ochrona cieplna i ocena charakterystyki eneregetyczna budynków

OCHRONA CIEPLNA
I OCENA CHARAKTERYSTYKI
ENEREGETYCZNA BUDYNKÓW
w świetle
Prawa budowlanego i przepisów wykonawczych
oraz
> Dyrektywy Parlamenty Europejskiego 2002/91/WE
w sprawie charakterystyki energetycznej budynków
> Dyrektywy Parlamenty Europejskiego 2010/31/UE
w sprawie charakterystyki energetycznej budynków
(wersja przekształcona RECAST)
stan prawny 1 stycznia 2011 r. .
/
Materiały i prowadzenie
mgr inż. Zbigniew Dzierżewicz
rzeczoznawca budowlany GINB nr 791/96
audytor energetyczny KAPE SA nr 0065
1
Problematyka szkolenia:
1. Ochrona cieplna budynków
1.1. Podstawy prawne ochrony cieplnej
1.2. Ocena jakości energetycznej budynków w Polsce
w lata 1955 – 2002.
1.3. Wymagania oszczędności energii w budownictwie
obowiązujące do 31 grudnia 2008 r.
1.4. Ustawodawstwo Unii Europejskiej w zakresie zużycia
energii w budownictwie i o ograniczenia emisji CO2
1.4.1. Dyrektywa 89/106/EWG
1.4.2. Dyrektywa 2006/32/WE
1.4.3. Dyrektywa 2002/91/ WE
1.5. Wdrożenie Dyrektywy 2002/91/WE w Polsce w świetle
przepisów prawnych i rozporządzeń wykonawczych
1.5.1. Ustawa Prawo budowlane po nowelizacji w 2007 i 2009 r.
w zakresie charakterystyki i świadectw energetycznych
1.5.2. Nowe przepisy wykonawcze wdrażające charakterystykę
i świadectwa energetyczne od 1 stycznia 2009 r.
1.5.3. Ocena wdrożenia Dyrektywy 2002/91/WE w Polsce
1.6. Nowe przepisy UE w sprawie charakterystyki energetycznej budynków
1.6.1. Dyrektywa 2010/31/UE (EPBD) przekształcona tzw. RECAST
1.6.2. Wdrożenie Dyrektywy 2010/31/UE w Polsce po 2012 r.
2. Termomodernizacja budynków w latach 1998 – 2006
2.1. Ustawa o wspieraniu termomodernizacyjnych z 1998 r.
2.2. Audyty energetyczne 1998/2002 r.
2.3. Efekty programu termomodernizacji w Polsce
3. Nowe przepisy o termomodernizacji i remontach w budownictwie
3.1. Ustawa o termomodernizacji i remontach z 2008 r.
3.2. Audyty energetyczne i remontowe z 2009 r.
4. Termorenowacja i termomodernizacja budynków
4.1. Komfort cieplny i straty ciepła w budynku
4.2. Termorenowacja struktury budynku
4.3. Termomodernizacja kompleksowa budynku
4.3.1. Ocieplanie ścian zewnętrznych budynku
4.3.2. Ocieplanie stropodachów
4.3.3. Modernizacja systemu ogrzewania budynku
4.3.4. Zmiany w instalacji ciepłej wody użytkowej
5. Finansowanie termomodernizacji
5.1. Bank Gospodarstwa Krajowego
5.2. Fundusze Ochrony Środowiska
5.3. Bank Ochrony Środowiska
5.4. Środki pomocowe Unii Europejskiej
Literatura i przepisy
2
Wprowadzenie
Wzrost cen nośników energii i kurczenie się zasobów surowców naturalnych oraz
konieczność ochrony środowiska przez zmniejszenie emisji CO2 do atmosfery (protokół
w Kioto) to główne powody, dla których oszczędność energii na ogrzewanie obiektów w
sektorze komunalno -bytowym staje się aktualnie ważnym zagadnieniem technicznym i
gospodarczym w Polsce i Unii Europejskiej.
Ochrona cieplna obiektów i jakość energetyczna budynków zależy od przyjętych
wymagań technicznych w zakresie zagadnień cieplno – wilgotnościowych i
zastosowanych materiałów budowlanych o właściwościach mających wpływ
na oszczędność energii i ochronę środowiska.
Spełnienie aktualnych wymagań ochrony cieplnej budynków można osiągnąć na etapie
projektowania za pomocą złożonych technik i metod (rozwiązań technicznych
ograniczających zużycie energii) oraz na etapie budowania przez zastosowanie
nowoczesnych materiałów termoizolacyjnych i technologii wykonawstwa przy
zwiększonych nakładach finansowych.
Najskuteczniejszym aktualnie w Polsce sposobem na ograniczenie zapotrzebowania na
energię, jest termomodernizacja istniejącej substancji mieszkaniowej.
Termomodernizacja to przedsięwzięcie kompleksowe obejmujące ocieplenie przegród
zewnętrznych budynku oraz modernizację systemu grzewczego w eksploatowanych
budynkach. Zmiany w systemie ogrzewania i strukturze budowlanej budynków
umożliwiają zmniejszenie zużycia energii cieplnej oraz mają wpływ na obniżenie
kosztów i opłat eksploatacyjnych.
Kraje Unii Europejskiej systematycznie dążą do ograniczenia zużycia energii w
sektorze budynków mieszkalnych i użyteczności publicznej poprzez ustalenie wymagań
dotyczących warunków ochrony cieplnej i oceny jakości energetycznej budynków
wprowadzając Dyrektywy Rady Nr 89/106/EWG, Nr 2006/32/WE oraz Nr 2002/91/WE
i po nowelizacji w 2010 r. Dyrektywę Nr 2010/31/UE (EPBD) w sprawie charakterystyki
energetycznej budynków (tzw. RECAST- przekształcona).
3
1. Ochrona cieplna budynków
1.1. Podstawy prawne ochrony cieplnej budynków
w latach 1997 - 2008
Ochrona cieplna budynków ma bezpośredni wpływ na efektywność energetyczną która
jest wymagana przepisami Prawa budowlanego i warunkami technicznymi.
Prawo budowlane
Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118)
[1] w art. 1 normuje działalność, obejmującą sprawy projektowania, budowy i
utrzymaniu obiektów budowlanych.
Art. 5 ust. 1 stanowi że, obiekt budowlany wraz ze związanymi z nami
urządzeniami należy, użytkować w sposób określony w
przepisach, w tym
techniczno- budowlanych, oraz zgodnie z zasadami wiedzy technicznej,
zapewniając spełnienie wymagań podstawowych dotyczących:
a) bezpieczeństwa konstrukcji,
b) bezpieczeństwa pożarowego,
c) bezpieczeństwa użytkowania,
d) odpowiednich warunków higienicznych
i zdrowia oraz ochrony środowiska,
e) ochrony przed hałasem i drganiami,
f) oszczędności energii i odpowiedniej
izolacyjności cieplnej przegród
Powołanie się w art. 5 ust. 1 na przepisy w tym:
> przepisy techniczno – budowlane – stanowią warunki techniczne
wydane w formie rozporządzeń przez odpowiednich ministrów resortowych
w uzgodnieniu z ministrem budownictwa
> zasady wiedzy technicznej – stanowią aktualne przepisy normowe
sprawdzone w praktyce budowlanej, powoływane (PN, PN-EN, PN-ISO)
w warunkach technicznych dla spełnienia wymagań danego przepisu.
Przepisy techniczno- budowlane
Do przepisów techniczno – budowlanych, które określają wymagania w zakresie
oszczędności energii wydanych na podstawie art. 7 ustawy Prawo budowlanego
należą :
Warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać budynki
i ich usytuowanie (Dz. U. z 2002 r. Nr 75, poz. 690) [4]
Wersja podstawowa warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich
usytuowanie (WT2002) określa wymaganie podstawowe w świetle art. 5 ust. 1 pkt f
Prawa budowlanego, odnośnie oszczędności energii i izolacyjności cieplnej
(przepisy szczegółowe w § 328 i § 329), które należy stosować przy projektowaniu
i budowie, w tym także odbudowie, rozbudowie, nadbudowie, przebudowie oraz przy
zmianie sposobu użytkowania budynków.
4
Zasady wiedzy technicznej
Pojęcie zasady wiedzy technicznej, określają normy (PN, PN-EN, PN-EN ISO)
zgodnie z ustawa o normalizacji (Dz. U. z 2002 r. Nr 169, poz.1386), która
wprowadziła system normalizacji dobrowolnej, ustanawiając zgodnie z:
art. 5 ust. 3 „że stosowanie Polskich Norm jest dobrowolne”
art. 5 ust. 4 „możliwość powoływania w przepisach prawnych
Polskich Norm po ich opublikowaniu w języku polskim.
Jeżeli zastosowanie Polskiej Normy jest podstawą spełnienia wymagań danego
przepisu budowlanego w warunkach technicznych, to Polska Norma jest traktowana
w odniesieniu do danego przepisu jako element stanu aktualnej wiedzy technicznej
sprawdzonej w praktyce.
Norma nie jest przepisem, lecz dokumentem technicznym, który zapewnia aktualny
stan wiedzy technicznej, właściwy poziom bezpieczeństwa i jakości w budownictwie,
poprzez powiązanie z normalizacją międzynarodową (normami EN, ISO, IEC) którą
określa Dyrektywy 89/106/EWG w sprawie zbliżenia ustaw i aktów wykonawczych
państw członkowskich Unii Europejskiej dotyczących wyrobów budowlanych.
Przyjęte w przepisach prawnych (rozporządzeniach) powołanie norm budowlanych
(PN-B) ma charakter obligatoryjny z którego wynika że jedynym sposobem spełnienia
wymagań przepisów technicznych jest osiągnięcie zgodności z normą na którą się
powołano co ma charakter wyłączny i nakłada obowiązek stosowania normy,
a norma staje się wtedy przepisem obowiązującym.
Wykaz Polskich Norm przywoływanych w rozporządzeniu WT2002 stanowi załącznik
Nr 1 do zmienionego rozporządzenia WT2004 (Dz. U. z 2004 r. Nr 109, poz. 1156)
oraz aktualnie opublikowany wykaz norm w załączniku nr 1 rozporządzenia WT2009
(Dz. U. z 2009 r. Nr 59, poz.461 oraz z 2010 r. Nr 239, poz.1597)
1. 2. Ocena jakości energetycznej budynków w Polsce
w latach 1955 – 2002
Jakość energetyczną budynków w Polsce określa się przez parametry ochrony cieplnej
ustalone na podstawie:
> oceny rozwiązań konstrukcyjno - materiałowych obudowy (ściany zewnętrzne i
stropodach),
> technologii realizacji budowlanej (tradycyjnej, monolitycznej lub prefabrykowanej)
> okresu budowy (1964 do 1998 r.) realizowani i oddawania budynku do użytkowania
> izolacyjności cieplnej przegród zewnętrznych – wartości współczynnika przenikania
ciepła K [W/m2 K] zgodnie z obowiązującymi w tym czasie wymaganiami PN.
> obliczonych wartości wskaźnika E który określa obliczeniowe zapotrzebowanie na
energię (ciepło) do ogrzewania budynków w sezonie grzewczym [kWh/m3a] zgodnie
z PN-EN 02025:2001.
5
Charakterystyczne wielkości oceny jakości energetycznej budynków w Polsce
zrealizowanych w rozpatrywanych okresach (lat przedwojennych do 1998)
po obliczeniu zgodnie z § 329 ust. 1 rozporządzenia WT2002 [4] charakterystycznej
wielkości wskaźnika E [kWh/m2/rok] zapotrzebowanie na energie końcową (ciepło)
do ogrzewania budynku w sezonie grzewczym, podaje poniższej tablica:
Okres
budowy
do 1966
1967- 1985
Współczynnik.
„K”
ściany/stropodac
h
[W/m2 K]
1,16
1,42
1,16 / 0,87
1,16 / 0,70
Podstawa prawna,
Polskie Normy
mur 2 cegieł
mur 1 ½ cegły
PN-64/B-03204
PN-74/B-03404
Roczne
zużycie
energii „E”
[kWh/m2 a]
240 - 280
300 - 400
240 - 280
1986- 1992
PN-82/B-02020
0,75 / 0,45
160 - 200
1993- 1997
PN-91/B-02020
Warunki
techniczne
0,55 / 0,30
120 - 160
1998-2008
0,30 - 0,50 / 0,30
90 - 120
W oparciu o wykonane w Polsce audyty energetyczne stwierdzono że, aż w 2/3 poddanych
ocenie budynków mieszkalnych, charakteryzuje sezonowe zapotrzebowanie na ciepło do
ogrzewania budynków wielkością wskaźnika E w granicach 160 do 400 [kWh/(m2a)].
Zasoby mieszkaniowe w Polsce [7] zgodnie ze spisem powszechnym z 2002 r.
wynoszą ok. 12,5 mln mieszkań o następującej strukturze wiekowej i określonym
standardzie energetyczny budynków zrealizowanych w poniższych okresach:
– przez 1945 r.
23,2 % mieszkań
– w latach 1945 – 1970
26,9 % mieszkań
– w latach 1971 – 1978
18,3 % mieszkań
– w latach 1979 – 1988
18,7 % mieszkań
– w latach 1989 – 2002 i dalsze
12,9 % mieszkań
Jak wynika z powyższych danych, ilość mieszkań w budynkach które nie spełniają
obowiązujących wymagań technicznych z zakresu ochrony cieplnej w świetle § 328
i 329 rozporządzania WT2002 [4] wybudowanych w latach przed rokiem 1998 stanowi
w kraju ok. 87 % (ok.10 mln mieszkań) w tym w grupie bardzo energochłonnych
(E = 240 – 380) – 68,4 % oraz średnio energochłonnych (E = 160 – 200) – 18,7 %
Aktualnie realizowane budynki (od 2009 r.) powinny charakteryzować się wskaźniki
E = 90 -120 kWh/(m2a), zgodnie z obowiązującymi Warunkami Technicznymi WT2008,
podczas gdy zapotrzebowanie na energię w budownictwie energooszczędnym nie
przekracza 80 kWh/(m2 a).
6
Standardy i klasy energetyczne budynków w Polsce
Na podstawie obliczonych wartości E – wyrażających wymagania podstawowe w
odniesieniu do ochrony cieplnej budynków, można określić standard energetyczny
budynków w Polsce zgodnie z projektem normy europejskiej pr EN 15217 w poniższej
tabelce:
Okres
budowy
do 1966
1967-1985
1986-1992
1993-1997
od 1998
UE
UE
UE
Standard energetyczny
budynku wg normy EN 15217
bardzo energochłonny
bardzo energochłonny
średnio energochłonny
energochłonny
średnio energooszczędny
energooszczędny
nisko energetyczny
pasywny
7
Przeciętne roczne zużycie energii
końcowej „E" na
ogrzewanie budynku w Polsce
[kWh/m2 rok]
rokrok]
[kWh/m3 rok]
240 - 380
240 - 280
160 - 200
120 - 160
90 - 120
45 - 80
20 - 45
< 15
95 -140
95 -110
65 - 80
50 - 65
29 - 37
1. 3. Wymagane oszczędności energii w budownictwie
obowiązujące do 31 grudnia 2008 r.
Wymagania w zakresie oszczędności energii do ogrzewania budynków określają
Warunki techniczne WT2002 [4] obowiązujące do 31 grudnia 2008 r.
§ 328. Budynek i jego instalacje ogrzewcze, wentylacyjne i klimatyzacyjne powinny
być zaprojektowane i wykonane w taki sposób, aby ilość energii cieplnej, potrzebnej
do użytkowania budynku zgodnie z jego przeznaczeniem, można było utrzymać na
racjonalnie niskim poziomie.
§ 329. 1. Dla budynku mieszkalnego wielorodzinnego i zamieszkania zbiorowego
wymagania określone w § 328 uznaje się za spełnione, jeżeli wartość wskaźnika E,
(PN-B-02025:2001) określającego zapotrzebowanie na energię końcową (ciepło)
do ogrzewania budynku w sezonie grzewczym, wyrażone ilością energii
przypadającej w ciągu roku na 1 m3 kubatury ogrzewanej części budynku, jest
mniejsza od wartości granicznej Eo a także jeżeli przegrody budowlane
odpowiadają wymaganiom izolacyjności cieplnej określonym w zał. Nr 2 do
rozporządzenia WT2002.
§ 329. 4. Wartości graniczne Eo wskaźnika sezonowego zapotrzebowania na
ciepło do ogrzewania budynku, w zależności od współczynnika kształtu budynku
A/V dla budynków mieszkalnych i zamieszkania zbiorowego wynoszą do powierzchni
użytkowej:
1) Eo = 91 kWh/m2 /rok
A/V ≤ 0,20
2
2) Eo = 31 + 49 A/V kWh/m /rok
0,20< A/V ≤ 0,90
3) Eo = 125 kWh/m2 /rok
A/V > 0,90
gdzie: A - suma pól powierzchni wszystkich ścian zewnętrznych
V - kubatura netto ogrzewanej części budynku
Wartości wskaźnika Eo w zależności od współczynnika kształtu A/V
budynków ich zabudowy i lokalizacji
8
1. 4. Ustawodawstwo UE w zakresie zużycia energii w budynkach
Komisja Europejska UE dążąc do racjonalizacji zużycia energii w sektorze komunalno
– bytowym, ustala dla Europy kierunki zintegrowanej polityki energetycznej poprzez
podnoszenie efektywności wykorzystania energii oraz działań na rzecz ograniczenia
emisji gazów cieplarnianych i zapobiegania zmianom klimatycznym poprzez
wdrożenie w państwach członkowskich dyrektyw Parlamentu Europejskiego
Nr 89/106/EWG, Nr 2006/32/WE oraz Nr 2002/91/WE i Nr 2010/31/EU (EPBD)
Dyrektywa 89/106/EWG
Dyrektywa 89/106/EWG z 21 grudnia 1988 r. w sprawie zbliżenia ustaw i aktów
wykonawczych państw członkowskich dotyczących wyrobów budowlanych [3]
jest podstawą unifikacji w odniesieniu do budownictwa i stosowanych wyrobów
budowlanych, poprzez określenie wymagań podstawowych:
Nr 1. Nośność i stateczność,
2. Bezpieczeństwo pożarowe,
3. Higiena, zdrowie i środowisko,
4. Bezpieczeństwo użytkowania,
5. Ochrona przed hałasem
6. Oszczędność energii i izolacja cieplna
które stwarzają bazę do ustanawiania zharmonizowanych w skali europejskiej norm
na wyroby budowlane i system zasad obowiązujących w przemyśle budowlanym,
ponadto dyrektywa ma wpływ na unifikacje przepisów techniczno – budowlanych
państw członkowskich Unii Europejskie w odniesieniu do projektowanych i
wykonywanych obiektów budowlanych.
Oszczędności energii musi uwzględniać sposoby zapotrzebowania energii
dotyczącej: ogrzewania pomieszczeń, chłodzenia pomieszczeń, regulacji wilgotności,
przygotowania ciepłej wody użytkowej, wentylacji w odniesieniu do ochrony cieplnej
budynku biorąc pod uwagę czynniki mające wpływ na zapotrzebowanie energii i
sposób użytkowania budynku jako kryteria oceny obowiązującej w państwach Unii
Europejskiej.
Wymagania podstawowe wprowadzone zostały do Prawa budowlanego (1997 r.)
w celu dostosowania do przepisów polskich do regulacji Dyrektywy 89/106/EWG
dotyczącej „wyrobów budowlanych” jednocześnie ustalając wymagania dla
obiektów budowlanych zunifikowane z przepisami techniczno – budowlanymi
państw członkowskich Unii Europejskiej.
Dyrektywa Rady 2006/32/WE
(uchylająca dyrektywę Rady 93/76/EWG)
Dyrektywa 2006/36/WE z dnia 5 kwietnia 2006 r. w sprawie efektywności końcowego
wykorzystania energii i usług energetycznych określa cele i kierunki zmian prawnych w
dziedzinie efektywności energetycznej i racjonalizacji działań w ograniczeniu zużycia
energii i zmniejszenia emisji CO2 przez wypełnienie zobowiązań z Kioto, które zgodnie
z „Planem działania na rzecz racjonalizacji zużycia energii” Komisji Europejskiej
zakładającym oszczędność energii wynoszącą 20 % w wyniku realizacji planowanych
celów obniżenia zużycia energii w UE do 2020 r.
9
Dyrektywa 2006/32/WE obliguje państwa członkowskie do:
1) określenia krajowego celu oszczędności energii w wysokości 9% średniego
rocznego końcowego zużycia energii przewidzianego do osiągnięcia w 2016
(w dziewiątym roku stosowania Dyrektywy),
2) wprowadzenie mechanizmów i systemu zachęt powodujących wzrost
efektywności energetycznej,
3) zapewnienie rozwoju rynku usług energetycznych dla użytkowników
końcowych,
4) zapewnienie dostępności audytów energetycznych,
5) zapewnienie mechanizmów rynkowych (np. pozyskiwanie „białych certyfikatów”) w
wyniku zwiększenia sprawności wytwarzania energii, zmniejszenia strat w przesyle
i dystrybucji energii, oszczędności w zużyciu energii przez odbiorców końcowych,
W świetle powyższych celów, wymagania ochrony cieplnej budynków w Polsce w
zakresie oszczędność energii powinny nie tylko ograniczać się do grubości warstwy
izolacji cieplnej w przegrodach zewnętrznych, ale ponadto dotyczyć:
rozwiązań detali przegród w celu eliminacji mostków cieplnych,
systemu wentylacji z rekuperacją ciepła,
wykorzystania energii odnawialnej (baterie słoneczne, pompy cieplne),
kształtu bryły budynku i jego orientacji względem stron świata.
Wdrożenie (implementacja) Dyrektywy 2006/32 w Polsce
Polskę czekają zmiany prawne w dziedzinie efektywności energetycznej i racjonalizacji
(ograniczenia) zużycia energii i zmniejszenia emisji CO2..
Wdrożenie Dyrektywy 2006/32/WE w Polsce nastąpiło po ogłoszeniu z dnia
15 kwietnia 2011 r. Ustawą o efektywności energetycznej (Dz. U. z 2011 r. Nr 94,
poz. 551), której celem jest stworzenie ram prawnych dla działań na rzecz wzrostu
efektywności energetycznej gospodarki, obejmujących mechanizmy wsparcia i
uzyskania wymiernych oszczędności energii wymaganych na podstawie dyrektywy.
Działania te prowadzone będą w obszarach:
> zwiększenia oszczędności energii przez odbiorców końcowych,
> zwiększenia sprawności wytwarzania energii elektrycznej i ciepła
> zmniejszenia strat energii elektrycznej i ciepła w przesyle i dystrybucji.
> zapewnienia mechanizmów rynkowych (np. pozyskiwanie „białych certyfikatów”)
w wyniku zwiększenia sprawności wytwarzania energii, zmniejszenia strat w
przesyle i dystrybucji energii, oszczędności w zużyciu energii przez odbiorców
końcowych,
> wprowadzenia systemu gromadzenia i raportowania danych w zakresie
uzyskiwania oszczędności energii.
Prowadzona przez Unię Europejską polityka zrównoważonego rozwoju znajduje
szczególne ujęcie w pakiecie klimatyczno-energetycznym z określonymi w nim
zadaniami realizacji do 2020 r. efektu 3 x 20 tj.
> 20 % redukcji emisji CO2 do atmosfery,
> 20% zmniejszenia zużycia energii
> 20% udziału odnawialnych źródeł energii (OŹE)
w jej wytwarzaniu.
10
Dyrektywy 2002/91/WE
Dyrektywy 2002/91/WE z dnia 16 grudnia 2002 r. w sprawie charakterystyki
energetycznej budynków [8] jest obowiązującym aktem prawnym ograniczającym
zużycie energii (w tym ciepła) w sektorze komunalno – bytowym krajów UE.
Celem nadrzędnym Dyrektywy jest zmniejszenie emisji do atmosfery CO2 przy
produkcji energii na bazie paliw kopalnianych i zapobieżenie dalszemu ociepleniu
klimatu Ziemi.
Dyrektywa 2002/91/WE ustala wymagania dotyczące zapotrzebowania na energie
całkowitą tj. ogrzewanie i wentylację, przygotowanie ciepłej wody, klimatyzację
oraz oświetlenie (w przypadku budynków użyteczności publicznej), wyrażoną w
odpowiednich jednostkach przeliczeniowych, porównywalnych z ustalonymi, w
przepisach techniczno – budowlanych wartościami referencyjnymi i klasami
energetycznymi.
Głównymi elementami systemu oceny energetycznej jest wymóg uzyskania
„świadectwa charakterystyki energetycznej budynku” oraz obowiązek kontroli
pod względem efektywności energetycznej kotłów, instalacji wentylacji i klimatyzacji
o efektywnej nominalnej mocy większej niż 12 kW.
Wykonywanie obowiązków nałożonych dyrektywą należy realizować, zgodnie
z ustaleniami art. 1, przy uwzględnieniu krajowych warunków klimatycznych oraz
wymagań komfortu cieplnego, a także rachunku ekonomicznego.
Cele Dyrektywy to określenie ogólnego zarysu działań dla podniesienia
standardu energetycznego budynków w krajach
członkowskich Wspólnoty,
poprzez formułowanie następujących wymagań:
opracowanie wytycznych dla metodologii zintegrowanych wskaźników
jakości energetycznej budynków, w krajowych warunków
klimatycznych
i komfortu wewnętrznego (art.3),
zastosowanie min. wymagań dotyczących charakterystyki energetycznej
dużych istniejących budynkach (o pow. użytkowej powyżej 1000 m2 )
poddanych gruntownej modernizacji (koszty przekraczają 25% wartości
budynku) w szerokim zakresie (art. 4),
wprowadzenie
minimum
standardu
energetycznego
w
nowych
budynkach na etapie projektowania i rozpoczęcia budowy (art.5),
wprowadzenie obowiązkowo świadectw charakterystyki energetycznej
budynku wznoszonego, użytkowanego, sprzedawanego lub wynajmowanego z ważnością dokumentu na 10 lat (art. 7).
wprowadzenie regularnej kontroli kotłów (art. 8) i systemów klimatyzacji
(art.9) w budynkach oraz oceny stanu instalacji, w których pracują kotły
starsze niż 15 lat z zapewnieniem w związku z tym redukcji zużycia
energii oraz ograniczenia emisji CO2,
ustanowienie rzeczoznawców energetycznych (art. 10) uprawnionych do
sporządzania certyfikatów jakości budynków,
przeprowadzania kontroli kotłów,
przeprowadzania kontroli systemów klimatyzacji,
jako niezależnych wykwalifikowanych lub akredytowanych ekspertów,
działających jako samodzielni fachowcy, czy też zatrudnianych w publicznych
lub prywatnych jednostkach.
11
Dyrektywa 2002/91/WE weszła w życie w dniu 4 stycznia 2006 r. jako dokument
powszechny w państwach członkowskich Unii Europejskiej (art. 15 ust. 1), a
wypadku braku wykwalifikowanych akredytowanych ekspertów (art. 15 ust. 2),
państwa UE otrzymały dodatkowy okres trzech lat (do 4 stycznia 2009 r.) na
dostosowanie przepisów art. 7, art. 8 i art. 9 do warunków krajowych.
Certyfikat świadectwa energetycznego wprowadzony art. 7 Dyrektywy 2002/91/WE
może graficznie zgodne z projektu normy EN 15217: 2007 przyjąć następujący
wzór (pierwszej strony)
wzór I przedstawia skalę bez podziału na klasy energetyczne budynku w
postaci tzw. suwaka energetycznego (liniowa skala wskaźnika w kWh/m2 a),
wzór II pokazuje obliczeniową ocenę energetyczną na tle skali
klas energetycznych (kolorowe paski z klasami A do G lub H).
12
1.5. Wdrożenie Dyrektywy 2002/91/WE w Polsce
w świetle przepisów prawnych i rozporządzeń wykonawczych.
obowiązujące od 1 stycznia 2009 r.
Działania legislacyjne podjęte w Polsce w latach 2005 – 2008 zmierzały do
wdrożenia Dyrektywy 2002/91/WE poprzez:
1) Zmianę ustawy w dnia 19 września 2007 r. Prawo budowlane, które
w art. 5 wprowadziło problematykę wymagania podstawowe dot.
„oszczędności energii i odpowiedniej izolacyjności cieplnej przegród”
oraz ocenę charakterystyki energetycznej budynków w formie
świadectwa charakterystyki energetycznej zawierającego określenie
wielkości energii w kWh/m2/rok (Dz. U. z 2007 r. Nr 191, poz.1373),
2) Rozporządzenie w sprawie metodologii obliczania charakterystyki
energetycznej budynków oraz wzory i sposób sporządzania świadectw
charakterystyki energetycznej (Dz. U. z 2008 r. Nr 201, poz. 1240),
3] Zmiany „Warunków techniczne jakim powinny odpowiadać budynki
i ich usytuowanie” w zakresie wymagań w § 328 i § 329 dla budynków
i ich instalacji grzewczej żeby były zaprojektowane i wykonane tak aby
ilość energii cieplnej można było utrzymać na racjonalnie niskim
poziomie (Dz. U. z 2008 r. Nr 201, poz. 1238) .
4] Rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu
budowlanego – wprowadzające zmiany dla potrzeb charakterystyki
energetycznej obiektów budowlanych (Dz. U. z 2008 r. Nr 201, poz.1239).
1.5.1. Ustawa Prawo budowlane po 2007 r.
Nowelizacja Prawa budowlane w 2007 r.(Dz. U. Nr 191 poz.1373) [2] oraz w 2009 r.
(Dz. U. Nr 161, poz. 1279) [6] wprowadziła implementację postanowień Dyrektywy
2002/91/WE w następującym zakresie (wybrane fragmenty):
Zmiany w 2007 r. [2] i w 2009 r.[6]
1. W art. 5 ust.1 lit. f dodano do wymagań podstawowych obowiązek zapewnienia
budynkom odpowiedniej charakterystyki energetycznej oraz możliwości
racjonalnego gospodarowania energią.
Sens wymagania art. 5 ust. 1 lit. f:
> odpowiednia charakterystyka – wskazuje na obowiązek jej oznaczenia w
formie świadectwa charakterystyki energetycznej, które zawiera określenie
wielkości energii w [kWh/m2/rok] niezbędnej do zaspokojenia różnych
potrzeb związanych z użytkowaniem budynku
> racjonalizacja użytkowania energii – wskazuje na obowiązek zastosowania
rozwiązań możliwych do realizacji robót budowlanych i ich wykonawstwa,
które mogą poprawić pod względem opłacalności charakterystykę
energetyczna budynku.
13
2. W sprawie certyfikacji energetycznej budynków Prawo budowlane nakazuje:
a) Dla każdego budynku nowego oddawanego do użytkowania (art. 5 ust. 3)
dokonanie oceny charakterystyki energetycznej w formie świadectwa
charakterystyki energetycznej zawierającego określenie wielkości energii
w [kWh/m2/rok] niezbędnej do zaspokojenia różnych potrzeb związanych z
użytkowaniem budynku, a także wskazanie możliwych do realizacji robót
budowlanych, mogących poprawić pod względem opłacalności ich
charakterystykę energetyczną.
Świadectwo charakterystyki energetycznej ważne jest 10 lat.
b) W przypadku umów przeniesienie własności (art. 5 ust. 4), przekazanie
nabywcy świadectwa charakterystyki energetycznej odnośnie:
> budynku,
> lokalu mieszkalnego, z wyjątkiem przeniesienia własności lokalu na
podstawie umowy zawartej między osobą, której przysługuje spółdzielcze
prawo do lokalu, a spółdzielnią mieszkaniową lub
> będącej nieruchomością części budynku stanowiącej samodzielną całość
techniczno-użytkową,
> zbycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu
c) W przypadku powstania stosunku najmu budynku, lokalu mieszkalnego lub
części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową wynajmujący udostępnia najemcy odpowiednie świadectwo charakterystyki
energetycznej.",
3. Świadectwo charakterystyki energetycznej (art. 5 ust. 4a) nie może być
sporządzone przez właściciela budynku, lokalu lub będącej nieruchomością
części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową oraz
osobę, której przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu.",
4. Świadectwo charakterystyki energetycznej lokalu mieszkalnego (art. 5 ust. 5)
może być opracowane na podstawie świadectwa charakterystyki energetycznej
budynku zasilanego z sieci ciepłowniczej lub ze źródła lokalnego (kotłowni) w
budynku lub poza nim. Przepisu nie stosuje się do lokali mieszkalnych
posiadających własne (etażową) instalacje ogrzewcze.,
5. Właściciel lub zarządca budynku (art. 5 ust. 5a) ma obowiązek uzyskania
świadectwa charakterystyki energetycznej budynku i przekazania jego kopii
nieodpłatnie właścicielowi lokalu mieszkalnego lub osobie, która przysługuje
spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, w terminie nie dłuższym niż
6 miesięcy od dnia złożenia przez niego wniosku w tej sprawie.
6. Świadectwo charakterystyki energetycznej zawierające nieprawdziwe
informacje o wielkości energii jest wada fizyczna rzeczy w rozumieniu
przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny
(Dz. U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.3) o rękojmi za wady.
14
7. Świadectwa charakterystyki energetycznej (art. 5 ust. 7) nie stosuje się do
budynków:
1) podlegających ochronie na podstawie przepisów o ochronie zabytków
i opiece nad zabytkami;
2) używanych jako miejsca kultu i do działalności religijnej;
3) przeznaczonych do użytkowania w czasie nie dłuższym niż 2 lata;
4) niemieszkalnych służących gospodarce rolnej;
5) przemysłowych i gospodarczych o zapotrzebowaniu na energie
nie większym niż 50 kWh/m2/rok;
6) mieszkalnych przeznaczonych do użytkowania nie dłużej niż
4 miesiące w roku;
7) wolnostojących o powierzchni użytkowej poniżej 50 m2.",
8. Świadectwo charakterystyki energetycznej budynku (art. 5 ust. 8) może
sporządzać osoba (certyfikator) , która:
1) posiada pełna zdolność do czynności prawnych;
2) ukończyła, w rozumieniu przepisów o szkolnictwie wyższym
co najmniej:
a) studia magisterskie albo
b) studia inżynierskie na kierunkach: architektura, budownictwo,
inżynieria środowiska, energetyka lub pokrewne
3) nie była karana za przestępstwo przeciwko mieniu, wiarygodności
dokumentów, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniędzmi i
papierami wartościowymi lub za przestępstwo skarbowe;
4) posiada uprawnienia budowlane w specjalności architektonicznej,
konstrukcyjno-budowlanej lub instalacyjnej
albo
odbyła szkolenie i złożyła z wynikiem pozytywnym egzamin przed
ministrem właściwym do spraw budownictwa, gospodarki
przestrzennej i mieszkaniowej.
albo
ukończyła, rocznych, studiów podyplomowych na kierunkach: architektura,
budownictwo, inżyniera środowiska, energetyka lub pokrewne w zakresie
audytu energetycznego na potrzeby termomodernizacji oraz oceny
energetycznej budynków.
9. Do zawiadomienia o zakończeniu budowy budynku lub wniosku o udzielenie
pozwolenia na użytkowanie (art. 57 w ust. 1 pkt 7) inwestor jest obowiązany
dołączyć: kopie świadectwa charakterystyki energetycznej budynku, z wyjątkiem
budynków (art. 5 ust. 7) nie wymagających świadectwa charakterystyki
energetycznej.
15
10. Do obowiązków właściciela lub zarządcy budynku należą systematyczne
kontrole kotłów i instalacji grzewczych:
> okresowe kontrole (art. 62 ust. 1 pkt 5) polegające na sprawdzeniu stanu
technicznego kotłów, z uwzględnieniem efektywności energetycznej kotłów
oraz ich wielkości do potrzeb użytkowych:
a) co najmniej raz na 2 lata - opalanych nieodnawialnym paliwem
ciekłym lub stałym o efektywnej nominalnej wydajności ponad
100 kW,
b) co najmniej raz na 4 lata - opalanych nieodnawialnym paliwem
ciekłym lub stałym o efektywnej nominalnej wydajności 20 kW
do 100 kW oraz kotłów opalanych gazem;
> jednorazowe kontrole instalacji grzewczych z kotłami (art. 62 ust 1b) o
efektywnej nominalnej wydajności powyżej 20 kW starszymi niż 15 lat
licząc od daty zamieszczonej na tabliczce znamionowej kotła, powinny
być poddane przez właściciela lub zarządcę obiektu budowlanego
jednorazowej kontroli obejmującej ocenę efektywności energetycznej
i doboru wielkości kotła, a także ocenę parametrów instalacji oraz
dostosowania do funkcji, jaka ma ona spełniać.
Kontrole te przeprowadza się w roku następnym po roku, w którym
upłynęło 15 lat użytkowania kotła, a kontrole kotłów, które z dniem
wejścia w życie ustawy użytkowane są już ponad 15 lat, przeprowadza
się w roku wejścia ustawy w życie.”,
11. Do obowiązków właściciela lub zarządcy budynku należą systematyczne
kontrole systemów klimatyzacji
> okresowe kontrole (art. 62 ust. 1 pkt 6), co najmniej raz na 5 lat, polegającej
na ocenie efektywności energetycznej zastosowanych urządzeń chłodniczych
w systemach klimatyzacji, ich wielkości w stosunku do wymagań użytkowych
o mocy chłodniczej nominalnej większej niż 12 kW.",
12. Właściciel budynku (art. 63 ust. 3) jest obowiązany zapewnić sporządzenie
świadectwa charakterystyki energetycznej budynku, jeżeli:
1) upłynął termin ważności świadectwa charakterystyki
energetycznego budynku (po 10 latach)
2) w wyniku przebudowy lub remontu (termomodernizacja) budynku
uległa zmianie jego charakterystyka energetyczna, o ile koszt robót
budowlanych jest wyższy niż 25 % wartości odpowiadającej
kosztom odtworzenia budynku ustalonym według stanu i wartości
na dzień poprzedzający rozpoczęcie remontu lub przebudowy.”;
16
1.5.2. Przepisy wykonawcze:
METODOLOGIA CHARAKTERYSTYKI ENERGETYCZNEJ
1. Rozporządzenie z dnia 6 listopada 2008 r. w sprawie metodologii
obliczania charakterystyki energetycznej budynku i lokalu mieszkalnego
lub części budynku stanowiącego samodzielną całość technicznoużytkową oraz sposobu sporządzania i wzorów świadectw ich
charakterystyki energetycznego (Dz. U. z 2008r. Nr 201, poz.1240 [9] –
określa:
1) sposób sporządzania świadectwa energetycznego dla budynku, lokalu
mieszkalnego lub części budynku stanowiącej samodzielną całość technicznoużytkową.
2) wzory świadectwa energetycznego dla budynku, lokalu mieszkalnego lub
części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową,
(zał. Nr 1 i 2 - budynku, Nr 3 – lokalu mieszkalnego, Nr 4 – części budynku),
3) metodologię obliczania charakterystyki energetycznej budynku, lokalu
mieszkalnego lub części budynku stanowiącego samodzielną całość
techniczno-użytkową – opartą o normy:
> PN-EN 13790:2008 Energetyczne właściwości użytkowe budynków
Obliczenie zużycia energii na potrzeby ogrzewania i chłodzenia
> PN-EN 12831:2006 Instalacje ogrzewcze w budynkach.
Metoda obliczania projektowanego obciążenia cieplnego.
17
Procedury obliczeń charakterystyki energetycznej:
> Metodologia (§ 5 ust. 1) obliczania charakterystyki energetycznej budynku,
nie wyposażonych w instalacje chłodzenia, określa zał. Nr 5 do rozporządzenia.
> Metodologia (§ 6 ust. 1) obliczania charakterystyki energetycznej budynku,
wyposażonych w instalacje chłodzenia, określa zał. Nr 6 do rozporządzenia.
> Wytyczne do określania charakterystyki energetycznej budynku, lokalu
mieszkalnego oraz części budynku stanowiącej samodzielna całość
techniczno - użytkowa zawiera zał. Nr 7 do rozporządzenia.
Obliczania zapotrzebowania ciepła użytkowego do ogrzewania i wentylacji wykonuje
się dla normatywnych warunków użytkowania oraz w oparciu o dane klimatyczne z
bazy danych klimatycznych, określonych dla najbliższej stacji meteorologicznej.
Dla potrzeb sporządzenia charakterystyki energetycznej budynków przemysłowych
i magazynowych (§ 7) nie uwzględnia się ilości energii dostarczanej do tych
budynków dla celów technologiczno-produkcyjnych.
Charakterystyka energetyczną budynku zostaje określona na podstawie wartości
wskaźnika EP i porównywana z wskaźnikiem max.EP na wykresie liniowym
umieszczonym w świadectwie energetycznym.
SZKOLENIE OSÓB NA KURASACH
2. Rozporządzenie w sprawie przeprowadzania szkolenia oraz egzaminu dla
osób ubiegających się o uprawnienia do sporządzania świadectw
charakterystyki energetycznej budynków (Dz. U. z 2008 r. Nr 17, poz. 104)
określa sposób przeprowadzania i zakres programowy szkolenia oraz egzaminu dla
osób ubiegających się o uprawnienia do sporządzania świadectwa charakterystyki
energetycznej budynku i lokalu mieszkalnego oraz wysokość odpłatności za
szkolenie i postępowanie egzaminacyjne
WARUNKI TECHNICZNE WT2008
3. Zmiana warunków techniczne, jakim powinny odpowiadać budynki
i ich usytuowania (WT2008) (Dz. U. z 2008 r. Nr 201, poz. 1238) [5] – określa
nowe wymagania w § 328 i § 329: obowiązujące od 1 stycznia 2009 r. .
§ 328. 1. Budynek i jego instalacje ogrzewcze, wentylacyjne i klimatyzacyjne, ciepłej
ody użytkowej, a w przypadku budynku użyteczności publicznej również oświetlenia
wbudowanego, powinny być zaprojektowane i wykonane w taki sposób, aby ilość
ciepła, chłodu i energii elektrycznej, potrzebnych do użytkowania budynku zgodnie z
jego przeznaczeniem, można było utrzymać na racjonalnie niskim poziomie.
18
§ 329. 1. Wymaganie określone w § 328 ust. 1 uznaje się za spełnione dla
budynku mieszkalnego, budynku użyteczności publicznej, zamieszkania
zbiorowego, budynku produkcyjnego, magazynowego i gospodarczego jeżeli:
1) przegrody zewnętrzne budynku oraz technika instalacyjna odpowiadają
wymaganiom izolacyjności cieplnej (Umax ) oraz powierzchnia okien spełnia
wymagania określone w pkt 2.1. załącznika Nr 2 do rozporządzenia, przy
czym dla budynku przebudowywanego dopuszcza się zwiększenie średniego
współczynnika przenikania ciepła osłony budynku o nie więcej niż 15% w
porównaniu z budynkiem nowym o takiej samej geometrii i sposobie
użytkowania, lub
2) wartość wskaźnika EP [kWh/(m2 . rok)], określającego roczne obliczeniowe
zapotrzebowanie na nieodnawialna energie pierwotna do ogrzewania, wentylacji
i przygotowania ciepłej wody użytkowej oraz chłodzenia jest mniejsza od
wartości granicznych wg ust. 3 pkt 1 i 2, a także jeżeli przegrody zewnętrzne
budynku odpowiadają izolacyjności cieplnej niezbędnej dla zabezpieczenia
przed kondensacja pary wodnej, przy czym dla budynku przebudowywanego
dopuszcza się zwiększenie wskaźnika EP o nie więcej niż 15% w porównaniu z
budynkiem nowym o takiej samej geometrii i sposobie użytkowania.
Według zapisu § 329 ust. 1 i 2 spełnienie wymagań stawianych budynkom można
uzyskać na dwa sposoby: zapewniając odpowiednią izolację przegród zewnętrznych
(ściany k=0,30 i stropodach k= 0,25 [W/m2 K ] lub gwarantując, że wartość wskaźnika
EP nie przekracza wartości granicznych max EP.
§ 329. 3. Maksymalne wartości EP rocznego wskaźnika obliczeniowego
zapotrzebowania na nieodnawialna energie pierwotna do ogrzewania, wentylacji
i przygotowania ciepłej wody użytkowej oraz chłodzenia, w zależności od
współczynnika kształtu budynku A/Ve wynoszą:
1) w budynkach mieszkalnych do ogrzewania i wentylacji oraz
przygotowania ciepłej wody użytkowej (EPH+W) w ciągu roku:
a) dla A/Ve ≤ 0,2;
EPH+W = 73 + ∆EP; [kWh/(m2 . rok)],
b) dla 0,2 ≤ A/Ve ≤1,05; EPH+W = 55 + 90 · (A/Ve) + ∆EP; [kWh/(m2 rok)],
c) dla A/Ve ≥ 1,05;
EPH+W = 149,5 + ∆EP; [kWh/(m2 . rok)]
gdzie:
∆EP = ∆EPW – dodatek na jednostkowe zapotrzebowanie na
nieodnawialna energie pierwotna do przygotowania
ciepłej wody użytkowej w ciągu roku,
EPW = 7800/(300 + 0,1 · Af);
[kWh/(m2 . rok)],
A – jest suma pól powierzchni wszystkich przegród budynku,
oddzielających cześć ogrzewana budynku od powietrza zewnętrznego,
gruntu i przyległych pomieszczeń nieogrzewanych, liczona po obrysie
zewnętrznym,
Ve – jest kubatura ogrzewanej części budynku, pomniejszona o podcienia,
balkony, loggie, galerie itp., liczona po obrysie zewnętrznym,
19
2) w budynkach mieszkalnych do ogrzewania, wentylacji i chłodzenia oraz
przygotowania ciepłej wody użytkowej (EPHC+W) [kWh/(m2 . rok)]
w ciągu roku:
EPHC+W = EPH+W + (5 + 15 · Aw,e/Af) (1 – 0,2 · A/Ve) · Af,c/Af
gdzie:
EPH+W – wartości według zależności podanej w pkt 1,
Aw,e – powierzchnia ścian zewnętrznych budynku, liczona po obrysie
zewnętrznym,
Af,c – powierzchnia użytkowa chłodzona budynku (lokalu),
Af – powierzchnia użytkowa ogrzewana budynku (lokalu),
Ve – jest kubatura ogrzewanej części budynku, liczona po obrysie
zewnętrznym,
3) w budynkach zamieszkania zbiorowego, użyteczności publicznej i
produkcyjnych do ogrzewania, wentylacji i chłodzenia oraz przygotowania
ciepłej wody ubytkowej i oświetlenia wbudowanego (EPHC+W+L) [kWh/(m2 .
rok)] w ciągu roku:
EPHC+W+L = EPH+W + (10 + 60 · Aw,e/Af) (1 – 0,2 · A/Ve) · Af,c/Af [
gdzie:
Aw,e – powierzchnia ścian zewnętrznych budynku, liczona po obrysie zewnętrznym,
Aft – powierzchnia ubytkowa chłodzona budynku (lokalu),
EPH+W – wartości według zależności określonej w pkt 1,przy czym
EP = EPW + EPL,
EPW – dodatek na jednostkowe zapotrzebowanie na nieodnawialna energie pierwotna do
przygotowania ciepłej wody ubytkowej w ciągu roku;
Dla budynku z wydzielonymi częściami o równych funkcjach użytkowych
wyznacza się wartość średnia EPW dla całego budynku, przy czym:
EPW = 1,56 · 19,10 · VCW · bt/a1 [kWh/(m2 . rok)]
gdzie:
VCW – jednostkowe dobowe zużycie ciepłej wody użytkowej, [dm3/(j.o.) · doba)]
należy przyjmować z założeń projektowych,
a1 – udział powierzchni Af na jednostkę odniesienia (j.o.), najczęściej na osobę,
[m2/j.o.], należy przyjmować z założeń projektowych,
bt - bezwymiarowy czas użytkowania w ciągu roku systemu ciepłej
wody użytkowej,
należy przyjmować z założeń projektowych.
EPL – dodatek na jednostkowe zapotrzebowanie na nieodnawialna energie
pierwotna do oświetlenia wbudowanego w ciągu roku (dotyczy
budynków użyteczności publicznej); dla budynku z wydzielonymi
częściami o różnych funkcjach użytkowych wyznacza się wartość
średnia EPL dla całego budynku, przy czym:
EPL = 2,7 · PN · t0/1000; [kWh/(m2 · rok)]
gdzie:
PN - moc elektryczna referencyjna [W/m2], należy przyjmować z założeń
projektowych,
t0 - czas użytkowania oświetlenia [h/rok], należy przyjmować z założeń
projektowych.
20
PROJEKT BUDOWLANY
4. Zmiana rozporządzenia w sprawie zakresu i formy projektu budowlanego
(Dz. U. z 2008 r. Nr 201, poz.1239 i z 2009 r. Nr 201, poz.1239) [21], wprowadzają
obowiązek odnośnie: § 1a ( z 17 grudnia 2008 r.) i § 11 ( z 6 listopada 2008 r.)
w brzmieniu:
§ 1a. Do budynków, wobec których przed dniem wejścia w życie niniejszego
rozporządzenia (przed 1 stycznia 2009 r.) została wydana decyzja o pozwoleniu
na budowę lub odrębna decyzja o zatwierdzeniu projektu budowlanego lub został
złożony wniosek o wydanie takich decyzji, stosuje się przepisy dotychczasowe.”
§ 11 ust. 2 pkt 9
W opisie technicznym projektu architektoniczno-budowlanego określić –
charakterystykę energetyczną obiektu budowlanego, opracowana zgodnie z
przepisami
dotyczącymi
metodologii
obliczania
charakterystyki
energetycznej budynku [9] i lokalu mieszkalnego lub części budynku
stanowiącej samodzielna całość techniczno - użytkowa oraz sposobu
sporządzania i wzorów świadectw ich charakterystyki energetycznej, z
wyjątkiem obiektów wymienionych w art. 20 ust. 3 pkt 2 (projektów obiektów
budowlanych o prostej konstrukcji) określająca w zależności od potrzeb:
a) bilans mocy urządzeń elektrycznych oraz urządzeń zużywających
inne rodzaje energii, stanowiących jego stałe wyposażenie
budowlano - instalacyjne, z wydzieleniem mocy urządzeń służących
do celów technologicznych związanych z przeznaczeniem budynku,
b) w przypadku budynku wyposażonego w instalacje ogrzewcze,
wentylacyjne, klimatyzacyjne lub chłodnicze - właściwości cieplne
przegród zewnętrznych, w tym ścian pełnych oraz drzwi, wrót, a także
przegród przezroczystych i innych,
c) parametry sprawności energetycznej instalacji ogrzewczych,
wentylacyjnych, klimatyzacyjnych lub chłodniczych oraz innych
urządzeń mających wpływ na gospodarkę energetyczna obiektu
budowlanego,
d) dane wykazujące, że przyjęte w projekcie architektonicznobudowlanym rozwiązania budowlane i instalacyjne spełniają
wymagania dotyczące oszczędności energii zawarte w przepisach
techniczno-budowlanych; ”,
§ 11 ust. 2 pkt 10a
W opisie technicznym projektu architektoniczno-budowlanego budynku o
powierzchni użytkowej, większej niż 1000 m2, określonej zgodnie z Polskimi
Normami – dokonać analizę możliwości racjonalnego wykorzystania pod
względem technicznym, ekonomicznym i środowiskowym, odnawialnych źródeł
energii, takich jak: energia geotermalna, energia promieniowania słonecznego,
energia wiatru, a także możliwości zastosowania skojarzonej produkcji energii
elektrycznej i ciepła oraz zdecentralizowanego systemu zaopatrzenia w energie w
postaci bezpośredniego lub blokowego ogrzewania;” ;
21
1.5.3. Ocena wdrożenia Dyrektywy 2002/91/WE w Polsce
w okresie 2009 - 2011 r.
1. Obowiązek sporządzania świadectw energetycznych jest aktualnie w Polsce
wymagany praktycznie tylko w stosunku do budynków nowych (art. 57 ust. 1
pkt 7) w obrocie pierwotnym lub poddanych przebudowie albo remontowi, których
zakres wymaga pozwolenia na budowę (art. 63 ust. 3 pkt. 2) egzekwowany przez
nadzór budowlany przy przyjmowaniu zgłoszenia o zakończeniu robót
budowlanych.
2. Nie obowiązuje praktycznie nakaz przekazania świadectw energetycznych
nabywcy w przypadku przeniesienia własności budynku czy lokalu mieszkalnego
w obrocie wtórnym lub udostępnienia świadectwa energetycznego najemcy w
w przypadku powstania stosunku najmu budynku lub części budynku
stanowiącą samodzielną całość techniczno-użytkową.
3. Metodologia sporządzania charakterystyki energetycznej budynków określona
w rozporządzeniu z 2008 r.[9] posiada błędy szeroko publikowane a uzupełnienie
metodologii na użytek praktyczny odpowiednimi programami obliczeniowymi
prowadzi do paradoksów że, świadectwa energetyczne sporządzane przy pomocy
tych programów, dają wyniki błędne i nie są porównywalne ponieważ nie są
zgodne z litera prawa zawartą w treści rozporządzenia. Sporządzone
świadectwo jeżeli zawiera nieprawidłowości dotyczące zużycia energii w
budynku nie wywołuje sankcji w stosunku do osoby (certyfikatora)
sporządzającego świadectwo nawet nie podlega ona odpowiedzialności za
wady fizyczne rzeczy, w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego w świetle
art. 5 ust.6 Prawa budowlanego [6])
4. Obowiązująca właścicieli lub zarządców kontrola kotłów i instalacji ogrzewczych
będących w eksploatacji (art. 62 ust. 1 pkt 5) nie jest prowadzona z powodu
braku jednolitej metodyki i specjalistycznych technik pomiarowych, przy kontroli
kotłów oraz braku wytycznych oceny dostosowania kotłów do potrzeb
użytkowych budynków.
Jedyna norm dotycząca badania kotłów PN-EN 15378:2007 nie posiada
złącznika krajowego umożliwiającego bezpośrednie stosowania jej w praktyce.
5. Kontrola systemów klimatyzacji (art. 62 ust. 1 pkt 6) nie jest prowadzona z
powodu braku wskazań co do metodologii kontroli, która miałaby określić
efektywność energetyczna urządzenia oraz brak jest obowiązujących wytycznych
krajowych kontroli urządzeń chłodniczych mających moc ponad 12 kW.
22
1.6. Nowe przepisy UE w sprawie charakterystyki energetycznej
budynków wdrożone po 2012 r.
1.6.1. Dyrektywa 2010/31/UE (EPBD)
Nowa wersja Dyrektywa 2002/91/WE przekształcona (RECAST) została przyjęta przez
Parlament i Radę UE w dniu 19 maja 2010 r.(opublikowana 18 czerwca 2010 r.
w Dz. U. UE Nr L 153/13) jako Dyrektywa 2010/31/UE zwaną potocznie EPBD
w sprawie charakterystyki energetycznej budynków w celu wyjaśnienia i
uproszczenia niektórych przepisów, tak aby proces poprawy charakterystyki
energetycznej budynków przez poszczególne kraje członkowskich UE był realizowany
skutecznie w całym sektorze budownictwa.
Dyrektywa weszła w życie 9 lipca 2010 r. i od tej daty biegną wszystkie ustalenia
i terminy, w jakich kraje członkowskie powinny wdrożyć poszczególne przepisy
i podjąć wymagane Dyrektywą działania.
Cele Dyrektywy 2002/91/WE zostały utrzymane, w dotychczasowym zakresie,
przyjmując że państwa członkowskie są odpowiedzialne za określenie konkretnych
wymagań i sposobów wdrożenia Dyrektywy EPBD oraz ponadto wypełnienie
zobowiązania Unii Europejskiej, w ramach „pakietu 3x20” dążyć do:
> obniżenia do roku 2020 zużycia energii o 20 %
> zmniejszenia do 2020 r. łącznej emisji gazów cieplarnianych o 20 -30%
w porównaniu do roku 1990
> osiągnięcia do 2020 r. do 20 % udziału energii ze źródeł odnawialnych
Przepisy przekształconej Dyrektywie EPBD, wyznaczają główne kierunki zmian
zmierzących do wypracowania standardu budynku niskoenergetycznego tak że
wszystkie nowopowstałe budynki powinny być o prawie zerowym zapotrzebowaniu na energię.
Zmiany obejmują także stare, słabo zaizolowane budynki, odpowiedzialne za
największe straty energii i w przypadku modernizacji tych obiektów. Unia Europejska
postanowiła, że każdy remontowany budynek będzie musiał spełnić minimalne
wymogi energooszczędności.
Główne ustaleń EPBD:
1. Poprawa charakterystyki energetycznej budynków w Unii, z uwzględnieniem
panujących na zewnątrz warunków klimatycznych i warunków lokalnych
oraz wymagań dotyczących klimatu wewnętrznego i opłacalności ekonomicznej;
2. Przepisy Dyrektywy obejmują wszystkie budynki niezależnie od ich wielkości
(zniesiono próg 1000 m² pow. użytkowej dla inwestycji renowacyjnych) oraz
wprowadzają minimalne wymagania dotyczące charakterystyki energetycznej
wobec:
> renowacji budynków istniejących, modułów budynków oraz elementów
budynków,
> modernizowania lub wymieniany elementów budynków stanowiących
część przegród zewnętrznych,
> systemów technicznych (urządzenia techniczne do ogrzewania,
23
chłodzenia, wentylacji, ciepłej wody, oświetlenia) budynku gdy są
instalowane, wymieniane lub modernizowane
3. Przyjęcie wspólnych ram ogólnych dla metodologii obliczania zintegrowanej
charakterystyki energetycznej wobec nowych budynków i modułów przez
określanie wielkości uzasadnionych pod względem kosztów ich poziomu
wymagań minimalnych i optymalnych wynoszących więcej niż 15% .
4. Państwa członkowskie zostały zobowiązane aby wszystkie nowe budynki
spełniały wysokie standardy energooszczędności o niemal zerowym zużyciu
energii do 31 grudnia 2020 r,. oraz nowe budynki zajmowane przez władze
publiczne po 31 grudnia 2018 r.
5. Określenie wymagań w zakresie certyfikacji energetycznej budynków lub
modułów budynków nowych i istniejących powinny zawierać przydatne
wskazówki dotyczące możliwości poprawy ich efektywności energetycznej.
6. Świadectwa charakterystyki energetycznej powinny być wydawane dla
budynków lub ich modułów gdy są one wznoszone, sprzedawane lub
wynajmowane nowemu najemcy. Wskaźnik i charakterystyki energetycznej
podany na świadectwie będą musiał być umieszczany w ogłoszeniach o
sprzedaży i w ofertach ich wynajmu..
7. Dla budynków zajmowane przez władze publiczne i odwiedzane przez ludność
o całkowitej powierzchni powyżej 500 m2 wymagane będzie sporządzenie
świadectw charakterystyki energetycznej a po 9 lipca 2015 r. próg 500 m2
obniżony zostanie do 250 m2 . Świadectwa powinny być umieszczane w
widocznych miejscach w budynkach zajmowanych przez władze publiczne.
8. Państwa Członkowskie muszą ustanowić niezależny system kontroli
świadectw charakterystyki energetycznych i sprawozdań z przeglądów
systemów ogrzewania i klimatyzacji,
9. Państwa członkowskie powinny w przypadku naruszenia przepisów krajowych
wydanych na mocy przekształconej Dyrektywy, powinny stosować sankcje karne
(skuteczne, proporcjonalne i odstraszające) zmierzające do wyegzekwowania i
obowiązkowego stosowania przepisów krajowych.
10. Państwa członkowskie przyjmą i opublikują najpóźniej do 9 lipca 2012 r.
przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne niezbędne do wykonania
art. 2-18 oraz art. 20 i 27 zawierających podstawowe wymagania przekształconej
Dyrektywy.
24
1.6.2. Wdrożenie Dyrektywy 2010/31/UE w Polsce po 2012 r.
Wdrożenie Dyrektywa EPBD zobowiązuje państwa członkowskie do przyjęcia
i opublikowania najpóźniej do dnia 9 lipca 2012 r. przepisów ustawowych,
wykonawczych oraz administracyjnych niezbędne do wprowadzenia zmian.
Najważniejsze zmiany Dyrektywy EPBD, do wprowadzenia w przepisach polskich:
1. Metodologia (art. 3)
Zastosowana metodologia (krajowa) obliczania charakterystyki energetycznej
budynków, powinna być określona w przepisach do dnia 9 stycznia 2012 r.
zgodna z ramowymi wytycznymi podanymi w zał. 1 do Dyrektywy, poprzez:
> określenie charakterystyki na podstawie metody obliczeniowej lub
faktycznie zużytej ilości energii;
> uwzględnienie norm europejskich oraz promowania stosowania energii
ze źródeł odnawialnych zgodna z Dyrektywą 2009/28/WE
> uwzględnienie oceny pojemności cieplnej budynku wraz ze ścianami
wewnętrznymi, ogrzewaniem pasywnym, elementami chłodzącymi oraz
mostki ciepła;
> zastosowanie wentylacji (naturalnej lub mechanicznej) która powinna
uwzględniać szczelność budynku;
> uwzględnienie pozytywnych wpływ nasłonecznienia, systemów grzewczych
opartych na źródłach odnawialnych oraz elektryczności pochodzącej z
kogeneracji
Normy związane z obliczeniem całkowitego zużycia energii w budynkach:
PN-EN 15217:2008 (PL) Charakterystyka energetyczna budynków.
Metody wyrażania charakterystyki energetycznej
i certyfikacji energetycznej budynków
PN-EN 15603:2008(org.) Energetyczne właściwości użytkowe budynku.
Całkowite zużycie energii i definicja energii
znamionowej.
PN-EN 15459:2008(org.) Charakterystyka energetyczna budynków.
Ekonomiczna ocena instalacji energetycznych w
budynkach,
2. Określenie minimalnych wymagań charakterystyki energetycznej
(art. 4) dla budynków nowych (art. 6) i istniejących (art. 7) na poziomie
optymalnym względem kosztów wraz z metodą obliczeniową (art. 5),
którą ustali Komisja Europejska do 30 czerwca 2011 r.
Państwa członkowskie (Polska) dokonają przeglądu swoich minimalnych
wymagań dotyczących charakterystyki energetycznej i ustalą ich wielkości
25
na poziomie optymalnym kosztów w przepisach w odniesieniu do budynków
zajmowanych przez władze publiczne od dnia 9 stycznia 2013 r. a w
odniesieniu do innych budynków – najpóźniej od dnia 9 lipca 2013 r.
3. Budynki istniejące (art. 7)
Państwa członkowskie podejmują niezbędne środki celem zapewnienia, aby
przy wykonywaniu ważniejszej renowacji budynków charakterystyka
energetyczna tego budynku lub jego części poddawanej renowacji została
poprawiona tak, aby spełniała minimalne wymagania dotyczące charakterystyki
energetycznej (art. 4).
Definicja ( art. 2 pkt 10)
„ważniejsza renowacja” oznacza remont budynku, w której:
a) całkowity koszt prac renowacyjnych związanych z przegrodami
zewnętrznymi lub systemami technicznymi budynku przekracza 25 %
wartości budynku, nie wliczając wartości gruntu, na którym usytuowany
jest budynek;
lub
b) renowacji podlega ponad 25 % powierzchni przegród zewnętrznych.
Państwa członkowskie mogą wybrać zastosowanie opcji a) lub b);
4. Budynki o niemal zerowym zużyciu energii (art. 9)
Opracowanie w warunkach krajowych przepisów technicznych umożliwiających
projektowanie budynków o niemal zerowym zużyciu energii zróżnicowanej w
zależności od kategorii budynków w przepisach do dnia 9 stycznia 2013 r..
Rządy państw członkowskich zostały zobligowane do wprowadzenia
odpowiednich regulacji prawnych, umożliwiające aby:
a) do dnia 31 grudnia 2020 r. wszystkie nowe budynki były budynkami
o niemal zerowym zużyciu energii; oraz
b) po dniu 31 grudnia 2018 r. nowe budynki zajmowane przez władze
publiczne oraz będące ich własnością były budynkami o niemal
zerowym zużyciu energii.
Zmiany obejmują także stare, słabo zaizolowane budynki, odpowiedzialne
za największe straty energii i w przypadku modernizacji tych obiektów.
Unia Europejska postanowiła, że każdy remontowany budynek będzie
musiał spełnić minimalne wymogi energooszczędności.
Określenie (definicja art. 2 ust. 2):
„budynek o prawie zerowym zużyciu energii” oznacza niemal zerową lub
bardzo niską ilość wymaganej energii ( zużycie max 15 kWh/m2 rocznie –
analogiczne do szeroko promowanych budynków pasywnych), która powinna
pochodzić ze źródeł odnawialnych, a budynek powinien posiadać bardzo
wysoką charakterystyce energetycznej określoną zgodnie z zał. I do Dyrektywy
2010/31/UE. Każdy kraj UE na podstawie danych i analiz jest zobligowany do
określenia wartości granicznej wyrażonej w kWh/m2/rok)
26
5. Świadectwa charakterystyki energetyczne (art. 11)
Państwa członkowskie zapewniają przepisy umożliwiające wydawanie
świadectw charakterystyki energetycznej od dnia 9 stycznia 2013 r. dla:
a) budynków lub modułów budynków, które są wznoszone, sprzedawane lub
wynajmowane nowym nabywcom lub najemcom; oraz
b) budynków, w których całkowita powierzchnia użytkowa powyżej 500 m2 jest
zajmowana przez władze publiczne i które są często odwiedzane przez
ludność. W dniu 9 lipca 2015 r. próg 500 m2 obniży się do 250 m2 .
Ważność świadectwa charakterystyki energetycznej nie przekracza 10 lat.
Rządy krajów członkowskich powinny spowodować, aby dla budynków i
mieszkań – budowanych, sprzedawanych lub wynajmowanych, certyfikat
(świadectwo) efektywności energetycznej lub jego kopia były okazywane
najemcy i przekazywane nowemu nabywcy kupującemu, w przypadku:
- budynków posiadających certyfikaty efektywności energetycznej;
- mieszkań w budynku, który posiada certyfikat efektywności energetycznej;
- mieszkań posiadających certyfikaty efektywności energetycznej
W ogłoszeniach i reklamach w mediach, muszą być podawane wskaźnik
efektywności energetycznej dla budynki lub mieszkania oferowane
do sprzedaży lub wynajmu
6. Przegląd systemów ogrzewania (art. 14) oraz systemów klimatycznych
(art.15) wraz ze sprawozdaniami (art. 16), które powinny być wydawane po
każdym przeglądzie i zawierać wyniki z pomiarów oraz zalecenia w sprawie
opłacalnej ekonomicznie poprawy charakterystyki energetycznej systemu
poddanego przeglądowi – powinien nastąpić w przepisach w odniesieniu do
budynków zajmowanych przez władze publiczne od dnia 9 stycznia 2013 r.
a w odniesieniu do innych budynków – najpóźniej od dnia 9 lipca 2013 r.
7. Niezależnie eksperci (art. 17) obowiązek akredytacji
Państwa członkowskie zapewnią przepisy, aby wydawanie świadectw
charakterystyki energetycznej budynków i przeglądy systemów ogrzewania i
klimatyzacji były przeprowadzane w sposób niezależny przez wykwalifikowanych
i akredytowanych ekspertów, prowadzących działalność na własny rachunek,
czy też zatrudnionych w instytucjach publicznych lub przedsiębiorstwach
prywatnych najpóźniej od dnia 9 stycznia 2013 r..
8. Niezależny system kontroli (art. 18)
Państwa członkowskie zapewnią ustanowienie niezależnych i odrębnych
systemów służących kontroli świadectw charakterystyki energetycznej
i kontroli sprawozdań z przeglądów systemów ogrzewania i klimatyzacji
najpóźniej od dnia 9 stycznia 2013 r..
9. Sankcje (kary) (art. 27)
27
Państwa członkowskie określają w przepisach zasady dotyczące sankcji,
które muszą być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające – stosowane w
przypadku naruszenia przepisów krajowych przyjętych na mocy Dyrektywy.
Podejmowane środki niezbędne do zapewnienia egzekwowania sankcji
powinny być możliwe od dnia 9 stycznia 2013 r.
10. Transpozycja (art. 28)
Na podstawie zmian jakie nakłada przekształcona (RECAST) Dyrektywy,
zostaną opracowane, przyjęte i opublikowane najpóźniej do 9 lipca 2012 r.
przepisy ustawodawcze, wykonawcze i administracyjne, w tym poddane
nowelizacji krajowe dokumenty prawne:
> ustawa – Prawo budowlane implementujące wytyczne Dyrektywy
> warunki techniczne jakim powinny odpowiadać budynki
> zakres i forma projektu budowlanego
> metodologia sporządzania charakterystyki energetycznej budynków
> książka obiektu budowlanego w protokółami kontroli systemów
ogrzewania i klimatyzacji
> niezależny system kontroli świadectw charakterystyki energetycznej
budynków.
2. Termomodernizacja budynków w latach 1998 – 2006
Najskuteczniejszym aktualnie w Polsce sposobem na ograniczenie
zapotrzebowania na energię dla celów komunalnych, a jednocześnie
zmniejszeniem emisji CO2 w spalinach, jest termomodernizacja istniejących
zasobów mieszkaniowych prowadzona w ustawodawstwie krajowym.
2.1. Ustawa o termomoderniacacji z 1998 r.
Termomodernizacja oznacza unowocześnienie cieplne budynku przez
poprawienie istniejących cech technicznych pozwalających na uzyskanie
parametrów cieplnych zgodnie z wymaganiami WT2002 [4] oraz poprzez
działania pomocowe państwa określone w przepisach obowiązujących do 2008 r:
ustawie z 18.12.1998 r. o wspieraniu przedsięwzięć termomoderni zacyjnych [10],
rozporządzeniu z 1998 r. i z 15.01.2002 r. w sprawie zakresu i formy
audytu energetycznego [11].
Termomodernizacja budynku oznacza wykonanie remontu polegającego na
wprowadzeniu równocześnie zmian technicznych w istniejącym obiekcie,
takich jak:
1) zmiany cech struktury budowlanej budynku w ramach „termo”
obejmujących następujące zakres:
♦ poprawę właściwości termicznych przegród budowlanych przez
ocieplenie ścian i stropodachu oraz wymianę okien,
♦ likwidację mostków termicznych, uszczelnienie miejsc w których
występuje nadmierna infiltracja powietrza – okna, spoiny,
połączenia,
28
2) modernizację systemu grzewczego – źródła ciepła i automatyki
pogodowej, instalacji centralnego ogrzewania, ciepłej wody użytkowej
i urządzeń pomiarowych.
Ustawa o wspieraniu przedsięwzięć termomodernizacyjnych [10].
(fragmenty)
określa (art. 1):
1) zasady wspierania przedsięwzięć termomodernizacyjnych mających na celu
a) zmniejszenie zużycia energii dostarczanej do budynków mieszkalnych i
budynków służących do wykonywania przez jednostki samorządu
terytorialnego zadań publicznych na potrzeby ogrzewania oraz
podgrzewania wody użytkowej,
b) zmniejszenie strat energii w lokalnych sieciach ciepłowniczych oraz
zasilających je lokalnych źródłach ciepła, jeżeli zostały podjęte działania
mające na celu zmniejszenie zużycia energii dostarczanej do budynków, o
których mowa w lit. a),
c) całkowitą lub częściową zamianę konwencjonalnych źródeł energii na
źródła niekonwencjonalne, w tym źródła odnawialne,
2) zasady tworzenia Funduszu Termomodernizacji i dysponowania jego środkami.
Ustawie określała uczestników procesu i zakres przedsięwzięć:
1) inwestora - właściciela lub zarządcę budynku, lokalnej sieci
ciepłowniczej lub lokalnego źródła ciepła, realizującego
przedsięwzięcie termomodernizacyjne, z wyłączeniem jednostek
budżetowych i zakładów budżetowych,
2) przedsięwzięcie termomodernizacyjne:
a) ulepszenie, w wyniku którego następuje zmniejszenie rocznego
zapotrzebowania na energię zużywaną na potrzeby, o których
mowa w art. 1 pkt 1 lit. a):
– w budynkach, w których po dniu 31 grudnia 1984 r.
przeprowadzono modernizuje systemu grzewczego co najmniej o 15%,
– w pozostałych budynkach - co najmniej o 25%,
b) ulepszenie, w wyniku którego następuje zmniejszenie rocznych strat
energii pierwotnej w lokalnym źródle ciepła i w lokalnej sieci ciepłowniczej co najmniej o 25%,
c) wykonanie przyłączy technicznych do scentralizowanego źródła ciepła, w
związku z likwidacją lokalnego źródła ciepła, w celu zmniejszenia kosztów
zakupu ciepła dostarczanego do budynków - co najmniej 20% w stosunku
rocznym,
d) zamianę konwencjonalnych źródeł energii na źródła niekonwencjonalne,
3) budynek:
a) budynek mieszkalny,
b) budynek wykorzystywany przez jednostki samorządu terytorialnego
do wykonywania zadań publicznych, stanowiący ich własność,
4) bank kredytujący (BGK) - udzielający kredytu na przedsięwzięcie
termomodernizacyjne.
29
Podstawa uzyskania kredytu i premii termomodernizacyjnej był audyt
energetyczny (art. 3) składa przez inwestora (art. 5) wraz z wnioskiem do Banku
Gospodarstwa Krajowego, za pośrednictwem banku kredytującego .
2.2. Audyty energetyczne z 1998/2002 r.
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 14 lutego 2008 r. w sprawie
szczegółowego zakresu i formy audytu energetycznego (Dz. U. Nr 162, poz.
1121, z późn. zm.) [11] określało szczegółowy zakres i formę audytu
energetycznego oraz algorytm oceny opłacalności przedsięwzięcia
termomodernizacyjnego, a także wzory kart audytu energetycznego (§ 1.)
Audyt energetyczny – określał zakres i parametry techniczne oraz ekonomiczne
przedsięwzięcia termomodernizacyjnego, ze wskazaniem rozwiązania optymalnego,
w szczególności z punktu widzenia kosztów realizacji tego przedsięwzięcia oraz
obliczenia oszczędności energii dla spłaty kredytu i uzyskania premii
termomodernizacyjnej, stanowił jednocześnie założenia do projektu budowlanego.
Premię termomodernizacyjne przysługiwała, inwestorowi jeżeli:
1) kredyt udzielony na realizację przedsięwzięcia termomodernizacyjnego
nie przekracza 80% jej kosztów, a okres spłaty kredytu nie przekracza
10 lat,
2) miesięczne spłaty kredytu wraz z odsetkami nie są mniejsze od raty
kapitałowej powiększonej o należne odsetki i nie są większe od obliczonej,
na podstawie zweryfikowanego, zgodnie z art. 5 ust. 3, audytu
energetycznego, równowartości 1/12 kwoty rocznych oszczędności kosztów
energii,
uzyskanych
w
wyniku
realizacji
przedsięwzięcia
termomodernizacyjnego; na wniosek inwestora bank kredytujący może
ustalić wyższe spłaty kredytu.
Przyznana premia termomodernizacyjne – stanowiła spłatę przez Bank
Gospodarstwa Krajowego kwoty 25% wykorzystanego kredytu na realizację
przedsięwzięcia termomodernizacyjnego przez inwestora.
2.3. Efekty programu termomodernizacji w Polsce
Termomodernizacja wdrażana ustawowo w Polsce od 1998 r. w celu zmniejszenia
zużycia energii dostarczanej do budynków mieszkalnych, budynków zamieszkania
zbiorowego i budynków użyteczności publicznej jako jednostek samorządu
terytorialnego, poprzez dofinansowanie przedsięwzięć z kredytu Banku
Gospodarstwa Krajowego w wysokości 80% całkowitego kosztu inwestycji z
możliwością przyznania ze środków budżetowych premii w wysokości 25% kwoty
udzielonego kredytu po zrealizowaniu przedsięwzięcia inwestycyjnego.
Ogólny efekt programu termomodernizacyjnego w okresie od 1999 r. do 2010 r. to:
zweryfikowano pozytywnie 19 378 wniosków
wartość przedsięwzięć „termo” 7 134 mln zł.
30
wartość kredytów na kwotę 5 155 mln zł.
przyznano premii „termo” na wartość 1 081 mln zł.
ilość (16 798) i wartość wypłaconych premii 905 tys. Zł.
uzyskane oszczędności energii po zrealizowaniu przedsięwzięć „termo” można było
określić się średnią na poziomie 35 – 60 %.
Największe oszczędności uzyskano w odniesieniu do budynków jednorodzinnych,
użyteczności publicznej i zbiorowego zamieszkania, natomiast wyraźnie niższe – w
grupie budynków wielorodzinnych.
31