Wjeżdżając do Aksum, ma się wrażenie, że jest to

Wjeżdżając do Aksum, ma się wrażenie, że jest to jeszcze jedna, kolejna w drodze, mała
mieścina, wieś nieledwie, która szarością „ulic” i parterową zabudową nie różni się od wielu
innych miejsc Etiopii. Nic nie przygotowuje przyjezdnego na to, co już niedługo ukaże się jego
oczom w całej okazałości: co najmniej dwóch tysięcy lat przeszłości kraju zaklętych w granicie.
Stele, grobowce, tunele i korytarze – oto co zostało z potęgi cesarstwa. Zabierzcie je i schowajcie,
a nie będzie można uwierzyć, że to tu właśnie, w tym na co dzień sennym i spokojnym małym
miasteczku znajdowała się stolica jednego z najpotężniejszych państw klasycznego świata,
utrzymującego kontakty handlowe i polityczne z Egiptem, Grecją, Indiami, a niektórzy twierdzą,
że nawet z Chinami. Cesarstwa, którego granice sięgały dzisiejszego Egiptu, Sudanu i Jemenu.
Wiele osób przed wyjazdem odradzało mi Aksum, sugerując ominięcie tej i kilku innych
miejscowości i zorganizowanie zamiast tego trekkingu po górach Simien. Nie wątpię, że Simien
to intrygujące formacje o wielkim majestacie. Im więcej czasu upływa jednak od powrotu z
Etiopii, tym większe mam przekonanie, że dokonaliśmy właściwego wyboru i że w owej „kupie
kamieni” zaklęto jedne z najciekawszych dziejów Etiopii, Afryki i całego świata.
[…]
Zanim jednak dotrzemy do Aksum, musimy pokonać drogę, która zajmuje nam prawie
półtora dnia (jedziemy cały czas nawierzchnią bez asfaltu lub pokrytą asfaltem tylko na kilku
krótkich odcinkach). Drogę, dodajmy, o absolutnie spektakularnej urodzie, wijącej się wąskimi i
ostrymi serpentynami w górę i w dół, z powodzeniem wytrzymującej porównania z
najpiękniejszymi i najbardziej malowniczymi szosami w Alpach. W pewnym momencie,
całkowicie zauroczeni i oszołomieni, wysiadamy z samochodu i oglądamy porośnięte bujną
zielenią wzgórza, których zbocza opadają stromo, tworząc odległy, głęboki wąwóz. Z drugiej
strony drogi, ze szczelin skalnych co rusz wypływają małe wodospady. Ta trasa to majstersztyk
włoskiej myśli inżynieryjnej i technicznej. Szkoda tylko, że przy okazji budowania tego
przepięknego i bardzo długiego szlaku straciło życie wielu etiopskich jeńców, zwiezionych tu na
przymusowe roboty i pracujących na dużych wysokościach, najczęściej bez żadnego
zabezpieczenia przed upadkiem. Oto piękno okupione krwią ludzką.
Zaraz po wyjeździe z Gonderu owa droga, tu jeszcze płaska i prosta, przebiega przez
Wollekę, jedyną bodaj pozostałą w Etiopii osadę zamieszkałą przez Felaszów – etiopskich żydów,
których religia dominowała w tej części kraju przed chrystianizacją Królestwa Aksum. […] Dziś
populacja Felaszów została zredukowana do zaledwie kilku rodzin, mieszkających przede
wszystkim w Wollece.
Przy wejściu do wioski wita nas tabliczka z gwiazdą Dawida. Znamienna jest przede
wszystkim treść drugiej tabliczki, która brzmi: „Dziękujemy za odwiedziny w wiosce Felaszów.
Znajdziecie tu miłe i gościnne przyjęcie, a nasze dzieci nie będą was nagabywać o pieniądze”.
Dalej jest prośba o ewentualne wsparcie finansowe i zakup jednego z wyrobów ceramicznych.
Felaszowie pozostali w Etiopii znani są bowiem z figurek wypalanych z gliny tradycyjną
techniką, reprezentujących zwierzęta i ludzi; w jednym rządku stoją sobie w zgodzie okrąglutkie i
uśmiechnięte żaby albo ropuchy oraz lwy Judei z nieodłączną gwiazdą Dawida na głowie. W
innym znowu cała procesja rabinów z Torą. Nam jednak najbardziej przypadły do gustu
miniaturowe gliniane puzderka z wyrzeźbionymi, misternie stylizowanymi postaciami królowej
Saby i króla Salomona w miłosnym uścisku, niby w łożu królewskim w pałacowej sypialni.
Chyba cała nasza czwórka zaopatrzyła się w owe zabawne figurki, podkreślające zarazem w
historii Etiopii wątek judejski.