Vita - Hodowla Zdrowych Pszczół - VET

Wstęp
Słowo wstępne dyrektora firmy, dr. Maxa Watkinsa
Vita (Europe) Ltd jest renomowanym światowym liderem w
produkcji środków stosowanych w zwalczaniu chorób pszczół.
Dysponujemy siecią blisko 50 dystrybutorów w ponad 60 krajach.
Zaangażowanie firmy w ochronę zdrowia i dobrostanu pszczół
znajduje swoje odzwierciedlenie w stale prowadzonych pracach
badawczo-rozwojowych nad opracowywaniem nowych,
innowacyjnych produktów. Współpracujemy z największymi
uniwersytetami, instytutami badawczymi i agencjami rządowymi na
całym świecie.
W broszurze, którą oddajemy do Państwa rąk, chcielibyśmy
podzielić się naszą wiedzą i doświadczeniem w zakresie ochrony
zdrowia pszczół. Informacje tu zawarte dostępne są także na
naszej stronie internetowej pod adresem www.vita-europe.com.
Mam nadzieję, że ta broszura również stanowić będzie użyteczne
źródło informacji, szczególnie tam, gdzie brak jest dostępu do
Internetu.
1
WSTĘP
Spis treści
Warroza
3
Apiguard
4
Apiguard – często zadawane pytania
7
Barciak większy
9
13
Zestawy Diagnostyczne EFB & AFB
14
Nosemoza i grzybica otorbielakowa
17
Vitafeed Gold i Vitafeed Green
18
Rójka
21
Chusteczka do wabienia roju
22
SWARM
Zgnilec europejski, amerykański
VITAFEEDS
10
EFB/AFB
B401
B401
1
APIGUARD
Słowo wstępne dyrektora firmy, dr. Maxa Watkinsa
2
Warroza
Roztocze rodzaju Varroa destructor (Anderson i Trueman, 2000) jest żarłocznym
pasożytem. Żywi się hemolimfą zaatakowanych pszczół, powodując znaczne
fizyczne szkody i umożliwiając przenoszenie zakażeń wirusowych w obrębie
rodziny pszczelej. Bez interwencji człowieka zainfekowane rodziny giną w ciągu
kilku lat. Na całym świecie pszczelarze tracą tysiące uli zaatakowanych przez te
roztocza. Warroza to bez wątpienia najpoważniejsze zagrożenie dla zdrowia
pszczoły miodnej na całym świecie. Uważa się ją powszechnie za jedną z przyczyn
zespołu masowego ginięcia rodzin pszczelich (Colony Collapse Disorder, CCD).
Rozpoznanie
Dorosłe samice roztocza mają ciało twarde, owalne i są barwy od jasno do
ciemnobrązowej. Dorosłe samce i formy rozwojowe znajdują się wyłącznie w
komórkach z czerwiem zasklepionym. Roztocza wciskają się pod płytki
pokrywające poszczególne segmenty odwłoka lub ukrywają się w innych trudno
dostępnych miejscach na ciele dorosłych pszczół. To, w połączeniu z ich barwą i
małym rozmiarem (1,1 x 1,6 mm), powoduje, że są trudne do wykrycia. Ich
usuwanie podczas samooczyszczania sprawia pszczołom duże trudności, dlatego
inwazję łatwo jest przeoczyć.
Roztocza łatwo jest pomylić z cząsteczkami osypu i innych zanieczyszczeń ula,
ścian komórek (starszych plastrów) lub drobinek propolisu. Przy bliższym
przyjrzeniu się jednak widać, że tego typu drobinki mają nieregularny kształt,
podczas gdy roztocza Varroa mają owalny, gładki kształt, z wyraźnie widocznymi
odnóżami.
Do najczęściej stosowanych metod wykrywania roztoczy należą dokładne
oględziny dorosłych pszczół i czerwia; obecność roztoczy można także sprawdzać
przy pomocy preparatów syntetycznych, wody z dodatkiem detergentu, eteru,
cukru pudru, dymu tytoniowego lub przez zastosowanie dennicy z siatką
warrozową.
Zwalczanie
Na świecie do zwalczania pasożyta stosuje się różne preparaty ekologiczne i
chemiczne, jak również metody fizyczne. Należy stosować wyłącznie produkty
zatwierdzone do zwalczania warrozy i bezwzględnie przestrzegać instrukcji na
opakowaniu.
Vita stosuje Zintegrowane Systemy Zwalczania Szkodników (Integrated Pest
Management, IMP) i rotację metod zwalczania roztocza co 2-3 lata.
Apistan jest prawdopodobnie najpowszechniej stosowanym preparatem
warroabójczym. Jest łatwy w użyciu i gwarantuje niemal 100% skuteczność. Jedna
aplikacja może zapobiec reinwazji w obrębie rodziny na przestrzeni dwóch pokoleń
roztocza.
Apiguard jest środkiem naturalnym, łatwym w użyciu i odznaczającym się dużą
skutecznością. Ma postać żelu, z którego powoli uwalniana jest substancja czynna,
tymol, co gwarantuje podanie prawidłowej dawki preparatu.
3
APIGUARD
B401
EFB/AFB
VITAFEEDS
Naturalnie lepsze metody
zwalczania warrozy
Organiczny, leczenie naturalne
Sprawdzona skuteczność w zwalczaniu
roztoczy Varroa.
Stymuluje higieniczne zachowania wśród pszczół i
zapobiega powstawaniu wielu problemów
zdrowotnych.
SWARM
Dzięki wielomiejscowemu działaniu wystąpienie
odporności jest mało prawdopodobne.
Łatwy w użyciu, bezpieczny, nie
pozostawia wykrywalnych resztek.
4
Apiguard – naturalna ochrona zdrowia pszczół
Pszczoły często padają ofiarą chorób, pasożytów, a także chemicznych środków
ochrony roślin. Pomimo regularnego stosowania różnych preparatów
warroabójczych roztocze Varroa destructor pozostaje wrogiem nr 1 pszczół. W
ostatnim czasie niektóre szczepy roztocza uodporniły się na niektóre substancje
czynne, które do tej pory były skuteczne w walce z warrozą. W związku z tą
niepokojącą sytuacją konieczne okazuje się zatem inne podejście.
Apiguard to nowy środek, na bazie naturalnych składników, których
działanie jest skuteczne, bezpieczne i korzystne dla rodzin pszczelich.
Jest to najlepsza broń w walce przeciwko szczepom roztoczy opornym
na inne preparaty warroabójcze.
Apiguard, preparat warroabójczy na bazie tymolu
Firma VITA (Europe) Limited (UK) opracowała i opatentowała preparat na bazie tymolu o nazwie
Apiguard. Tymol jest naturalnym związkiem występującym w tymianku i niektórych rodzajach miodu,
np. w miodzie lipowym. Skuteczność tymolu jako środka warroabójczego, jak również jego korzystne
działanie na zdrowie i higienę rodziny pszczelej są dobrze znane. Postać żelowa preparatu pozwala na
zoptymalizowanie drogi podania i działania tymolu i tym samym zwiększenie jego skuteczności w
zwalczaniu warrozy.
Apiguard, żel o przedłużonym uwalnianiu
Apiguard to opatentowany preparat na bazie tymolu, mający postać żelu o
przedłużonym uwalnianiu. Żel działa ma zasadzie gąbki, której pory
rozszerzają się lub zwężają w zależności od temperatury. Gdy temperatura
wzrasta, zwiększa się lotność tymolu, ale pory gąbki się zwężają. Pozwała to
na regulowanie uwalniania tymolu.
Podwójne działanie preparatu
Apiguard odznacza się podwójnym mechanizmem działania. Pierwszym z nich
jest droga oddechowa - uwalniany tymol rozprzestrzenia się w ulu dzięki
ruchowi skrzydeł pszczół i atakuje roztocza, które go wdychają. Dodatkowo żel
jest rozprowadzany po ulu przez robotnice w drodze ich wzajemnego
fizycznego kontaktu. Dzięki temu Apiguard zabija roztocza w drodze kontaktu.
Praktyczne wskazówki
•
•
•
•
•
•
Należy umożliwić robotnicom dostęp do tacki. W niektórych ulach należy zostawić miejsce
nad tacką, na przykład przez zastosowanie nadstawki, odwróconej pokrywy ula lub
podkarmiaczki lub pustego magazynu miodowego.
Tackę należy pozostawić w ulu, dopóki nie wyparuje z niej cały zapas preparatu.
Należy monitorować rodzinę - czasami potrzebne może być kolejne leczenie poza sezonem.
Czasami po rozpoczęciu leczenia pszczoły mogą być pobudzone – jest to zjawisko
nieszkodliwe i przejściowe.
W trakcie leczenia zauważalny może charakterystyczny zapach tymolu.
UWAGA: w przypadku niewielkich lub osłabionych rodzin i odkładów, należy stosować
jedną dawkę 25 g.
Varroa destructor
5
Apiguard: działanie wielomiejscowe
Chemiczne akarycydy: działanie jednomiejscowe
Przedstawiamy Apiguard
Kiedy stosować Apiguard
Min +15°C
Preparat najlepiej jest stosować latem, jak najszybciej po miodobraniu, gdy
przeciętna temperatura w ciągu dnia nie spada poniżej 15°C.
APIGUARD
Przy wyższych temperaturach pszczoły są bardziej aktywne i lepiej rozprowadzają
Apiguard po ulu. Jeżeli konieczne jest karmienie rodziny, Apiguard należy podać
przed karmieniem, aby pszczoły rozprowadziły go w pierwszej kolejności.
Jak stosować Apiguard
1. Odciągnąć
pokrywę tacki z
preparatem.
B401
2. Umieścić tackę na
ramkach z czerwiem.
EFB/AFB
3. Po 2 tygodniach
wyjąć opróżnioną
tackę i włożyć nową.
VITAFEEDS
4. Leczenie trwa
około 4-6 tygodni.
SWARM
Preparat nadaje się do pasiek ekologicznych zgodnie z
Rozporządzeniem Rady nr 2092/91/EWG z dnia 24 czerwca 1991 r.
6
Apiguard – często zadawane pytania
1. Czym jest Apiguard?
Odp. Apiguard to preparat warroabójczy w postaci żelu o
przedłużonym uwalnianiu.
2. W jaki sposób należy stosować Apiguard?
Odp. Zob. instrukcje na opakowaniu lub dołączone do
opakowania.
Stosowanie preparatu w tackach: odciągnąć foliową pokrywkę
tacki i umieścić na ramce z czerwiem, żelem do góry. Należy
pozostawić odpowiednią ilość miejsca, tak aby pszczoły mogły
dostać się do tacki (można do tego celu użyć nadstawki lub
pustego magazynu miodowego na ramce). Zamknąć ul. Po 2
tygodniach wyjąć opróżnioną tackę i włożyć nową, postępując
w ten sposób. Tackę pozostawić w ulu na 2 do 4 tygodni.
Leczenie powinno łącznie trwać 6 tygodni, aby przyniosło
optymalne efekty.
3. O jakiej porze dnia najlepiej stosować Apiguard?
Odp. Apiguard można stosować o dowolnej porze dnia, ale
najlepsze efekty uzyskuje się w godzinach popołudniowych lub
wieczorem, gdy spada temperatura, a pszczoły wracają do
ula. W przypadku stosowania preparatu w niższej
temperaturze tempo uwalniania substancji czynnej jest
wolniejsze i pszczoły mogą się przyzwyczaić do zapachu
szybciej niż w przypadku zastosowania środka w wyższej
temperaturze, gdy pszczoły są najbardziej aktywne.
4. Czy mogę stosować Apiguard w ulach półtora- lub
dwukorpusowych?
Odp. Tak, ale należy pamiętać o tym, że działanie
roztoczobójcze może być nieco słabsze niż w przypadku
pojedynczego korpusu gniazdowego ze względu na większą
liczbę pszczół. Większość pszczół, czerwi i roztoczy
znajdować się będzie w dolnym gnieździe, dlatego Apiguard
należy umieszczać na ramkach w dolnym korpusie
gniazdowym, a na nim drugi korpus (tzn. Apiguard powinien
znajdować się między korpusami). Powtórzyć po 2
tygodniach, postępując w sposób opisany w pytaniu 2.
5. O jakiej porze roku powinno się stosować Apiguard?
Odp. Apiguard najlepiej stosować latem lub jesienią, poza
okresem pożytku. Temperatura zewnętrzna powinna wynosić
co najmniej 15°C, gdyż wówczas rodzina jest aktywna.
Apiguard rozprowadzany jest przez pszczoły podczas
czyszczenia ula, a ta działalność pszczół jest nasilona podczas
wyższych temperatur zewnętrznych. Należy unikać stosowania
w okresie pożytku nektarowego, aby zapobiec
zanieczyszczeniu miodu.
6. Czy Apiguard można stosować wiosną?
Odp. Apiguard można stosować w okresie wiosennym, pod
warunkiem że na zewnątrz panuje odpowiednio wysoka
temperatura. Nie jest to jednak optymalny okres do
stosowania preparatu. Tymol, będący substancją czynną leku,
może czasami powodować krótkotrwałe zaprzestanie
składania jajeczek przez matkę, co nie jest pożądane wczesną
wiosną – rodzina musi się rozrastać. W przypadku dużego
porażenia warrozą w okresie wiosennym bezpieczniej jest
jednak zastosować Apiguard niż dopuścić do dalszego
namnażania się roztoczy. W przeciwnym razie leczenie lepiej
jest odłożyć do lata.
7. Czy powinienem stosować Apiguard, gdy na ulu
znajdują się magazyny miodowe?
Odp. Przed zastosowaniem Apiguard zaleca się zdjęcie
magazynów. Apiguard może powodować zanieczyszczenie
miodu w magazynach, aczkolwiek jest to mało
prawdopodobne, zwłaszcza gdy magazyny są zasklepione.
Preparat może też powodować zanieczyszczenie wosku w
gnieździe, a śladowe ilości preparatu mogą docierać do wosku
w magazynach. W przypadku stosowania Apiguardu, gdy na
ulu znajdują się magazyny, Apiguard należy umieścić
bezpośrednio nad gniazdem i zapewnić pszczołom
wystarczającą ilość miejsca umożliwiającą im dostawanie się
do tacki i przechodzenie przez żel.
7
8. Czy mogę karmić pszczoły w trakcie leczenia?
Odp. Tak i nie. Nie zaleca się stosowania Apiguardu i
jednoczesnego karmienia pszczół, ponieważ pszczoły mogą
zająć się wyłącznie przyjmowaniem pokarmu, zaniedbując
roznoszenie żelu. Nie stanowi to jednak dużego ryzyka i może
różnić się w zależności od rodziny. Jeżeli zatem konieczne jest
jednoczesne leczenie i karmienie, warto na próbę zacząć od
kilku rodzin i zobaczyć, jak pszczoły zareagują.
9. Pierwszą dawkę należy zostawić w ulu na 2 tygodnie,
ale zauważyłem, że żel znika już po kilku dniach; czy
powinien w takim wypadku od razu zastosować drugą
dawkę?
Odp. Nie, ponieważ szybkość uwalniania substancji czynnej
z żelu zależy od temperatury i od zachowania danej rodziny
pszczelej. Sublimacja żelu może trwać od 2 do 10 dni. Ilość
żelu maleje w miarę powstawania oparów, a pszczoły,
wyczuwając obecność „obcego ciała” , próbują je usunąć.
Przy wyższych temperaturach zapach jest intensywniejszy.
Pszczoły szybko odnajdują żel i usiłują go usunąć. Silne
rodziny zwykle pracują szybciej niż małe lub słabe kolonie.
Przy niższych temperaturach substancja czynna w żelu
uwalniana jest wolniej. Robotnice nie wyczuwają go tak
szybko jak przy wyższych temperaturach, w związku z
czym tempo, z jakim go usuwają, jest wolniejsze.
Nawet jeżeli żel wyparuje po kilku dniach, nie ma potrzeby
stosowania drugiej dawki przed upływem 2 tygodni. Tymol,
mimo że w tacce już nie ma żelu, pozostaje aktywny w tym
czasie, ponieważ jest roznoszony przez pszczoły
czyszczące ul.
10. Druga dawka żelu znika z tacki wolniej niż pierwsza –
dlaczego?
Odp. Druga dawka zwykle pozostaje w tacce dłużej, ponieważ
pszczoły przyzwyczajają się do zapachu tymolu i czyszczenie
jest mniej intensywne.
11. Po 2 tygodniach w tacce pozostało jeszcze trochę
żelu. Czym jest to spowodowane i co powinienem zrobić?
Odp. Czasem w miarę wysychania żelu pszczoły tracą nim
zainteresowanie. W takim przypadku należy opróżnić pojemnik i
rozłożyć pozostały żel na płaskiej powierzchni (takiej jak węza
woskowa, czy kawałek tektury o rozmiarach nie większych niż
10 x 10 cm). Jeżeli w tacce pozostała tylko niewielka ilość żelu,
należy rozsmarować go na ramkach. Zostanie on usunięty
przez pszczoły, co dalej przyczyni się do kontroli roztocza. Nie
należy rozsypywać ani rozkładać cienkiej warstwy suchych
kryształków tymolu na dużej powierzchni, ponieważ w ten
sposób tymol będzie bardzo szybko uwalniany i może
spowodować zakłócenie zachowania pszczół.
12. Pierwszą dawkę pozostawiłem w ulu na 2 tygodnie, a
teraz powinien zastosować drugą dawkę na 2 do 4
tygodni. Co będzie, jeżeli zbiegnie się to z wystąpieniem
pożytku?
Odp. Jeżeli spodziewać się można wystąpienia pożytku,
leczenia nie należy stosować. Jeżeli leczenie jest konieczne na
przykład przed odwiedzeniem wrzosowiska, należy
zastosować jedną dawkę preparatu i usunąć jego resztki przed
przemieszczeniem pszczół. Drugą dawkę należy zastosować
natychmiast po pożytku. Ten schemat leczenia może być
mniej skuteczny od podania dwóch dawek jedna po drugiej.
13. Dlaczego osyp roztoczy w pierwszych kilku dniach po
podaniu preparatu Apiguard jest o wiele mniejszy niż w
przypadku Apistanu?
Odp. Apistan (podobnie jak inne środki pyretroidowe)
charakteryzuje się szybkim działaniem, co oznacza, że
zawarta w nim substancja czynna jest szybko roznoszona
w ulu przez pszczoły, a to powoduje bardzo szybki osyp
roztoczy, zauważalny w ciągu 24 godzin. Działanie
Apiguardu jest wolniejsze, ponieważ rozprowadzanie żelu i
oparów przez pszczoły trwa dłużej. W związku z tym osyp
roztoczy bezpośrednio po zastosowaniu preparatu może
być mniejszy niż w przypadku syntetycznych środków
pyretroidowych, ale efekty działania Apiguardu kumulują się
przez cały okres leczenia.
15. Pszczoły tworzą „brodę” przy wylotku. Czy to
oznacza, że Apiguard im szkodzi?
Odp. Pszczoły często tworzą tzw. brody, gdy wewnątrz ula
panuje zbyt wysoka temperatura. Brody mogą także
powstawać w wysokich temperaturach otoczenia po
pierwszym zastosowaniu Apiguardu, ponieważ pszczoły nie
są jeszcze przyzwyczajone do oparów, które mogą bardzo
nagromadzić się w ulu przy wysokich temperaturach. Takie
zachowania mają zwykle charakter przejściowy i pszczoły
wracają do ula. Ucieczki pszczół z uli zdarzają się wyjątkowo
rzadko.
25. Gdzie mogę otrzymać więcej informacji?
Odp. Więcej informacji na temat preparatu Apiguard znaleźć
można na naszej stronie pod adresem www.vita-europe.com.
Informacji udzielają także lokalni dystrybutorzy, których dane
kontaktowe podane są na tej stronie.
SWARM
19. Dlaczego miałbym stosować Apiguard, jeżeli
odznacza się on mniejszą skutecznością niż Apistan czy
Bayvarol?
Odp. Na wielu obszarach istnieją szczepy warrozy odporne
na środki pyretroidowe (czyli czynne składniki Apistanu i
Bayvarolu). Preparaty te mogą na tych obszarach nie być
skuteczne, dlatego należy stosować inną formę leczenia.
Mechanizm działania Apiguardu różni się od tego, jakim
odznaczają się preparaty pyretroidowe i jest skuteczny w
zwalczaniu roztoczy opornych na pyretroidy. Tam, gdzie
roztocza oporne na pyretroidy jeszcze nie dominują, warto
stosować rotację form leczenia, tj. naprzemiennie stosować
środki pyretroidowe i Apiguard. Apiguard stanowi skuteczną,
alternatywną metodę leczenia, zarejestrowaną w leczeniu
chorób pszczoły miodnej w wielu krajach.
24. Jak należy przechowywać Apiguard?
Odp. Apiguard powinno się przechowywać z daleka od
bezpośredniego działania promieni słonecznych i wysokich
temperatur, najlepiej w temperaturze poniżej 30° C. Żel
zaczyna się dzielić na fazę stałą i płynną w temperaturze około
38°C i nawet po wymieszaniu może nie odzyskać swojej
pierwotnej jakości. Gdy to nastąpi, efektów leczenia nie
można gwarantować. W związku z tym w wysokich
temperaturach preparatu nie należy przechowywać z tyłu
pojazdu służącego do transportu pszczół otoczenia przez
dłużej niż jest to konieczne. Temperatura podczas transportu i
magazynowania produktu nie powinna przekraczać 30° C.
VITAFEEDS
18. Jaki stopień kontroli warrozy uzyskam dzięki
zastosowaniu Apiguardu?
Odp. Działanie Apiguardu jest często porównywalne z
efektami uzyskiwanymi przy zastosowaniu Apistanu lub
Bayvarolu, aczkolwiek można się spodziewać nieco mniejszej
skuteczności, w zakresie 85-95%. Po tysiącach zastosowań
przeciętną skuteczność szacuje się na 93%. Skuteczność jest
większa przy wyższych temperaturach, do 40°C.
23. Dlaczego Apiguard ma postać żelu? Dlaczego nie
mogę używać tymolu w czystej postaci?
Odp. Tymol jest skutecznym środkiem szkodnikobójczym, ale
jego zastosowanie w postaci kryształków lub proszku może
być trudne lub wręcz niebezpieczne, a stopień kontroli
warrozy może być niejednolity. W niskich temperaturach
sublimacja kryształków tymolu jest za wolna i nie uzyskuje się
odpowiedniej kontroli roztoczy, z kolei w wysokich
temperaturach sublimacja następuje zbyt szybko, powodując
ucieczkę pszczół z ula, a często nawet śmierć czerwia.
Dlatego właśnie opracowano żel, pozwalający na stopniowe
uwalnianie tymolu, dzięki czemu pszczoły mają czas na
przyzwyczajenie się do tymolu w niskim stężeniu, zanim
wzrośnie on do poziomu śmiertelnego dla roztoczy.
Stosowany zgodnie z instrukcjami Apiguard jest bezpieczny
dla pszczół i czerwia.
EFB/AFB
17. Zastosowałem Apiguard wiosną i teraz rodzina
wydaje się bardzo mała, dlaczego?
Odp. Być może matka przestała na jakiś czas składać
jajeczka. Nie zdarza się to często, a nawet jeżeli to nastąpi,
ma to zwykle charakter przejściowy. Matka zacznie na nowo
składać jajeczka, gdy zapach tymolu zacznie znikać, czyli po
około 3 tygodniach. Nie ma to szkodliwego wpływu na
rodzinę ani na matkę.
22.Czy mogę stosować Apiguard w ulu dennicą
siatkową?
Odp. Opary tymolu są cięższe od powietrza i w przypadku
siatkowej dennicy można oczekiwać, że leczenie w dużej
mierze byłoby bezcelowe. Brak jest jednak na to wyraźnych
dowodów. Radzimy zamykać siatkowe dennice lub
umieszczać na nich tackę do zbierania roztoczy podczas
leczenia, a następnie ponownie je otwierać. Jest to jednak
kwestia indywidualnych preferencji. W trakcie leczenia nie
należy zamykać wejścia do ula.
B401
16. Chcę zastosować Apiguard do leczenia odkładu. Jaką
dawkę powinien zastosować?
Odp. Do leczenia odkładów lub niewielkich/słabych rodzin
należy stosować jedną dawkę 25 g – nie więcej. W przypadku
małych odkładów dawkę należy zmniejszyć o połowę (ok.
12,5 g). Małe (tj. nie więcej niż 5 ramek) lub słabe rodziny
mogą nie tolerować dawek 50 g, i czerw może być usuwany
przez robotnice. Jeżeli do tego dojdzie, należy usunąć
preparat z ula.
21. Czy roztocza Varroa destructor są oporne na tymol?
Odp. W tej chwili nie. Pyretroidy i inne konwencjonalne
pestycydy oddziałują na specyficzne kanały sodowe komórek
nerwowych roztoczy lub owadów, powodując ich śmierć.
Dostosowanie fizjologii (na przestrzeni lat) i nabycie
odporności na dany środek jest rzeczą stosunkowo łatwą.
Mechanizm działania tymolu jest inny. Jako środek
powodujący denaturację białka przenika on przez błony
komórkowe i powoduje zmiany w procesach komórkowych.
Mechanizm działania jest bardzo ogólny, raczej niż
specyficzny. W związku z tym modyfikacja fizjologii przez
roztocza i uodpornienie na tymol powinny być trudniejsze niż
w przypadku preparatów o bardziej specyficznym
mechanizmie działania. Vita cały czas monitoruje populację
roztoczy w Europie i jak dotąd nie stwierdziliśmy oporności na
ten preparat. Takie uodpornienie nie jest niemożliwe, ale jest
bez wątpienia mniej prawdopodobne niż w przypadku
środków o specyficznym działaniu.
APIGUARD
14. W miejscu, w którym znajdują się moje ule, panuje
bardzo wysoka temperatura, a rodziny wymagają
leczenia. Czy zastosowanie Apiguardu będzie
bezpieczne?
Odp. W temperaturze powyżej 25°C można stosować
połowę dawki preparatu i uzyskać duży osyp roztoczy. Należy
zastosować dwie dawki 25 g w odstępach tygodniowych
zamiast dwóch dawek 50 g co dwa tygodnie. W przypadku
wysokiego stopnia porażenia czasami stosuje się trzecią
dawkę 25 g. W niektórych krajach Apiguard dostępny jest już
w saszetkach 25 g. W wysokich temperaturach tymol
uwalniany jest szybciej,a pszczoły są bardziej aktywne i
szybciej roznoszą preparat w ulu. Dzięki temu skuteczność
leczenia jest zwiększona, a stosowane dawki mogą być
mniejsze. Należy zadbać o to, aby wylotek ula nie był
zablokowany i aby opary tymolu mogły się ulatniać.
20. Czy mogę jednocześnie stosować Apiguard i
Apistan?
Odp. Tak, ale wiązałoby się to z niepotrzebnymi wydatkami i
nie przynosiło realnych korzyści. Lepiej jest stosować te środki
osobno.
8
Barciak większy
Szacuje się, że w samych tylko Stanach Zjednoczonych barciak większy
(Galleria mellonella) powoduje co roku szkody wartości powyżej 5 mln dolarów.
Dorosły osobnik ma szarobrązowe ubarwienie skrzydeł, których rozpiętość
sięga 3 cm. Dorosłe samice, po przedostaniu się do ula, składają jaja
bezpośrednio na plastrach. Larwy żerują na wosku, pyłku, a także, w
przypadku dużej ilości larw, na czerwiu gospodarza.
Larwy barciaka żerują na zanieczyszczeniach w plastrach i preferują plastry
stare. Rzadko atakują węzy, ale w przypadku zasklepionego w komórkach
miodu, gąsienice drążą chodniki tuż pod zasklepami, co powoduje wyciekanie
zebranego miodu i sprawia, że miód traci na atrakcyjności.
W zdrowych rodzinach liczebność barciaka jest kontrolowana, natomiast w
słabych rodzinach, porzuconych ulach lub magazynowanych ramkach
dochodzi do eksplozji populacji tego szkodnika. W takich przypadkach można
go obserwować we wszystkich czterech postaciach rozwojowych, wzdłuż
chodników z przędzy na plastrach wraz z ciemnymi odchodami. Bardzo szybko
na dennicy pozostają jedynie resztki plastra i pozostałości kokonów. Po inwazji
motylicy niewiele pozostaje z plastra.
Kontrola – w magazynowanym plastrze
Wyjmowanie z ula i magazynowanie odciągniętych plastrów (zwłaszcza przy
wyższych temperaturach) wiąże się ze zwiększonym niebezpieczeństwem
inwazji. Zabezpieczanie plastra przy użyciu plastikowej torby nie zawsze jest
skuteczne, ponieważ jajeczka mogą już być w nim obecne. Podobnie
przechowywanie na zewnątrz jest skuteczne jedynie wówczas, gdy
temperatury utrzymują się na poziomie poniżej zera przez cały okres
magazynowania.
Naturalnie występujące bakterie Bacillus thuringiensis stanowią bardzo
skuteczną broń w walce z barciakiem. Preparat B401 (znany też pod nazwą
Certain) to skoncentrowany roztwór tej bakterii, odznaczający się niemal 100%
skutecznością.
9
Naturalny sposób
eliminacji barciaka
B401
EFB/AFB
B401 to skoncentrowany roztwór
bakterii Bacillus thuringiensis.
B401 odznacza się 100%
skutecznością w zwalczaniu
barciaka większego.
VITAFEEDS
Jedna aplikacja preparatu B401
zapewnia ochronę ramek aż do
następnego sezonu.
B401 nie pozostawia resztek w
wosku ani miodzie.
SWARM
B401 to produkt przyjazny dla
środowiska.
10
Kiedy stosować B401
• Po miodobraniu, gdy ramki są magazynowane. Ochrona będzie
skuteczna do momentu włożenia ramek z powrotem do ula w
następnym sezonie.
• W pustych ulach lub ulach wabikach.
• Preparat B401 zabija jedynie młode larwy barciaka i należy go
stosować profilaktycznie, zanim dojdzie do inwazji plastra.
Sposób przygotowania preparatu B401
Substancją czynną preparatu B401 są przetrwalniki bakterii B.
thuringiensis. Preparat należy rozcieńczyć w wodzie do 5% (w
stosunku 1:19).
Przed wlaniem zawartości butelki do wody należy mocno butelką
wstrząsnąć.
Po rozcieńczeniu roztwór należy zużyć tego samego dnia, dlatego
przed jego sporządzeniem należy obliczyć ilość roztworu potrzebną
do danej liczby ramek.
Ilość roztworu
Dla uzyskania prawie 100% skuteczności należy stosować 1,5 ml
roztworu na 10 cm2 plastra, po obu stronach ramki. Poniższa tabelka
powinna ułatwić obliczanie potrzebnej ilości roztworu.
Rodzaj ramki
Dadant – gniazda pszczele
Dadant – nadstawki
Langstroth
11
Liczba ramek leczonych przy
użyciu 120 ml preparatu B401
50/70
100/150
70/100
Jak stosować B401
• Przed użyciem mocno wstrząsnąć dla uzyskania jednolitej mieszaniny.
• Przy użyciu spryskiwacza rozpryskać roztwór równomiernie po obu
stronach plastra.
• Przed magazynowaniem pozostawić ramki do wyschnięcia w
pomieszczeniu z dobrą wentylacją, aby zapobiec powstawaniu pleśni.
Przechowywanie
• Przechowywać w temperaturze pomiędzy 5 a 20°C.
• Produkt przechowywany w chłodnym miejscu (w temperaturze
poniżej 12°C) i w nieotwartym pojemniku, zachowuje przydatność
do użycia przez kilka lat.
B401
Bezpieczeństwo stosowania preparatu B401
• B401 nie pozostawia resztek w wosku ani miodzie, w przeciwieństwie
do para-dichlorobenzenu, który jest produktem toksycznym i
niedopuszczonym w Wielkiej Brytanii do stosowania w rolnictwie.
• B401 jest nieszkodliwy dla larw pszczelich ani dla dorosłych pszczół.
EFB/AFB
• Odmiana aizawai (serotyp 7), która obecna jest w preparacie B401,
jest jedyną odmianą bakterii Bacillus thuringiensis gwarantującą tak
dużą skuteczność przeciwko motylicy. Niektóre z innych odmian tej
bakterii są toksyczne dla ludzi i pszczół.
Photo: Pierre-Paul Merck
VITAFEEDS
B401 dostępny jest w butelkach
o pojemności 120 ml (10-15
magazynów miodowych w ulach
Dadanta) lub w butelkach o poj.
1 l (85-125 nadstawek w ulach
Dadanta). Preparat jest do
nabycia u sprzedawców
artykułów pszczelarskich.
Photo: Pierre-Paul Merck
Preparat nadaje się do pasiek ekologicznych
zgodnie z Rozporządzeniem Rady nr
2092/91/EWG z dnia 24 czerwca 1991 r.
SWARM
B401 produkowany jest przez Vita-Swarm.
12
Zgnilec europejski, amerykański
Zgnilec amerykański (AFB) to jedna z najpoważniejszych chorób
bakteryjnych czerwiu wywołana przez laseczkę larwy (Paenibacillus larvae).
Zgnilec amerykański może pojawić się w pasiece i rozprzestrzenić w szybkim
tempie. Jeśli nie zastosuje się leczenia, w krótkim czasie choroba może
doprowadzić do śmierci całego ula.
Zgnilec europejski (EFB) (pot. kiślica) to również poważna choroba
bakteryjna dotycząca czerwiu wywołana przez ziarniaka (Melissococcus
pluton). Jego występowanie widocznie wzrasta, co sprawia, że w środowisku
pszczelarzy wzrasta potrzeba zwalczania tej groźnej choroby. Zgnilec
europejski jest czasem postrzegany jako choroba mniej niebezpieczna niż
zgnilec amerykański. Obie odmiany są także często mylone lub błędnie
diagnozowane.
W Wielkiej Brytanii około 50% kolonii zakażonych zgnilcem europejskim jest
corocznie niszczonych. Straty ponoszone przez pszczelarzy są spowodowane
zastojem zainfekowanych pasiek (w niektórych przypadkach nawet przez lata),
straty plonów miodnych, utraty umów zapylania i sprzedaży pszczół.
Jest niezwykle ważne, aby wykryć zgnilca jak najszybciej, trafnie rozróżnić
między zgnilcem europejskim (EFB) i amerykańskim (AFB), co może być
czasem trudne.
Kluczową różnicą między odmianami AFB i EFB jest to, iż obumarłe larwy
zgnilca europejskiego nie rozciągają się, np. przy nacisku zapałką lub
podobnym przyrządem. Larwy zakażone zgnilcem amerykańskim obumierają w
późnym stadium. Obumarłe larwy podczas rozpadu stają się galaretowate.
Zestawy diagnostyczne Vita AFB/EFB (Vita Diagnostic Kits) są istotnym
narzędziem pozwalającym każdemu pszczelarzowi przetestować swoje ule z
momentem pierwszych podejrzeń obecności AFB lub EFB. Wynik dostępny
jest w przeciągu zaledwie trzech minut z ponad 98% dokładnością.
13
EFB/AFB
LECZENIE
EFB AFB
Niezwykle ważne jest jak najszybsze wykrycie
EFB i AFB, aby zapobiec dalszemu
rozprzestrzenianiu się choroby na zdrowe rodziny.
VITAFEEDS
Dwa szybkie i skuteczne zestawy diagnostyczne
zostały opracowane dla Vita (Europe) Ltd. przez
Central Science Laboratory (Wielka Brytania), by
umożliwić każdemu pszczelarzowi
przetestowanie swoich uli na wypadek podejrzeń
obecności zgnilca.
Zestawy diagnostyczne VITA do wczesnego wykrywania
ZGNILCA EUROPEJSKIEGO & ZGNILCA AMERYKAŃSKIEGO
3
SWARM
Zestawy diagnostyczne VITA
dają rezultat już po trzech
minutach a wynik podawany
jest z ponad 98% dokładnością.
minute
TEST
14
Zgnilec europejski i amerykański może mieć bardzo
poważne konsekwencje dla twoich pszczół i pobliskich
pasiek. Szybkie i trafne wykrycie tych chorób jest
kluczowe dla zmniejszenia straty i zniszczeń.
PROBLEM
We wczesnym etapie choroby, zgnilce amerykański i europejski mogą być łatwo ze
sobą mylone, jak również z innymi chorobami występującymi w ulach. Sposób
wczesnego wykrywania przyczyny choroby pozwala na wczesne działanie i
zapobieganie dalszemu rozprzestrzenianiu.
Wczesne wykrycie jest niezbędne, ponieważ tylko jedna zainfekowana komórka może
prowadzić do zniszczenia całej pasieki.
ZGNILEC AMERYKAŃSKI
Zgnilec amerykański (AFB) jest bakteryjną chorobą zakaźną wywołaną przez
laseczkę larwy (Paenibacillus larvae). Jest najbardziej destrukcyjną i powszechną
z chorób czerwiu pszczół.
Zgnilec amerykański rozprzestrzenia się szybko w rodzinach. W przypadku
zlekceważenia jego objawów, dochodzi do zakażenia zdrowych rodzin w tej samej
pasiece jak i w innych w pobliżu.
ZGNILEC EUROPEJSKI
Zgnilec europejski (EFB) jest chorobą bakteryjną czerwiu spowodowaną kilkoma
czynnikami, z których główną jest bakteria ziarniaka (Melissococcus plutonius). Występuje
najczęściej wiosną lub wczesnym latem podczas wychowu czerwiu a jej wystąpienie w
dużej mierze spowodowane jest warunkami klimatycznymi i brakiem pożytku.
Objawy mogą być różne, co sprawia że trudno jest określić zgnilca europejskiego z całą
pewnością. Często, objawy znikają z chwilą pojawienia się pożytku. Jednakże zgnilec
może poważnie wpłynąć na rozwój czerwiu i musi być zdiagnozowany w rodzinie tak
szybko jak to możliwe.
ROZWIĄZANIE - ZESTAWY DIAGNOSTYCZNE VITA EFB&AFB
Zestawy diagnostyczne Vita są przeznaczone do wykrywania ziarniaka
(Melissococcus plutonius) lub laseczki larwy (Paenibacillus larvae). Diagnoza trwa
zaledwie trzy minuty i potwierdza wynik z ponad 98% dokładnością.
Zestawy są bardzo proste w użyciu i nie wymagają wysyłania próbek do laboratorium.
Każdy może korzystać z zestawów diagnostycznych Vita w celu potwierdzenia lub
rozwiania ewentualnych podejrzeń wystąpienia zakażenia.
Zestawy zostały opracowane we współpracy z Central Science Laboratory (Wielka
Brytania). Oparte są na technologii podobnej do domowych testów ciążowych i
reagują specyficznie na przeciwciała związane z patogenami zgnilca amerykańskiego
lub europejskiego występującymi wśród pszczół.
Zestawy diagnostyczne Vita są rygorystycznie testowane. Zostały zatwierdzone w
National Bee Unit of Central Science Laboratory oraz w innych instytutach
międzynarodowych. Umożliwiają każdemu pszczelarzowi przetestowanie swoich uli
na wypadek podejrzeń, co do obecności zgnilca europejskiego lub amerykańskiego
w pasiece. Zestawy są także idealnym narzędziem w szkoleniach ekspertów z
zakresu pszczelarstwa.
15
INSTRUKCJA OBSŁUGI
1. W celu uzyskania najlepszych wyników wybierz maksymalnie trzy larwy za pomocą
załączonej szpatułki i umieść w butelce z ekstraktem.
WAŻNE:
Zestaw EFB (badanie zgnilca europejskiego): najlepiej wyodrębnić larwy młode,
ponieważ w starszych larwach inne czynniki mogą maskować przeciwciała uwolnione
przez ziarniaka (Melissococcus plutonius).
Zestaw AFB (badanie zgnilca amerykańskiego): wybierz larwy z objawami, co do
których jest wyraźne podejrzenie choroby. Młode larwy mogą dawać stężenie poniżej
poziomu wykrywalności.
2. Wytrząśnij energicznie buteleczką przez około 20 sekund, aż do dokładnego
wymieszania próbki z roztworem. Następnie za pomocą załączone pipety pobierz
próbkę z butelki.
3. Dwie (AFB) lub trzy (EFB) krople wyciśnij do otworu w teście diagnostycznym.
4. Po około trzech minutach linia kontrolna (oznaczona C) pojawi się i rezultat może
zostać odczytany.
EFB/AFB
INTERPRETACJA WYNIKÓW
Po upływie 3 minut, linia kontrolna powinna być wyraźnie widoczna w oknie
wyniku testu diagnostycznego. Wynik pozytywny (pokazują się dwie linie testu i
kontroli, zobacz schemat poniżej) wskazuje, że obecny jest czynnik
chorobotwórczy w próbce.
Wynik negatywny (pokazuje się tylko linia kontroli, nie testowa) wskazuje, że
czynnik chorobotwórczy nie został wykryty w badanej próbce.
VITAFEEDS
Jeśli linia testowa T będzie widoczna, nawet słabo, to stanowi to wynik
pozytywny i wskazuje na obecność zgnilca amerykańskiego lub europejskiego.
Należy zwrócić uwagę, iż ujemny wynik z zestawu AFB nie wyklucza
możliwości obecności EFB. Odpowiedni zestaw należy stosować w zależności
od podejrzewanej choroby.
Podobnie jak w przypadku diagnostyki, ujemna reakcja nie musi oznaczać, że
jest brak czynników chorobotwórczych. Słaba linia lub jej brak może oznaczać
niskie stężenie ciał obcych lub niedawne zakażenie. W razie wątpliwości,
należy powtórzyć test przy użyciu nowego zestawu lub powtórzyć za kilka dni.
T
C
SWARM
POSITIVE
NEGATIVE
T
C
16
Nosemoza
Nosemoza jest chorobą pszczół wywoływaną przez pasożyty Nosema apis i
Nosema cerenae. Objawem nosemozy jest biegunka. Choroba może w
konsekwencji prowadzić do mniejszych zbiorów miodu, większego osypu
zimowego, skrócenia długości życia pszczół i zwiększonej podatności na cichą
wymianę matki.
W okresie wiosennym, w miarę wzrastania temperatury otoczenia, pszczoły
zaczynają opuszczać ul i wydalać kał na zewnątrz, dzięki czemu stopień zarażenia w
ulu spada i rodziny często wracają do zdrowia w okresie letnim (aczkolwiek ich stan
zdrowia nie dorównuje rodzinom, które uniknęły zakażenia). Oprócz dobrych metod
hodowlanych takich jak eliminowanie czynników wywołujących stres u pszczół i
zapewnianie im odpowiednich składników odżywczych, jedyną dostępną obecnie
formą leczenia jest antybiotyk o nazwie fumagilina.
Niektórzy pszczelarze zaprzestali jednak jej stosowania, ponieważ rodziny rozrastały
się za szybko, co uniemożliwiało zwalczanie rójki. Produkt ten został wycofany ze
sprzedaży w wielu krajach z powodu szkodliwego działania pozostałości antybiotyku
w miodzie.
Nową formą leczenia jest preparat VitaFeed Gold, naturalny biostymulant,
gwarantujący kontrolowany rozwój czerwia, stymulujący rozwój rodzin i
charakteryzujący się dużą skutecznością w leczeniu nosemozy. VitaFeed Gold nie
zawiera antybiotyków i nie pozostawia szkodliwych śladów.
Grzybica otorbielakowa
Grzybicę otorbielakową wywołują zarodniki Ascophaera apis, tworzące grzybnie w
zasklepionych komórkach, stopniowo pokrywając wszystkie larwy i nabierając
wyglądu białego kożuszka.
Rozpoznanie
Martwe czerwie kurczą się i wysychają, upodabniając się do białych lub
ciemnoszarych mumii o konsystencji kredy. Ramki o dużym stopniu zakażenia w
charakterystyczny sposób grzechoczą, a ponadto w zasklepach można
zaobserwować otwory (wygryzione przez pszczoły celu usunięcia zmumifikowanego
czerwia). Te mumie znaleźć można w pobliżu otworu wylotowego ula
zainfekowanych rodzin.
Leczenie
Brak jest w tej chwili komercyjnych leków zarejestrowanych do leczenia tej choroby.
Preparat VitaFeed Green (naturalny biostymulant idealnie nadający się do
wzmacniania rodzin pszczelich) skutecznie zmniejsza częstotliwość zakażeń.
17
Wzbogacone płynne
odżywki dla pszczół
Dostępne w butelkach o poj. 250 ml (5 aplikacji) lub w
butelce 1 l, zawierającej dawki dla 20 rodzin pszczelich.
VFGreen stymuluje rozwój rodzin
pszczelich.
Odznacza się szerokim zakresem
działania – grzybobójczym,
bakteriobójczym, przeciwutleniającym
oraz warroabójczym.
VITAFEEDS
VFGold silnie stymuluje rozwój rodzin
pszczelich.
Preparat jest prosty i bardzo bezpieczny
w użyciu.
VFGold nie pozostawia śladów w
miodzie.
Preparat jest produkowany na bazie
naturalnego wyciągu z buraków i melasy.
Nie zawiera antybiotyków.
Jest to naturalny biostymulant bogaty w
składniki odżywcze.
Preparat jest produkowany na bazie
olejków eterycznych: orzecha
włoskiego, tymianku, majeranku i
lebiodki pospolitej.
VFGreen idealnie nadaje się do
wzmacniania rodzin pszczelich w
przygotowaniu do zimy, a także do
poprawiania ich kondycji w okresie
wiosennym.
SWARM
18
Sposób użycia
Przygotować 10% roztwór preparatu VITA FEED GOLD ™ w syropie
cukrowym (50% wody i 50% sacharozy), np. 100 ml preparatu VITA FEED
GOLD w 900 ml syropu. Przy użyciu dużej strzykawki rozpryskać roztwór
nad pszczołami w uliczkach, stosując 100 ml na każdą rodzinę. Dawkę
należy stosować 5 razy; jedną dawkę podawać co drugi dzień, przez 9 dni.
Preparat należy stosować jesienią, po ostatnim miodobraniu lub wiosną
przed pierwszym oblotem.
Odżywka VFGold jest szczególnie skuteczna w
przypadku rodzin zaatakowanych przez nosemozę:
bardzo duże zmniejszenie liczby sporowców
Nosema
zwiększenie populacji pszczół
kontrolowany przyrost ilości czerwia.
Liczebność pszczół w rodzinie po 12 dniach - leczenie wiosną lub jesienią
40
WIOSNA
JESIEŃ
WIOSNA
JESIEŃ
Wzrost procentowy
20
Preparat kontrolny
Fumadil B
VFGold
0
Czerw
20
Osobniki dorosłe
-40
-60
-80
Obecność sporowców Nosema po 12 dniach - leczenie wiosną lub jesienią
350
Preparat kontrolny
300
Fumadil B
Wzrost procentowy
250
200
150
100
50
0
-50
-100
19
VFGold
-150
WIOSNA
JESIEŃ
Innowacyjne metody ochrony zdrowia pszczół
VFGreen to naturalny produkt bogaty w składniki odżywcze.
VFGreen zapewnia dodatkową naturalną ochronę rodzinie pszczelej i
dostarcza jej energii.
Nadaje się do stosowania przez cały rok.
Odżywka VFGreen jest najbardziej skuteczna, gdy podaje się ją w okresie
letnim.
Sposób użycia
Przygotować 1% roztwór preparatu VITA FEED GREEN ™ w syropie cukrowym
(50% wody i 50% sacharozy) lub w cieście miodowo-cukrowym, np. 10 ml
preparatu VITA FEED GREEN w 990 ml syropu.
VITAFEEDS
Syrop: syrop należy podawać w podkarmiaczce. Stosować 3 do 5 litrów
mieszaniny.
Ciasto: ciasto umieścić na ramkach. Stosować 3 do 5 litrów ciasta.
SWARM
20
Rójka
Rodziny pszczoły miodnej rozmnażają się w drodze dzielenia się, czyli rójki.
Proces ten trwa zwykle dwa do trzech tygodni w okresie wiosennym. Matka
opuszcza ul, zabierając ze sobą z mniej więcej połowę robotnic; tak powstały rój
może liczyć nawet kilkadziesiąt tysięcy osobników.
Do rojenia dochodzi zwykle w sytuacji szybkiego rozwoju rodziny, gdy panuje
nadmiar młodych robotnic i istnieją duże zapasy miodu. Rój opuszczający
gniazdo zabiera ze sobą zapas miodu, co, z punktu widzenia, jest niepożądane.
Rojenie stanowi naturalne zjawisko umożliwiające wymianę matki; może być ono
także wywołane przez brak wystarczającej ilości miejsca w ulu lub czynniki
stresogenne takie jak obecność pasożytów czy choroby.
Zwalczanie rójki
Pszczelarze stosują różne techniki w celu zapobiegania ucieczkom z ula, takie
jak wyjmowanie ramek z plastrami czerwia lub wytrząsanie pszczół pakietowych
(pszczoły rzadko tworzą rójkę, gdy zauważą spadek populacji lub zasobów).
Można także stosować sztuczne rozdzielanie uli. Inną metodą zapobiegania
ucieczce roju jest przycięcie jednego skrzydła matki. Ponieważ matka nie jest w
stanie latać, łatwo jest uchwycić czekający na matkę przy wyjściu z ula rój.
Chwytanie roju
Nowo powstały rój często daje się łatwo złapać do rojnicy lub pustej
transportówki (ewentualnie z jedną ramką w środku). Bardziej osiadły rój można
zebrać do rojnicy, trzymając ją nad rojem i stosując niewielkie ilości dymu.
Pszczoły można też zebrać do rojnicy przy użyciu specjalnego urządzenia
działającego na zasadzie pompki ssącej lub spryskiwać roztworem cukru i
strącać do rojnicy lub skrzynki.
Najłatwiejszym sposobem na schwytanie obcego lub własnego roju jest
zastosowanie wabika, takiego jak chusteczka Vita Swarm Attractant Wipe, którą
można przetrzeć rojnicę lub którą można w niej zawiesić. Taka przynęta jest
bardzo skuteczna w wabieniu pszczół.
Środki ostrożności przy chwytaniu rojów
Jeżeli nie zna się pochodzenia zbiegłego roju, warto jest pozwolić pszczołom na
odciągnięcie plastra i składowanie w nim transportowanego miodu, a następnie
usunąć ten plaster z ula względów higienicznych. Pomoże to także zapobiec
przenoszeniu chorób przez obcy rój.
21
SWARM
Attractant Wipe
Chusteczka do wabienia roju
Chusteczki pakowane są w małe saszetki i nasączone olejkami eterycznymi na bazie
roślin. Aby aktywować chusteczkę, saszetkę należy przekłuć i zawiesić w pustym ulu,
rojnicy lub innym odpowiednim pojemniku. Można nią także przetrzeć wewnętrzne
powierzchnie pojemnika.
Chusteczki można przechowywać w lodówce przez około 2 lat. Po otwarciu wabiki zachowują
skuteczność przez okres do 10 dni (w zależności od temperatury otoczenia).
Sposób użycia
Saszetkę nadedrzeć lub przekłuć i zawiesić w dogodnym miejscu (na przykład na drzewie lub
słupie) lub tuż przy wylocie ula wabika.
Wabiki należy rozmieszczać w pasiece w odstępach nie większych niż 50 m.
Po otwarciu saszetka zachowuje skuteczność przez okres do 2 tygodni, w zależności od
warunków atmosferycznych (w wyższych temperaturach substancje wabiące szybciej się
ulatniają).
Utylizacja
Po użyciu saszetki wraz z zawartością należy usunąć w sposób zgodny z obowiązującymi
przepisami. Zużyte saszetki można usuwać wraz z domowymi odpadami.
1. Optymalna wysokość do
zawieszania chusteczek to 180
cm do 2 m nad ziemią.
2. Jeżeli używa się ula wabika,
otwartą saszetkę należy
przymocować do pustego
plastra po czerwiu.
3. Wejście do ula wabika lub
skrzynki powinno być
skierowane na południe (na
półkuli północnej) lub na północ
(na półkuli południowej).
4. Skuteczność działania saszetek
można zwiększyć poprzez
zanurzenie dolnej części
saszetki w roztopionym wosku –
należy jednak przy tym
zachować ostrożność, ponieważ
roztopiony wosk może
powodować poparzenia.
Dr Max Watkins, dyrektor firmy Vita
(Europe) Limited:
„Ta nowa przynęta na roje bez wątpienia okaże się
bardzo przydatna dla pszczelarzy. Nasze
chusteczki służą do wabienia przelatujących rojów
oraz rojów wiszących w drzewach i innych trudno
dostępnych miejscach i ułatwia zbieranie pszczół
do rojnic lub skrzynek. Chusteczki mogą być także
przydatne w zapobieganiu ucieczkom pszczół z
pasiek, jeżeli zawiesi się je w ulu wabiku.
Pszczelarze są zwykle bardzo pomysłowi, dlatego
nie wątpię, że wkrótce ten produkt znajdzie wiele
nowych zastosowań!”
SWARM
GTHBK PL 11/12
Przydatne wskazówki
22
THIS PAGE IS FOR ARTWORK TRACKING & DOES NOT PRINT
Product name:
Your Guide to Healthy Bees
Country/countries for
submission
Poland
Product Reference No.
GTHBK PL 11/12
Language
Polish
Date of first draft:
911/2012
Type of Artwork:
Date of this proof:
Minimum Copy SIze
Reason for change or
creation:
A5 brochure 24 pages
12/12/2012
5pt
New Artwork
Version Approved?
Date: