docSpiS Treści
download 
Reklamacja Transkrypt
SpiS Treści
Spis Treści Wstęp....................................................................................................................................................7 SPOŁECZEŃSTWO Teorie społeczne................................................................................................................................. 9 Typy społeczeństw............................................................................................................................10 Grupy społeczne...............................................................................................................................11 Rodzina jako podstawowa grupa społeczna................................................................................13 Funkcje rodziny..........................................................................................................................13 Typy organizacji społeczeństw i rodzin.................................................................................16 Zagrożenia współczesnej rodziny............................................................................................16 Kultura................................................................................................................................................17 Interakcje społeczne.........................................................................................................................18 Osobowość..................................................................................................................................18 Normy społeczne.......................................................................................................................18 Socjalizacja..................................................................................................................................19 Rola społeczna............................................................................................................................20 Struktura społeczna..........................................................................................................................21 Ruchliwość społeczna......................................................................................................................23 Świadomość narodowa....................................................................................................................24 Mniejszości narodowe i etniczne..................................................................................................26 Problemy społeczeństwa polskiego...............................................................................................26 Społeczeństwo obywatelskie...........................................................................................................27 Grupy interesów i organizacje społeczne..............................................................................28 Instytucje społeczne.........................................................................................................................29 Harmonia i ład społeczny..............................................................................................................29 Konflikty społeczne.........................................................................................................................30 Polityka Ideologia, doktryna, program........................................................................................................33 Geneza partii politycznych.............................................................................................................34 Klasyfikacje partii politycznych....................................................................................................35 Kształtowanie się partii politycznych...........................................................................................36 Funkcje partii politycznych............................................................................................................36 Modele organizacji partii................................................................................................................37 Podział partii politycznych pod względem głoszonej doktryny politycznej........................37 4 Spis treœci Systemy partyjne..............................................................................................................................39 Zasady tworzenia i działania partii politycznych.......................................................................42 Podstawy prawne........................................................................................................................42 Finansowanie partii politycznych...........................................................................................42 Koalicja........................................................................................................................................43 Wybrane partie polityczne istniejące w Polsce po 1989 r........................................................43 Wybory...............................................................................................................................................49 Wyniki wyborcze w latach 1991–2007...................................................................................49 Frekwencja wyborcza i referendalna w latach 1989–2007..................................................52 Kultura polityczna...........................................................................................................................52 Mass media – czwarta władza........................................................................................................54 Rola mass mediów w kształtowaniu opinii publicznej.......................................................54 Badania opinii społecznej........................................................................................................55 Patologie władzy...............................................................................................................................56 Organizacje i stowarzyszenia działające na rzecz przejrzystości życia publicznego............57 Społeczeństwo i władza w systemie autorytarnym i totalitarnym...........................................58 Autorytaryzm..............................................................................................................................58 Totalitaryzm................................................................................................................................58 PRAWO Funkcje prawa...................................................................................................................................59 Rodzaje prawa...................................................................................................................................60 Struktura sądownictwa w Polsce....................................................................................................61 Postępowanie sądowe.......................................................................................................................63 Akty prawne......................................................................................................................................64 Hierarchia aktów prawnych.....................................................................................................64 Sposoby publikacji aktów prawnych......................................................................................67 Gałęzie i dziedziny prawa...............................................................................................................69 Norma prawna..................................................................................................................................69 Budowa normy prawnej............................................................................................................70 Podział norm prawnych............................................................................................................70 Organy wymiaru sprawiedliwości..................................................................................................71 Krajowa Rada Sądownictwa ....................................................................................................71 Trybunał Konstytucyjny i Trybunał Stanu .........................................................................72 Sąd Lustracyjny..........................................................................................................................75 Prokuratura.................................................................................................................................76 Instytut Pamięci Narodowej....................................................................................................77 Prawa człowieka................................................................................................................................78 Geneza praw człowieka.............................................................................................................79 Najważniejsze współczesne dokumenty prawa międzynarodowego dotyczące praw człowieka.....................................................................................................................................80 Instytucje stojące na straży przestrzegania praw człowieka z ramienia ONZ................82 Stowarzyszenia i organizacje działające w Polsce na rzecz upowszechniania praw człowieka ...................................................................................................................................84 Państwo Geneza państwa................................................................................................................................85 Funkcje państwa...............................................................................................................................86 Koncepcje i teorie pochodzenia instytucji państwa..................................................................86 Formy państwa..................................................................................................................................88 Spis treœci 5 Formy rządów.............................................................................................................................88 Reżim polityczny.......................................................................................................................88 Ustrój terytorialny.....................................................................................................................88 Typy państw.......................................................................................................................................88 Systemy rządzenia............................................................................................................................89 Formy demokracji............................................................................................................................92 Referenda w Polsce po 1989 r.......................................................................................................94 Władza ustawodawcza – legislatywa..............................................................................................95 Skład i organy Sejmu................................................................................................................95 Prawo wyborcze..........................................................................................................................97 Funkcje Sejmu i Senatu............................................................................................................99 Droga legislacyjna....................................................................................................................100 Władza wykonawcza – egzekutywa.............................................................................................103 Rada Ministrów........................................................................................................................103 Tryb powoływania Rządu.......................................................................................................104 Prezydent RP.............................................................................................................................105 Inne ważne instytucje państwowe...............................................................................................108 Najwyższa Izba Kontroli (NIK).............................................................................................108 Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji (krrit)....................................................................109 Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych (GIODO).....................................110 Rzecznik Praw Obywatelskich...............................................................................................110 Narodowy Bank Polski (NBP)...............................................................................................111 Samorząd terytorialny....................................................................................................................112 Gmina........................................................................................................................................114 Powiat.........................................................................................................................................115 Województwo............................................................................................................................116 POLSKA, EUROPA, ŚWIAT Polska w polityce międzynarodowej...........................................................................................119 Polska racja stanu po 1989 r.................................................................................................119 Zadania i kompetencje Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP......................................120 Rada Europy....................................................................................................................................120 Unia Europejska (UE)...................................................................................................................121 Cztery Wolności Unii Europejskiej......................................................................................122 Ojcowie zjednoczonej Europy..............................................................................................122 Kalendarium integracji europejskiej.....................................................................................123 Instytucje Unii Europejskiej..................................................................................................127 Organy doradcze Unii Europejskiej.....................................................................................129 Trzy Filary Unii Europejskiej................................................................................................130 Układ z Schengen....................................................................................................................131 Strefa euro.................................................................................................................................133 Finanse Unii Europejskiej i jej budżet................................................................................134 Przedakcesyjne fundusze unijne............................................................................................135 Fundusze strukturalne.............................................................................................................135 Euroregiony...............................................................................................................................137 Organizacja Narodów Zjednoczonych – ONZ (United Nations – UN).............................137 Cele i zadania ONZ................................................................................................................137 Organy ONZ............................................................................................................................138 Organizacje wyspecjalizowane ONZ....................................................................................140 Misje pokojowe ONZ.............................................................................................................141 6 Spis treœci Działania ONZ dotyczące walki z terroryzmem...............................................................144 Organizacja Traktatu Północnoatlantyckiego – NATO..........................................................145 Cele i zadania NATO.............................................................................................................145 Struktura NATO......................................................................................................................146 Droga Polski do NATO.........................................................................................................147 Polityka „otwartych drzwi”....................................................................................................148 Regionalna współpraca międzynarodowa..................................................................................148 Problemy globalne współczesnego świata..................................................................................152 Wybrani przywódcy światowi.......................................................................................................157 kalendarium................................................................................................................................161 INDEKS POJĘĆ.................................................................................................................................187 SPOŁECZEŃSTWO Sp o ł e c z e ń s t wo jest jednym z podstawowych pojęć używanych w naukach społecznych. Definicji tego pojęcia jest wiele. Podstawowymi wyznacznikami społeczeństwa są: –duża liczebność, –cecha bądź grupa cech łącząca ludzi będących członkami danego społeczeństwa. Społeczeństwem można nazwać najszersze formy życia zbiorowego połączone wspólnymi warunkami życia, posiadające odrębną kulturę oraz wspólne instytucje, strukturę i dzieje na przestrzeni wieków, a także zamieszkujące wspólne terytorium. W ramach społeczeństw występują procesy, które nazywamy zmianami społecznymi. Są to wszystkie przeobrażenia obejmujące instytucje, normy, kulturę lub też całą strukturę społeczną, jakim ulega dane społeczeństwo. Teorie społeczne Bardzo ważną rolę w określeniu zasad funkcjonowania społeczeństwa odgrywają poszcze gólne teorie życia społecznego. Teorie społeczne teoria funkcjo nalna Prekursorzy i przedstawiciele prekursor: Bronisław Malinowski; Vilfredo Pareto, Florian Znaniecki, Talcott Parsons, Robert Merton, Niklas Luhmann Założenia –społeczeństwo jest całością złożoną z poszczególnych części, z których każda spełnia określoną, sobie przypisaną funkcję (stąd funkcjonalizm) –istnieje pewna równowaga społeczna, która jest niezmienna, nawet przy założeniu, że w społeczeństwie pojawiają się napięcia, są one jednak rozwiązywalne –podstawą funkcjonowania jest różnicowanie systemu ról społecznych –społeczeństwa ulegają przekształceniom na poziomie mikrostruktury i makrostruktury, pozostają przy tym niezmienne 10 Spo³eczeñstwo Teorie społeczne teoria konfliktu teoria wymiany Prekursorzy i przedstawiciele Założenia Karol Marks, Ludwik Gumplowicz, Georg Simmel –elementy tworzącego się systemu pozostają w stosunku do siebie w ciągłym konflikcie –poszczególne jednostki w społeczeństwie zajmują różne pozycje i reprezentują różne interesy, czego naturalną konsekwencją są konflikty –konflikty przyczyniają się do rozładowania napięć społecznych i wzmacniają przy tym więzi w poszczególnych grupach społecznych, zwiększając stopień centralizacji władzy Herbert Spencer, George C. Homans, Peter M. Blau –natura ludzka pozostaje wspólna, stała i niezmienna dla wszystkich ludzi bez względu na ich przynależność do określonej grupy społecznej, klasy, kultury, także bez względu na podziały historyczne czy ekonomiczne –społeczeństwo tworzone jest przez ludzi w procesie ciągłego wzajemnego oddziaływania na siebie, zachodzących interakcji i uzupełniania się, interakcje mają charakter „coś za coś” –poszczególne jednostki mają zróżnicowane potrzeby i w związku z tym formułują różne oczekiwania względem innych ludzi, co jest podstawą tworzenia się społeczeństw –społeczeństwa są tworzone w związku z koniecznością zaspokajania potrzeb jednostek –podstawowe zachowania społeczne sprowadzają się do wymiany dóbr materialnych i niematerialnych (takich jak np. prestiż społeczny, aprobata, akceptacja) poziom rozszerzony Typy społeczeństw ü Społeczeństwo tradycyjne – dominuje rolnictwo (małe gospodarstwa rolne i małe gospodarstwa domowe), – wymiana naturalna dóbr – niewielki udział pieniądza jako środka płatniczego, – miejscem zamieszkania jest wieś, miasta są jedynie ośrodkami rzemieślniczymi, w późniejszym okresie również handlowymi, – człowiek jako jednostka ma stałe, zhierarchizowane miejsce w społeczeństwie. ü Społeczeństwo industrialne – dominuje przemysł (ściśle określony podział pracy), – wymiana handlowa dóbr – udział pieniądza jako zasadniczego środka płatniczego na rynku, – miejscem zamieszkania są miasta, których znaczenie i wielkość rosną wraz z rozwojem przemysłu, – rośnie rola człowieka jako jednostki autonomicznej i niezależnej społecznie. Grupy spo³eczne 11 ü Społeczeństwo informacyjne – wysoki stopień korzystania z informacji, – używanie jednolitej lub kompatybilnej technologii informacyjnej zarówno do użytku własnego, jak i społecznego, – zdolność przekazywania, odbierania i wymiany danych cyfrowych. Grupy społeczne Gr u p a sp o ł e c z n a są to co najmniej trzy osoby posiadające wspólny cel, wśród których powstaje więź społeczna i zachodzi interakcja pomiędzy poszczególnymi członkami danej grupy. Grupa społeczna charakteryzuje się poczuciem odrębności wobec jednostek bądź innych grup. Grupy społeczne wyróżniają następujące czynniki: •samookreślenie, •interakcje, •odrębność, •struktura, •więź. Grupy ze względu na typ więzi społecznych, jakie reprezentują, dzielimy na: –pierwotne – tworzące się w sposób naturalny, często bez wiedzy i woli człowieka, poza jego wyborem; –wtórne – tworzące się w sposób sztuczny, przez ludzi chcących osiągnąć w ten sposób konkretny cel, których działanie ma spowodować określony skutek i przynieść członkom danej grupy wymierną bądź niewymierną korzyść. Grupy pierwotne rodzina przyjaciele najbliżsi znajomi Grupy wtórne partia polityczna załoga zakładu pracy urzędy poziom rozszerzony ü Społeczeństwo postindustrialne – dominuje sektor usług (m.in. finanse, szkolnictwo, ochrona zdrowia, organizacja czasu wolnego), – towarem staje się informacja, wysoko zaawansowane technologie, – duża część społeczeństwa mieszka w aglomeracjach miejskich, – rośnie rola wykształcenia i wysokich kwalifikacji zawodowych, w tym wąskich specjalizacji. Wybory 49 Wybory Wyniki wyborcze w latach 1991–2007 Wybory 2007 r. VI kad. VII kad. Liczba posłów Liczba senatorów PO (Platforma Obywatelska) 209 (41,51%) 60 (60%) PiS (Prawo i Sprawiedliwość) 166 (32,11%) 39 (39%) LiD (Lewica i Demokraci SLD+SDPL+PD+UP) 53 (13,15%) – PSL (Polskie Stronnictwo Ludowe) 31 (8,91%) – Mniejszość Niemiecka 1 (0,20%) – V kad. VI kad. Liczba posłów Liczba senatorów PiS (Prawo i Sprawiedliwość) 155 (26,99%) 49 PO (Platforma Obywatelska) 133 (24,12%) 34 Samoobrona 56 (11,41%) 3 SLD (Sojusz Lewicy Demokratycznej) 55 (11,31%) – LPR (Liga Polskich Rodzin) 34 (7,97%) 7 PSL (Polskie Stronnictwo Ludowe) 25 (6,96%) 2 Mniejszość Niemiecka 2 (0,29%) – – 1 Partia polityczna Senator niezależny: Włodzimierz Cimoszewicz Wybory 2005 r. Partia polityczna Nowy Senat 2005 Senatorowie niezależni: Kazimierz Kutz, Marian Miłek, Maciej Płażyński, Bogdan Borusewicz Wybory 2001 r. IV kad. V kad. Partia polityczna Liczba posłów Liczba senatorów SLD-UP (Sojusz Lewicy Demokratycznej-Unia Pracy) 216 75 PO (Platforma Obywatelska) 65 – Samoobrona 53 2 PiS (Prawo i Sprawiedliwość) 44 – PSL (Polskie Stronnictwo Ludowe) 42 4 LPR (Liga Polskich Rodzin) 38 2 Mniejszość Niemiecka 2 – Państwo Geneza państwa Pojęcie państwa ewoluowało na przestrzeni dziejów aż do osiągnięcia postaci w znaczeniu dzisiejszym. W okresie starożytnej Grecji państwo utożsamiane było terytorialnie z polis, czyli miastem–państwem. Rzym starożytny to z kolei w odniesieniu do państwa określenie civitas bądź res publika. Wraz z podbojem i ekspansją terytorialną dokonaną przez legiony rzymskie zaistniało określenie Imperium Romanum. Średniowieczne państwo utożsamiane było z obszarem w posiadaniu danego władcy, określane jako regnum – czyli obszar ziemski leżący w zasięgu władania danego króla bądź księcia. W odniesieniu do średniowiecznych ziem polskich używano określenia królestwo, rzeczpospolita, korona. Pa ń s t wo – suwerenna organizacja polityczno-społeczna, ukształtowana historycznie, zajmująca określone terytorium wyznaczone przez granicę. Państwo dysponuje ośrodkami władzy, w tym aparatem przymusu. Państwo istnieje zatem, gdy zaistnieją połączone ze sobą cztery zasadnicze elementy: ü społeczeństwo – wszystkie formy życia zbiorowego połączone wspólnymi warunkami, posiadające odrębną kulturę oraz wspólne instytucje. W przypadku państwa są to określone warunki geopolityczne, kultura narodowa i instytucje państwowe; ü władza – zgodnie z najpełniejszą i najpopularniejszą teorią niemieckiego socjologa Maxa Webera jest to dowolna możliwość wykonywania własnej woli w ramach danych stosunków społecznych, bez względu na sprzeciw i to, na czym ta możliwość się opiera. Władza 120 Polska, Europa, œwiat poziom rozszerzony Włodzimierz Cimoszewicz (SLD) Adam Daniel Rotfeld (bezpartyjny) Stefan Meller (bezpartyjny) Anna Fotyga (PiS) Anna Fotyga (PiS) Radosław Sikorski (PO) 19 X 2001 – 5 I 2005 5 I 2005 – 31 X 2005 31 X 2005 – 9 V 2006 9 V 2006 – 7 IX 2007 10 IX 2007 – 16 XI 2007 od 16 XI 2007 Zadania i kompetencje Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP •kierowanie działalnością przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych •reprezentowanie i ochrona interesów Rzeczypospolitej Polskiej oraz jej obywateli poza granicami kraju •opracowywanie i prowadzenie polityki Rady Ministrów w zakresie dotyczącym spraw zagranicznych •utrzymywanie stosunków dyplomatycznych w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej z innymi państwami oraz organizacjami międzynarodowymi •współpraca z Polonią •promocja Rzeczypospolitej Polskiej i kultury polskiej za granicą oraz wynikające z tego faktu wspieranie polskich instytucji kulturalnych i oświatowych powstałych i działających za granicą. Rada Europy Została założona w 1949 r., tym samym jest najstarszą europejską organizacją polityczną, jednocześnie skupiającą 47 państw. Dodatkowo status obserwatora posiadają Stolica Apostolska i 5 państw pozaeuropejskich: –Izrael –Japonia –Kanada –Meksyk –Stany Zjednoczone. Jej pośredni związek z Unią Europejską wynika z faktu, że droga do struktur UE powadzi przez Radę Europy, co w praktyce oznacza, że każde państwo będące członkiem UE wcześniej przystąpiło do Rady Europy. Siedziba Rady Europy mieści się w Strasburgu (Francja). Cele •ochrona praw człowieka •propagowanie zasad demokracji parlamentarnej i rządów prawa •nawiązywanie i rozwijanie porozumień o zasięgu kontynentalnym w celu ujednolicenia praktyki społecznej i systemu prawnego poszczególnych państw członkowskich •promocja europejskiej tożsamości opartej na wspólnych wartościach pomimo różnic kulturowych. Organy Rady Europy ü Komitet Ministrów będący organem decyzyjnym Rady Europy, złożonym z 47 ministrów spraw zagranicznych lub wiceministrów ü Zgromadzenie Parlamentarne, w skład którego wchodzi 636 członków (318 przedstawicieli i 318 zastępców) z 47 parlamentów krajowych oraz delegacje o statusie gości specjalnych z Przewodniczącym Zgromadzenia na czele ü Kongres Władz Lokalnych i Regionalnych Rady Europy, w skład którego wchodzą Izba Władz Lokalnych i Izba Regionów Unia Europejska (UE) 121 ü 1800-osobowy sekretariat, na którego czele stoi Sekretarz Generalny. Unia Europejska (UE) Symbole UE • Flaga – 12 żółtych gwiazd rozmieszczonych jak godziny na tarczy zegara na lazurowym tle. Liczba gwiazd jest stała i nie ulega zwiększeniu wraz z rozszerzeniem struktur UE. • Symbolika flagi: 12 gwiazd symbolizuje doskonałość, koło to symbol jedności, a błękitne tło oznacza harmonię i zgodę. • Hymn – Oda do Radości z IX symfonii Ludwika van Beethovena. • Dzień Europy – 9 maja – data zgłoszenia przez ministra spraw zagranicznych Francji Roberta Schumana propozycji utworzenia Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali (EWWiS). • Obywatelstwo Unii – obywatelami Unii są obywatele wszystkich państw członkowskich UE. Gwarantuje im to zbiór praw podstawowych, politycznych, socjalnych i ekonomicz nych, ale też nakłada na nich zbiór obowiązków wynikających z obywatelstwa Unii Euro pejskiej. Za przestrzeganie praw i obowiązków odpowiedzialne są poszczególne państwa członkowskie. Członkowie UE Państwa członkowskie UE Rok przystąpienia do struktur europejskich Austria 1995 Belgia 1951 – państwo założycielskie Bułgaria 2007 Cypr 2004 Czechy 2004 Dania 1973 Estonia 2004 Finlandia 1995 Francja 1951 – państwo założycielskie Grecja 1981 Hiszpania 1986 Holandia 1951 – państwo założycielskie Irlandia 1973 Wybrani przywódcy œwiatowi 157 ETA skazanych zostało na karę śmierci. Do dnia dzisiejszego z rąk działaczy ETA zginęło już ponad 850 osób. –konflikty etniczne w Afryce Zamordowanie w 1993 r. pierwszego legalnie wybranego prezydenta Burundi Mel chiora Ndadaye, należącego do plemienia Hutu, było bezpośrednią przyczyną wybuchu konf liktu. Główną przyczyną jest walka o podział władzy pomiędzy dwoma zamieszkującymi Burundi plemionami: Hutu i Tutsi. W efekcie konfliktu przymusowo emigrowało z Burundi już ponad 750 tys. mieszkańców. Konflikt między Etiopią a Erytreą miał swój początek w 1998 r. Jego źródło tkwiło w przebiegu granicy między tymi dwoma państwami. Liczba ofiar konfliktu, którą ocenia się na 370 tys. po stronie Erytrei i na 350 tys. po stronie Etiopii, w rzeczywistości spotęgowana została klęską suszy i skrajną nędzą miejscowej ludności. W czerwcu 2000 r. w rezultacie mediacji przeprowadzonych przez Algierię i Unię Afrykańską Etiopia i Erytrea podpisały zawieszenie broni, które jednak nie zlikwidowało całkowicie napięcia w stosunkach między tymi państwami. Konflikt trwający w Demokratycznej Republice Konga rozpoczął się w 1997 r. Ma podłoże polityczno-etniczne. W konflikt zaangażowały się także państwa trzecie (m.in. Zambia, Uganda, Rwanda) chcące obalić dyktatora Mobutu Sese Seko. Wymordowano rzesze uchodźców rwandyjskich. Wojna doprowadziła do katastrofalnej sytuacji politycznej i gospodarczej kraju. Szacuje się, że w trakcie trwania konfliktu zginęło około 3,5 mln osób. Wybrani przywódcy światowi Prezydenci USA w XX wieku William McKinley Theodore Roosevelt, Jr. William Howard Taft Thomas Woodrow Wilson Warren Gamaliel Harding John Calvin Coolidge, Jr. Herbert Clark Hoover Franklin Delano Roosevelt Harry Truman Dwight David Eisenhower John Fitzgerald Kennedy Lyndon Baines Johnson Richard Milhous Nixon Gerald Rudolph Ford, Jr. James Earl (Jimmy) Carter Jr. Ronald Wilson Reagan George Herbert Walker Bush William Jefferson (Bill) Clinton George Walker Bush Jr. Barack Hussein Obama 4 III 1897–14 IX 1901 14 IX 1901–4 III 1909 4 III 1909–4 III 1913 4 III 1913–4 III 1921 4 III 1921–2 VIII 1923 2 VIII 1923–4 III 1929 4 III 1929–4 III 1933 4 III 1933–12 IV 1945 12 IV 1945–20 I 1953 20 I 1953–20 I 1961 20 I 1961–22 XI 1963 22 XI 1963–20 I 1969 20 I 1969–9 VIII 1974 9 VIII 1974–20 I 1977 20 I 1977–20 I 1981 20 I 1981–10 I 1989 20 I 1989–20 I 1993 20 I 1993–20 I 2001 20 I 2001–20 I 2009 od 20 I 2009 Prezydenci Austrii (od 1945 – II Republika) Karl Renner 1945–1950 Theodor Körner 1951–1957 Adolf Schärf 1957–1965 Franz Jonas 1965–1974 Rudolf Kirchschläger 1974–1986 158 Polska, Europa, œwiat Kurt Waldheim Thomas Klestil Heinz Fischer 1986–1992 1992–2004 od 2004 Kanclerze Austrii Karl Renner Leopold Figl Juliusz Raab Alfons Gorbach Josef Klaus Bruno Kreisky Fred Sinowatz Franz Vranitzky Viktor Klima Wolfgang Schüssel Alfred Gusenbauer Werner Faymann 1945 1945–1953 1953–1961 1961–1964 1964–1970 1970–1983 1983–1986 1986–1997 1997–2000 2000–2007 2007–2008 od 2008 Prezydenci Republiki Czeskiej od 1993 Václav Havel 2 II 1993–2 II 2003 Václav Klaus od 7 III 2003 Prezydenci Czechosłowacji Tomáš Garrigue Masaryk 1918–1935 Edvard Beneš 1935–1948 Klement Gottwald 1948–1953 Antonin Zápotocký 1953–1957 Antonin Novotný 1957–1968 Ludvik Svoboda 1968–1975 Gustáv Husák 1975–1989 Václav Havel 1989–1992 Prezydenci Francji (od 1959 r. – V Republika) Charles de Gaulle 9 I 1959–28 IV 1969 p.o. Alain Poher 28 IV 1969–20 VI 1969 Georges Pompidou 20 VI 1969–2 IV 1974 p.o. Alain Poher 2 IV 1974–27 V 1974 Valéry Giscard d’Estaing 27 V 1974–10 V 1981 François Mitterrand 10 V 1981–17 V 1995 Jacques Chirac 17 V 1995–16 V 2007 Nicolas Sarkozy od 16 V 2007 Prezydenci Irlandii Komisja prezydencka Duglas Hyde Seán T. O’Kelly Eamon de Valera Erskine Hamilton Childers Komisja prezydencka Cearball Ó Dálaigh Komisja prezydencka Patrick Hillery 1937–1938 1938–1945 1945–1959 1959–1973 1973–1974 1974 1974–1976 1976 1976–1990 182 Kalendarium 3 lipca 2007 Roman Giertych – wicepremier i minister edukacji, podpisał rozporządzenie zmieniające kanon lektur szkolnych. 9 lipca 2007 Andrzej Lepper został odwołany z funkcji wicepremiera i ministra rolnictwa. Odwołanie to miało związek z prowadzonym przez CBA śledztwem dotyczącym propozycji korupcyjnej w resorcie rolnictwa. Prezydium Samoobrony zdecydowało o opuszczeniu przez partię koalicji. 30 lipca 2007 Komisja Europejska zwróciła się do Trybunału Sprawiedliwości UE w Luksemburgu z proś bą o wydanie nakazu wstrzymania prac przy budowie obwodnicy Augustowa w Dolinie Rospudy. Decyzja Komisji była reakcją na list polskiego rządu, w którym wyraził on wolę wznowienia budowy już 1 sierpnia, czyli po zakończeniu okresu lęgowego ptaków. 7 września 2007 Posłowie zdecydowali o skróceniu kadencji parlamentu. Za opowiedziało się 377 posłów, przeciw 54, wstrzymało się 20 posłów. Do rozwiązania parlamentu wystarczyło 307 gło sów. 7 września 2007 Prezydent Lech Kaczyński odwołał na wniosek premiera większość ministrów rządu. Jedno cześnie ci sami ministrowie zostali powołani przez premiera na sekretarzy stanu, by mogli oni dalej kierować resortami. 18/19 października 2007 Przywódcy 27 państw UE porozumieli się w sprawie ostatecznego kształtu nowego Trak tatu Reformującego UE. Polska przeforsowała swój postulat dołączenia do traktatu dodat kowego protokołu gwarantującego wprowadzanie zmian do mechanizmu z Joaniny tylko jednomyślną decyzją wszystkich państw UE. Polska będzie miała 51 eurodeputowanych (obecnie 54), a także swojego stałego rzecznika generalnego w Trybunale Sprawiedliwości. Traktat został uroczyście podpisany 13 grudnia w Lizbonie. 21 października 2007 Odbyły się wybory parlamentarne. PO zdobyła 209 mandatów (41,51%), PiS 166 (32,11%), LiD 53 (13,15%), PSL 31 (8,91%). Poza parlamentem znaleźli się dotychczas w nim zasiadający posłowie Samoobrony i LPR. W Senacie Platforma zdobyła 60 mandatów, PiS 39. Senatorem niezależnym został Włodzimierz Cimoszewicz. Frekwencja wyborcza wyniosła 53,88%. 5 listopada 2007 Gabinet Jarosława Kaczyńskiego podał się do dymisji. Prezydent Lech Kaczyński przyjął dymisję, powierzając rządowi obowiązki do czasu powołania nowej Rady Ministrów. 5 listopada 2007 Odbyło się inauguracyjne posiedzenie Sejmu VI kadencji. Posiedzenie otworzył marszałek-senior Zbigniew Religa (PiS). Nowym Marszałkiem Sejmu wybrany został Bronisław Komo rowski (PO). 9 listopad 2007 Prezydent Lech Kaczyński desygnował Donalda Tuska na premiera. 10 listopada 2007 Rada Krajowa PO i Rada Naczelna PSL postanowiły o zawarciu koalicji rządowej PO – PSL. 16 listopada 2007 Rząd Donalda Tuska został zaprzysiężony.
