docPromienica - Apteka Media
download 
Reklamacja Transkrypt
Promienica - Apteka Media
Farmakoterapia Promienica Promienica, inaczej aktynomikoza, jest chorobą o podłożu bakteryjnym. Ma charakter powoli postępujący. Wywoływana jest zakażeniem beztlenowymi, mikroaerofilnymi, Gram-dodatnimi bakteriami z rodzaju promieniowców: Actinomyces, Actinobacillus. U człowieka choroby wywołują gatunki: Actinomyces israelii, Actinomyces naeslundii, Actinomyces viscosus i Actinomyces odontolyticus. Wszystkie te drobnoustroje to naturalnie komensale (organizmy cudzożywne, które pozostają w symbiozie z organizmem wyższym, żywiąc się pozostawionymi przez niego resztkami pokarmowymi i nie przynosząc mu szkody ani pożytku), które bytują w jamie ustnej człowieka, w jego układzie oddechowym oraz w przewodzie pokarmowym i stają się patogenne dopiero w środowisku beztlenowym. Nazwa choroby wywodzi się od promienistego układu nitek bakterii powodujących infekcję. Promienica objawia się zmianami na skórze, które z początku mają charakter nierównych ognisk zapalnych, przekształcających się z czasem w liczne twarde guzy ropne. Guzy przy promienicy mają tendencję do przebijania się na zewnątrz oraz do tworzenia trudno gojących się przetok, czyli pękania i wylewania zgromadzonej w nich wydzieliny. Charakterystyczną cechą są drobne, jasnożółte ziarenka (tzw. druzy) w wydzielinie wydobywającej się z przetok – to kolonie bakterii promieniowców. Ich obecność jest podstawą diagnozy lekarskiej. W przypadku, gdy trudno dostrzec te ziarenka, a lekarz ma podstawy, by podejrzewać promieni- cę, może on poprzeć wstępne rozpoznanie, pobierając na drodze biopsji materiał ze zmienionych chorobowo miejsc do badania histologicznego i mikrobiologicznego. Promienica jest chorobą rzadko występującą. Najczęściej dotyczy dorosłych mężczyzn w wieku 20–50 lat i ma charakter przewlekł y – może trwać wiele miesięcy. Wyróżnia się cztery postaci aktynomikozy: szyjnotwarzową, piersiową, brzuszną oraz moczowo-płciową, jednakże postać szyjno-twarzowa stanowi ponad 50% wszystkich przypadków. Rozwojowi promienicy sprzyjają: • próchnica zębów; • zakażenia przywierzchołkowe; • urazy w obrębie jamy ustnej. Zakażenie może się też rozwinąć po usunięciu zęba lub po urazie w okolicy twarzy bądź szyi. Rany umożliwiają bowiem przedostanie się bakterii w głąb skóry i dalej – w głąb całego organizmu. Promienica może się umiejscowić także w obrębie klatki piersiowej (zajmuje płuca) lub brzucha (atakuje wtedy narządy wewnętrzne) – to jednak stosunkowo rzadkie przypadki. Postać płucna choroby wywoływana jest wdychaniem bakterii – promieniowców – z jamy ustnej. Ropnie tworzą się w płucach i na opłucnej, z czasem atakują kości, węzły chłonne oraz skórę. Zmiany takie przypominają gruźlicę. Postać brzuszna – analogicznie – wywoływana jest wskutek połknięcia promieniowców. Pojawiają się bóle brzucha, gorączka, wymioty, biegunka lub zaparcia. Obserwuje się postępujące wyniszczenie w wyniku niedrożności jelit i powstania przetok jelitowych. Postacie płucna i brzuszna promienicy przebiegają nietypowo, dlatego ich rozpoznanie sprawia pewne trudności. Leczenie promienicy Powodzenie leczenia zależy od wczesnego rozpoznania. Najlepsze rokowanie w ystępuje w aktynomikozie twarzy i szyi. Promienicę, jako chorobę bakteryjną, leczy się antybiotykami, najczęściej podawanymi doustnie (w najcięższych przypadkach – dożylnie) penicyliną oraz tetracyliną. Kuracja trwa ok. pół roku i przez cały ten czas należy przyjmować antybiotyk. Czasem usunięcie zmian ropnych i twardych, zwłókniałych guzów wymaga interwencji chirurga. W terapii stosuje się także preparaty jodowe. Nieleczona aktynomikoza prowadzi do poważnych powikłań. Jednym z nich jest skrobiawica, zwana też amyloidozą, polegająca na odkładaniu się nieaktywnego białka poza komórkami. Jej objawy zależą od tego, w jakim miejscu i w jakich ilościach jest gromadzone patologiczne białko. Zwykle gromadzi się ono w nerkach, w sercu, w mózgu, w języku, śledzionie i wątrobie, a także w obwodowym układzie nerwowym. Skutkuje to różnymi chorobami, m.in. niewydolnością serca i nerek, neuropatią oraz polineuropatią. Polineuropatia obejmuje procesy, które w konsekwencji prowadzą do uszkodzenia obwodowego układu nerwowego. Atakuje nerwy obwodowe, korzenie i sploty nerwowe. Powoduje zaburzenia ruchowe, czuciowe oraz autonomiczne. Polineuropatia może być skutkiem powikłań aktynomikozy. Powodzenie leczenia promienicy zależy od stopnia zaawansowania – wcześnie wykryta choroba może zostać wyleczona farmakologicznie. dr n. med. Sylwia Krzemińska 13
