Barometr Rozwoju Małopolski 45 (145)

Barometr
Rozwoju
Małopolski
analizy i wydarzenia tygodnia
Nr 45 (145)/2011 (24.10.2011-30.10.2011)
ISSN 2083-7143
ANALIZA TYGODNIA
IS
Rozwój portu lotniczego Kraków-Balice
Porty lotnicze w Polsce
System cywilnych portów lotniczych w Polsce składa się z 11 portów lotniczych.
W 2010 roku obsłużono w nich łącznie ponad 20,7 mln pasażerów i ponad 82 tys. ton
ładunków. Łącznie zostało zabezpieczonych 286 tys. operacji startów i lądowań
samolotów komunikacyjnych (Tab. 1.). W stosunku do roku 2009 ruch pasażerski wzrósł
o 8%, a ruch towarowy o 20%. Głównym i największym portem lotniczym jest WarszawaOkęcie, w 2010 roku obsłużono na nim 42% ogółu pasażerów. Na pozostałe portach,
regionalnych, obsłużono razem 58% ogółu pasażerów, a liderem było lotnisko KrakówBalice (13,8% pasażerów). Tuż za Balicami plasuje się port Katowice-Pyrzowice (11,6%
pasażerów).
Tab. 1. Pasażerowie, ładunki i komunikacyjne operacje lotnicze w polskich portach lotniczych w 2010 roku
Lp
.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
Port lotniczy
Warszawa – Okęcie
Kraków – Balice
Katowice – Pyrzowice
Gdańsk – Rębiechowo
Wrocław – Starachowice
Poznań – Ławica
Rzeszów – Jasionka
Łódź – Lublinek
Szczecin – Goleniów
Bydgoszcz – Szwederowo
Zielona Góra – Babimost
RAZEM:
Liczba
pasażerów [tys.]
8712,4
2864,0
2403,2
2214,9
1654,4
1419,1
454,2
413,5
282,5
278,1
4,6
20700,9
Ładunki
[tony]
57115
4465
11195
4487
946
2533
466
0,2
729
181
5
82122
Liczba operacji
[szt.]
124426
32878
26770
30738
23627
23601
10919
3267
3235
5799
673
285933
Źródło: Liwiński J., 2011, Działalność polskich portów lotniczych w 2010 roku, Urząd Lotnictwa Cywilnego
Port lotniczy Kraków-Balice
Port lotniczy Kraków-Balice, czyli Kraków Airport im. Jana Pawła II jest
międzynarodowym portem lotniczym, położonym w odległości 11 km od centrum
Krakowa, we wsi Balice w gminie Zabierzów. Zarządza nim Międzynarodowy Port
Lotniczym im. Jana Pawła II Kraków-Balice Spółka z o.o. Najwięksi udziałowcy to PP
„Porty Lotnicze” (79,19% udziałów), Województwo Małopolskie (22,73% udziałów), Gmina
m. Kraków (1,04% udziałów) i Gmina Zabierzów (0,04% udziałów) (www.krakowairport.pl).
Lotnisko obejmuje zasięgiem swojego bezpośredniego oddziaływania około 7,9 mln
mieszkańców
w promieniu 100 km od Krakowa, co odpowiada czasowi dojazdu do lotniska równemu
około 90 minut (Strategia rozwoju… 2011).
Barometr
Rozwoju
Małopolski
analizy i wydarzenia tygodnia
Nr 45 (145)/2011 (24.10.2011-30.10.2011)
ISSN 2083-7143
Rozwój portu lotniczego w Balicach jest istotny dla regonu. W Strategii Rozwoju
Województwa Małopolskiego 2010 – 2020 jako jeden z celów strategicznych przyjęto
„wysoką zewnętrzną i wewnętrzną dostępność komunikacyjną regionu dla
konkurencyjności gospodarczej i spójności przestrzennej”. Autorzy Strategii chcą
wzmocnić rolę Krakowa jako nowoczesnego węzła międzynarodowej sieci transportowej.
W związku z tym jednym z kluczowych działań dla Małopolski ma być „kontynuacja
rozwoju Międzynarodowego Portu Lotniczego Kraków-Balice wraz z poprawą jego
dostępności transportowej” (Strategia rozwoju… 2011).
Ruch pasażerski w porcie Kraków-Balice
Liczba obsługiwanych pasażerów na lotnisku w Balicach zaczęła znacznie wzrastać
od roku 2004. Z poziomu około 840 tys. osób, liczba ta wzrosła do ponad 3 mln w 2007
roku (Ryc. 1.). Było to w dużej mierze związane z wejściem Polski do Unii Europejskiej
i koniecznością liberalizacji przepisów związanych z dostępem do polskiego rynku oraz
otwarcia się na przewoźników wspólnotowych. Pojawiło się także więcej przewoźników
linii niskokosztowych (Analiza rynku… 2009). W tym okresie w Krakowie zaczęły działać
m.in. tanie linie lotnicze Ryanair i easyJet. W latach 2008 i 2009 liczba pasażerów
obsłużonych na lotnisku w Balicach zmalała i w 2009 roku wyniosła około 2,7 mln osób.
Spadek ten był związany z ogólnym kryzysem gospodarczym, obniżeniem zainteresowania
turystów miastem Krakowem, a także zmniejszeniem oferty przewoźników. W okresie tym
z oferty podkrakowskiego lotniska zniknęły linie Centralwings i Sky Europe. Mimo tych
zmian port lotniczy Kraków – Balice nadal pozostawał liderem wśród polskich portów
regionalnych (Liwiński 2009, 2010). W 2010 roku sytuacja zaczęła się poprawiać i liczba
obsłużonych pasażerów wzrosła do ponad 2,8 mln osób.
Ryc.1. Zmiany w ruchu pasażerskim w porcie lotniczym Kraków-Balice w latach 2000 - 2010
Źródło: www.krakowairport.pl
Barometr
Rozwoju
Małopolski
analizy i wydarzenia tygodnia
Nr 45 (145)/2011 (24.10.2011-30.10.2011)
ISSN 2083-7143
Destynacje i przewoźnicy portu lotniczego Kraków-Balice
Obecnie w porcie lotniczym Kraków-Balice loty rozkładowe realizuje 18
przewoźników. Linie tradycyjne reprezentuje 5 przewoźników, a linie niskokosztowe 13
przewoźników. Oprócz tego port realizuje loty czarterowe. W 2010 roku największy udział
w realizacji lotów ruchu pasażerskiego miały tanie linie lotnicze. Linie Ryanair przewiozły
35,0% pasażerów, a linie easyJet 18,5% pasażerów, czyli łącznie obsłużyły 53,5%
podróżnych. Na trzecim i czwartym miejscu uplasowały się tradycyjne linie lotnicze: PLL
LOT i Lufthansa (łącznie 21,7% pasażerów). Duży udział w przewozie pasażerów miały
również loty czarterowe.
Z lotniska w Balicach odbywają się loty międzynarodowe i krajowe (Ryc. 2.). Poza
granice Polski, zgodnie z regularnym rozkładem lotów, można polecieć bezpośrednio do 18
krajów europejskich, wybierając między 43 portami lotniczymi. W granicach kraju
odbywają się loty do Warszawy, Gdańska, Poznania i Szczecina (www.krakowairport.pl).
Tab. 2. Najpopularniejsi przewoźnicy w porcie lotniczym Kraków-Balice w 2010 roku
Lp.
Udział w ruchu
Przewoźnik
1.
2.
3.
4.
5.
Ryanair
easyJet
LOT
Lufthansa
czarter
pasażerskim
35,0%
18,5%
12,6%
9,1%
7,70%
Źródło: www.krakwoairport.pl
Ryc. 2. Destynacje z portu lotniczego Kraków-Balice w 2011 roku
Źródło: www.krakwoairport.pl
Barometr
Rozwoju
Małopolski
analizy i wydarzenia tygodnia
Nr 45 (145)/2011 (24.10.2011-30.10.2011)
ISSN 2083-7143
W 2010 roku najwięcej pasażerów poleciało z lotniska w Balicach do Londynu na
lotnisko Stansted (8,5%). Wszyscy pasażerowie lecący do Londynu, biorąc pod uwagę
łącznie wszystkie porty tej destynacji, stanowili 15,2% obsłużonych pasażerów. Kolejnymi
najpopularniejszymi miejscami podróży, do których udało się ponad 5% pasażerów, były:
Dublin, Warszawa, Monachium i Liverpool. Przyglądając się zestawieniu 10
najpopularniejszych zagranicznych destynacji można zauważyć, że z lotniska w Balicach
najchętniej latano do Wielkiej Brytanii, Niemiec i Irlandii (Tab. 3.).
Inwestycje w porcie lotniczym Kraków-Balice
Od kilku lat trwają prace nad unowocześnianiem infrastruktury i poprawą
przepustowości portu lotniczego w Balicach. W maju 2006 roku otworzono połączenie
kolejowe łączące centrum Krakowa z lotniskiem. Szynobusy kursują ze stacji Kraków
Główny do tymczasowego przystanku Kraków Balice, oddalonego od terminalu
pasażerskiego o 200 m. W lutym 2007 roku otworzono terminal krajowy o powierzchni
1733 m², który jest w stanie obsłużyć 0,5 mln osób rocznie. W lipcu 2007 roku oddano do
użytku nową część terminalu międzynarodowego o powierzchni 3000 m². Ostatnią
zakończoną dużą inwestycją (sierpień 2010 roku) była budowa parkingu
wielopoziomowego naprzeciwko terminalu międzynarodowego. Obiekt posiada 7
kondygnacji i jest w stanie pomieścić 1 200 pojazdów. Inwestycją, która obecnie ma się
ku końcowi jest budowa tzw. Łącznika - drogi kołowania z płaszczyzny postojowej
w części północno-wschodniej lotniska wraz z towarzyszącą infrastrukturą o łącznej
powierzchni 30457 m² (www.krakowairport.pl).
Do końca 2015 roku w porcie w Balicach zaplanowano realizację 8 inwestycji.
Dotyczą one rozwoju obiektów przeznaczonych do obsługi pasażerów, rozwoju
infrastruktury i zagwarantowania standardu obsługi statków powietrznych. Planowane
inwestycje to:
–
rozbudowa terminalu pasażerskiego,
–
przebudowa istniejącego terminalu pasażerskiego,
–
przebudowa dróg kołowania A i G,
–
poszerzenie drogi kołowania C,
–
płyta Postojowa Samolotów (część wschodnia),
–
modernizacja dróg kołowania B i F,
–
budowa przystanku kolejowego,
–
budowa wewnętrznego układu komunikacyjnego portu Lotniczego w Krakowie –
układ drogowy (www.krakowairport.pl).
Barometr
Rozwoju
Małopolski
analizy i wydarzenia tygodnia
Nr 45 (145)/2011 (24.10.2011-30.10.2011)
ISSN 2083-7143
Tab.3. Najpopularniejsze destynacje z portu lotniczego
Kraków-Balice w 2010 roku
Udział w ruchu
Lp.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
Lotnisko/Miasto
Londyn
Dublin
Warszawa
Monachium
Liverpool
Frankfurt
Paryż
Londyn
Edinburgh
Mediolan Bergamo
Kod
STN
DUB
WAW
MUC
LPL
FRA
CDG
LGW
EDI
BGY
pasażerskim
8,5%
7,5%
6,9%
6,5%
5,3%
4,7%
3,8%
3,8%
3,8%
3,0%
Źródło: www.krakwoairport.pl.
Przy realizacji inwestycji port lotniczy Kraków-Balice korzysta z zewnętrznych
źródeł finansowania. Dotychczas skorzystano z dofinansowania z Funduszu Schengen
(modernizacja przejścia granicznego i dostosowanie terminalu pasażerskiego do wymogów
Układu z Schengen) oraz ze środków dotacji celowej budżetu państwa na dofinansowanie
zadań z zakresu budowy i modernizacji lotnisk regionalnych (w ramach Kontraktu
Wojewódzkiego dla Województwa Małopolskiego na lata 2007-2008). Obecnie planowane
projekty będą współfinansowane ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura
i Środowisko na lata 2007-2013 (POIiŚ), Małopolskiego Regionalnego Programu
Operacyjnego na lata 2007 – 2013 (MRPO) i Programu WspólnotowegoTranseuropejska Sieć
Transportowa (TEN-T).
W ramach programu TEN-T prowadzone są prace projektowe i studialne przyszłych
inwestycji oraz dokumentacja techniczna dotycząca rozbudowy infrastruktury lotniska
(www.krakowairport.pl).
26 października 2011 roku wojewoda małopolski wydał pozwolenie na budowę
i rozbudowę terminalu pasażerskiego oraz wewnętrznego układu komunikacyjnego portu
w Balicach. Projekt nowego terminalu jest przygotowany, a przetarg na realizację
inwestycji zostanie ogłoszony w przyszłym roku. Obecnie terminal pasażerski ma 15 tys.
m2. Po rozbudowie będzie liczył 55 tys. m2. W pierwszym etapie inwestycji wybudowany
zostanie nowy terminal (planowo do 2014 roku), a następnie istniejący terminal
międzynarodowy zostanie wyremontowany i obydwa budynki zostaną połączone w jedną
bryłę (planowo do 2015 roku). Dzięki temu w ciągu roku w Balicach będzie można
odprawić około 8 mln pasażerów. Ponadto nowy wewnętrzny układ komunikacyjny ułatwi
poruszanie się wokół terminalu, parkingu wielopoziomowego oraz planowanego hotelu.
Wartość inwestycji wyniesie około 400 mln złotych, z czego ¼ będzie współfinansowana z
www.malopolska.uw.gov.pl,
unijnych
dotacji
(www.krakowairport.pl,
www.malopolska.pl).
Barometr
Rozwoju
Małopolski
analizy i wydarzenia tygodnia
Nr 45 (145)/2011 (24.10.2011-30.10.2011)
ISSN 2083-7143
Podsumowanie
Lotnisko Kraków Airport im. Jana Pawła II w Balicach to największy regionalny port
lotniczy w Polsce. W 2010 roku obsłużono na nim ponad 2,8 mln pasażerów. Na koniec
2011 roku przewidywany jest wzrost tej liczby. Główną konkurencję dla lotniska
w Balicach stanowi port lotniczy Katowice-Pyrzowice. Największy udział w ruchu
pasażerskim z lotniska w Balicach mają linie niskokosztowe. Najpopularniejsze cele
podróży to Londyn, Dublin i Warszawa. Rozwój portu lotniczego w Balicach jest ważnym
elementem Strategii rozwoju Województwa Małopolskiego 2010 – 2020. Do końca 2015
roku w Balicach ma zostać zrealizowana warta 400 mln zł inwestycja rozbudowy
terminalu pasażerskiego i wewnętrznego układu komunikacyjnego lotniska.
Osoby zainteresowane rozwojem portów lotniczych w Polsce znajdą wiele
ciekawych informacji na stronie internetowej Urzędu Lotnictwa Cywilnego
Bibliografia:
Liwiński J., 2011, Działalność polskich portów lotniczych w 2010 roku, Urząd Lotnictwa
Cywilnego, Ośrodek Informacji Naukowej, Technicznej i Ekonomicznej .
Liwiński J., 2010, Działalność polskich portów lotniczych w 2009 roku, Urząd Lotnictwa
Cywilnego, Ośrodek Informacji Naukowej, Technicznej i Ekonomicznej .
Liwiński J., 2009, Działalność polskich portów lotniczych w 2008 roku, Urząd Lotnictwa
Cywilnego, Ośrodek Informacji Naukowej, Technicznej i Ekonomicznej .
Strategia rozwoju Województwa Małopolskiego 2010 – 2020, 2011, Kraków.
Analiza rynku transportu lotniczego w Polsce w latach 2004 – 2007, 2009, Urząd
Lotnictwa Cywilnego, Departament Rynku Transportu Lotniczego, Warszawa.
Portal internetowy Kraków Airport, 2011, www.krakowairport.pl, 29.10.2011.
Wrota Małopolski, 2011, http://www.malopolska.pl/Wydarzenia/Strony/Aktualnosc.aspx?
pid=2151, 29.10.2011.
Małopolski
Urząd
Wojewódzki
w
Krakowie,
2011,
http://www.malopolska.uw.gov.pl/PressArticlePage.aspx?id=6804, 29.10.2011.
Opracowanie: Aleksandra Skoworzec
Barometr
Rozwoju
Małopolski
analizy i wydarzenia tygodnia
Nr 45 (145)/2011 (24.10.2011-30.10.2011)
ISSN 2083-7143
WYDARZENIA TYGODNIA
I
Na stronie internetowej Zespołu Doradców Strategicznych Prezesa Rady
Ministrów pojawiły się wszystkie rozdziały Długookresowej Strategii Rozwoju
Kraju. W ośmiu częściach dotyczących innowacyjności, Polski Cyfrowej,
kapitału ludzkiego, bezpieczeństwa energetycznego i środowiska, rozwoju
regionalnego, transportu, kapitału społecznego i sprawnego państwa
określono kluczową na następne dwadzieścia lat wizję rozwoju kraju. Do
zakończenia prac nad strategią brakuje jeszcze rozdziału o
makroekonomicznych ramach rozwoju Polski do 2030 r. Gdy całość będzie
gotowa zgodnie z art. 11 ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju
DSRK jest przyjmowana w drodze uchwały przez Radę Ministrów. Lektura
obszerna, ale niezmiernie ważna dla kierunków rozwoju państwa. Warto
spojrzeć!
Już jest Długookresowa
Strategia Rozwoju
Kraju
„Badanie wpływu informatyzacji na działanie urzędów administracji
publicznej w Polsce w 2011 r.” to tytuł raportu zrealizowanego na
zlecenie MSWiA. W formie ankiety internetowej przebadano 1600
polskich urzędów szczebla samorządowego i rządowego. Z badania
wynika, że mimo iż w 40% urzędów wdrożono elektroniczny system
zarządzania dokumentacją, aż w 86% z nich istnieje podwójny obieg
dokumentów: papierowy oraz elektroniczny. Z kolei wprowadzenie
elektronicznej skrzynki podawczej jest na zaawansowanym poziomie
– posiada ją 90% urzędów, co nie przekłada się na faktyczne
korzystanie z niej. Winą za to obarcza się m.in. konieczność
posiadania możliwości elektronicznego podpisywania dokumentów, co
wciąż nie jest powszechne.
Badanie rozwoju
technologii teleinformatycznych
To tylko nieliczne wyniki, zapraszamy do zapoznania się ze szczegółami
badania.
Szpitalny Oddział Ratunkowy w Bochni jako 20 jednostka powiatowa
wejdzie do nowego wojewódzkiego systemu łączności. System pozwala na
wysyłanie do pacjentów karetek z sąsiadujących powiatów (a nawet z
dalszych), jeżeli np. samochody są aktualnie zajęte lub miał miejsce duży
wypadek.
W teorii to niezwykle nowoczesny i skuteczny system łączności,
wykorzystujący technologię monitoringu satelitarnego GPS i moduł GIS
(System Informacji Geograficznej). Unowocześnienie ma służyć szybszej
wymianie informacji między jednostkami Państwowego Ratownictwa
Medycznego (także GOPR Grupa Podhalańska i TOPR). Inwestycja wpisuje
się w cele "Wojewódzkiego planu działania systemu Państwowego
Ratownictwa Medycznego na lata 2009-2011" (wyd. Wydział Bezpieczeństwa
i Zarządzania Kryzysowego Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego), do
których należała poprawa logistyki.
Bocheńskie
karetki w nowym
systemie
łączności
Barometr
Rozwoju
Małopolski
analizy i wydarzenia tygodnia
Nr 45 (145)/2011 (24.10.2011-30.10.2011)
ISSN 2083-7143
W Bochni system jest na razie w fazie testów. To roztropne rozwiązanie,
ponieważ od początku (lipca 2011 r.) nie działał on dotąd stabilnie – np. w
Zakopanem zmarł mężczyzna, którego rodzina nie mogła się dodzwonić na
pogotowie. Zdarzało się także, że system się zawieszał, gdy karetka
znajdowała się poza zasięgiem sieci komórkowej, albo nieracjonalnie
dysponował karetkami. Na skutek licznych problemów system tymczasowo
wycofano w Zakopanem i Nowym Targu.
Koszt wprowadzenia nowego projektu łączności w Małopolsce („Budowa
zintegrowanych systemów informatycznych do zarządzania i monitoringu
satelitarnego w Małopolsce”) to 10 mln zł, w tym 8,5 mln pochodzi z
funduszy UE. Powiat bocheński przeznaczył na ten cel prawie 405 tys. zł,
ale tylko niecałe 83 tys. pochodzą z budżetu samorządu.
Nie minęły echa od głośnej i „smakowitej” akcji promocyjnej Poznania,
którego symbolem jest rogal świętomarciński. Plakaty z tym przysmakiem
można spotkać na niejednym krakowskim przystanku. Poznań również
reklamuje się w mediach jako nowoczesny i prężny ośrodek akademicki,
gdzie warto studiować i poszerzać własne zainteresowania. Teraz również
Szczecin zachęca do odwiedzenia Zachodniopomorskiego, poprzez imprezę
w jednej z krakowskich galerii. Konstruktorzy papierowych samolotów,
którzy trafią najbliżej celu (którym jest samo miasto) otrzymają bilety
lotnicze. Podroż trawa zaledwie 2 godziny.
A Kraków? Na razie ograniczono się do reklam na polskich lotniskach pod
hasłem „Destination Krakow”. Akcja ta uwidacznia, że Kraków „celuje” w
zagranicznych turystów. Ostatnie lata pokazują spadek liczby osób
odwiedzających Kraków, było to spowodowane głównie ogólnoświatowym
kryzysem. Ostatni rok pokazuje jednak powolny wzrost liczby turystów
przybywających do grodu Kraka. Obecny rok, jak wskazują wstępne
wyliczenia, był już wyraźnie lepszy. Nowi turyści są jednak oszczędniejsi niż
ci przed kryzysem. Zwiększyła się też liczba tzw. turystów religijnych.
Turyści jednak nie stworzą nowej dynamicznej warstwy społecznej, a w taki
potencjał celuje Poznań. Pojawia się pytanie, czy takich akcji promujących
stolicę Małopolski nie jest za mało, a przede wszystkim, czy oddźwięk tych
akcji jest wystarczająco skuteczny. Jeśli nadal miasto będzie oszczędzać na
promocji, i bazować na stwierdzaniu "Kraków to Kraków ma zabytki " a dla
młodych Uniwersytet to będzie przegrywać rywalizacje o nową "tkankę
organiczną" dla miasta.
Poznań, teraz
Szczecin
reklamują się w
Krakowie
Dyrekcja Generalna ds. Polityki Regionalnej w Komisji Europejskiej co jakiś
czas publikuje ciekawe rzeczy, na które warto zwrócić trochę uwagi. Tym
razem w jesiennym wydaniu periodyku „Panorama” zaprezentowano dwie
interesujące mapy. Pierwsza dotyczy, wydatków na badania i rozwoju w
stosunku do regionalnego PKB (s.9). Druga odsetka populacji zagrożonej
biedą lub wykluczeniem w poszczególnych regionach (s.20). Forma jest o
tyle ciekawe, że pozwala w łatwy i przyjemny sposób porównać między
sobą dane regionów, co w przypadku układu tabelarycznego mogłoby być
Dla relaksu na
długi weekend
Barometr
Rozwoju
Małopolski
analizy i wydarzenia tygodnia
Nr 45 (145)/2011 (24.10.2011-30.10.2011)
ISSN 2083-7143
co najmniej usypiające.
opracował zespół:
Hanna Baster, Michał Dulak, Barbara Łącka,
Mateusz Koczwara, Anna Kraczka, Bartłomiej Sawicki
Aleksandra Skworzec (analiza tygodnia), Piotr Szefer, Agata Wosik
koordynacja i korekta analiz tygodnia: Maciej Gomółka
opieka merytoryczna: Bożena Pietras-Goc, Wojciech Przybylski
koordynacja: Magdalena Jagła
Copyright by Katedra Analiz Regionalnych Klubu Jagiellońskiego
Rynek Główny 39/9, 31-013 Kraków
www.kj.org.pl ● [email protected]