Ekonomia 10 - Elastycznoœci w ekonomii cz 2

Transkrypt

Ekonomia 10 - Elastycznoœci w ekonomii cz 2
Podstawy ekonomii
ELASTYCZNOŚCI
W EKONOMII
Elastyczność krzyŜowa popytu
Elastyczność dochodowa popytu
Opracowanie: dr Tomasz Taraszkiewicz
Elastyczność krzyŜowa popytu
Elastyczność krzyŜowa popytu
Elastyczność krzyŜowa popytu (cross elasticity of demand) – wyraŜa stopień reakcji
popytu na dane dobro w odpowiedzi na zmianę ceny innego dobra
procentowa zmiana popytu na dobro X
Edc =
procentowa zmiana ceny dobra Y
Elastyczność krzyŜowa dóbr komplementarnych jest ujemna, dóbr substytucyjnych - dodatnia.
Opracowano w oparciu o materiał źródłowy
Elastyczność krzyŜowa popytu
Analiza graficzna elastyczności krzyŜowej popytu na dobra substytucyjne
Opracowano w oparciu o materiał źródłowy
Elastyczność krzyŜowa popytu
Analiza graficzna elastyczności krzyŜowej popytu na dobra komplementarne
Opracowano w oparciu o materiał źródłowy
Elastyczność dochodowa popytu
Elastyczność dochodowa popytu
Elastyczność dochodowa popytu (income elasticity of demand Edi) wyraŜa siłę reakcji popytu
na zmiany dochodu.
procentowa zmiana popytu
Edi
=
procentowa zmiana dochodu
Opracowano w oparciu o materiał źródłowy
Elastyczność dochodowa popytu
Krzywa Engla
ZaleŜność między zmianami dochodu a zmianami popytu dla róŜnych grup dóbr i usług
przedstawiają krzywe Engla.
Opracowano w oparciu o materiał źródłowy
Elastyczność dochodowa popytu
Krzywa Engla
Krzywe Engla moŜna wykorzystać zarówno do interpretacji dochodowej elastyczności popytu
rynkowego, jak i indywidualnego.
Przebieg krzywych Engla pozwala na określenie rodzajów dóbr czy usług wyróŜnianych z punktu
widzenia elastyczności dochodowej popytu.
Pełną klasyfikację tak wyodrębnionych dóbr przedstawia się za pomocą jednej ciągłej krzywej
Engla dla danego dobra. Zatem zakładamy, Ŝe wraz ze zmianą dochodu zmienia się
elastyczność dochodowa popytu na dane dobro.
Oś pozioma prezentuje dochód konsumentów, oś pionowa – wielkość zgłaszanego popytu na
dobro x.
Opracowano w oparciu o materiał źródłowy
Elastyczność dochodowa popytu
Krzywa Engla – przykładowa analiza
Przykładowa analiza
Dobrem X niech będą np. krajowej produkcji telewizory.
W pierwszym przedziale dochodowym 0I1 współczynnik elastyczności dochodowej = 0, co oznacza sztywność popytu, tu na
poziomie 0.
Wzrost dochodu z 0 do I1 nie pozwala zatem jeszcze na pojawienie się efektywnego popytu rynkowego na odbiorniki TV.
Wzrost dochodu do I2 powoduje, iŜ % wzrost wielkości popytu jest wyŜszy niŜ % wzrost dochodu – wskaźnik elastyczności
dochodowej popytu > 1.
Mamy tu do czynienia z dobrem luksusowym.
Dalszy wzrost dochodu I2I3 powoduje wprawdzie dalszy wzrost popytu na dobro X, ale juŜ wzrost wolniejszy w stosunku do
wzrostu dochodu (Edi < 1). Rozpatrywane dobro stało się dobrem podstawowym.
W obu tych ostatnich przedziałach dochodowych nasze dobro X jest dobrem normalnym, gdyŜ elastyczność dochodowa popytu
na nie jest dodatnia.
Przy dalszym wzroście dochodu I3I4 popyt na dobro znowu staje się sztywny – dalszy wzrost dochodu nie wywołuje Ŝadnej
reakcji po stronie popytu. Wielkość popytu na X nie zmienia się mimo rosnącego dochodu (Edi = 0), choć tu
w przeciwieństwie do pierwszego przedziału dochodowego, rozmiar analizowanego popytu stabilizuje się na pewnym
dodatnim poziomie.
Dalszy wzrost dochodów powoduje, Ŝe spada popyt na dobro X (Edi < 0), nasze dobro stało się dla konsumentów dobrem
niŜszego rzędu. Konsumenci w tym przedziale dochodowym prawdopodobnie zdecydowali się przerzucić na wyŜszej klasy
odbiorniki zagraniczne.
Przedstawiona analiza wykresu słuŜy wyłącznie ukazaniu za pomocą jednej krzywej wszystkich moŜliwości kształtowania się
elastyczności dochodowej popytu.
Nie naleŜy wyciągać definitywnych wniosków co do kolejności pojawiania się wymienionych dóbr w miarę wzrostu dochodu.
Przy dowolnym poziomie dochodu popyt konsumenta na dane dobro moŜe być sztywny i to zarówno na poziomie konsumpcji
= 0 (np. papierosy dla niepalących), jak i na poziomie dodatnim (np. popyt na pastę do zębów).
śywność i standardowa odzieŜ to przy kaŜdym poziomie dochodu dobra w większości przypadków podstawowe, a więc o Edi< 1.
Właśnie Ŝywności dotyczy prawo Engla.
Opracowano w oparciu o materiał źródłowy
Elastyczność dochodowa popytu
Prawo Engla
Prawo Engla
Wraz ze wzrostem dochodów udział Ŝywności w wydatkach maleje.
Prawo to jest logicznym wnioskiem z przebiegu krzywej Engla dla dóbr podstawowych.
Krzywa ta jest wklęsła w stosunku do osi dochodu, a więc popyt rośnie wolniej niŜ dochód, wraz
ze wzrostem dochodu udział wydatków na Ŝywność musi więc spadać.
Rośnie natomiast wraz ze wzrostem dochodu udział wydatków na dobra o wskaźniku Edi> 1
czyli dobra luksusowe.
Naturalnie przy róŜnym poziomie dochodu róŜne produkty stanowią grupę dóbr luksusowych.
Bardzo róŜnorodną grupą są takŜe dobra niŜszego rzędu, a więc dobra o opadającej krzywej
Engla, Edi < 0. Te same dobra dla pewnych grup konsumentów mogą być dobrami
luksusowymi, dla innych – dobrami niŜszego rzędu (krajowej produkcji odbiornik
telewizyjny, krajowej produkcji samochód osobowy).
Opracowano w oparciu o materiał źródłowy
Elastyczność dochodowa popytu
i rodzaje dóbr
Dobra luksusowe
Procentowy wzrost wielkości popytu jest wyŜszy niŜ procentowy wzrost dochodu – wskaźnik
elastyczności dochodowej popytu Edi > 1.
Dobra podstawowe
Dalszy wzrost dochodu powoduje wprawdzie dalszy wzrost popytu na dobro X, ale jest to juŜ
wzrost wolniejszy w stosunku do wzrostu dochodu (Edi < 1).
Dobra normalne
Dobro normalne - elastyczność dochodowa popytu na nie jest dodatnia.
Dobra niŜszego rzędu
Bardzo róŜnorodna grupa o opadającej krzywej Engla, Edi < 0.
Opracowano w oparciu o materiał źródłowy
Opracowano w oparciu o materiał źródłowy
Begg D., Fischer S., Dornbusch R.: Ekonomia. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
Warszawa 2007.
Milewski R., Kwiatkowski E.: Podstawy ekonomii. Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa
2007.
Kamińska T., Kubska-Maciejewicz B., Laudańska-Trynka J.: Teoria podejmowania decyzji
przez podmioty rynkowe. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego. Gdańsk 2000.
Kamińska T., Krysinska A., Kubska-Maciejewicz B., Laudańska-Trynka J.: Wybrane
problemy z mikroekonomii - zadania. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego. Gdańsk
2006.
Czarny B., Rapacki R.: Podstawy ekonomii. PWE. Warszawa 2002.
Szczepaniec M.: Makroekonomia. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego. Gdańsk 2003.