docMetoda oceny oddzialu operacyjnego przedsiebiorstwa bankowego
download 
Reklamacja Transkrypt
Metoda oceny oddzialu operacyjnego przedsiebiorstwa bankowego
1 Metoda oceny oddzialu operacyjnego przedsiebiorstwa bankowego jako alternatywa „bankowych kontroli pelnych“ 1. Wstep Analize i ocene sprawnosci organizacyjnej oddzialu operacyjnego banku mozna sprowadzic do nastepujacych pytan. Jaki jest cel badania? Co badamy? Jakie czynniki maja na to wplyw? Jak zidentyfikowac i zmierzyc wplyw tych czynników? W wyborze metody oceny oddzialu operacyjnego przedsiebiorstwa bankowego najbardziej istotne znaczenie ma okreslenie modelu banku, tj. prezentacje jego najbardziej istotnych elementów z punktu widzenia celów analizy i oceny. Konstruowany model powinien wiernie odzwierciedlac rzeczywistosc gospodarcza, byc na tyle prosty by ulatwic procesy pomiaru, analizy i oceny, zapewnic mierzalnosc zjawisk zachodzacych w przedsiebiorstwie bankowym, zapewnic jednoznacznosc zapisów oraz interpretacji uzyskanych wyników analizy. W teorii ekonometrii spotykamy wiele przykladów kompleksowych ekonometrycznych modeli przedsiebiorstw bankowych najczesciej budowanych jednak na potrzeby oceny zewnetrznej. W warunkach zlozonego systemu zarzadzania i odpowiedzialnosci przed wlascicielami, szczególnego znaczenia nabiera ocena dzialalnosci oddzialu operacyjnego przedsiebiorstwa bankowego jako informacja o stanie jednostek wykonawczych, zaleznosc przedstawia rys. 1. Cel oceny Realizowana strategia Okreslenie modelu do oceny ustalenie obszarów oceny Ocena porównawcza obszarów Analiza wyników oceny - ocena syntetyczna Opracowanie zalecen Rys. 1. Ocena jako informacja Zródlo: opracowanie wlasne. Wyniki oddzialu operacyjnego moga byc wyrazone w wielkosciach bezwzglednych, np.: osiagniety zysk, poniesiona strata, suma bilansowa oraz w wielkosciach wzglednych relatywnych, czesto opisowych. Wyniki finansowe w wielkosciach absolutnych moga byc porównywalne w czasie, ich znaczenie jednak 2 ustepuje na styku wskazników relatywnych. Dzialania kazdego oddzialu operacyjnego przedsiebiorstwa bankowego powinny byc oceniane z róznej perspektywy. Celem artykulu bedzie wskazanie istotnych elementów majacych wplyw na budowe metody oceny oddzialu operacyjnego przedsiebiorstwa bankowego, z jednoczesnym przedstawieniem zalozen do budowy takiej metody i schematów postepowania przy pozyskiwaniu informacji o wynikach dzialania oddzialu operacyjnego. 2. Obszary analizy i oceny oddzialu operacyjnego przedsiebiorstwa bankowego. Warunkiem niezbednym przy dokonywaniu oceny i analizy oddzialu operacyjnego przedsiebiorstwa bankowego jest sprecyzowanie celu oceny, odbiorcy oraz ustalenie kryteriów oceny, konieczne jest równiez, aby zastosowana metodologia przeprowadzanej oceny odpowiadala kryteriom oceny. W bankowosci dominujacym podejsciem do oceny jest podejscie rachunkowo – finansowe wyrózniajace sie ocena wyników ekonomicznych badanej jednostki1 . Bardzo czesto ocena taka jest niewystarczajaca i wymaga przeniesienia systemów oceny na inne obszary dzialania oddzialu operacyjnego przedsiebiorstwa bankowego. Uwzgledniajac cel oceny i dysponenta, nalezy uscislic odbiorce oceny i jego zapotrzebowanie na informacje. Wszystkie te elementy, a przede wszystkim cel i odbiorca maja niezwykle istotny wplyw na rodzaj zastosowanego podejscia, zwlaszcza w odniesieniu do plaszczyzny oceny, okresu, zródel pozyskiwania informacji, doboru metodologii oceny, jak równiez jej kryteriów. Ocena oddzialu operacyjnego przedsiebiorstwa bankowego dotyczy glównie stanów i procesów zachodzacych w jednostce objetej badaniem. Najogólniej mówiac ocena jest to instrument badawczy majacy na celu poznanie rzeczywistosci gospodarczej (przebieg oraz rezultaty procesów zachodzacych w oddziale operacyjnym), sluzacy do sformulowania sadów wartosciujacych dzialalnosc ekonomiczna oddzialu operacyjnego oraz przedstawienie ich w postaci zwiezlej informacji np. raport z laczna ocena syntetyczna i okresleniem miejsca rankingowego. Przeprowadzane oceny mozna podzielic wedlug ich adresata, czasu, zastosowanych metod, szczególowosci opracowania. W tym szczególnym przypadku adresatem oceny bedzie odbiorca wewnetrzny – kierownictwo przedsiebiorstwa bankowego. Biorac pod uwage czas, którego zadana ocena powinna dotyczyc, moze to byc ocena retrospektywna, biezaca i perspektywiczna. Ze wzgledu na przyjeta metode badan wyrózniamy oceny funkcjonalne, kompleksowe, wycinkowe. Natomiast z uwagi na stopien szczególowosci rozrózniamy oceny ogólne i szczególowe. 1 Zob. np. M. Iwanicz - Drozdowska, Metody oceny dzialalnosci banku, Poltext, Warszawa, W. Bien H. Sokól, Ocena sytuacji finansowej banku komercyjnego, Difin, Warszawa. 3 Istotnym jest równiez ujecie w przedmiotowej ocenie aspektów analizy porównawczej ze szczególnym, uwzglednieniem porównan wewnetrznych zas porównania miedzybankowe w aspekcie oceny dla odbiorcy wewnetrznego nie beda mialy istotnego znaczenia. Nalezy zwrócic uwage, ze dla potrzeb oceny oddzialu operacyjnego przedsiebiorstwa bankowego najbardziej przydatne bedzie podejscie zintegrowane zawierajace w sobie elementy analizy finansowej, porównawczej i strategicznej, z uwzglednieniem elementów wiazacych sie z kryteriami oceny przez nadzór bankowy (uwzglednienie wskazników objetych kontrola np. Glówny Inspektor Nadzoru Bankowego). 3. Metoda Oceny Przedsiebiorstwa Bankowego (MOPB) – jako alternatywa kontroli pelnej? Proponowana metoda przeznaczona bedzie do oceny oddzialu operacyjnego przedsiebiorstwa bankowego z poziomu jednostki nadrzednej, realizowana przez komórke kontroli wewnetrznej znajaca problemy wystepujace w oddzialach operacyjnych. Z uwagi na okreslenie tzw. obszarów moze byc w dowolny sposób dostosowywana do zarzadzania. Poziom szczególowosci oceny moze byc okreslany w zaleznosci od potrzeb informacyjnych kierownictwa banku i ustalany poprzez odpowiednio konstruowany model analizy i oceny. W MOPB przyjmuje sie nastepujace zalozenia metodologiczne: - przeznaczenie dla kierownictwa banku; - analiza i ocena ma charakter porównawczy w stosunku do innych oddzialów operacyjnych tego samego przedsiebiorstwa bankowego; - analiza wykonywana jest na podstawie danych wewnetrznych; - ocena oddzialu operacyjnego traktowana jest hierarchicznie i wymaga odniesienia do modelu globalnego stworzonego na podstawie oceny innych jednostek tego samego rodzaju; - oceny czastkowe poszczególnych obszarów uzyskuje sie metoda analizy i odnosi sie je do modelu globalnego uzyskujac znormalizowana ocene punktowa; - ocena musi byc bezposrednia kontynuacja oceny poprzedniej, ocena miernika – ocena podobszaru, ocena obszaru, ocena globalna powinny odpowiadac okreslonej skali ocen a konwersja miernika na ocene powinna odbywac sie na podstawie ustalonych kryteriów; - w ramach modelu powinno uzywac sie jednej skali ocen np. od 1 do 5, przy czym 5 jest ocena najlepsza; - nie wyklucza sie mozliwosci stosowania wag poszczególnych ocen czastkowych. Odrebnym problemem jest wybór mierników oceny oddzialu operacyjnego, oraz synteza poszczególnych ocen czastkowych dla oceny globalnej, które to problemy powinny byc powierzone 4 ekspertom zewnetrznym po ustaleniu modelu do analizy. 2 Przystepujac do budowy MOPB nalezy zalozyc, ze procedura oceny bedzie wieloetapowa co ilustruje rys. 2. ETAP I Budowa modelu oddzialu operazcyjnego banku (wybór obszarów z modelu wzorcowego) ETAP II Zebranie materialu do badan i badania ETAP III Analiza wyników w odniesieniu do "oddzialu idealnego" ETAP IV Oceny czastkowe ETAP V Ocena globalna Rys. 2. Etapy MOPB Zródlo: opracowanie wlasne. 4. Model MOPB Poniewaz ocene oddzialu operacyjnego przedsiebiorstwa bankowego mozna wykonywac w róznych celach i dla róznych odbiorców bardzo wazne jest precyzyjne sformulowanie celów wykonywanej analizy. Poniewaz zalozono, ze analiza dokonywana bedzie na potrzeby wewnetrzne dla kierownictwa banku, konieczny staje sie wybór odpowiednich obszarów, podobszarów i mierników okreslajacych zakres oceny oddzialu operacyjnego. Poddajac odpowiedniej analizie zbudowany model mozna zastanowic sie nad szansa zbudowania modulowego (wzorcowego) modelu oddzialu operacyjnego, w którym mozliwe byloby aspektowe – tematyczne dobieranie zagadnien do analizy w rzeczywistym oddziale operacyjnym bez wplywu na porównywalnosc lacznej oceny syntetycznej (warunkiem przydatnosci oceny byloby zachowanie odpowiedniej ilosci mierników z poszczególnych obszarów oceny). Celowym, wydaje sie budowa jak najbardziej szczególowego modelu wzorcowego z jak najwieksza liczba obszarów, podobszarów i mierników. Tak przygotowany model opisany i sparametryzowany 2 miernikami o odpowiednim stopniu uszczególowienia powinien zostac Zob. np. G. Rogowski, Metody analizy i oceny dzialalnosci banku na potrzeby zarzadzania strategicznego, Wydawnictwo WSB, Poznan. 5 przeanalizowany przez zespól niezaleznych specjalistów w zakresie oceny przedsiebiorstwa bankowego. Przed wdrozeniem do stosowania powinna zostac przeprowadzona symulacja przydatnosci modelu do oceny w oddziale operacyjnym banku. W proponowanej metodzie nie sposób pominac elementów metod klasycznych, jak np. analizy wskaznikowej, analizy SWOT, czy rankingowania (porzadkowania wg wyników oceny czastkowej), które beda nieodlaczna czescia proponowanej metody i moga byc stosowane na zyczenie odbiorcy. Mozna wyróznic nastepujace skladowe budowanego modelu w zakresie analizy i oceny oddzialu operacyjnego banku. - cel glówny – ocena syntetyczna jako miernik dzialania banku; - obszary i podobszary dzialania – oceny specyficzne w poszczególnych obszarach; - mierniki oceny – wykorzystywane w ramach podobszarów oceny; - informacje dodatkowe majace wplyw na ocene poszczególnych podobszarów. W zakresie kontroli pelnej zwykle znajduja sie nastepujace obszary dzialalnosci banku: - aktywa; - pasywa; - plynnosc; - wynik finansowy; - zarzadzanie; - sprawozdawczosc; - systemy informatyczne; - rozliczenia miedzybankowe; - gospodarka wlasna. Opracowujac model nalezy wziac pod uwage specyfike przedsiebiorstwa bankowego, w pierwszej fazie doboru obszarów oceny nalezy ustalic cel glówny, który w pewien sposób ukierunkowuje nas na najwazniejsze obszary oceny. Majac tak ustalony cel glówny mozna skoncentrowac sie na obszarach i podobszarach, które z punktu widzenia jego realizacji sa najwazniejsze, oczywistym jest, ze pominiecie klasycznych charakterystyk oceny jest bledem (rentownosc, bezpieczenstwo). Wybór obszarów zalezy od celu oceny, zakresu (szczególowa, ogólna), stawianych pytan. Do wyboru mierników nalezy stosowac ogólnie przyjete zasady, musza byc one jednak generowane przez cel oceny, byc uniwersalne, dazyc do wzajemnego uzupelniania. Takie opracowanie modelu przyczyni sie niewatpliwie do ulatwienia oceny oddzialu operacyjnego banku. Przykladowy model ilustruje rys. 3. 6 Ocena globalna - syntetyczna 1+2+3+n Cel oceny Obszar 1 Ocena czastkowa 1 Obszar 2 Ocena czastkowa 2 Obszar 3 Ocena czastkowa 3 Obszar n Ocena czastkowa n Podobszar 1.1 Podobszar 2.1 Podobszar 3.1 Podobszar n.n Miernik 1.1.1 Miernik 2.1.1 Miernik 3.1.n Miernik n.n.1 Miernik 1.1.2 Miernik 2.1.2 Podobszar 3.2 Miernik n.n.n Miernik 1.1.3 Miernik 2.1.3 Informacje dodatkowe Miernik 3.2.1 Miernik 1.1.n Miernik 2.1.n Miernik 3.2.n Podobszar 1.2 Podobszar 2.2 Podobszar 3.n Miernik 1.2.1 Miernik 2.2.1 Miernik 1.2.n Miernik 2.2.n Podobszar 1.n Podobszar 2.n Informacje dodatkowe Informacje dodatkowe Informacje dodatkowe Rys. 3. Przykladowy model oddzialu operacyjnego przedsiebiorstwa bankowego Zródlo: opracowanie wlasne. 7 5. Budowa oddzialu idealnego Biorac pod uwage zbiór oddzialów operacyjnych poddawanych corocznie „kontroli pelnej”. Kazdy oddzial operacyjny opisany jest zbiorem obszarów i mierników wystepujacych w tych obszarach, które „mierza” dzialalnosc banku. 3 W zaleznosci od zakresu prowadzonej oceny (kontroli) mozemy wziac pod uwage dowolnie wybrana liczbe obszarów i mierników, oraz przestrzen czasowa od momentu decyzji o tworzeniu bazy do pozyskania „oddzialu idealnego”. Daje to tablice mierników o znacznych wymiarach. Proponowana metoda zaklada okreslenie charakteru poszczególnych mierników. Nalezy ustalic, w jaki sposób interpretowane beda wartosci poszczególnych mierników. Kolejny etap prezentowanej metody to zebranie danych z poszczególnych „kontroli pelnych”, które sa przedmiotem analizy, na ustalony moment czasowy. Trzeba podkreslic, ze niezmiernie wazna jest tutaj jednolitosc danych sprawozdawczych i metodologii obliczania wartosci mierników, pozwalajaca na porównywalnosc informacji z poszczególnych oddzialów operacyjnych przedsiebiorstwa bankowego, bez wplywu na konstrukcje „oddzialu idealnego” pozostaje natomiast stopien szczególowosci oceny – moze to byc zarówno ocena pelna jak równiez wylacznie pewnego obszaru. Zakladajac, ze informacje zostana zgromadzone w banku danych w postaci macierzy: y11 ... y K 1 Y: ... y kj ... y1m ... y Km K *m (1) j=1...m k=1...K (np. j=1...2l) Y – macierz mierników dla oddzialów operacyjnych ykj – wartosc j - tego miernika w k - tym oddziel operacyjnym Kolejny etap to agregacji oddzialu idealnego – miary syntetycznej w postaci: Y0 : [ y01 y02 ... y0m ] (2) gdzie: Y0 – wektor (oddzial) idealny y0m – wartosc najlepsza miernika 3 Kasiewicz St. Klasyfikacja wskazników oceny zarzadzania wspólczesnym przedsiebiorstwem, Organizacja i kierowanie, Warszawa. 8 Konstrukcje miary syntetycznej, ilustrujacej dzialalnosc oddzialu operacyjnego ze wzgledu na przyjety do analizy zbiór mierników – identyfikatorów przedstawia sie wg zasady: m sk = ∑y j =1 ' kj (3) m gdzie: Sk – miara syntetyczna m – ilosc Jak widac, wartosci miary syntetycznej Sk naleza do przedzialu liczbowego (0,1). Interpretacja wartosci miary jest intuicyjna i prosta. Wartosci miary blizsze jednosci oznaczaja lepsza dzialalnosc banku w relacji do przyjetego oddzialu idealnego. Wartosci miary blizsze zeru oznaczaja sytuacje przeciwna. Przyporzadkowanie kazdemu oddzialowi operacyjnemu wartosci miary syntetycznej Sk pozwala na uporzadkowanie oddzialów operacyjnych, a wiec na swoisty ranking, uwzgledniajacy wszystkie obszary oceny lacznie. W uzasadnionych przypadkach moze zachodzic koniecznosc preferencji obszarów lub mierników, które maja szczególne, priorytetowe znaczenie w ocenie dzialania oddzialu operacyjnego. Wówczas przez wprowadzenie tzw. wag preferencyjnych wzór na miare syntetyczna bedzie mial postac: m sk = ∑ ∑w j =1 j j * y kj' m , ∑w j =1 (4) j gdzie: wj – wagi preferencyjne 6. Normalizacja mierników Konstrukcja miary syntetycznej wymaga normalizacji wartosci mierników, czyli elementów banku danych. Normalizacja pozwoli m.in. na eliminacje wplywu na wyniki obliczen jednostek miary, w których wyrazone sa poszczególne identyfikatory. W tym celu nalezy skonstruowac „oddzial idealny”, który bedzie stanowil wzorzec funkcjonowania oddzialu przedsiebiorstwa bankowego, a przede wszystkim podstawe analizy porównawczej. Oznaczymy zbiór uzyskanych mierników jako „oddzial idealny”: Y0 : [ y01 y02 ... y0m ] (5) 9 Jego poszczególne elementy tworzyc beda wartosci wzorcowe przyjetych identyfikatorów dzialalnosci oddzialu operacyjnego. Przy konstrukcji „oddzialu idealnego” mozna wykorzystac rózne podejscia: wskazania ekspertów, porównania miedzynarodowe, analizy wewnetrzne itp. 4 Jako jedna z mozliwych mozna zaproponowac nastepujaca zasade konstrukcji wartosci „modelowych” dla wektora Y0 : max y ' k kj ' y oj = min y kj k ' nom y kj dla j∈ S dla j∈D dla j∈N (6) gdzie: S,D,N – zbiory identyfikatorów o charakterze: stymulant (S), destymulant (D) i nominant (N) nom y’kj – graniczna wartosc j-tego identyfikatora dla k-tego oddzialu Jak latwo zauwazyc, propozycja ta wybiera najkorzystniejsze wartosci (maksymalne lub minimalne oraz graniczne), które wystepuja w zbiorze przyjetych do analizy oddzialów operacyjnych (na podstawie posiadanego banku danych z poprzednich kontroli). Ponadto trzeba dodac, ze w przypadku identyfikatorów – nominant moga pojawiac sie przedzialy wyznaczajace dopuszczalny zbiór wartosci. Normalizacja elementów macierzy Y przebiega wg wzorów: ykj' = y kj max y kj ≤1 dla j∈S (7) ≤1 dla j∈D (8) k ykj' = ykj' = y = ' kj y kj = 0 dla y kj nom ykj nom ykj nom ykj min ykj k ykj <1 dla j ∈ N i ykj ≤ nom y kj (9) =1 dla j ∈ N i y kj > nom ykj (10) j ∈ N i gdy y kj ∉ α gdzie α - przedzial dpuszczaln y (1) (11) Unormowane wartosci identyfikatorów naleza do przedzialu liczbowego (0,1) natomiast wzór (11) stosowany jest tylko wtedy, gdy wyjscie wartosci poza wartosc dopuszczalna okreslonego miernika nominanty oznacza bardzo zla sytuacje danego oddzialu operacyjnego. 4 Zob. np. G. Rogowski, Metody analizy i oceny dzialalnosci banku na potrzeby zarzadzania strategicznego, Wydawnictwo WSB, Poznan 10 7. Budowa modelu oddzialu ope racyjnego dla potrzeb kontroli pelnej. Dokonujac implementacji proponowanej metody MOPB mozna przyjac podzial obszarów badan wg kontroli pelnej lub dokonujac dowolnego wlasnego uzupelnienia tych obszarów dla potrzeb zobrazowania MOPB. Obszary, które zostaly wybrane nie maja na celu przedstawienie konkretnej charakterystyki np. rentownosc, bezpieczenstwo, dynamiki a pokazuja jedynie mozliwosci dowolnego ksztaltowania modelu oddzialu operacyjnego do oceny. Ocena syntetyczna Cel oceny "dowolny" EFEKTYWNOSC WYNIK FINANSOWY rentownosc Systemy informatyczne efektywnosc techniczna Aktywa Jakosc ROE Zarzadzanie ROA Bezpieczenstwo itd. Gospodarka wlasna poziom kosztów Pasywa itd. itd. Informacje dodatkowe Informacje dodatkowe BEZPIECZENSTWO DYNAMIKA Aktywa Aktywa Pasywa Pasywa Plynnosc Fundusze wlasne Zarzadzanie i kontrola Zysk Sprawozdawczosc Efektywnosc Rozliczenia pieniezne Informacje dodatkowe itd. Informacje dodatkowe Rys. 4. Model oddzialu operacyjnego przedsiebiorstwa bankowego Zródlo: opracowanie wlasne. Tak skonstruowany model oddzialu nalezy zweryfikowac pod wzgledem przydatnosci do celów oceny – kontroli wyników i dzialan oddzialu, a okreslenie celu oceny nalezy jasno sprecyzowac w zalozeniach do oceny, które powinny byc czytelne i jasne. Nastepnie nalezy dokonac wyliczenia lub ustalenia mierników na podstawie posiadanych informacji oraz ich normalizacji w celu pozbawienia ich miar oraz ujednolicenia rzedów wielkosci. Formuly ujednolicenia powinny byc ustalone i znormalizowane w calym przedsiebiorstwie bankowym. 11 8. Synteza mierników oceny obszarów dzialania przedsiebiorstwa bankowego Poszczególne mierniki mozemy zaliczyc do jednej z trzech kategorii: - stmulanty; - destymulanty; - nominant y. Odrebne zagadnienie stanowi interpretacja elementów niemierzalnych, bledów, czynników zewnetrznych itd. Niektóre z tych mierników maja charakter liczby procentowej, inne liczby, kolejne opisowy. Glównym zalozeniem MOPB jest podjecie próby sprowadzenia wszystkich tych mierników do charakteru jednostki bezwzglednej, scisle okreslonej w przedziale liczbowym (0,1) lub (1,5), jest to odniesienie do odpowiedniej wielkosci miernika, która uzyskal „idealny oddzial operacyjny” np.: rentownosc uzyskana z bazy informacyjnej „idealna” wynosi: ROA1 = 8,5% rentownosc ocenianego oddzialu operacyjnego wynosi: ROA2 = 1,5% stad: SROA2/ROA1 = 0,1764 najlepsza uzyskana ocena moze byc S=1. Mozna dokonac przeksztalcenia takiej jednostki do skali punktowej „szkolnej” gdzie najprostsza metoda jest uzycie mnoznika skali np. Q=5 stad: S’=Q*S (S’ROA2/ROA1 = 5*0,1764=0,882) w celu uproszczenia obliczen mozna zastosowac sztywna skale punktowa np. Q = 1 lub 2 lub 3 lub 4 lub 5 stad po przeksztalceniu S’ROA2/ROA1 = 1. Tak zagregowane mierniki pozwola na zapewnienie uniwersalnosci metody i porównywalnosc ocen poszczególnych oddzialów operacyjnych w czasie. Problemem pozostaja mierniki, które moga po zagregowaniu nie miescic sie w „skali” np. miernik wyplacalnosci, (nominanta), której nominalna wartosc przyjeta jest przez nadzór bankowy i wynosi np. 8% moze w szczególnym przypadku byc wyzsza niz wartosc nominalna w takim przypadku proponowane jest ustalenie innego indywidualnego sposobu agregacji wielkosci do okreslonej skali. Podobny sposób mozna zastosowac do oceny bledów, które mozna sklasyfikowac pod wzgledem waznosci i wplywu na bezpieczenstwo obrotu gospodarczego a ilosc w poszczególnych obszarach odniesc do np. sredniej lub minimalnej liczby bledów w „oddziale idealnym”. 12 Probleme m w tak konstruowanej metodzie wydaje sie budowa bazy odniesienia dla badanych obszarów a w szczególnosci dla poszczególnych mierników. Prowadzac oceny poszczególnych oddzialów operacyjnych duzego przedsiebiorstwa bankowego metoda MOPB budowa pelnej bazy odniesienia nie powinna trwac dluzej niz jeden rok, w tym okresie powinna obowiazywac procedura tzw. klasycznej oceny jak równiez powinny byc wykonywane oceny metoda MOPB w celu weryfikacji jej przydatnosci. 13 Literatura Bereza S. [1992], Zarzadzanie ryzykiem bankowym, ZBP, Warszawa. Bialek G. [1994], Podstawy zarzadzania pieniadzem w banku komercyjnym, Twigger, Warszawa. Buschagen H. [1997], Przedsiebiorstwo bankowe, Poltext, Warszawa. Fedorowicz Z.[1996], Ryzyko bankowe, Prywatna Wyzsza Szkola Businesu i Administracji, Warszawa. Freser D. A., Freser L. M. [1996], Ocena wyników dzialalnosci banku komercyjnego. Analiza finansowa, ZBP, Warszawa. Grzegorczyk W. [1994], Podstawy marketingu bankowego, Wydawnictwo Uniwersytetu Lódzkiego, Lódz. Iwanicz - Drozdowska M. [1999], Matody oceny dzialalnosci banku, Poltext, Warszawa. Jaworski W.L. [2000], Wspólczesny bank, Poltext, Warszawa. Jaworski W.L. [1999], Banki polskie u progu XXI wieku, Poltext, Warszawa. Kosinski B. [1997], Zarzadzanie przedsiebiorstwem bankowym, Poltext, Warszawa. Zaleska M. [1999], Podstawy rachunkowosci dla analityków bankowych, SGH, Warszawa. Zawadzka Z. [1997], System bankowy, Poltext, Warszawa. Zawadzka Z. [1999], Zarzadzanie ryzykiem w banku komercyjnym, Poltext, Warszawa. Dziewiecki B. [1999], Pomiar i ocena rentownosci, Organizacja i kierowanie, Warszawa. Kasiewicz St. [1999], Klasyfikacja wskazników oceny zarzadzania wspólczesnym przedsiebiorstwem, Organizacja i kierowanie nr 3, Warszawa. Borowiecki R., Kwiecinski M. [2001], Zarzadzanie zasobami informacji w przedsiebiorstwie, Wydawnictwa Naukowe i Techniczne, Warszawa. Bien W., Sokól H. [1998], Ocena sytuacji finansowej banku komercyjnego, Difin, Warszawa. 14 STRESZCZENIE METODA OCENY ODDZIALU OPERACYJNEGO PRZEDSIEBIORSTWA BANKOWEGO JAKO ALTERNATYWA „BANKOWYCH KONTROLI PELNYCH“ Znajomosc metod oceny dzialalnosci banku jest niezbedna w pracy wielu instytucji zainteresowanych bezposrednio badz posrednio funkcjonowaniem sektora bankowego. Dotyczy to zarówno instytucji znajdujacych sie w otoczeniu sektora bankowego, jak i przede wszystkim samych banków. Instrumentarium sluzace ocenie banków jest niezwykle szerokie, od prostych bazujacych na ocenie finansowej po techniki oceny efektywnosci banku w sferach jego dzialalnosci. Przedsiebiorstwo bankowe jako podmiot gospodarujacy a jednoczesnie instytucja zaufania publicznego podlega ciaglej ocenie przez zainteresowane strony. Kazda z nich patrzy pod innym katem. Przedsiebiorstwo bankowe potrzebuje metody pomiaru sprawnosci i efektywnosci dzialania jako czynnika sprzezenia zwrotnego w procesie samoregulacji. Analize i ocene sprawnosci organizacyjnej oddzialu operacyjnego banku mozna sprowadzic do nastepujacych pytan. Jaki jest cel badania? Co badamy? Jakie czynniki maja na to wplyw? Jak zidentyfikowac i zmierzyc wplyw tych czynników? W wyborze metody oceny oddzialu operacyjnego przedsiebiorstwa bankowego najbardziej istotne znaczenie ma okreslenie modelu banku tj. prezentacje jego najbardziej istotnych elementów z punktu widzenia celów analizy i oceny. W teorii ekonometrii spotykamy wiele przykladów kompleksowych ekonometrycznych modeli przedsiebiorstw bankowych najczesciej budowanych na potrzeby oceny na zewnatrz. Zawezajac obszar badania do pojedynczego oddzialu operacyjnego przedsiebiorstwa bankowego budowa adekwatnego modelu na potrzeby pozyskiwania informacji wewnetrznej moze wydawac sie mozliwa.
