Budowla jako przedmiot opodatkowania podatkiem od

Budowla jako przedmiot opodatkowania
podatkiem od nieruchomości
Radosław Żuk
Część I
PRZEDMIOT OPODATKOWANIA PODATKIEM
OD NIERUCHOMOŚCI
Istotne regulacje prawne
1) Ustawa o podatkach i opłatach lokalnych z dnia 12 stycznia 1991 r. ,
2) Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny,
3) Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane.
Przedmiot opodatkowania
Art. 2. ustawy o podatkach i opłatach lokalnych
1. Opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości podlegają następujące
nieruchomości lub obiekty budowlane:
1) grunty;
2) budynki lub ich części;
3) budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności
gospodarczej.
Nieruchomość
Kodeks cywilny
Art. 46 § 1. Nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące
odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale
z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów
szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.
Obiekt budowlany
Prawo budowlane:
Art. 3 pkt 1 obiektem budowlanym jest budynek wraz z instalacjami
urządzeniami technicznymi, budowla stanowiąca całość technicznoużytkową wraz z instalacjami i urządzeniami technicznymi oraz obiekt małej
architektury.
Art. 3 pkt 4 obiekt małej architektury - należy przez to rozumieć niewielkie
obiekty, a w szczególności:
- kultu religijnego, jak: kapliczki, krzyże przydrożne, figury,
- posągi, wodotryski i inne obiekty architektury ogrodowej,
- użytkowe służące rekreacji codziennej i utrzymaniu porządku, jak:
piaskownice, huśtawki, drabinki, śmietniki;
Tymczasowy obiekt budowlany
Art. 3 pkt 5 Prawa budowlanego
tymczasowym obiekt budowlany - należy przez to rozumieć obiekt
budowlany przeznaczony do czasowego użytkowania w okresie krótszym od
jego trwałości technicznej, przewidziany do przeniesienia w inne miejsce lub
rozbiórki, a także obiekt budowlany niepołączony trwale z gruntem, jak:
strzelnice, kioski uliczne, pawilony sprzedaży ulicznej i wystawowe, przekrycia
namiotowe i powłoki pneumatyczne, urządzenia rozrywkowe, barakowozy,
obiekty kontenerowe.
Trwały związek z gruntem obiektu budowlanego występuje jedynie wówczas,
gdy nie został on wzniesiony na określony czas. Jeśli nawet budynek był w
sensie fizycznym mocno związany z gruntem (miał fundamenty), ale został
wybudowany jako tymczasowy, to przynajmniej do chwili zmiany
przeznaczenia nie może być traktowany jako trwale z gruntem związany
Obiekt tymczasowy
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 2011-12-22, II FSK 1389/11
Przenośne kontenerowe pawilony handlowe nie są urządzeniami
budowlanymi w rozumieniu ustawy prawo budowlane i nie można ich
przyporządkować do żadnej z kategorii określanych jako budowla i nie mogą
być one przedmiotem nałożenia podatku od nieruchomości.
Obiekt tymczasowy
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 10 stycznia 2012 r., sygn. akt II FSK
1336/10
Sporny obiekt może być jednak budowlą w rozumieniu art. 1a pkt 2 u.p.o.l.,
ponieważ nie jest budynkiem ani obiektem małej architektury, jest natomiast
obiektem budowlanym, który może zostać zaliczony do budowli. Jeżeli natomiast
istnienie budowli, w postaci tymczasowego obiektu budowlanego, stanowiące
okoliczność, od której uzależniony jest obowiązek podatkowy, ustanie, zanim mógł
w jej przedmiocie powstać obowiązek podatkowy w podatku od nieruchomości,
obowiązek ten, na podstawie normujących w tym zakresie przepisów art. 6 ust. 2
i art. 6 ust. 4 u.p.o.l. nie powstanie. Tymczasowy obiekt budowlany może być
zaliczony do budowli, również na podstawie przeanalizowanych przepisów u.p.o.l.
Jeżeli jednak jego byt ograniczony jest od powstania (art. 6 ust. 2 u.p.o.l.), do ustania
(art. 6 ust. 4 u.p.o.l.) do okresu krótszego niż rok, po którym, od dnia 1 stycznia roku
następnego, mógłby powstać obowiązek podatkowy w podatku od nieruchomości,
budowla taka nie będzie podlegała opodatkowaniu, ponieważ nie powstanie z jej
tytułu obowiązek podatkowy.
Obiekt tymczasowy
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 10 stycznia 2012 r., sygn. akt II FSK 1336/10
Rozbudowana definicja opisowa pojęcia "budowla" zawarta jest w art. 3 pkt 3 Prawa budowlanego, gdzie
obok wyszczególnienia obiektów budowlanych, których trwałe związanie z gruntem jest oczywiste (jak:
lotniska, drogi, linie kolejowe), wymienia się także obiekty, których trwałe związanie z gruntem oczywiste nie
jest (jak urządzenia reklamowe), w tym wypadku definicję jednak uzupełniając warunkiem trwałego
związania z gruntem. Należy dodać, że zawarta w art. 3 pkt 2 Prawa budowlanego definicja budynku także
zawiera warunek trwałego związania takiego obiektu budowlanego z gruntem, w przeciwieństwie do
określonej w art. 3 pkt 5 Prawa budowlanego definicji tymczasowego obiektu budowlanego, którym jest
obiekt budowlany przeznaczony do czasowego użytkowania, przewidziany do przeniesienia w inne miejsce
lub do rozbiórki, a także obiekt budowlany niepołączony trwale z gruntem, jak: strzelnice, kioski uliczne,
pawilony sprzedaży ulicznej i wystawowej, obiekty kontenerowe. Mimo widocznego braku konsekwencji
ustawodawcy w definiowaniu rozważanych pojęć nie budzi jednak wątpliwości konstatacja, że konieczną
cechą budowli, zarówno w rozumieniu Prawa budowlanego, jak i w rozumieniu ustawy o podatkach
i opłatach lokalnych, jest trwałe połączenie takiego obiektu z gruntem – w przeciwieństwie do tymczasowego
obiektu budowlanego, który trwale połączony z gruntem nie jest i za który uważa się, między innymi,
pawilony sprzedaży ulicznej i wystawowej oraz obiekty kontenerowe. Przenośny pawilon handlowy, którego
opodatkowania podatkiem od nieruchomości domaga się skarżąca, nie stanowi zatem budowli w rozumieniu
art. 3 pkt 3 Prawa budowlanego, nie jest także budowlą w rozumieniu art. 1a pkt 2 i art. 2 ust. 1 pkt 3 u.p.o.l.,
mieszcząc się jedynie w definicji tymczasowego obiektu budowlanego. Tym samym nie stanowi przedmiotu
opodatkowania podatkiem od nieruchomości.
Obiekt tymczasowy
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 2010-10-06, II OSK 1502/09
Altana nie może być zakwalifikowana jako obiekt małej architektury
w myśl art. 3 pkt 4 lit. b ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t.j.
Dz.U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118 ze zm.) to jest "inny obiekt architektury
ogrodowej", lub też jako niewielki "obiekt użytkowy służący rekreacji
codziennej" w myśl art. 3 pkt 4 lit. c, przede wszystkim z tej przyczyny, że
jednoznacznie art. 29 ust. ust. 1 pkt 2 stanowi, że budowa altan
o powierzchni do 25 m2 nie wymaga pozwolenia na budowę, jednakże
stosownie do art. 30 ust. 1 pkt 1 budowa altan wymaga zgłoszenia.
Przedmiot opodatkowania
GRUNTY
Art. 1a ust. 1 pkt 3
Grunty, budynki i budowle związane z prowadzeniem działalności
gospodarczej to
grunty, budynki i budowle będące w posiadaniu
przedsiębiorcy lub innego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą,
z wyjątkiem budynków mieszkalnych oraz gruntów związanych z tymi
budynkami, a także gruntów, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 lit. b,
chyba że przedmiot opodatkowania nie jest i nie może być wykorzystywany
do prowadzenia tej działalności ze względów technicznych;
Przedmiot opodatkowania
Działalność gospodarcza
Art. 1a ust. 1 pkt 4
Działalność gospodarcza to działalność, o której mowa w przepisach Prawa działalności
gospodarczej(1), z zastrzeżeniem ust. 2;
Art. 1a ust. 2
Za działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy nie uważa się:
1) działalności rolniczej lub leśnej;
2) wynajmu turystom pokoi gościnnych w budynkach mieszkalnych znajdujących się na
obszarach wiejskich przez osoby ze stałym miejscem pobytu w gminie położonej na tym
terenie, jeżeli liczba pokoi przeznaczonych do wynajęcia nie przekracza 5.
Przedmiot opodatkowania
Działalność gospodarcza
Art. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej
Działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza,
budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie
i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana
w sposób zorganizowany i ciągły.
Przedmiot opodatkowania
Wyrok WSA w Poznaniu z 12 kwietnia 2012 r. (III SA/Po 444/11)
Według poglądu utrwalonego w orzecznictwie i doktrynie do uznania danego
obiektu za związany z prowadzeniem działalności gospodarczej nie jest konieczne
faktyczne wykorzystywanie nieruchomości na cele związane z działalnością
gospodarczą, wystarczy bowiem sam fakt jej posiadania przez danego przedsiębiorcę
(zob. m. in. L. Etel, S. Presnarowicz, G. Dudar, Podatki i opłaty lokalne. Podatek rolny.
Podatek leśny. Komentarz, ABC, 2008 – komentarz do art. 1 a ustawy; wyrok WSA
w Białymstoku z 1 czerwca 2006 r. I SA/Bk 128/06; wyrok WSA w Poznaniu z 16
kwietnia 2008 r., I SA/Po 33/08, M. Podat. 2008/10/40). Przejściowe
niewykorzystywanie danej nieruchomości lub jej części służącej do wykonywania
działalności gospodarczej nie daje przy tym podstaw do tego, by do wymiaru
podatku od nieruchomości nie miały zastosowania stawki przewidziane dla
nieruchomości związanych z działalnością gospodarczą (zob. m. in. wyrok WSA
w Kielcach z 23 lipca 2009 r., I S.A./Ke 206/09, lex nr 524635).
Grunty zajęte na potrzeby działalności
Wyrok NSA z dnia 14 lipca 2010 r. (sygn. akt II FSK 2002/09)
Rekultywacja gruntów poeksploatacyjnych jest procesem wieloetapowym, który
przygotowuje się, planuje i wykonuje na każdym etapie prowadzonej działalności
gospodarczej. Czynności rekultywacyjne stają się częścią składową działalności gospodarczej
w zakresie wydobywania kopalin, od chwili uzyskania koncesji. Do czasu zakończenia
rekultywacji stwierdzonej ostateczną decyzją właściwego organu administracyjnego grunty te
są nie tylko związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, ale także faktycznie zajęte
na jej prowadzenie, co w świetle przepisów: art. 2 ust. 1 i 2 w związku z art. 1 a ust. 1 pkt 3 i 1
a ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U z 2006
r., Nr 121, poz. 844 ze zm.) powoduje, iż podlegają opodatkowaniu podatkiem od
nieruchomości według stawek najwyższych.
PRAWA AUTORSKIE
Niniejsze materiały szkoleniowe stanowią utwór w rozumieniu art. 1 ust. 1
ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych
(Dz. U. z 1994 r., nr 24, poz. 83, ze zm.) i podlegają ochronie przewidzianej
przepisami prawa.
Wszelkie prawa zastrzeżone. Żadna część niniejszego utworu nie może być
powielana ani rozpowszechniana za pomocą urządzeń elektronicznych,
mechanicznych, kopiujących, nagrywających i innych – bez pisemnej zgody
Centrum Kompetencji Sp. z o.o.