgodnie z
terminami ustalonymi w umowie. Mogą być jednorazowe
lub ratalne, a okres trwania umowy ustalają kontrahenci, z
reguły na długie terminy.
Cechą charakterystyczną kontraktów swap jest zamiana
jednego ryzyka na drugie, które w ocenie zawierającego
umowę swap jest mniejsze. Przy umowach swap przedmiotem rozliczenia są wyłącznie skutki finansowe, nie
następuje fizyczna dostawa towaru. Strony mogą wybrać
najdogodniejszy termin wygaśnięcia i nie muszą dostosowywać swoich potrzeb do ustalonych pozycji oferowanych
przez giełdę. Jest to bardzo istotna cecha rynku kontraktów
swap, ponieważ ta elastyczność pozwala uczestnikom na
przyjęcie znacznie dalszego horyzontu czasowego, niż jest
to możliwe w przypadku instrumentów giełdowych. Kolejną zaletą tego rynku jest to, iż o transakcji wiedzą jedynie partnerzy kontraktu.
Rynek kontraktów swap posiada pewne ograniczenia. Aby
zawrzeć transakcję, potencjalny partner musi znaleźć kogoś,
kto zechce pełnić rolę strony przeciwnej. Ponieważ kontrakt
swap jest porozumieniem między dwiema stronami, zmiana
jego warunków lub wcześniejsze wygaśnięcie wymaga zgody obu partnerów. W przypadku kontraktów swap nie istnieje instytucja gwarantująca obu stronom wypełnienie warunków kontraktu. Dlatego też na tym rynku uczestniczą
wyłącznie firmy i instytucje, które często angażują się
w transakcje lub mają dostęp do najpoważniejszych pośredników, mogących poświadczyć ich wypłacalność.
11.1. Rodzaje kontraktów swap
Do podstawowych rodzajów kontraktów swap zaliczysz:
swap odsetkowy i swap walutowy.
Swap odsetkowy (na stopę procentową) to umowa zawierana zwykle od 2 do 10 lat, która polega na zamianie okresowo płaconych odsetek przez dwie strony umowy, w tej
samej walucie i od tej samej kwoty. Swap odsetkowy daje
Ci możliwość zamiany ryzyka finansowego wynikającego
Strona 11
ZABEZPIECZ SWOJĄ FIRMĘ PRZED STRATĄ FINANSOWĄ
Motywem zawierania swapów walutowych jest zamiana
ryzyka związanego ze zmianą kursu jednej waluty na ryzyko walutowe związane ze zmianą kursu innej waluty. Poza
tym możesz spotkać się z umową określaną jako swap towarowy. Strony zobowiązują się do wymiany w określonym czasie okresowych płatności, naliczanych na podstawie cen od ilości danego towaru lub grupy towarów.
W przypadku swapów towarowych nie dochodzi jednak do
fizycznej wymiany towarów będących przedmiotem transakcji.
Zarówno przepisy rif, jak i MSR nie precyzują, czy zabezpieczenie przed zmianami kursów walut należy traktować
jako zabezpieczenie wartości godziwej, czy jako zabezpieczenie przepływów środków pieniężnych. Zastosowanie transakcji swap w celu zamiany instrumentu dłużnego
o zmiennym procentowaniu na instrument dłużny o stałym
oprocentowaniu stanowi przykład zabezpieczeń przepływów środków pieniężnych.
Zamiana stałego strumienia zobowiązań denominowanych
w walucie zagranicznej na zmienny strumień zobowiązań
wyrażonych w walucie krajowej jest przykładem zabezpieczenia wartości godziwej.
Jednostka nabyła długoterminowe papiery dłużne za 5.000 zł,
a jego wartość na dzień bilansowy wzrosła o 500 zł.
Ewidencja księgowa będzie następująca:
1. Zakup długoterminowego papierów dłużnych – 5.000 zł:
Wn konto Inne długoterminowe aktywa finansowe,
Ma konto Rachunek bieżący;
2. Wzrost wartości długoterminowych papierów dłużnych
– 500 zł:
Wn konto Inne długoterminowe aktywa finansowe,
Ma konto Kapitał z aktualizacji wyceny.
Zwróć uwagę, że ostatni zapis wyceny bilansowej może
przebiegać inaczej, jeżeli jako inwestor nabywając instrument pochodny, zabezpieczysz długoterminowe papiery
dłużne o stałym oprocentowaniu przed zagrożeniem zmianami wartości godziwej wynikającym ze zmian stóp procentowych. Wówczas księgujesz:
Strona 12
2. Wzrost wartości długoterminowych papierów dłużnych
– 5.000 zł:
Wn konto Inne długoterminowe aktywa finansowe,
Ma konto Przychody finansowe.
Jeśli wartość instrumentu pochodnego w dniu zakupu jest
równa 0, ewidencja zakupu w księgach nie będzie wymagała żadnych zapisów. Dopiero spadek tej wartości, zakładany taki sam jak wzrost wartości pozycji zabezpieczanej,
spowoduje konieczność dokonania takich zapisów.
3. Spadek wartości zabezpieczającego instrumentu pochodnego – 500 zł:
Wn konto Koszty finansowe,
Ma konto Inne krótkoterminowe aktywa finansowe.
12. Skutki podatkowe transakcji
zabezpieczonych instrumentami
finansowymi
Sposób rozliczania instrumentów finansowych ma istotny
wpływ na określenie wielkości przychodu oraz kosztu jego
uzyskania. W myśl ustawy o podatku dochodowym od
osób prawnych pochodne instrumenty finansowe, w tym
kontrakty terminowe, stanowią prawa majątkowe. Ich cena
zależy bezpośrednio lub pośrednio od ceny towarów, walut obcych, waluty polskiej, złota dewizowego, platyny
dewizowej lub papierów wartościowych albo od wysokości stóp procentowych lub indeksów.
W przypadku transakcji związanych z pochodnymi instrumentami finansowymi przychód podatkowy może powstać
przy:
• zbyciu pochodnego instrumentu finansowego,
• realizacji praw wynikającego z instrumentu,
• rezygnacji z prawa wynikającego z instrumentu.
Przychód ten jest opodatkowany na zasadach ogólnych. Za
datę powstania przychodu uważa się dzień zbycia prawa
majątkowego, nie później niż dzień wystawienia faktury.
Sposób określenia kosztów związanych z transakcjami
z udziałem pochodnych instrumentów finansowych określa art. 16 ust. 1 pkt 8b updop.
Beata Piotrowska
główny specjalista w Biurze Audytu Wewnętrznego
Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego
– § 9, 73, 78, 85, 86, 88, 89, 95, 97, 100, 102 MSR 39,
– § 3 pkt 4, 8, 18, § 6 ust. 2, § 28 ust. 4 rozporządzenia Ministra Finansów
z 12 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania,
metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów
finansowych (Dz.U. nr 149, poz. 1674 ze zm.),
– art. 3 ust.1 pkt 23, art. 35a ust. 3 ustawy z 29 września 1994 r.
o rachunkowości (tekst jednolity: Dz.U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 ze zm.),
– art. 16 ust. 1 pkt 8b ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym
od osób prawnych (tekst jednolity: Dz.U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 ze zm.).
www.e-msr.pl
BBP 0529
ze zmiany stóp oprocentowania. Transakcje zamieniające
stopę oprocentowania ze zmiennej na stałą (lub odwrotnie)
są zawierane najczęściej na skutek przewagi posiadanej
przez spółki na określonych rynkach, tj. na rynkach stałych lub zmiennych stóp oprocentowania. Swap walutowy
to umowa, z której dwie strony transakcji zobowiązują się
do wymiany pożyczek w różnych walutach bezpośrednio
po zawarciu umowy, opłacania okresowych odsetek od
kwot nominalnych pożyczek i ich zwrotu po ustalonym
czasie, z reguły do 5 lat.
Kierownik Centrum Wydawniczego: Ewa Marmurska-Karpińska
Wydawca: Norbert Pawlikowski
Redaktor prowadząca: Marta Grabowska
Korekta: Zespół
BBP: 0529
Copyright © by Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o.
Warszawa 2009
Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o.
03-918 Warszawa, ul. Łotewska 9a,
tel. 0 22 518 27 27, faks 0 22 518 27 50
NIP: 526-19-92-256
Numer KRS: 0000098264 – Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy,
Sąd Gospodarczy XIII Wydział Gospodarczy Rejestrowy
Wysokość kapitału zakładowego: 200.000 zł
„Zabezpiecz swoją firmę przed stratą finansową” jest chronione prawem autorskim. Przedruk opublikowanych w nim materiałów
– bez zgody wydawcy – jest zabroniony. Zakaz nie dotyczy cytowania publikacji z powołaniem się na źródło. Niniejsza publikacja
została przygotowana z zachowaniem najwyższej staranności i wykorzystaniem wysokich kwalifikacji, wiedzy i doświadczenia
autorów oraz konsultantów. Zaproponowane w niej wskazówki, porady i interpretacje dotyczą sytuacji typowych. Ich zastosowanie
w konkretnym przypadku może wymagać dodatkowych, pogłębionych konsultacji. Publikowane rozwiązania nie mogą być traktowane jako oficjalne stanowisko organów i urzędów państwowych. W związku z powyższym redakcja nie może ponosić odpowiedzialności prawnej za zastosowanie zawartych w niniejszej publikacji wskazówek, przykładów, informacji itp. do konkretnych
przypadków.
Informujemy, że Państwa dane osobowe będą przetwarzane przez Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, ul. Łotewska 9a, w celu realizacji niniejszego zamówienia oraz do celów marketingowych – przesyłania materiałów promocyjnych dotyczących innych produktów i usług. Mają Państwo prawo do wglądu oraz poprawiania swoich danych, a także do
wyrażenia sprzeciwu wobec ich przetwarzania do celów promocyjnych. Podanie danych jest dobrowolne. Zapewniamy, że dane
Państwa nie będą przekazywane bez Państwa wiedzy i zgody innym podmiotom.
Jak sprawnie i bezpiecznie przejść
z ustawy o rachunkowości na MSR/MSSF
i stosować je w Twojej spółce?
MSR/MSSF obowiązują w Polsce w pełnym wymiarze
od około 4 lat. Nadal jednak wywołują wiele wątpliwości
podczas rozliczania finansów w firmie, zwłaszcza że
pozostawiają pewną swobodę ich stosowania.
W publikacji „Nowe Standardy Sprawozdawczości” znajdziesz:
9 gotowe rozwiązania rzeczywistych problemów
związanych z przejściem na MSR/MSSF,
9 jasne wskazówki, jak postępować
w niejednoznacznych sytuacjach,
W jaki sposób należy rozlokować
9 unikalne, najbardziej aktualne
odpisy z tytułu utraty wartości?
informacje o zmianach z zakresu
ustawy o rachunkowości i MSR/MSSF.
ISSN: 1895-2844
Kwiecień 2009 | Nr 40
Jak sprawnie i bezpiecznie przejść z UoR na MSR/MSSF i dalej je stosować?
W poprzednich numerach NSS przedstawiliśmy Ci ogólne zasady
identyfikowania i zasady dokonywania odpisów z tytułu utraty wartości aktywów trwałych. Poznałeś pojęcia wartości użytkowej, wartości odzyskiwanej, ośrodka wypracowującego korzyści ekonomiczne. Teraz poznaj zasady ustalenia wartości aktywów trwałych
po ujęciu odpisu.
Dostaniesz również krótkie i konkretne
odpowiedzi na swoje pytania, m.in.:
9 jak i kiedy przejść z uor na MSR/MSSF,
9 jakie MSR/MSSF i nowe interpretacje
obowiązują Cię w 2009 r.,
9 jak prawidłowo ująć zobowiązania
z tytułu leasingu finansowego oraz koszty
finansowe w sprawozdaniu Twojej firmy,
9 w jaki sposób rzetelnie określić wartość
środka trwałego przy przejściu na MSR/MSSF.
Przeanalizuj problem utraty
wartości
Zgodnie z MSR 36 Utrata wartości
aktywów, w przypadku, gdy składniki
te pracują łącznie, grupowo wypracowują korzyści ekonomiczne. Stąd należy analizować konieczność odpisu
nie pod kątem pojedynczych składni-
ków majątku, ale całego zespołu.
Wszystkie środki trwałe, wartości niematerialne i prawne, a także służący
im majątek wspólny przynoszą Twojej jednostce korzyści ekonomiczne
wykorzystując efekt synergii.
Więcej dowiesz się ze str. 3–4
W numerze:
AKTUALNOŚCI
MSR 24 – propozycja zmian ...............
1
● Zwolnienie z obowiązku
informacyjnego
● Propozycja zmiany definicji
podmiotów powiązanych
● Znaczący personel kierowniczy
● Identyfikacja powiązań spowodowanych przez koneksje rodzinne
i powiązania personalne
TEMAT NUMERU
MSSF 7 – jak sporządzić analizę
wrażliwości (cz. 2) ..............................
5
● 5-letnie obligacje
● Należności
● Akcje spółek z indeksu WIG 20
● Środki pieniężne
MSR 24 – propozycja zmian
Od dłuższego czasu trwaja pracę nad zmianami w MSR 24 Ujawnianie informacji na temat podmiotów powiazanych. Pierwsze prace
rozpatrywane były w maju 2006 r., a w lutym 2007 r. wydano Projekt
zmian w MSR 24 Jednostki kontrolowane przez państwo oraz denicja podmiotów powiązanych. Przyjęcie zmian w formie nowego
standardu planowane jest na drugą połowę 2009 r.
Propozycja zmian w standarcie wynika głównie z zamiaru ujednolicenia
MSSG i US GAAP, ale zmiany te nie
są objęte zakresem uzgodnionego planu konwergencji tych dwu systemów
rachunkowości. Zmiany będą obejmować również te jednostki, nad którymi kontrola państwa jest znacząca.
Za przykład można w tym miejscu podać gospodarkę Chin.
Rada uznała, iż w przypadku jednostek
działających w takich krajach bardzo
trudne a czasami zbędne jest zidentyfikowanie transakcji pomiędzy podmiotami kontrolowanymi przez państwo,
jak również określenie wpływu tych
Wydawnictwo Wiedza i Praktyka
transakcji na funkcjonowanie jednostki. Problemem może być na przykład
określenie kwot transakcji dostawcy
usług pocztowych świadczonych na
rzecz innych, również kontrolowanych
przez państwo podmiotów.
Zwolnienie z obowiązku
informacyjnego
Jedną z proponowanych zmian w
MSR 24 jest zwolnienie podmiotów
znajdujących się pod wpływem państwa z obowiązku informacyjnego, wynikającego z zakresu obowiązkowych
ujawnień określonych w standardzie.
Więcej dowiesz się ze str. 2
● Kredyt walutowy w CHF
● Zobowiązania
MSR/MSSF KROK PO KROKU
W jaki sposób należy rozlokować
odpisy z tytułu utraty wartości? ...........
1
● Przeanalizuj problem utraty
wartości
● Pamiętaj o zasadach!
● Procedura dokonania odpisu
REDAKCJA ODPOWIADA
Likwidacja środka trwałego w celu
zastosowania lepszych rozwiązań
technologicznych .................................
9
PORÓWNANIE PRZEPISÓW
MSR 12 a ustawa o rachunkowości .... 11
● Ujmowanie podatku zgodnie
z zasadami rachunkowości
● MSR 12 a uor – różnice
● MSR 12 a uor – podobieństwa
● Ewidencja podatku odroczonego
w księgach rachunkowych
polecany przez
Dzięki „Nowym Standardom Sprawozdawczości” zyskasz pewność, że prawidłowo
stosujesz MSR/MSSF. Autorami publikacji są bowiem nieliczni w Polsce fachowcy,
specjalizujący się wyłącznie w dziedzinie MSR/MSSF na gruncie polskim.
„Nowe Standardy Sprawozdawczości”
– pierwszy numer BEZPŁATNY!
12–16 numerów w roku, format A4,
cena jednego numeru to 59 zł
(+ koszty przesyłki)
Zamów już dziś – kliknij tutaj.
Masz pytania? Skontaktuj się z naszym Centrum Obsługi Klienta:
tel.: 0 22 518 29 29, faks: 0 22 617 60 10, e-mail: [email protected]