Prawo zdrowia psychicznego - Instytut Praw Pacjenta i Edukacji

materiały z warsztatu „Akademia Pacjenta”, Warszawa, dn. 11-12.04.2008 r.
Instytut Praw Pacjenta i Edukacji Zdrowotnej
Warsztat pt.: Prawo zdrowia psychicznego
- opis zagadnień
„Zdrowie psychiczne jest fundamentalnym dobrem osobistym człowieka, a ochrona
praw osób z zaburzeniami psychicznymi naleŜy do obowiązków państwa”
1. Definicje
Prawo zdrowia psychicznego jest szczególną dziedziną prawa, która regulowana jest
głównie przez ustawę o ochronie zdrowia psychicznego, akty wykonawcze do tejŜe
ustawy, a takŜe inne uregulowania prawne dotyczące standardów opieki
psychiatrycznej.
Prawa pacjenta stanowią integralną część szeroko rozumianych praw człowieka. Ich
rozwój jest ściśle związany z rozwojem praw człowieka.
- Prawa o charakterze zbiorowym
- Prawa o charakterze indywidualnym
(Balicki, M.)
2. Formy ochrony zdrowia psychicznego
- Promocja zdrowia psychicznego i zapobieganie zaburzeniom psychicznym
- Wielostronna i powszechnie dostępna opieka zdrowotna oraz inne formy opieki i
pomocy niezbędne do Ŝycia w środowisku rodzinnym i społecznym
- Kształtowanie właściwych postaw społecznych wobec osób z zaburzeniami
psychicznymi (m.in.. zrozumienia, tolerancji, Ŝyczliwości), a takŜe przeciwdziałanie ich
dyskryminacji.
3. Podmioty gwarantujące ochronę zdrowia psychicznego
- obligatoryjnie
- fakultatywnie
4. Przyjęcie do szpitala psychiatrycznego:
•
ZGODA
– (art.. 22 uoozp)
Przesłanki: pisemna zgoda pacjenta, waŜne skierowanie do szpitala (14 dni),
zatwierdzone po osobistym zbadaniu pacjenta- wskazania do przyjęcia (lekarz).
•
BRAK ZGODY
– (art.. 23, 24, 28, 29 uoozp)
Tryb nagły (leczenie bez zgody, obserwacja psychiatryczna), tryb wnioskowy
•
BRAK MOśLIWOŚCI WYRAśENIA ZGODY
– (art.. 22 ust.2 uoozp)
Przesłanki: zgoda Sądu opiekuńczego
Justyna Drelicharz, Warsztat pt.: „Prawo zdrowia psychicznego”, Warszawa 12.04.2008 r.
1
materiały z warsztatu „Akademia Pacjenta”, Warszawa, dn. 11-12.04.2008 r.
Instytut Praw Pacjenta i Edukacji Zdrowotnej
Tryb nagły:
1. Art. 23 (przymusowe leczenie)
Przesłanki:
- brak zgody na hospitalizacje
- choroba psychiczna
- bezpośrednie zagroŜenia dla Ŝycia własnego lub Ŝycia i zdrowia innych osób
5.
Art. 24 (obserwacja psychiatryczna)
Przesłanki:
- brak zgody
- wątpliwości co do istnienia choroby psychicznej
- zagroŜenia dla Ŝycia własnego lub Ŝycia i zdrowia innych osób
- określony czas pobytu w szpitalu: 10 dni
Tryb wnioskowy
3. Art. 29 (przymusowe leczenie „na wniosek”)
Przesłanki:
- brak zgody
- choroba psychiczna
Gdy:
- nieprzyjęcie do szpitala spowoduje znaczne pogorszenie stanu zdrowia, lub
- niezdolność do samodzielnego zaspokajania podstawowych potrzeb Ŝyciowych
- przewidywanie, Ŝe leczenie w szpitalu psychiatrycznym przyniesie poprawę stanu
zdrowia
Decyzja o potrzebie leczenia bez zgody: Sąd Opiekuńczy
5. Środki zabezpieczające
Definicja niepoczytalności.
Rodzaje środków zabezpieczających
Wykonanie i leczenie
6. Przymus bezpośredni
Podstawa prawna:
- Art.. 18 ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz.U. Nr
111, poz. 535 z późn. zm.)
- rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 23 sierpnia 1995 r. w
sprawie sposobu stosowania przymusu bezpośredniego (Dz. U. Nr 103, poz. 514);
7. Tajemnica psychiatryczna
- Zakres podmiotowy
- Zakres przedmiotowy
- Ochrona tajemnicy
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz.U. Nr 111, poz.
535 z późn. zm.). Rozdział 6 Ochrona tajemnicy. Art. 50, 51, 52
Justyna Drelicharz, Warsztat pt.: „Prawo zdrowia psychicznego”, Warszawa 12.04.2008 r.
2
materiały z warsztatu „Akademia Pacjenta”, Warszawa, dn. 11-12.04.2008 r.
Instytut Praw Pacjenta i Edukacji Zdrowotnej
8. Dokumentacja medyczna
- rodzaj, - treść, - sposób prowadzenia,- ochrona, - okres przechowywania,
- dostęp do dokumentacji, - osoby uprawnione, - formy udostępniania, - opłaty.
Podstawa prawna:
- ustawa z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. z 2007 r. Nr
14, poz. 89);
- rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 21 grudnia 2006 r. w sprawie rodzajów i
zakresu dokumentacji medycznej w zakładach opieki zdrowotnej oraz sposobu jej
przetwarzania (Dz. U. Nr 247, poz. 1819);
- art. 27 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2002
r. Nr 101, poz. 926, z późn. zm.);
8. Ochrona praw pacjenta
- Instytucje
- Zakres ochrony
Justyna Drelicharz, Warsztat pt.: „Prawo zdrowia psychicznego”, Warszawa 12.04.2008 r.
3