Brak oznaczenia waluty w osnowie weksla

echo
www.roedl.pl
Rzeczpospolita z 6.11.2015
Brak oznaczenia waluty w osnowie weksla
Brak określenia waluty, w której ma nastąpić zapłata oznaczonej sumy pieniężnej w samym poleceniu lub
przyrzeczeniu zapłaty tej sumy, nie powoduje nieważności weksla w sytuacji, gdy nazwa tej waluty została
zamieszczona poza osnową weksla w prawym górnym narożniku blankietu wekslowego.
Tak uznał Sąd Najwyższy w uchwale z 17 kwietnia 2015 r., III CZP 11/15.
Sąd apelacyjny zwrócił się do Sądu Najwyższego z następującym pytaniem prawnym:
„Czy brak oznaczenia w dokumencie weksla nazwy waluty, w jakiej ma być płatna suma wekslowa, w
bezwarunkowym poleceniu zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej, powoduje nieważność weksla w świetle art. 1 pkt 2
w zw. z art. 2 i art. 101 pkt 2 w zw. z art. 102 ustawy z 28 kwietnia 1936 r. – Prawo wekslowe (DzU nr 37, poz. 282
ze zm.; dalej: pr. weksl.), w sytuacji gdy nazwa tej waluty zamieszczona została poza osnową weksla jedynie w
oznaczeniu sumy wekslowej w prawym górnym narożniku blankietu wekslowego?".
Pytanie prawne powstało na tle następującego stanu faktycznego:
Sąd okręgowy zasądził od pozwanego J. L. na rzecz powoda D.B. nakazem zapłaty kwotę 250 000 PLN wraz z
odsetkami ustawowymi oraz kosztami postępowania na podstawie weksla własnego załączonego do pozwu. Treść
weksla, wręczonego przez pozwanego powodowi w związku z zawartą umową sprzedaży udziałów w spółce z
ograniczoną odpowiedzialnością, brzmiała: „L., dnia 21 lutego 2013 r. Na 250 000 zł/dnia 28 lutego 2013 r. zapłacę
bez protestu za ten sola/weksel na zlecenie D.B. sumę/250 000 – dwieście pięćdziesiąt tysięcy/Płatny w Banku [...]
J.L." Z ustaleń sądu wynikało, że weksel ten został wystawiony na dawnym blankiecie urzędowym jako weksel in
blanco i widniał na nim podpis powoda jako wystawcy oraz napisane przez niego słowa: „250.000 – dwieście
pięćdziesiąt tysięcy", natomiast w pozostałym zakresie weksel pochodził od powoda.
W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany ograniczył zarzuty do twierdzenia o nieważności weksla z uwagi na
nieoznaczenie w nim w sposób wymagany przez art. 101 pkt 2 i art. 102 pr. weksl. waluty przyrzeczonej sumy
pieniężnej. Sąd okręgowy nie podzielił stanowiska pozwanego i wyrokiem z 19 maja 2014 r. utrzymał w mocy
wydany przeciwko niemu nakaz zapłaty. Sąd okręgowy argumentował, że weksel związany był z umową sprzedaży
udziałów w spółce z o.o., która opiewała jednoznacznie na 250 000 polskich złotych. Ponadto w związku z tą umową
pozwany wystawił i wręczył powodowi także weksle zupełne, z których wszystkie również opiewały na złote. Było
również niewątpliwe, że z porozumienia stron wynikała możliwość uzupełnienia przez powoda otrzymanego od
pozwanego weksla in blanco na kwotę 250.000 wyrażoną w złotych. Sąd okręgowy orzekł, że brak oznaczenia waluty
po wyrazach „250 000 – dwieście pięćdziesiąt tysięcy" nie spowodował nieważności przedmiotowego weksla,
ponieważ do spełnienia wynikającego z art. 101 i 102 pr. weksl. wymogu przyrzeczenia przez wystawcę weksla
zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej wystarczyło wskazanie waluty („zł") uczynione obok sumy wyrażonej cyframi
(„250 000") w prawym górnym rogu tego weksla. Sąd apelacyjny rozpatrujący apelację pozwanego powziął poważne
wątpliwości co do przedstawionego stanu faktycznego i 26 listopada 2014 r. podjął uchwałę o przedstawieniu Sądowi
Najwyższemu przywołanego wyżej pytania prawnego.
Komentarz eksperta
Hanna Czapla, prawnik Kraków Rödl & Partner
W uchwale z 17 kwietnia 2015 r. Sąd Najwyższy uznał, że oznaczenie waluty sumy pieniężnej wskazanej w wekslu
poza jego osnową nie powoduje nieważności weksla. Jednocześnie Sąd Najwyższy wskazał, że regulacja formy
weksla i wskazanie przyczyn jego nieważności w art. 1 i 2 oraz 101 i 102 pr. weksl. ma na celu zapewnienie
bezpieczeństwa obrotu wekslowego i ułatwienie ustalenia, czy dany dokument spełnia surowe skądinąd wymagania
nałożone przez reguły prawa wekslowego. Sąd Najwyższy przywołał dominujący w doktrynie pogląd, zgodnie z
którym nie należy brać pod uwagę okoliczności nieznajdujących się w wekslu; przeciwnie – weksel winien być
poddany ścisłej wykładni, a pod uwagę powinny zostać wzięte: jego tekst, układ, wszystkie jego elementy oraz ich
wzajemna relacja. Nie należy przy tym przypisywać zwrotom użytym w tekście weksla znaczenia innego niż to, które
echo informuje Państwa o wizerunku Rödl & Partner w mediach.
W Polsce osobą odpowiedzialną za echo jest Radosław Cichoń Rödl & Partner ul. Sienna 73, 00-833 Warszawa, tel. +48 22 696 28 00 E-mail: [email protected]
mają dla typowego, przeciętnego uczestnika obrotu wekslowego, ani nadawać im znaczenia odpowiadającego
przyjętym w obrocie wekslowym zwyczajom czy też znaczenia, jakie nadają im znajdujące się w ustawie przepisy
(SN w uchwale w składzie siedmiu sędziów z 29 czerwca 1995 r., III CZP 66/95 oraz w wyrokach: z 28 czerwca
1935, C III 231/34; z 20 września 2001 r., II CKN 271/99, z 12 lutego 2004 r., V CK 183/03 i in.). Oznacza to brak
zastosowania w przypadku weksli tzw. kombinowanej metody wykładni, przyjmowanej na gruncie art. 65 kodeksu
cywilnego, czyli wykładni uwzględniającej oprócz dosłownej treści oświadczenia woli także rzeczywisty zamiar stron,
wynikający z całokształtu okoliczności towarzyszących złożeniu oświadczenia woli. W przedmiotowym stanie
faktycznym, jak słusznie zauważył Sąd Najwyższy, oznaczenie waluty sumy pieniężnej nie wynikało z okoliczności
leżących poza wekslem, czyli nieznajdujących odzwierciedlenia w tym dokumencie, lecz było wyrażone explicite w
tym wekslu. Wskazanie waluty poza przyrzeczeniem lub poleceniem zapłaty oznaczonej sumy nie powoduje
konieczności przeprowadzenia interpretacji zmierzającej do ustalenia tej waluty, ponieważ jest ona wyrażona w
wekslu, choć poza jego osnową. Ma rację Sąd Najwyższy, że nie powinno się brać pod uwagę wyłącznie tekstu
osnowy, a całokształt weksla i wszystkie jego elementy. W sprawie nie było konieczności odwoływania się do
okoliczności nieujętych w wekslu, czyli np. do tekstu zawartej pomiędzy powodem a pozwanym umowy sprzedaży
udziałów. W tym przypadku zbyt restrykcyjna interpretacja art. 1 i 2 oraz 101 i 102 pr. weksl. działałaby na szkodę
powoda i z kolei naruszała pewność obrotu wekslowego z punktu widzenia wierzycieli wekslowych. W związku z tym
należy w pełni zgodzić się ze stanowiskiem Sądu Najwyższego, dającym wyraz potrzebie zapewnienia
bezpieczeństwa obrotu wekslowego tak z punktu widzenia dłużników, jak i wierzycieli wekslowych i z
uwzględnieniem wszystkich reguł wynikających z pr. weksl.
Źródło: http://www.rp.pl/Firma/311069964-Brak-oznaczenia-waluty-w-osnowie-weksla.html
echo informuje Państwa o wizerunku Rödl & Partner w mediach.
W Polsce osobą odpowiedzialną za echo jest Radosław Cichoń Rödl & Partner ul. Sienna 73, 00-833 Warszawa, tel. +48 22 696 28 00 E-mail: [email protected]