Biologia - klucz - etap rejonowy 2014-15

Transkrypt

Biologia - klucz - etap rejonowy 2014-15
Klucz odpowiedzi i kryteria oceniania – etap rejonowy 2014/2015
Biologia
Numer
Przewidywana odpowiedź
zadania
1.
A – torebka stawowa, B – maź stawowa/jama stawowa wypełniona
mazią, C – chrząstka stawowa/powierzchnia stawowa
Przykład odpowiedzi
B – nawilża powierzchnie stawowe i zapobiega ich ścieraniu
Kryteria zaliczenia
odpowiedzi
Za prawidłowe podanie
nazwy elementu A, B i C
– 1 pkt
Za prawidłowe podanie
funkcji elementu B
– 1 pkt
2.
Za prawidłowe wypisanie 1 pkt
wszystkich narządów
– 1 pkt
Za każde prawidłowe
4 pkt
podanie typu odnóża i
przyporządkowanie owada
– po 1 pkt
Uwaga
Jeżeli uczeń tylko
prawidłowo poda
wszystkie nazwy typu
odnóży otrzymuje
– 1 pkt
Jeżeli uczeń tylko
prawidłowo poda
wszystkie przykłady
owadów otrzymuje
– 1 pkt
Za każde prawidłowe
5 pkt
podanie nazwy odcinka
kręgosłupa i liczby kręgów
– po 1 pkt
Uwaga
Jeżeli uczeń tylko
3.
4.
serce, przepona, krtań, nagłośnia.
Oznaczenie
literowe
A
B
C
D
Nazwa typu odnóża Przykład owada
skoczne
grzebne
pływne
kroczne
pasikonik zielony
turkuć podjadek.
pływak żółtobrzeżek
chrabąszcz majowy
Odcinek kręgosłupa
szyjny
piersiowy
lędźwiowy
Z ilu kręgów
składa się
odcinek
7
12
5
Punktacja
2 pkt
1
Numer
zadania
Przewidywana odpowiedź
krzyżowy
ogonowy/ kość
guziczka/ogonowa
(szczątkowe)
5.
5 (zrośnięte w
jedną kość)
4–5
Witamina A bierze udział w procesach widzenia i prawidłowym
funkcjonowaniu skóry. Łatwo rozpuszcza się w wodzie. Jej źródłem są
bakterie jelitowe. Objawami jej niedoboru u człowieka może być sucha,
swędząca skóra, ślepota zmierzchowa i częste krwotoki.
6.
Błona komórkowa, rybosom, siateczka wewnątrzplazmatyczna, ściana
komórkowa, wodniczka, aparat Golgiego, jądro komórkowe,
mitochondrium.
7.
Nazwa
rośliny
Porzeczka
Słonecznik
Bez czarny
Koper
Oznaczenie
literowe typu
kwiatostanu
B
A
D
E
Nazwa typu
kwiatostanu
grono
koszyczek
baldachogrono
baldach złożony
Kryteria zaliczenia
odpowiedzi
prawidłowo poda
wszystkie nazwy
odcinków kręgosłupa
otrzymuje
– 1 pkt
Jeżeli uczeń tylko
prawidłowo poda z ilu
kręgów składa się każdy
odcinek otrzymuje
– 1 pkt
Za prawidłowe
podkreślenie wszystkich
prawdziwych informacji
– 1 pkt
Za prawidłowe
podkreślenie wszystkich
elementów, które nie
występują w komórce
bakterii
– 1 pkt
Za każde prawidłowe
podanie oznaczenia
literowego i podanie
nazwy typu kwiatostanu
– po 1 pkt
Punktacja
1 pkt
1 pkt
4 pkt
Uwaga
Jeżeli uczeń tylko
prawidłowo poda
wszystkie oznaczenia
literowe otrzymuje
– 1 pkt
Jeżeli uczeń tylko
prawidłowo poda
2
Numer
zadania
8.
9.
Przewidywana odpowiedź
Nazwa rośliny
Pomidor
Mniszek
Malina
Kminek
Nazwa rodzaju owocu
jagoda
niełupka
wielopestkowiec
rozłupnia
Przykłady odpowiedzi
Trąbka słuchowa jest przewodem łączącym ucho środkowe z jamą
gardła/gardłem/z częścią nosową gardła.
Funkcja polega na wyrównywaniu różnicy ciśnień powietrza
znajdującego się po obu stronach błony bębenkowej.
10.
Soczewka A – dwuwypukła (skupiająca)
Soczewka B – dwuwklęsła (rozpraszająca)
Soczewka B
Przykład uzasadnienia
Krótkowzroczność powoduje skupianie się promieni świetlnych przed
siatkówką. Na siatkówce powstający obraz jest zamazany, a wrażenie –
nieostre. Soczewki te powodują skupianie się promieni świetlnych na
siatkówce.
11.
12.
1. F
2. F
3. P
4. P
C
Kryteria zaliczenia
odpowiedzi
wszystkie nazwy typów
kwiatostanów otrzymuje
– 1 pkt
Za każde prawidłowe
podanie nazwy rodzaju
owocu
– po 1 pkt
Punktacja
4 pkt
Za prawidłowe podanie
elementów łączących
– 1 pkt
Za prawidłowe podanie
funkcji
– 1 pkt
2 pkt
Za prawidłowe podanie
nazw soczewek
– po 1 pkt
3 pkt
Za podanie soczewki B
i prawidłowe uzasadnienie
– 1 pkt
Za każdą prawidłową
odpowiedź
– po 1 pkt
4 pkt
Za prawidłowy wybór
–1 pkt
1 pkt
3
Numer
zadania
13.
14.
Przewidywana odpowiedź
Postać ciała
A
B
Nazwa postaci ciała polip
meduza
Tryb życia
osiadły
wolny
Sposób rozmnażania bezpłciowy płciowy
się
1. Z jajnika do jajowodu.
2. Dwa moczowody, pęcherz moczowy, cewka moczowa.
3. Gruczoły dokrewne.
Kryteria zaliczenia
odpowiedzi
Za prawidłowe
uzupełnienie każdego
wiersza
– po 1 pkt.
Punktacja
3 pkt
Za prawidłowe
uzupełnienie każdego
zdania
– po 1 pkt.
Za prawidłowe
odpowiedzi
– po 1 pkt.
Za prawidłowy wybór
–1 pkt
3 pkt
15.
a) substancja białkowa – osseina, zawierająca dużo kolagenu
b) sole mineralne – głównie węglan i fosforan wapnia
16.
e)
17.
A – przeobrażenie niezupełne
B – przeobrażenie zupełne
Przykłady odpowiedzi
W przeobrażeniu zupełnym larwy nie są podobne do postaci dorosłej, w
przeobrażeniu niezupełnym są podobne.
W rozwoju zupełnym występuje poczwarka, która nie występuje w
rozwoju niezupełnym.
Enzymy trawienne
Hormony
lipaza
tyroksyna
pepsyna
melatonina
amylaza
glukagon
kortyzol
Za prawidłowe podanie
nazw przeobrażeń
– po 1 pkt.
Za każdą prawidłowo
podaną różnicę
– po 1 pkt.
4 pkt
Za prawidłowe i pełne
uzupełnienie każdej
kolumny
– po1 pkt
2 pkt
czaszka
Za wpisanie prawidłowej
tkanki, która buduje
narząd
– po 1 pkt
3 pkt
18.
19.
tkanka kostna/
chrzęstna
mózg
tkanka nerwowa
serce
tkanka mięśniowa/ poprzecznie
prążkowana serca
2 pkt
1 pkt
4
Numer
zadania
20.
Przewidywana odpowiedź
Choroby, których
przenoszenie odbywa
się przez układ
oddechowy
świnka, grypa,
gruźlica, odra, ospa,
różyczka
Choroby wywołane
przez bakterie i
wirusy
Kryteria zaliczenia
odpowiedzi
Za prawidłowe i pełne
uzupełnienie każdej
kolumny
– po1 pkt
Punktacja
2 pkt
świnka, grypa,
kiła, gruźlica,
tężec,
wścieklizna,
odra, ospa,
różyczka, AIDS
21.
kalmary, karasie, omułki, krewetki, ośmiornice, kraby,
karpie, homary, stułbie, rozwielitki, ostrygi
Skorupiaki – krewetki, kraby, homary,
Mięczaki – kalmary, omułki, ostrygi, ośmiornice
Za podkreślenie
wszystkich prawidłowo
wybranych „owoców
morza”
–1 pkt
Za prawidłowe i pełne
przyporządkowanie
„owoców morza” do
odpowiednich grup
bezkręgowców
– po1 pkt
3 pkt
22.
b), c), f)
Za pełny i prawidłowy
wybór cech
–1 pkt
1 pkt
23.
Przykład zapisu literowego cyklu: C, D, A, B
Tasiemiec uzbrojony.
Żywiciel pośredni – świnia, żywiciel ostateczny – człowiek
Przykład uzasadnienia
W żywicielu ostatecznym występuje postać dorosła pasożyta,
Za prawidłowy zapis
literowy cyklu
–1 pkt
Za prawidłowe podanie
gatunku tasiemca
4 pkt
5
Numer
zadania
Przewidywana odpowiedź
w żywicielu pośrednim postać larwalna.
24.
Serce
Ryby
1 przedsionek
i 1 komora
Płazy
2 przedsionki
i 1 komora
Gady
2 przedsionki
i 1 komora z
niepełną
przegrodą
(uczeń może
dodać
2 przedsionki
i 2 komory)
2 przedsionki
i 2 komory
Ptaki
Ssaki
25.
ścięgno
2 przedsionki
i 2 komory
Obieg
krwi
Narządy
wymiany
gazowej
skrzela
jeden
obieg
krwi,
dwa obiegi skrzela,
krwi,
płuca
dwa obiegi
krwi
płuca
dwa obiegi płuca i
krwi
worki
powietrzne
dwa obiegi płuca
krwi
Pokrycie
ciała
łuski, śluz
Kryteria zaliczenia
Punktacja
odpowiedzi
–1 pkt
Za podanie żywiciela
pośredniego i ostatecznego
–1 pkt
Za prawidłowe
uzasadnienie
–1 pkt
Za prawidłowe i pełne
5 pkt
uzupełnienie każdego
wiersza
– po1 pkt
śluz
łuski
pióra
włosy
Za prawidłowe podanie
nazwy
–1 pkt
1 pkt
6
Numer
Przewidywana odpowiedź
zadania
26.
A – mięsień dwugłowy (ramienia/ biceps)
B – mięsień trójgłowy (ramienia/triceps)
Funkcja
A – zginacz
B – prostownik
27.
c)
28.
b)
29.
c), e)
30.
Przykład problemu badawczego
Wpływ światła na intensywność procesu fotosyntezy.
31.
32.
euglena
2, 3, 4, 6, 7
pantofelek
4, 6, 7, 8
ameba
4, 5, 6, 7
okrzemka
1, 3, 6
Kryteria zaliczenia
odpowiedzi
Za prawidłowe podanie
nazwy mięśni
– po1 pkt
Za prawidłowe podanie
funkcji mięśni
– po1 pkt
Za prawidłowy wybór
–1 pkt
Za prawidłowy wybór
–1 pkt
Za pełny prawidłowy
wybór czynności
–1 pkt
Za prawidłowe
sformułowanie problemu
badawczego
–1 pkt
Za prawidłowe i pełne
uzupełnienie każdego
wiersza
– po1 pkt
U bezkręgowców układ krwionośny położony jest po stronie Za dwa prawidłowe
grzbietowej, a u kręgowców po stronie brzusznej. U kręgowców układ uzupełnienia
nerwowy położony jest po stronie grzbietowej, a u bezkręgowców po – 1 pkt
stronie brzusznej.
Punktacja
4 pkt
1 pkt
1 pkt
1 pkt
1 pkt
4 pkt
2 pkt
7
Numer
zadania
33.
Przewidywana odpowiedź
Nazwa grupy
stawonogów
Główne części ciała
Liczba odnóży
krocznych
Przykłady gatunków
34.
c)
35.
1. magnez
2. jod
3. wapń
4. żelazo
Przykład wykresu
36.
Kryteria zaliczenia
odpowiedzi
Za prawidłowe i pełne
uzupełnienie każdej
kolumny
– po1 pkt
pajęczaki
skorupiaki
owady
głowotułów,
odwłok
4 pary/8
głowotułów,
odwłok
5 par/10
głowa, tułów,
odwłok
3 pary/6
np. pająk,
skorpion
np. rak, krab
np. mrówka,
pszczoła
Za prawidłowy wybór
–1 pkt
Za prawidłowe podanie
pierwiastka
– po1 pkt
Za prawidłowo opisane
osie
–1 pkt
Za prawidłowo
wyskalowane osie
–1 pkt
Za prawidłowo wykonany
wykres liniowy
–1 pkt
Za prawidłowo
sformułowany wniosek
–1 pkt
Punktacja
3 pkt
1 pkt
4 pkt
4 pkt
8
Numer
zadania
Przewidywana odpowiedź
Kryteria zaliczenia
odpowiedzi
Punktacja
Przykładowy wniosek
Prawdopodobieństwo wystąpienia raka płuc wzrasta wraz z liczbą
wypalanych papierosów.
Palenie papierosów jest czynnikiem zwiększającym ryzyko wystąpienia
raka płuc.
75% - 69 pkt
Razem: 92 pkt
Uwaga:
Jeżeli przy dobrej odpowiedzi jest odpowiedź nieprawidłowa uczeń otrzymuje – 0 pkt
Oznaczenia stosowane w kluczu:
ukośnik „/” – traktujemy jako prawidłową, dopuszczalną odpowiedź – alternatywę.
nawias (…) – traktujemy jako uzupełnienie odpowiedzi, które jednak nie jest konieczne.
9