Trudne słowo na „s”

Trudne słowo na „s”
Grzegorz Mazurkiewicz
Uniwersytet Jagielloński
Po co nam szkoła?
Czy szkoła może zmienić świat?
} 
Edukacja, z powodu swej natury, nie może uwolnić się od
władzy czy tradycji (H. Arendt)
} 
W jaki sposób przekształcić szkoły w demokratyczną
przestrzeń, w której uczniowie uczą tego co niezbędne
by budować krytyczną demokrację? (H. Giroux)
W jaki sposób budować demokratyczną edukację, aby
stała się procesem tworzenia wiedzy, a nie jej przekazywania
w hierarchicznych strukturach szkoły? (P. Freire)
}  W jaki sposób pomóc uczniom pogłębiać rozumienie
siebie, świata i możliwości jego transformacji? (P. McLaren)
} 
Gdzie jesteśmy? Gdzie jest szkoła?
} 
} 
} 
} 
} 
} 
Edukacja jako indywidualna inwestycja
Posłuszeństwo jako wartość, trwanie jako rozwój
Rzeczywistość pozoru
Język i modele mentalne utrudniające zmiany
Brak strategii i dyskursu o celach czy wartościach
Jednocześnie sukcesy w międzynarodowych badaniach
Koniec z szybkimi rozwiązaniami, samo-organizacja
wymaga świadomości, czasu i deliberacji
}  Demokracja nie może zostać zredukowana do metafory
„wolnego” rynku
} 
Globalny kontekst edukacji
} 
Globalne ocieplenie i środowisko naturalne
} 
Współzależność i powiązania
} 
Migracje oraz mobilność idei, ludzi i towarów
} 
Etniczne i kulturowe zróżnicowanie, konflikty
} 
Zmiany równowagi ekonomicznej i relacji władzy
} 
Wzrastanie globalnych nierówności i zagrożeń
} 
Zmiany na rynku pracy, roli kobiet, rodziny, podejścia do
dzieciństwa, styl życia, demografia (Internet) (Trends Shaping
Education 2013).
Dokąd zmierzamy? $
W jakich okolicznościach?
}  Zmiana
}  Prędkość
}  Hałas
}  Chaos
Czy wiemy co jest ważne?
Dzieci
}  Gospodarka
}  Wyniki testów
}  Umiejętności
}  Zatrudnienie
}  Społeczeństwo
}  Rozwój
}  Stabilizacja
}  Normy…
} 
Czego potrzebuje szkoła?
Znajomości kontekstu, gdyż wyłania się przez
interakcje w kontekście kulturowym, historycznym,
geograficznym
}  Reagowania, gdyż rozwija się i zmienia dzięki refleksji i
zdolności do krytycznej analizy
}  Odpowiedzialności, gdyż potrzebuje „wartości”
}  Zaangażowania, gdyż wtedy uczy wszystkich i najlepiej
jak można
}  Współpracy, gdyż wtedy buduje zaufanie i relacje
} 
Co działa?
Podejście ewolucyjne
}  Angażowanie wszystkich elementów systemu
}  Programy nauczania „szerokie”
}  Dbanie o dobrostan i relacje
}  Społeczna odpowiedzialność
}  Wyznaczanie ambitnych celów i stawianie wyzwań
}  Znajomość strategii uczenia się i nauczania
}  Informacja zwrotna i refleksja
}  Zauważanie postępów
} 
Którędy do sukcesu?
Identyfikować i wspierać w rozwoju przywódców
edukacyjnych
}  Uprawniać nauczycieli do podejmowania decyzji i
zapewniać możliwość rozwoju
}  Dbać o relacje i klimat zaufania w szkołach
}  Uczyć nauczycieli do refleksyjnej współpracy
}  Otworzyć nauczycieli na refleksję (ewaluację) nad
praktyką nauczania
}  Zapewniać warunki dla innowacji i spójności
} 
JAKOŚĆ
Buduje się kulturę uczenia się organizacyjnego
i indywidualnego oraz stosuje adekwatne metody,
umożliwiające uczenie się i indywidualne podejście
(profesjonaliści)
SPRAWIEDLIWOŚĆ Pomaga się każdemu uczniowi i każdej uczennicy
w przezwyciężaniu naturalnych uwarunkowań
(krytyczni intelektualiści)
WSPÓŁPRACA I OBYWATELSKI DIALOG Tworzy kulturę dialogu dla kształtowania
otwartej i aktywnej postawy wobec świata
i umiejętności współdziałania
(aktywni obywatele)
2009
Nie wiem, bo skąd mam wiedzieć,
w informacji też nie wiedzą
… dokąd zmierza świat (Klaus Mitfoch)
2015
Jesteśmy nieprzemakalni, jesteśmy normalni
Niestraszne nam wichry i burze
(…)
Nasze peleryny są pewne (Sztywny Pal Azji)