Rozdział: Państwo i polityka Temat: Instytucja państwa Znam na
Transkrypt
Rozdział: Państwo i polityka Temat: Instytucja państwa Znam na
Rozdział: Państwo i polityka Temat: Instytucja państwa Znam na pamięć i stosuję w praktyce definicje: państwo, funkcje państwa, władza, legitymizacja, legitymizacja tradycyjna, legitymizacja charyzmatyczna, legitymizacja legalna, przymus państwowy Potrafię po analizie materiałów źródłowych podać nazwy pojęć, do których się odnoszą Czym jest państwo? Definicja państwa Znam na pamięć postacie historyczne i ich dokonania: Platon („Państwo”), Arystoteles, św. Augustyn („O państwie bożym”), św. Tomasz z Akwinu, Thomas Hobbes („Lewiatan”), Jan Jakub Rousseau, Karol Marks, Fryderyk Engels, Ludwik Gumplowicz, Georg Jelinek Procesy państwotwórcze Wyjaśniam, na czym polega proces państwotwórczy omawiając zmiany na mapie politycznej świata w różnych epokach historycznych i współcześnie Wyjaśniam, w jaki sposób może dojść do powstania państwa i podaję przykłady takich państw Wpisuję na mapie konturowej świata nazwy państw Geneza państwa – starożytność i średniowiecze, teorie nowożytne Znam na pamięć imiona i nazwiska twórców poszczególnych teorii powstania państwa Tłumaczę, na czym polegają teorie genezy państwa Potrafię w różnych materiałach zidentyfikować teorie genezy państwa, legitymizacje władzy, nazwy funkcji państwa, Funkcje państwa Potrafię opowiedzieć o funkcjach państwa przez przytoczenie przykładów konkretnych działań Cechy państwa Tłumaczę, czym jest władza państwowa i przymus państwowy Wyjaśniam, dlaczego państwo posiada atrybut suwerenności Prawomocność władzy Tłumaczę, na czym polega prawomocność władzy i podaję przykłady jej zastosowania Znam na pamięć i wyjaśniam, na czym polega legitymizacja władzy Państwo a naród Tłumaczę, na czym polega zasada samostanowienia narodów Potrafię odnaleźć w materiałach źródłowych informacje dotyczące zasady samostanowienia narodów Formułuję kryteria oceny i oceniam wpływ zasady samostanowienia narodów na kształtowanie się współczesnej Europy Temat: Obywatel i obywatelstwo Znam na pamięć i stosuję w praktyce definicje: obywatelstwo, narodowość, obywatelstwo unijne, obywatelskie nieposłuszeństwo, prawo krwi, prawo ziemi, zrzeczenie się obywatelstwa, obywatelskość, cnota obywatelska, Potrafię po analizie materiałów źródłowych podać nazwy pojęć, do których się odnoszą Pojęcie obywatelstwa Wyjaśniam znaczenie pojęcia obywatel i jego kształtowanie się na przestrzeni wieków Wzorce obywatelstwa – starożytność, średniowiecze, nowożytność Omawiam, na czym polegały wzorce obywatelstwa w starożytności, średniowieczu, nowożytności i dokonuję ich porównania Nabywanie i zrzekanie się polskiego obywatelstwa (przepisy ustawy z dnia 2 kwietnia 2009 r. o obywatelstwie polskim, obowiązujące od 15 sierpnia 2012 r.) Charakteryzuję procedury nabywania obywatelstwa polskiego Omawiam procedurę zrzekania się polskiego obywatelstwa Obywatelstwo a narodowość Omawiam, na czym polegają różnice między obywatelstwem a narodowością Odpowiadam na pytanie: co decyduje o tym, że jestem Polką/Polakiem? Odpowiadam na pytanie: co decyduje o tym, że ktoś jest Polką/Polakiem? Prawa i obowiązki obywatele polskiego Wymieniam z pamięci prawa i obowiązki obywatela polskiego, zgodnie o obowiązującymi przepisami prawa konstytucyjnego Charakteryzuję prawa i obowiązki obywatela w świetle Konstytucji RP Obywatelstwo unijne Wymieniam uprawnienia wynikające z posiadania obywatelstwa unijnego Formułuję kryteria oceny i oceniam uprawnienia wynikające z posiadania obywatelstwa unijnego Obywatelskie nieposłuszeństwo Znam imiona i nazwiska postaci historycznych oraz opowiadam o ich dokonaniach: Henry’ego Davida Thoreau, Martina Lutera Kinga, Mahatmy Gandhiego Opisuję cechy charakterystyczne dla postawy obywatelskiego nieposłuszeństwa (cel, charakter) Przedstawiam z pamięci historyczne i współczesne przykłady obywatelskiego nieposłuszeństwa Formułuję kryteria oceny i oceniam postawę obywatelskiego nieposłuszeństwa Obywatelskość Wyjaśniam, czym jest obywatelskość Omawiam poglądy prof. Leszka Kołakowskiego i prof. Marii Ossowskiej Temat: Polityka i kultura polityczna Znam na pamięć i stosuję w praktyce definicje: polityka, zoon politikon, mąż stanu, przywódca polityczny, kultura polityczna, kultura zaściankowa, kultura podporządkowania, kultura uczestnictwa Potrafię po analizie materiałów źródłowych podać nazwy pojęć, do których się odnoszą Czym jest polityka? Przedstawiam różne interpretacje pojęcia polityki Omawiam i porównuję poglądy Arystotelesa, Niccola Machiavellego, Carla Schmitta i Michela Foucaulta na istotę polityki Człowiek jako „zwierzę polityczne” Wyjaśniam co znaczy określenie „zoon politikon” Politycy – przywódcy polityczni, mężowie stanu Opisuję cechy charakterystyczne przywódców politycznych i style przywództwa na przykładach konkretnych postaci historycznych i współczesnych Opisuję proces kreowania przywódców politycznych i sposoby sprawowania przez nich władzy na przykładach konkretnych postaci historycznych i współczesnych Przedstawiam klasyfikację polityków według teorii Maxa Webera Polityka a moralność Wyjaśniam zależności między polityką a moralnością Czym jest kultura polityczna? Omawiam elementy kultury politycznej Kultura polityczna społeczeństwa Typy kultury politycznej Wymieniam i charakteryzuję rodzaje kultury politycznej oraz podaję przykłady historyczne i współczesne Wyjaśniam związki między zjawiskami politycznymi a czynnikami kulturowymi oraz podaję przykłady historyczne i współczesne Kultura polityczna w Polsce Opisuję kulturę polityczną w Polsce Formułuję kryteria oceny i oceniam kulturę polityczną w Polsce Temat: Ideologie, doktryny i programy polityczne Znam na pamięć i stosuję w praktyce definicje: światopogląd, ideologia, doktryna, program polityczny, prawica, centrum, lewica, ideologie totalitarne, faszyzm, nazizm, komunizm, doktryna konserwatywna, doktryna liberalna, doktryna socjalistyczna, socjaldemokracja, chrześcijańska demokracja, idea wodzostwa, korporacje, marksizm, rewolucja proletariacka, dyktatura proletariatu, stalinizm, socjalizm utopijny, zasada subsydiarności, solidaryzm społeczny Potrafię po analizie materiałów źródłowych podać nazwy pojęć, do których odnoszą się analizowane informacje Światopogląd i ideologia Ideologia – doktryna – program polityczny Charakteryzuję zależności między światopoglądem, ideologią, doktryną i programem politycznym Prawica – centrum – lewica Charakteryzuję historyczne i współczesne sposoby klasyfikacji nurtów myśli politycznej Ideologie totalitarne: faszyzm, nazizm, komunizm, Omawiam cechy charakterystyczne ideologii totalitarnych Doktryna konserwatywna, liberalna, socjalistyczna, socjaldemokracja, chrześcijańska demokracja (chadecja) Znam imiona i nazwiska twórców doktryn politycznych i współczesnych polityków, którzy je głoszą Tłumaczę przyczyny historyczne powstania konserwatyzmu, liberalizmu, socjalizmu naukowego, socjaldemokracji, komunizmu, chrześcijańskiej demokracji, faszyzmu, nazizmu Charakteryzuję z pamięci doktrynę konserwatyzmu, liberalizmu, socjaldemokracji i chrześcijańskiej demokracji – opowiadam o tym, jak poszczególne doktryny przedstawiają człowieka, społeczeństwo, państwo i gospodarkę Potrafię w historycznych i współczesnych programach politycznych określić, które konkretne działania nawiązują do konserwatyzmu, liberalizmu, socjalizmu, socjaldemokracji, chadecji (chrześcijańskiej demokracji), Porównuję doktrynę konserwatyzmu, liberalizmu, socjaldemokracji i chrześcijańskiej demokracji Formułuję kryteria oceny i oceniam doktrynę konserwatyzmu, liberalizmu, socjaldemokracji i chrześcijańskiej demokracji Temat: Systemy partyjne Znam na pamięć i stosuję w praktyce definicje: partia polityczna, system partyjny, system wyborczy, ordynacja wyborcza, koteria arystokratyczna, klub polityczny partia masowa, system jednopartyjny, system dwupartyjny, system wielopartyjny bez partii dominującej, system dwuipółpartyjny, system wielopartyjny z partią dominującą, ordynacja większościowa, ordynacja proporcjonalna, próg wyborczy (klauzula zaporowa), parytet wyborczy, ordynacja większościowa, ordynacja proporcjonalna Potrafię po analizie materiałów źródłowych podać nazwy pojęć, do których odnoszą się analizowane informacje Czym jest partia polityczna? Jak powstają partie polityczne? Przedstawiam z pamięci proces powstawania partii politycznych Funkcje partii politycznych Wymieniam z pamięci funkcje partii politycznych i charakteryzuję na czym polegają Opisuję przykłady funkcji partii politycznych, które dostrzegam wokół mnie Omawiam cechy charakterystyczne partii politycznej i podaję przykłady ich realizacji przez partie historyczne i współczesne Rodzaje partii politycznych Charakteryzuję z pamięci rodzaje partii politycznych i podaję ich przykłady, nazwy, imiona i nazwiska polityków Charakteryzuję polską i europejską scenę polityczną (wymieniam nazwy partii politycznych, imiona i nazwiska liderów partii politycznych, przedstawiam decyzje polityczne, zauważam ich interesy polityczne, znam najważniejsze postulaty programów politycznych i potrafię określić z jakiej doktryny się wywodzą) Systemy partyjne Charakteryzuję na konkretnych przykładach jak funkcjonują systemy partyjne System partyjny a system wyborczy Wyjaśniam relacje między system partyjnym a systemem wyborczym Porównuję działanie ordynacji większościowej z proporcjonalną Rozumiem i wyjaśniam „plusy” i „minusy” ordynacji większościowej i ordynacji proporcjonalnej Formułuję kryteria oceny i oceniam ordynację większościową i proporcjonalną Potrafię na konkretnym przykładzie obliczyć podział mandatów za pomocą metody d’Hondta, metody Sainte-Laguë’a, metody Hare-Niemeyera i sformułować wnioski wynikające z obliczeń Temat: Społeczeństwo obywatelskie Znam na pamięć i stosuję w praktyce definicje: społeczeństwo obywatelskie, podmioty społeczeństwa obywatelskiego, organizacja pozarządowa, kapitał społeczny, organizacje pożytku publicznego, stowarzyszenie, fundacja, Potrafię po analizie materiałów źródłowych podać nazwy pojęć, do których odnoszą się analizowane informacje Termin „społeczeństwo obywatelskie” Przedstawiam z pamięci i porównuję poglądy Johna Locke’a, Georga Wilhelma Hegla i Alexisa de Tocqueville’a dotyczące społeczeństwa obywatelskiego Współczesne rozumienie społeczeństwa obywatelskiego Omawiam czynniki wpływające na funkcjonowanie społeczeństwa obywatelskiego Podmioty społeczeństwa obywatelskiego Wymieniam podmioty społeczeństwa obywatelskiego i podaję ich przykłady Opisuję, czym są i jak funkcjonują podmioty społeczeństwa obywatelskiego Kapitał społeczny Omawiam na konkretnych przykładach, jaki wpływ na rozwój społeczeństwa obywatelskiego ma kapitał społeczny Formułuje kryteria oceny i oceniam wpływ kapitału społecznego na rozwój społeczeństwa obywatelskiego Organizacje pozarządowe w Polsce Organizacje pożytku publicznego Charakteryzuję rodzaje organizacji pozarządowych w Polsce i opowiadam o ich działaniach Charakteryzuję na konkretnych przykładach zasady i cele funkcjonowania organizacji pozarządowych w Polsce