WYROK UZASADNIENIE - Sąd Apelacyjny w Łodzi

Sygn. akt: III AUa 1535/12
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 18 czerwca 2013 r.
Sąd Apelacyjny w Łodzi, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący: SSA Iwona Szybka (spr.)
Sędziowie: SSA Janina Kacprzak
SSA Mirosław Godlewski
Protokolant: sekr. sądowy Patrycja Stasiak
po rozpoznaniu w dniu 18 czerwca 2013 r. w Łodzi
sprawy K. W.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddziałowi w Ł.
o emeryturę,
na skutek apelacji organu rentowego
od wyroku Sądu Okręgowego w Sieradzu
z dnia 6 sierpnia 2012 r., sygn. akt: IV U 470/12;
zmienia zaskarżony wyrok i oddala odwołanie.
Sygn. akt III AUa 1535/12
UZASADNIENIE
Decyzjami z dnia 15 marca 2012r. i 14 czerwca 2012r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Odział w Ł. odmówił K. W.
prawa do emerytury z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach, ponieważ ubezpieczony nie udowodnił 25 lat
okresów składkowych i nieskładkowych oraz co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych.
W odwołaniu od powyższych decyzji K. W. wniósł o zaliczenie do stażu ogólnego okresu zatrudnienia w (...) w S.
od 1 sierpnia 1974r. do 11 stycznia 1975r. oraz o uznanie jako pracy wykonywanej w szczególnych warunkach okresu
zatrudnienia w Miejskim Zakładzie (...) w G. oraz w (...) Zakładach (...) w G. od 27 sierpnia 1971r. do 15 czerwca
1974r. i przyznanie prawa do emerytury.
Organ rentowy wnosił o oddalenie odwołania.
Wyrokiem z dnia 6 sierpnia 2012r. Sąd Okręgowy w Sieradzu zmienił zaskarżone decyzje i przyznał K. W. prawo do
emerytury od 1 lutego 2012r.
Rozstrzygnięcie Sądu pierwszej instancji zapadło w następującym stanie faktycznym:
K. W., ur. (...), w dniu 24 lutego 2012r. złożył wniosek o emeryturę.
Po rozpoznaniu wniosku, organ rentowy uwzględnił łącznie na datę 1 stycznia 1999r. 23 lata, 8 miesięcy i 18 dni
okresów składkowych, w tym 12 lat, 3 miesiące i 17 dni pracy w szczególnych warunkach, tj. 10.03.1969 - 29.09.1969,
26.01.1970 - 14.04.1970, 04.04.1975 - 01.08.1975, 11.11.1975 - 31.03.1981, 17.09.1984 - 01.08.1988, 18.08.1988 17.07.1990, 19.07.1990 - 31.07.1990.
Zaskarżoną decyzją z dnia 15 marca 2012r. odmówiono wnioskodawcy prawa do emerytury.
W dniu 25 maja 2012r. K. W. złożył w ZUS kolejny wniosek o emeryturę, załączając świadectwo pracy za okres od 1
sierpnia 1974r. do 11 stycznia 1975r. oraz dokumenty na okoliczność pracy w gospodarstwie rolnym rodziców.
Zaskarżoną decyzją z dnia 14 czerwca 2012r. ponownie odmówiono wnioskodawcy prawa do wcześniejszej emerytury.
Do ogólnego stażu pracy organ rentowy zaliczył łącznie 24 lata, 7 miesięcy i 28 dni okresów składkowych,
nieskładkowych i uzupełniających, w tym 12 lat, 3 miesiące i 17 dni pracy w szczególnych warunkach, jak w decyzji
z 15 marca 2012r.
W okresie od 27 sierpnia 1971r. do 15 czerwca 1974r. K. W. był zatrudniony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w
(...) Zakładach (...) w G., jako aparatowy sadz piecowych w Wydziale Sadz i aparatowy produkcji sadzy. Praca odbywała
się w hali produkcyjnej, gdzie znajdowało się kilkadziesiąt pieców do produkcji sadzy, wnioskodawca zajmował się
obsługą pieców produkujących sadzę, dodatkowo wymieniał piecach palniki. Produkowane sadze szły przez rury i
trafiały do worków, a potem na palety. Wnioskodawca przeładowywał sadzę i ładował ją w workach na palety. Z
sadzy produkowane były m.in. opony. W hali było gorąco i sucho, panowało duże zapylenie, nie było wentylacji, praca
odbywała się w ciężkich warunkach, osadzająca się sadza była tłusta, nie chciała się zmywać. Pracowano na 4 zmiany, w
systemie ciągłym przez cały tydzień, również w święta i niedziele. W zakładzie były wydawane posiłki, chleb z wędliną,
nie było mleka.
W okresie od 1 sierpnia 1974r. do 11 stycznia 1975r. K. W. był zatrudniony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w
Spółdzielni Kółek Rolniczych w S. na stanowisku pracownika fizycznego przy produkcji cegły. Do SKR w S. należała
Cegielnia w Z. i tam był zatrudniony wnioskodawca. Praca odbywała się od 7-15, przy kopaniu gliny, bądź przy
produkcji cegły.
W konsekwencji powyższych ustaleń Sąd Okręgowy stwierdził, że odwołanie jest zasadne. Przeprowadzone
postępowanie dowodowe wykazało bowiem ponad wszelką wątpliwość, że K. W. w okresie zatrudnienia w (...)
Zakładach (...) w G. od 27 sierpnia 1971r. do 15 czerwca 1974r., jako aparatowy, wykonywał pracę w szczególnych
warunkach określoną w dziale IV poz. 21, pkt 1 wykazu A stanowiącego załącznik nr 1 do zarządzenia Nr 7 Ministra
Przemysłu Chemicznego i Lekkiego z dnia 7 lipca 1987r. i w dziale IV poz. 21 wykazu A stanowiącego załącznik do
rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. W ocenie Sądu Okręgowego, K. W. spełnił wszystkie przesłanki
do nabycia prawa do wcześniejszej emerytury, tj. warunek co najmniej 15 - letniego zatrudnienia w szczególnych
warunkach, bowiem wskazany wyżej okres zatrudnienia z uwzględnionym przez ZUS stanowi ponad 15 lat; osiągnął
także co najmniej 25 - letni okres składkowy i nieskładkowy, bowiem uznany przez ZUS w wymiarze 24 lat, 7 miesięcy
i 28 dni po dodaniu okresu zatrudnienia od 1 sierpnia 1974r. do 11 stycznia 1975r. z wynosi ponad 25 lat. K. W.
przysługuje zatem od dnia 1 lutego 2012r., tj. od pierwszego dnia miesiąca, w którym złożono wniosek o świadczenie,
prawo do emerytury przewidzianej w art. 184 w związku z art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i
rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 153 z 2009r., poz. 1227 – tekst jednolity późn. zm.).
W apelacji organ rentowy zaskarżył powyższy wyrok w całości, zarzucając naruszenie prawa materialnego - art. 184
w zw. z art. 32 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z FUS w związku z § 2 - 4 Rozporządzenia Rady
Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach
lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.) - poprzez nieuzasadnione w świetle zgromadzonego w
sprawie materiału dowodowego - przyjęcia że wnioskodawca na dzień 1 stycznia 1999r. legitymuje się wymaganym
stażem ogólnym okresów składkowych i nieskładkowych w rozmiarze 25 lat, jak wymagają w/w przepisy ustawy,
tymczasem ogólny staż okresów składkowych i nieskładkowych wynosi nadal 24 lata, 7 miesięcy i 28 dni.
Apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie odwołania.
W uzasadnieniu apelacji skarżący podniósł, że Sąd Okręgowy zaliczając wnioskodawcy do ogólnego stażu pracy okres
pracy w SKR S. (od 1 sierpnia 1974r. do 11 stycznia 1975r. - 5 miesięcy i 11 dni) nie dostrzegł, iż okres ten pokrywa się
z okresami zaliczonymi przez organ rentowy jako praca w gospodarstwie rolnym teściów (od 16 czerwca 1974r. do 3
kwietnia 1975r. i od 20 września 1975r. do 10 listopada 1975r. - łącznie 11 miesięcy i 7 dni). Tak więc nawet wliczając
okres pracy wnioskodawcy w SKR w S. zamiast częściowo pracy wnioskodawcy w gospodarstwie rolnym teściów, do
wymaganego okresu 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych zabrakło wnioskodawcy 4 miesiące i 2 dni.
Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:
Apelacja jest zasadna i skutkuje zmianą zaskarżonego wyroku i oddaleniem odwołania. Rację ma organ rentowy
wskazując, że Sąd Okręgowy ustalając ogólny staż ubezpieczeniowy wnioskodawcy popełnił błąd i podwójnie policzył
pokrywające się okresy pracy wnioskodawcy w gospodarstwie rolnym teściów i pracy w Spółdzielni Kółek Rolniczych
w S..
Zaskarżonym wyrokiem Sąd Okręgowy w Sieradzu zmienił decyzje II Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w
Ł. z dnia 15 marca 2012r. i z dnia 14 czerwca 2012r. odmawiające wnioskodawcy prawa do emerytury na podstawie
art. 184 w związku z art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z FUS i przyznał wnioskodawcy
emeryturę poczynając 1 lutego 2012r. to jest od miesiąca, w którym ubezpieczony złożył wniosek o świadczenie.
Podstawą do wydania zaskarżonego wyroku było ustalenie przez Sąd Okręgowy, iż na dzień 1 stycznia 1999r. K.
W. legitymuje się wymaganym 25 - letnim stażem okresów składkowych i nieskładkowych, bowiem po doliczeniu
wnioskodawcy okresu pracy od 1 sierpnia 1974r. do 11 stycznia 1975r. w Spółdzielni Kółek Rolniczych w S. do okresu
uznanego już przez organ rentowy, tj. 24 lat, 7 miesięcy i 28 dni, ogólny staż okresów składkowych i nieskładkowych
wyniósł ponad 25 lat. Wnioskodawca udowodnił także posiadanie 15 lat pracy w szczególnych warunkach, bowiem Sąd
Okręgowy zaliczył wnioskodawcy okres od 27 sierpnia 1971r. do 15 czerwca 1983r. w (...) Zakładach (...) na stanowisku
aparatowego, do uznanego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych okresu zatrudnienia w warunkach szczególnych
wynoszącego 12 lat, 3 miesiące i 17 dni.
Jednakże, Sąd Okręgowy zaliczając wnioskodawcy do ogólnego stażu pracy okres zatrudnienia w Spółdzielni Kółek
Rolniczych (...) od 1 sierpnia 1974r. do 11 stycznia 1975r. ( tj. 5 miesięcy i 11 dni) nie zauważył, że okres ten pokrywa
się z okresem pracy w gospodarstwie rolnym teściów ( cały okres tej pracy, to od 16 czerwca 1974r. do 3 kwietnia
1975r. i od 20 września 1975r. do 10 listopada 1975r. - łącznie 11 miesięcy i 7 dni) oraz, że został zaliczony przez ZUS
do ogólnego stażu pracy jako okres składkowy, co jednoznacznie wynika z karty przebiegu zatrudnienia znajdującego
się na k. 32 skt rentowych ZUS. Z zestawienia tego wynika bowiem, że ZUS obliczając staż ogólny uwzględnił okres
pracy w gospodarstwie rolnym teściów od 16 czerwca 1974r. do 31 lipca 1974r., okres pracy w SKR w S. od 1 sierpnia
1974r. do 11 stycznia 1975r. – 5 lat i 11 dni, oraz okres pracy w gospodarstwie rolnym teściów od 12 stycznia 1975r.
do 3 kwietnia 1975r. i od 20 września 1975r. do 10 listopada 1975r. Łączny okres pracy w gospodarstwie rolnym
uwzględniony przez ZUS jako okres uzupełniający wynosi 5 lat i 29 dni. Okoliczność, że w okresie od 1 sierpnia 1974r.
do 11 stycznia 1975r. wnioskodawca pracował zawodowo, podlegając z tego tytułu ubezpieczeniom społecznym, oraz
równocześnie pracował w gospodarstwie rolnym teściów nie powoduje podwójnego liczenia tego okresu. Niezależnie
bowiem od wymiaru czasu pracy przy obliczaniu ogólnego stażu ubezpieczeniowego okres od 1 sierpnia 1974r. do 11
stycznia 1975r. zawsze wynosić będzie 5 miesięcy i 11 dni. A to oznacza, że K. W. nie legitymuje się 25 letnim okresem
składkowym, nieskładkowym i uzupełniającym. Wynika to w sposób nie budzący wątpliwości z karty przebiegu
zatrudniania znajdującego się w aktach rentowych na k. 32 akt rentowych. K. W. legitymuje się łącznym okresem
ubezpieczenia wynoszącym 24 lata, 7 miesięcy i 28 dni, wśród którego znajduje się okres pracy w gospodarstwie
rolnym teściów i okres pracy w SKR w S.. Do wymaganych ustawowo 25 lat brakuje zatem wnioskodawcy 4 miesięcy
i 2 dni.
Przed Sądem Apelacyjnym wnioskodawca przedstawił dwie umowy zlecenia zwarte z D. S. i s-ka Tartak - Zakład (...).
Pierwsza na okres od 1 czerwca 1994r. do 28 czerwca 1994r. ( 28 dni) i druga na okres od 17 stycznia 1995r. do 30
stycznia 1995r. ( 14 dni). Nie zmieniają one jednak sytuacji ubezpieczonego, chociażby już tylko z tej przyczyny, że nie
uzupełnią one brakujących 4 miesięcy i 2 dni. Ponadto w okresach świadczenia pracy na podstawie powyższych umów
zlecenia wnioskodawca nie podlegał ubezpieczeniu społecznemu. Zgodnie bowiem z obowiązującą wówczas ustawą
z dnia 19 grudnia 1975r. o ubezpieczeniu społecznym osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej
lub umowy zlecenia (Dz.U. Nr 45, poz. 232) obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu podlegały osoby, które
wykonywały stale i odpłatnie prace na podstawie umowy zlecenia, jeśli praca ta trwala nieprzerwanie co najmniej
30 dni ( art. 1 w/w ustawy w brzmieniu obowiązującym od 29.11.1991r. do 22.02.1995r.) Wnioskodawca pracę na
podstawie umów zlecenia wykonywał 28 dni i 14 dni. Zatem ubezpieczeniu społecznemu w tych okresach nie podlegał.
Wobec czego wnioskodawca nadal nie legitymuje się na dzień 1 stycznia 1999r. 25-letnim okresem składkowym i
nieskładkowym. Skoro zaś K. W. legitymuje się wymaganym okresem 15 lat pracy w warunkach szczególnych, ale nie
udowodnił 25-letniego okresu składkowego i niskładkowego, to nie spełnił wszystkich przesłanek do przyznania mu
prawa do emerytury. Zgodnie bowiem z treścią art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z
Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 153 z 2009r., poz. 1227 – tekst jednolity ze zm.), ubezpieczonemu
urodzonemu po dniu 31 grudnia 1948r., przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32 ustawy,
tj. po ukończeniu 60 lat, jeżeli w dniu wejścia w życia ustawy – na dzień 1 stycznia 1999r. osiągnął okres zatrudnienia
w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymagany w przepisach rozporządzenia Rady Ministrów
z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w
szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 z późn. zm.) – 15 lat oraz okres składkowy i nieskładkowy o którym
mowa w art. 27 ustawy, to jest 25 lat. W myśl zaś art. 100 ust. 1 cyt. wyżej ustawy emerytalnej, prawo do świadczeń
określonych w ustawie powstaje z dniem spełnienia wszystkich warunków do nabycia tego prawa.
Ubezpieczony nie może więc wobec niespełnienia przesłanek z art. 184 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i
rentach z FUS przejść na emeryturę.
Z tych więc względów wyrok Sądu Okręgowego w Sieradzu z dnia 6 sierpnia 2012r. podlegał zmianie, a odwołanie
ubezpieczonego oddaleniu, o czym Sąd Apelacyjny orzekł na podstawie art. 386 § 1 k.p.c.