Dr hab. inż. Zdzisław Życki, prof. nzw. IEl Pracę zawodową

Dr hab. inż. Zdzisław Życki, prof. nzw. IEl
Pracę zawodową rozpoczął w 1950 r. w Zakładzie Maszyn
i Napędów Elektrycznych Instytutu Elektrotechniki. Nie
przerywając pracy zawodowej studiował na Wydziale
Elektrycznym Wieczorowej Szkoły Inżynierskiej w Warszawie,
a po uzyskaniu dyplomu inżyniera kontynuował studia na
Wydziale Elektrycznym Politechniki Warszawskiej. Dyplom
magistra inżyniera uzyskał w 1961 r. W ciągu przeszło 60 lat
pracował na wielu szczeblach organizacyjnych Instytutu
Elektrotechniki, kolejno od asystenta i starszego asystenta,
adiunkta a następnie kierownika pracowni, kierownika zespołu
pracowni i kierownika Zakładu Małych Maszyn Elektrycznych.
Wniósł duży wkład w organizowanie od podstaw
wymienionych jednostek. Dyplom doktora nauk technicznych uzyskał w 1970 r. Tematem
rozprawy doktorskiej były maszyny synchroniczne o magnesach trwałych. Na stanowisko
docenta został powołany w 1973 r., zaś na stanowisko profesora w roku 1992, po
uzyskaniu w 1991 r. habilitacji, której przedmiotem były układy magnetyczne zawierające
magnesy trwałe.
Prace badawcze, w których brał bezpośredni udział, początkowo dotyczyły badań
maszyn elektrycznych dużej i średniej mocy, a w latach późniejszych maszyn małej mocy
oraz magnesów trwałych i układów magnetycznych z magnesami trwałymi.
Wraz z upływem lat, wzrastające zapotrzebowanie na maszyny malej mocy,
a szczególnie na silniki elektryczne, spowodowało konieczność nie tylko rozbudowy
(w latach 1970-1975) istniejących zakładów produkcyjnych, jak np.: Besel, Fabryka
Wodomierzy, Eda, Mikroma, Zelmer, Celma, Wamel, Wiefamel, lecz również
wybudowania nowej, dużej fabryki Silma
mogącej prowadzić masową produkcję
silników. W przedsięwzięciu polegającym na wyborze profilu produkcyjnego, wyborze
licencjodawcy przy jednoczesnej ocenie jakości i technologiczności jego wyrobów oraz
zaspakajaniu potrzeb wdrożeniowych dla nowej fabryki i kilku rozbudowywanych
zakładów, Zdzisław Życki wniósł znaczący wkład. Wyrazem uznania było, między innymi,
przyznanie Mu w 1981 r. złotej odznaki „Zasłużony dla Rozwoju Przemysłu
Maszynowego“. Wieloletnia działalność ukierunkowana na współpracę Instytutu
z przemysłem, wyrażała się udziałem w zespołowych opracowaniach i wdrożeniach
w zakładach przemysłowych kilkunastu odmian maszyn małej mocy. Wprowadzenie do
produkcji tych maszyn (np. silników jednofazowych z kondensatorami pracy do pralek
wirnikowych, silników o magnesach trwałych z wirnikami tarczowymi, silników do
radiomagnetofonów) owocowało przez wiele lat wielomilionowymi oszczędnościami. Za
udział w tych pracach otrzymał siedem nagród w konkursach p.t. Mistrz Techniki,
Oszczędność Energii Elektrycznej, organizowanych przy udziale Komitetu Nauki
i Techniki, Ministerstwa Energetyki, NOT i SEP.
Po trzydziestu latach pracy w jednostkach Instytutu zajmujących się zagadnieniami
małych maszyn elektrycznych został zatrudniony w Zakładzie Badań Podstawowych
Elektrotechniki PAN i MPM w IEl. Zakład był wspólną placówką naukową Polskiej
Akademii Nauk i Ministerstwa Przemysłu, związaną z Instytutem Elektrotechniki
podległym temu Ministerstwu. W nowym miejscu pracy Zdzisław Życki kontynuował prace
dotyczące magnesów trwałych i metod badawczych ich charakterystyk. Przez dwie
kadencje był członkiem Rady Programowej Zakładu, a w latach 1980-1982 pełnił
obowiązki zastępcy kierownika Zakładu.
W 1995 r powierzono Mu zorganizowanie w Instytucie Elektrotechniki Zaocznych
Studiów Doktoranckich. W czasie sprawowania funkcji kierownika studiów
(jedenastoletniej Jego kadencji) wypromowano ponad dwudziestu doktorów
w tym
pięciu pracowników przemysłu). Już w pierwszych latach istnienia studiów nawiązał
współpracę w zakresie studiów doktoranckich z kierownictwami technicznych uczelni
zagranicznych; Litwy (Vilnius Gediminas Technical University, Białorusi (Instytut Fizyki
Stosowanej Nacjonalnoj Akademi Biełarusi w Mińsku oraz Politechnika w Brześciu),
Ukrainy (Narodowy Instytut „Lwiwska Politechnika“ we Lwowie). W ramach tej współpracy
przyczynił się do bezpośredniego udziału profesorów i słuchaczy studiów doktoranckich
z wymienionych krajów w istniejących w Polsce Ogólnopolskich Warsztatach
Doktoranckich (obecnie Międzynarodowych Warsztatach Doktoranckich) prowadzonych
w trybie spotkań corocznych, przez prof. dr hab. inż. Krzysztofa Kluszczyńskiego
w Politechnice Śląskiej. Od dziesięciu lat uczestniczy w wymienionych Warsztatach jako
ekspert. Wypromował sześciu doktorów.
Jest autorem dwóch książek, współautorem słownika terminologii elektryki, autorem
kilku rozdziałów w tomie 1 Poradnika Inżyniera Elektryka (z roku 1975), oraz rozdziału
poświęconego magnesom trwałym w zmienionym tomie 1 (z lat 1994, 1996 i 2009), jest
również autorem lub współautorem siedemdziesięciu artykułów publikowanych w formie
książkowej i w czasopismach krajowych oraz zagranicznych.
W latach 1973 1978 prowadził wykłady z przedmiotu maszyny elektryczne na
Wydziale Elektrycznym Politechniki Warszawskiej, zaś od roku 1996 prowadził (i prowadzi
nadal) wykłady dla słuchaczy Studiów Doktoranckich w Instytucie Elektrotechniki
z przedmiotu układy magnetyczne zawierające magnesy trwałe. Od roku 2002 prowadził
również (i prowadzi nadal) wykłady z przedmiotu historia elektrotechniki.
Dorobek naukowy obejmuje recenzje kilkunastu rozpraw doktorskich i habilitacyjnych,
recenzje trzech książek, opracowanie trzech katalogów maszyn elektrycznych, sześciu
patentów, ponad dwadzieścia norm, (w części z nich występuje jako współautor),
tłumaczenie trzech książek z języka rosyjskiego (w jednej z nich występuje jako
współtłumacz), opracowanie ok. trzystu różnych ekspertyz, orzeczeń oraz recenzji
referatów zgłoszonych przez uczestników Ogólnopolskich i Międzynarodowych
Warsztatów Doktoranckich, artykuły publikowane w czasopismach, oceny wniosków
konkursowych zlecanych przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
Przez ponad 50 lat był aktywnym działaczem Stowarzyszenia Elektryków Polskich,
gdzie pełnił liczne funkcje. Przez szesnaście lat z ramienia Oddziału Warszawskiego SEP
uczestniczył w organizowaniu corocznych Sympozjów Maszyn Elektrycznych. Za pracę
społeczną połączoną z efektywnie wykonywaną pracą zawodową był wielokrotnie
odznaczony licznymi odznaczeniami SEP i NOT oraz odznaczeniami państwowymi.
Oprócz wielu nagród wdrożeniowych i wyróżnień otrzymał: Srebrny Krzyż Zasługi, Złoty
Krzyż Zasługi, Krzyż Kawalerski i Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski.
Z ważniejszych publikacji należy wymienić:

Śliwiński T., Pawluk K., Kiszko A., Puternicki P., Życki Z. i in.: Maszyny
Elektryczne. Poradnik Inżyniera Elektryka. T II, str.1-429, WNT, Warszawa, 1975

Życki Z.: Parametry silników wykonawczych prądu stałego o małych
bezwładnościach wirników. Wiadomości Elektrotechniczne, 15 września 1976, str.457460

Sochocki R., Życki Z.: Maszyny elektryczne małej mocy. WNT, Warszawa 1978

Życki Z.: Wpływ materiału magnetycznie twardego na wymiary maszyny
synchronicznej z biegunami kłowymi. International Conference on the Permanent
Magnets Electrical Machines. Katowice, 9-11 October 1979, pp. 203-220

Życki Z.: Zwiększenie odporności na wpływy odmagnesowujące złożonego
układu magnetycznego o magnesach trwałych. Mašinnoe modelirowanije fizičeskich
processov v elektrotechničeskich ustrojstvach, NAUKOWA DUMKA, Kijev, 1988, s. 131150

Życki
Z.:
Charakterystyki
magnesów
trwałych
w
obwodach
magnetycznych.(rozprawa habilitacyjna), Prace Instytutu Elektrotechniki, nr 164, Instytut
Elektrotechniki, Warszawa 1991

Życki Z.: Problemy związane z zastosowaniem magnesów trwałych w maszynach
elektrycznych. Materiały VIII Sympozjum Mikromaszyny i Serwonapędy. Książ, 14-18
września 1992, t. II, str. 389-398

Życki Z., Sokolnicki E.: Determination of permanent magnet characteristics by
single-shot test. Proc. ISEF`93, 16-18 September 1993, Warsaw, James and James
Science Publishers Ltd, London, pp.179-182

Życki Z., Sokolnicki E.: Relations of Parameters of Permanent Magnets in Pulse
Tests. BULLETIN of the POLISH ACADEMY of SCIENCES. Vol. 41, No.2, 1993, pp. 118132

Życki Z., Sokolnicki E.: Komputerowo wspomagane metody badania magnesów
trwałych. Konferencja - Metrologia Wspomagana Komputerowo. Zegrze, 24-28 maja
1993, t. 2/B str.389-398

Życki Z.: Problemy maszyn elektrycznych w trzydziestu sympozjach krajowych.
XXX Sympozjum Maszyn Elektrycznych. Kazimierz Dolny, 13-17 czerwca 1994 r, str. 5-15

Życki Z.; Magnesowanie magnesów trwałych – współczesne metody i urządzenia.
IX Sympozjum Mikromaszyny i Serwonapędy, Kraków - Przegorzały, 1994 r., str. 68-77

Słowikowski J., Sobierajska E., Życki Z., Nowogórski P.: Materiałoznawstwo
elektrotechniczne. Poradnik Inżyniera Elektryka, t.1, WNT, Warszawa 1994, str. 171-266,
(opracowanie części rozdz. Materiały magnetyczne)

Życki Z., Sokolnicki E.: Determination of Permanent Magnet Characteristics by
Single- Shot Test. COMPEL,-The Intern. Journal for Comp. and Mathematics in Electrical
and Electronic Eng., Vol. 13, No 1, March 1994, pp.178-182

Życki Z.: Experimental Design of Permanent Magnet Demagnetization Curve
Using Approximating Equations. COMPEL - The Intern. Journal for Comp. and
Mathematics in Electrical and Electronic Eng., Vol. 14, No 4, December 1995, pp.303-308

Życki Z., Rudnicki M.: Heat Disspation in Pulse Magnetization of Permanent
Magnets. 8. International Symposium on Theoretical Electrical Engineering. Thessaloniki,
September 22-23, 1995, pp. 82-85

Życki Z., Rudnicki M.: Demagnetizing Factor in Measuring Parameters of
a Permanent Magnet. XIV Symposium Electromagnetic Phenomena in Nonlinear Circuits.
Poznań, May 29-June 1, 1996, pp. 131-136

Życki Z.: Kryteria wyboru parametrów urządzeń do magnesowania magnesów
trwałych. Międzynarodowe Sympozjum Mikromaszyny i Serwonapędy. Rydzyna, 23-27
września 1996, str. 117-125

Życki Z.,Sokolnicki E.: Relations between quantities characteristic for the magnetic
system provided with a permanent magnet during pulse magnetizing. Proc. of
Electrotechnical Institute, nr 194/97 Wydawnictwa Instytutu Elektrotechniki, Warszawa
1997 r., pp. 89-132

Życki Z.: Rozwój koncepcji maszyn elektrycznych o magnesach trwałych –
struktury, teoria, zastosowania. XXXIII International Symposium on Electrical Machines.
Permanent Magnet Electrical Machines. 9-12 June 1997, Poznań, pp.2-25

Życki Z.: Specjalizacja zawodowa inżynierów elektryków w latach 1965-1985.
Problemy humanizacji techniki w programach nauczania Polskich Wyższych Uczelni
Technicznych. Materiały Konferencji Naukowej, Duszniki Zdrój, 5 - 6 XII.1997, Instytut
Historii Architektury, Sztuki i Techniki Politechniki Eroclawskiej1997, str. 81-93,

Życki Z., Pawluk K.: Design of RLC circuit for pulse magnetizer of permanent
magnets. COMPEL the Inter. Journal for Comp. and Mathematics in Electrical and
Electronic Eng. Vol. 17, No 1/2/3, (1998), pp. 412-417

Życki Z., Pawluk K.: Behaviour of the System Magnetizing Permanent Magnets by
Pulse Method. Proceedings EPNC’98, Liége, September 1998, pp. 59-62

Pawluk K., Życki Z.: The working state of cone-shaped permanent magnet
deteminated by boundery – integral approach. Proc. ISEF`99, Pavia, Italy 23-25
September 1999, pp. 365-8

Życki Z., Pawluk K.: The working state of permanent magnets evaluated on the
basis of partially measured magnet data. Proc. ISEF`99, Pavia, Italy 23-25 September
1999, pp. 469- 472

Życki Z., Pawluk K., Schweitzer T., Śliwiński T. i inni: Słownik terminologiczny
elektryki. Maszyny elektryczne, t. I i II. Wydawnictwa Książkowe Instytutu Elektrotechniki.
Warszawa 1999

Pawluk K., Życki Z.: Boundary-Integral approach to determine the magnetic field
created by a permanent magnet put in free space. COMPEL the Intern. Journal for Comp.
and Mathematics in Electrical and Electronic Eng. Vol. 19 No 1, 2000, pp. 86-94

Życki Z., Pawluk K.: The working state of permanent magnets evaluated on the
basis of partially measured magnet data. COMPEL the Intern. Journal for Comp. and
Mathematics in Electrical and Electronic Eng. ,Vol.19, No 2, (2000) pp. 560 – 566

Pawluk K., Życki Z.: The working state of cone-shaped permanent magnet
determined by boundary – integral approach. COMPEL the Intern. Journal for Comp. And
Mathematics In Electrical Eng. Vol. 19, no3 (2000) pp. 632 – 637

Życki Z.: Wczoraj, dziś i jutro magnesów trwałych stosowanych w przetwornikach
elektromechanicznych energii. IX Sympozjum Podstawowe Problemy Energoelektroniki
i Elektrodynamiki, PPEE`2000. Politechnika Śląska, PTETIS Oddział Gliwicki, PSE S.A.
Wisła 14. 12. 2000, str. 42-53

Życki Z., Pawluk K. Biegaj A.: Modele matematyczne procesu magnesowania
magnesów trwałych dla różnych struktur układów magnetycznych, Zeszyty Naukowe Pol.
Śl. ELEKTRYKA, Z. 176, 2001, str. 130-138

Życki Z.: Relacje amplitudowo-czasowe parametrów w impulsowych układach do
magnesowania magnesów trwałych. VI Krajowe Sympozjum Pomiarów Magnetycznych.
Polska Akademia Nauk, Oddział w Katowicach, Kielce 18-20.10 2000, str. 371-383

Życki Z. Pawluk K.: Permanent magnet state evaluated by analysis of a presumed
magnetizing-pulse-current curve. Proc. Intern. Symp. Electromagn. Fields in Electr. Eng.,
Cracov 20-22 Sept. 2001, pp.583-586

Życki Z., Pawluk K., Pulse magnetizing process and evaluation of the find state of
permanent magnets. Electromagnetic Fields in Electrical Engineering ISEF`01. IOS Press
Ohmsha, Amsterdam, Berlin, Oxford, Tokyo, Washington, Vol. 22, 2002, pp.555-558

Życki Z.: Weryfikacja doświadczalna wyboru parametrów układu przeznaczonego
do magnesowania magnesów trwałych. Micromachines and Servodrives, Krasiczyn,
2002,Vol. II, pp 489-497

Życki Z.,Pawluk K.: Weryfikacja pomiarowa modelu całkowo-brzegowego na
przykładzie cylindrycznego magnesu trwałego. PRZEGLĄD ELEKTROTECHNICZNY, nr
2 /2004, str.150-154

Pawluk K., Życki Z.: Boundary-Integral Model of a Permanent Magnet within
a Ferromagnetic Structure. Proceedings XIII International Symposium on Theoretical
Electrical Engeenering, ISTET`05. July 4 -7, 2005, Lviv, Ukraine, pp 67-70

Życki Z.: Narastające problemy w zakresie badań, obliczeń i opracowań
konstruktorskich jako konsekwencja postępu technicznego w dziedzinie materiałów
magnetycznie twardych. Prace Naukowe Instytutu Podstaw Elektrotechniki
i Elektrotechnologii Politechniki Wrocławskiej nr 18, 2006, str. 9-16

Życki Z.: Nowe rozwiązania niektórych problemów dotyczących badań magnesów
trwałych. VIII Sympozjum Pomiarów Magnetycznych. Częstochowa, 16-17 października
2006, str. 93-98

Pawluk K., Życki Z.: Permanent magnet within a ferromagnetic structure
boundary–integral model and its experimental verification. ARCHIVES of ELECTRICAL
ENGINEERING, Polish Academy of Sciences Electrical Engineering, Vol. LV, No.3-4,
2006, pp. 273-288

Życki Z.: Studia Doktoranckie w Instytucie Elektrotechniki
podsumowanie
i wnioski po dziesięciu latach działalności. NOWA ELEKTROTECHNIKA, nr 7-8, 2006,
Instytut Elektrotechniki, str.80-83

Życki Z., Biegaj A.: Parametry zastępcze układu RLC do magnesowania
magnesów trwałych. Proceedings XLIII International Symposium on Electrical Machines.
SME 2007,July 2-5, Poznań, Poland, pp 297-300

Życki Z.: Udoskonalony układ RLC do magnesowania magnesów trwałych.
PRZEGLĄD ELEKTROTECHNICZNY, 01` 2007, str.97-103

Życki Z., Biegaj A.: Determining Equivalent Parameters of a Magnetizing RLC
System for Aperiodic Current Wavesharpes. Proceedings XLIV International Symposium
on Electrical Machines. SME’2008, June 17-20, Szklarska Poręba, pp.259-264

Życki Z., Błążejczyk T.: Efekty magnetooptyczne w analizie pola magnetycznego
magnesu trwałego. Proceedings XLIV International Symposium on Electrical Machines.
SME’2008, Szklarska Poręba, June 17-20, pp. 265-270

Słowikowski J., Sobierajska E., Życki Z., Słowikowska H., Nowogórski: P.
Poradnik Inżyniera Elektryka, tom 1. Wydanie 3, Rozdz. 5 Materiałoznawstwo
Elektrotechniczne, punkt 5.6 Materiały magnetyczne WNT, Warszawa 2009, str. 188- 321

Błażejczyk T., Życki Z.: Wyznaczanie składowej obwodowej pola magnetycznego
w maszynie magnetoelektrycznej przy zastosowaniu metody magnetooptycznej.
MASZYNY ELEKTRYCZNE. Zeszyty problemowe, nr 83/2009, BOBRME KOMEL, str. 6772

Barczak K., Pustelny T., Życki Z., Błażejczyk T.: Optical Fibre Magnetic Field
Sensors for Monitoring of the State of Work of Electric Motors. ACTA PHYSICA
POLONICA A, Vol. 116 (2009), No 3, pp. 250 - 253

Życki Z., Błażejczyk T.: Pomiary pola magnetycznego w układzie magnetycznym
z nabiegunnikami, przy użyciu światłowodu. PRZEGLĄD ELEKTROTECHNICZNY, nr
4’2010, str. 36 - 40