Materiały dydaktyczne dla nauczycieli

Materiały dydaktyczne dla nauczycieli
Spis treści
1. Scenariusz lekcji wychowawczej (str. 1)
Temat: Media i my
2. Załączniki (str. 4)
Scenariusz lekcji wychowawczej
Opracowała: Jolanta Manthey
Temat: Media i my.
Cele lekcji
Po lekcji uczeń powinien:
•
•
•
•
•
•
umieć nazywać i wymieniać nowe media;
krytycznie oceniać zjawiska związane z upowszechnieniem nowych mediów;
rozumieć potrzebę świadomego uczestnictwa w cyberświecie;
formułować własne opinie i argumentować je (w trakcie pracy w grupie);
podawać konkretne przykłady wpływu mediów na życie współczesne;
wskazywać pozytywną i negatywną rolę mediów we współczesnym świecie.
Metody pracy
• praca w grupach
• burza mózgów
• arkusz SWOT
1
Środki dydaktyczne
• fragmenty eseju Zygmunta Baumana Samotność w tłumie [w:] 44 listy ze świata płynnej
nowoczesności, Kraków, Wydawnictwo Literackie, 2011
• karty pracy
• arkusze SWAT
Czas trwania
2 lekcje
Przebieg lekcji
1. Lekcję rozpoczynamy od lektury fragmentów eseju Zygmunta Baumana (zał. 1), następnie
prosimy uczniów o skomentowanie podanych informacji oraz odniesienie ich do własnych
doświadczeń (ile czasu w ciągu dnia zajmuje Wam utrzymywanie kontaktów ze znajomymi
za pomocą takich mediów jak wymienione w tekście?).
2. Wyjaśniamy pojęcie „nowe media” (techniki przekazu oraz technologie stosowane
powszechnie od połowy lat 80. XX wieku, techniki pozyskiwania, utrwalania, przetwarzania i
transmisji informacji, danych, dźwięków i obrazu wynalezione i wprowadzone do użytku
później niż TV).
3. Burza mózgów. Następnie informujemy uczniów, że tematem tej lekcji będzie rola mediów
jako narzędzia niezbędnego współczesnemu człowiekowi. Zadajemy pytania: Z jakich
urządzeń korzystają codziennie? (telefon komórkowy, komputer); do czego służy telefon
komórkowy (w jaki sposób go wykorzystują), ewentualnie – w jaki sposób wykorzystują
komputer (dostęp do Internetu). Wybrany uczeń zapisuje propozycje na tablicy (na pewno
znajdą się takie zapisy, jak: kontakt z przyjaciółmi, wymiana informacji dot. zadań
domowych, rozrywka – słuchanie muzyki, gry, poszukiwanie materiałów do nauki i inne).
4. Praca w grupach. Dzielimy klasę na zespoły 4–5 osobowe i rozdajemy im karty pracy
(przewidywany czas pracy zespołu ok. 10 minut).
5. Prezentacja wyników pracy w grupach. Prosimy przedstawicieli grup o przedstawienie
ustaleń na forum klasy (ok. 15 minut).
6. Podsumowanie i propozycja „pracy domowej”. Prosimy uczniów o sformułowanie wniosków
dotyczących roli mediów w świecie współczesnym i proponujemy ćwiczenie z
„odstawieniem mediów” – ustalamy, że w ciągu jednej doby nie będą korzystali ani z
telefonów komórkowych (po wcześniejszym uzgodnieniu z rodzicami), ani z Internetu.
Prosimy, aby w każdej sytuacji, gdy będą mieli potrzebę skorzystania z nich, sporządzili zapis
na ten temat (w jakiej sytuacji, w jakim celu chcieli skorzystać z urządzenia, jak się czuli, nie
mogąc tego zrobić).
2
Przykładowe zadania na kartach pracy:
1. Ustalcie, ilu średnio macie przyjaciół na Facebooku (lub analogicznym portalu), jak często
kontaktujecie się z nimi? Na czym polega Wasz kontakt? Ile czasu dziennie Wam zajmuje?
Na czym polega wasza przyjaźń?
2. Zaplanujcie wyjście do kina/ na koncert/ inną imprezę kulturalną ze znajomymi. Ile czasu
Wam zajmie? (wybór filmu/ imprezy, ewentualnie zakup biletów, ustalenie terminu itp.).
Spróbujcie określić, ile czasu zajęłyby Wam te same działania (opiszcie je), gdybyście nie
korzystali z telefonu i Internetu.
3. Wyobraźcie sobie, że zbliżają się wybory, w których po raz pierwszy możecie głosować.
Gdzie będziecie szukać informacji o kandydatach, które pomogłyby Wam podjąć decyzję? W
jaki sposób i w jakim stopniu może w takiej sytuacji być pomocny Internet?
4. Macie przygotować wspólny projekt na lekcję historii. Z jakich źródeł będziecie korzystać?
Wymieńcie zalety i słabości korzystania z poszczególnych źródeł informacji (konkretne
strony internetowe, książki, czasopisma, inne źródła).
5. Jaką rolę w Waszej codzienności odgrywa Internet? Wymieńcie sytuacje, w których z niego
korzystacie i dopiszcie do każdej, w jaki sposób można by się w nich obejść bez Internetu.
Przebieg lekcji 2
1. Lekcję rozpoczynamy od swobodnych wypowiedzi uczniów na temat pracy domowej – czy
udało im się „odstawić media” na 24 godziny? Jakie zmiany zauważyli w ciągu tego czasu?
Na czym polegała wg nich trudność zadania? (Jeśli uczniowie rzetelnie wykonają zadanie, z
pewnością będą mieli wiele do powiedzenia, dlatego ta część lekcji przewidziana jest na 1520 minut).
2. Praca w grupach. Dzielimy klasę na zespoły 4–5 osobowe i rozdajemy im karty pracyarkusze SWOT (przewidywany czas pracy zespołu ok. 10 minut).
3. Prezentacja wyników pracy w grupach. Prosimy przedstawicieli kolejnych grup o
przedstawienie ustaleń na forum klasy (każda grupa przedstawia jedną „ćwiartkę” arkusza),
ostatnia grupa formułuje wnioski, pozostali ewentualnie uzupełniają (ok. 5–8 minut).
4. Rozdajemy uczniom tekst eseju Zygmunta Baumana (Z. Bauman Samotność w tłumie lub
Poza siecią i w sieci [w:] 44 listy ze świata płynnej nowoczesności, Kraków, Wydawnictwo
Literackie, 2011) z poleceniem zapoznania się z nim w domu.
5. Zadanie dla chętnych: wykorzystując doświadczenia z lekcji oraz tekst współczesnego
filozofa, sformułuj swoje refleksje na temat znaczenia mediów w życiu dzisiejszego
nastolatka. Swoje przemyślenia opublikuj na forum klasowym.
3
Załączniki
1. Zygmunt Bauman, Samotność w tłumie (fragm.)
Na stronie internetowej „Chronicle of Higher Education” (http://chronicle.com/) można
było przeczytać o pewnej nastolatce, która każdego miesiąca wysyłała 3000 SMS-ów.
Oznacza to, że pisała średnio sto wiadomości dziennie, a więc mniej więcej jedną na
dziesięć minut (jeśli odliczyć czas na sen): „rano, w południe i w nocy, w święta i w dni
powszednie, w szkole , podczas posiłków, w trakcie odrabiania lekcji i w czasie mycia
zębów”. Wynika z tego, że niemal nigdy nie przebywała sama ze sobą: w towarzystwie
własnych myśli, marzeń, lęków i nadziei. (…) Profesor Jonatan Zimmerman z New York
University zauważa, że niemal trzy czwarte amerykańskich nastolatków spędza każdą chwilę
wolnego czasu przykute do komputera, gwarząc na Facebooku lub Myszce. Jego zdaniem,
nie są oni w stanie funkcjonować bez wysyłania i otrzymywania elektronicznych sygnałów
dźwiękowych lub wizualnych. Serwisy społecznościowe, twierdzi Zimmerman, są nowym,
potężnym narkotykiem, który uzależnia dzisiaj nastolatków. Słyszeliście na pewno o
cierpieniach, jakie przeżywają ludzie uzależnieni od narkotyków, kiedy znajdują się „na
głodzie”; możecie sobie zatem wyobrazić męki, przez jakie przechodzą te nastolatki, gdy
jakiś wirus (względnie rodzic lub nauczyciel) zablokuje im dostęp do Internetu albo pozbawi
ich możliwości korzystania z telefonu komórkowego.
2. Arkusz SWOT
KORZYSTANIE Z „NOWYCH MEDIÓW”
4
MOCNE STRONY
SŁABOŚCI
SZANSE
ZAGROŻENIA