Technologia informacyjna.

Technologia informacyjna.
Laboratorium nr 1.
Podstawowe działania na plikach i wybranych aplikacjach.
Wyszukiwanie plików i folderów.
mgr inż. Sławomir Kopko
Okna wyszukiwania w MS Windows XP.
W większości systemów operacyjnych nieomal każdy z plików posiada rozszerzenie
zapisane najczęściej trzema znakami, (choć nie jest to regułą) poprzedzone kropką. System
operacyjny identyfikuje rozszerzenie z aplikacjami zainstalowanymi na komputerze celem
otwarcia zapisanego w nim pliku lub wspomagania działania odpowiadającej mu aplikacji.
Jeśli użytkownik systemu operacyjnego nie zna dokładnej nazwy lub jej nie pamięta w
bardzo łatwy sposób można odnaleźć zagubiony plik w gąszczu najróżniejszych plików
naszego systemu operacyjnego. W tym celu używa się określonych symboli dla wyszukania
potrzebnego pliku. Dla systemu MS Windows tymi symbolami najczęściej są:
„*” - ten symbol zastępuje dowolnie długi ciąg znaków
przykład: *.txt – zostaną wyszukane wszystkie pliki w danym zasobie dyskowym lub
folderze o rozszerzeniu txt
przykład: lab* - zostaną wyszukane wszystkie pliki o nazwie lab
„?” – ten symbol w postaci znaku zapytania zastepuje jeden ze znaków w nazwie pliku
jakiego szukamy
przykład: laboratorium?.pdf - zostaną wyszukane wszystkie pliki w danym zasobie
dyskowym lub folderze, których nazwą jest laboratorium, po którym następuje
jeszcze jeden znak o rozszerzeniu PDF
przykład: ???lab* - zostaną wyszukane wszystkie pliki, w której nazwie są trzy
dowolne znaki, po których następują litery lab a po nich jeszcze inny dowolny ciąg
znaków.
Ćwiczenia:
1. Wyszukaj na dysku C: wszystkie pliki z rozszerzeniem .txt, których nazwa zaczyna się na
A.
2. Wyszukaj w folderze C:\Windows wszystkie pliki o rozszerzeniu ico.
3. Wyszukaj na dysku C: wszystkie pliki z rozszerzeniem .doc, których piąta litera jest S.
4. Wyszukaj wszystkie pliki mające w nazwie literę W, a znajdujące się w folderze Moje
Dokumenty C:.
Aplikacje i ich narzędzia systemowe.
W MS Windows XP za pomocą kombinacji klawiszy Ctrl+Alt+Del wywołujemy okno
Menadżera Zadań.
Menedżer zadań udostępnia informacje o programach i procesach uruchomionych na
komputerze. Wyświetla także najczęściej używane miary wydajności procesów.
Karta Aplikacje przedstawia stan programów działających na komputerze.
Za pomocą tej karty można uruchomić lub zakończyć program, a także przejść do innego
programu.
Karta Procesy przedstawia informacje dotyczące procesów uruchomionych na
komputerze. Na przykład można wyświetlić informacje dotyczące użycia procesora i pamięci,
błędy stron, liczbę dojść, a także inne parametry.
Na karcie Wydajność wyświetlany jest dynamicznie przegląd wydajności komputera,
w tym:
• Wykresy przedstawiające użycie procesora i pamięci.
• Całkowita liczba dojść, wątków i procesów działających na komputerze.
• Całkowita wielkość pamięci fizycznej, pamięci jądra i pamięci zadeklarowanej w
kilobajtach.
Na karcie Sieć wyświetlane jest graficzne przedstawienie wydajności sieci. Jest to
prosty wskaźnik jakościowy, obrazujący stan sieci działających na komputerze. Karta Sieć
jest wyświetlana tylko wówczas, gdy w komputerze znajduje się karta sieciowa.
Na karcie tej można przeglądać informacje dotyczące jakości i dostępności połączenia
sieciowego oraz sprawdzić, czy użytkownik jest połączony z jedną czy z wieloma sieciami.
Ćwiczenia:
1. Uruchom Notatnik.
2. Wywołaj okno Menedżera zadań.
3. Obejrzyj uruchomione aplikacje.
4. Przejdź do procesu odpowiedzialnego za działanie aplikacji Notatnik.
5. W zakładce Aplikacje zakończ zadanie Notatnik.
Zrzut ekranu
To, co wyświetlane jest na ekranie komputera, zazwyczaj można zapisach w postaci
obrazka.
Aby tego dokonać wystarczy wcisnąć klawisz PtrSc, by aktualnie oglądany ekran został
skopiowany do Schowka. Następnie wkleić go np. do aplikacji graficznej i zapisać na
nośniku.
Aby skopiować do Schowka wyłącznie treść bieżącego okna, należy skorzystać z
kombinacji klawiszy Alt + PtrSc.
Polecenie CMD.
Uruchamia nowe wystąpienie interpretera poleceń Cmd.exe. Polecenie cmd bez
parametrów wyświetla wersję systemu Windows XP i informacje dotyczące praw autorskich.
W oknie wiersza poleceń możemy wykonac szereg zadań za pomocą komend MS
DOS oraz wywołać wiele aplikacji np.: ping czy ipconfig.
System operacyjny
mgr inż. Sławomir Kopko
System operacyjny (OS - Operating System) zaraz po sprzęcie jest jednym z
najważniejszych składników komputera. Najprościej mówiąc jest to oprogramowanie
zarządzające pracą całego komputera, wykonujące polecenia użytkownika i zarządzające
komunikacją oraz urządzeniami podłączonymi do komputera.
UŻYTKOWNIK
APLIKACJE UŻYTKOWE
(wszelkie programy zawarte
domyślnie w systemie operacyjnym
jak i samodzielnie zainstalowane
przez użytkownika systemu)
SYSTEM OPERACYJNY
SPRZĘT
Ze względu na sposoby, w jakim systemy operacyjny komunikują się z użytkownikiem
dzielimy je na:
• Graficzne (GUI - Graphical User Interface, Graficzny Interfejs Użytkownika)
• Tekstowe (wszelkie polecenia wydawane są w formie komend tekstowych).
Przykład graficznego interfejsu użytkownika systemu operacyjnego MS Windows XP
z otwartym oknem wiersza poleceń.
Przykład graficznego interfejsu użytkownika systemu Linux Ubuntu z otwartą konsolą
tekstową.
Budowa systemu operacyjnego.
System operacyjny składa się z trzech głównych elementów:
• jądra systemu (kernel) - podstawowej części systemu operacyjnego odpowiedzialnej
za wszystkie jego zadania;
• powłoki systemowej (shell) – programu pełniącego rolę pośrednika pomiędzy
systemem operacyjnym, aplikacjami a użytkownikiem;
• systemu zapisu plików – sposobu przechowywania plików, zarządzania nimi,
informacją o pliku, tak aby dostęp do plików oraz danych w nim zawartych był dla
użytkownika czytelny łatwy w obsłudze;
SPRZĘT
STEROWNIKI
JĄDRO
POWŁOKA
UŻYTKOWNIK
Podstawowe polecenia MS DOS
<komenda> /? (wyświetla krótką pomoc na temat danej komendy)
<dysk>: (zmiana bieżącego dysku)
np. C:\>D: zamiana bieżącego dysku na dysk D
bieżąca ścieżka – ścieżka znajdująca się przed znakiem zachęty “>” np. C:\>Filmy> oznacza,
że katalogiem bieżącym jest katalog Filmy na dysku C
TYPE (wyświetlenie zawartości piku)
np. C:\>TYPE wizytowka.txt na ekranie zostanie wyświetlona zawartość pliku znajdującego
się na dysku C o nazwie wizytowka.txt.
DIR (wyświetlanie zawartość katalogu)
/P wyświetla informacje stronicowo
/W wyświetla informacje w kolumnach, wypisując jedynie nazwy, katalogi w nawiasach [ ]
/S wyświetla wszystkie pliki i katalogi znajdujące się w katalogu bieżącym i podkatalogach
/A:<atrybut> wyświetla pliki o określonych atrybutach:
H ukryte, S systemowe, D katalogi, A archiwalne, R tylko do odczytu,
znak – poprzedzający atrybut odwraca jego znaczenie
/O:<porządek> sortuje pliki według schematu:
N wg nazwy, E wg rozszerzenia, D od najstarszych, S od najmniejszych,
G katalogi przed plikami, C wg kompresji
znak – oznacza porządek odwrotny
np. DIR D:\system – wyświetlanie zawartości katalogu system na dysku D
DIR /w – wyświetlanie zawartości katalogu bieżącego w kolumnach
DIR /O:D – wyświetlanie plików w kolejności od najmłodszych
TREE (wyświetlanie drzewa katalogów)
/F wyświetla również pliki
np. TREE temp – wyświetlanie drzewa katalogów dla katalogu temp
MD, MKDIR <nazwa> (tworzenie nowego katalogu na dysku)
np. MD Muzyka\Rockowa – tworzenie katalogu Rockowa w katalogu Muzyka
(jeśli katalog Muzyka nie istnieje, to zostanie utworzony)
MD swiat\europa\wolchy\rzym swiat\afryka swiat\azja – polecenie utworzy drzewo
katalogów:
RD, RMDIR <nazwa> (usuwanie katalogu) komenda może usuwać tylko puste katalogi, nie
można usunąć katalogu bieżącego
/S pozwala na usunięcie zawartości katalogu
np. RD swiat\azja – usunie pusty katalog azja z katalogu swiat
RD swiat /S – usunie katalog swiat wraz z całą zawartością
CD, CHDIR <ścieżka katalogu> (zmiana bieżącego katalogu)
CD .. przejście poziom w górę
CD \ przejście do katalogu głównego
np. CD D:\>mojkomp\pliki – zmiana katalogu na pliki znajdujący się w mojkomp na
dysku D
CD ..\..\.. przejście trzy poziomy w górę
COPY <nazwa pliku> <miejsce docelowe> (kopiowanie plików)
* zastępuje dowolny ciąg znaków, ? zastępuje jeden znak
np. COPY C:\>tekst.txt kopiowanie pliku tekst.txt z dysku C do katalogu bieżącego
COPY *.txt D:\>wiersze – kopiowanie plików tekstowych (o rozszerzeniu .txt) z bieżącego
katalogu do katalogu wiersze na dysku D
CON (plik reprezentujący monitor lub klawiaturę w zależności od sposobu jej użycia)
COPY CON (kopiuje do pliku to, co zostanie wpisane z klawiatury)
np. C:\>COPY CON wizytowka.txt (odczytane dosłownie „skopiować klawiaturę” do pliku
wizytowka.txt – jego wykonanie spowoduje, że wszystkie znaki naciskane na klawiaturze
będą zapisywane w pliku wizytowka.txt. Należy pamiętać, że po wydaniu tego polecenia
kopiowanie znaków będzie trwało do momentu wprowadzenia znaku końca pliku –
^Z (Ctrl+Z)
Wyświetlenie na ekranie zawartości pliku wizytowka.txt za pomocą polecenia COPY
<nazwa_pliku> CON
np. C:\> COPY wizytowka.txt CON
DEL, ERASE <nazwa pliku> (kasowanie plików)
/P pytanie o potwierdzenie przed skasowaniem
np. DEL a?????? kasowanie plików, których nazwa zaczyna się na a i składa się z
siedmiu znaków z bieżącego katalogu
UNDELETE <nazwa pliku> (zabezpieczenie i odtwarzanie omyłkowo skasowanych plików)
REN, RENAME <nazwa pliku> <nowa nazwa> (zmienia nazwę pliku)
np. REN tekst.txt wiersz.txt – zmiana nazwy pliku tekst.txt na wiersz.txt w bieżącym
katalogu
MOVE <nazwa> <miejsce docelowe> (przenoszenie jednego lub więcej plików z
możliwością zmiany nazwy, w przypadku grupy plików nie można zmieniać ich nazw, a
jedynie położenie)
np. MOVE ?a* D:\ przeniesienie wszystkich plików, w których nazwie na drugą
literą jest “a” na dysk D
ATTRIB +atrybut -atrybut <ścieżka pliku lub katalogu> /S (wyświetla lub zmienia atrybuty
plików)
/S komenda dotyczy plików w podanym katalogu i jego podkatalogach
+/-ustawianie/usuwanie atrybutu
A archiwalny
H ukryty
R tylko do odczytu
S systemowy
np: ATTRIB C:\ wyświetlanie wszystkich plików na dysku C i ich atrybuty
ATTRIB –A +R tekst.txt – usuwa atrybut archiwalny a ustawia R tylko do
odczytu dla pliku tekst.txt w katalogu bieżącym
CLS (czyszczenie ekranu)
FDISK (tworzenie partycji)
FORMAT <dysk>: <parametr> (przeprowadzanie formatowania danego dysku)
UNFORMAT <dysk>: (służy do odzyskiwania danych z omyłkowo sformatowanego dysku)
VOL <dysk>: (wyświetlanie etykiety i numeru seryjnego dysku)
LABEL <dysk>: <etykieta> (pozwala zakładać, usuwać i zmieniać etykiety dysków)
DATE <rrmmdd> (sprawdza i ustawia datę systemową)
TIME <gg:mm:ss> (wyświetlanie i sprawdzanie czasu systemowego)
VER (wyświetlanie wersji DOS)
MEM (wyświetla informacje o zagospodarowaniu pamięci komputera)
EDIT (uruchamia pełnoekranowy edytor plików tekstowych)
PRINT (przesyłanie pliku na drukarkę)
HELP <help komenda> (wyświetlenie opisów podstawowych poleceń)
EXIT (wyłącza interpreter poleceń)
Obszerne materiały na temat DOS można znaleźć na:
http://aragorn.pb.bialystok.pl/~grekowj/wdi/dos/index.htm
Ćwiczenia i zadania:
Ćwiczenia:
1. Za pomocą odpowiedniej komendy MS DOS, na dysku utworzyć plik tekstowy o
dowolnej nazwie, będący własną wizytówką, wpisując w nim swoje dane.
2. Dane z wizytówki wyświetlić na ekranie monitora w wierszu poleceń.
3. Za pomocą polecenia MS DOS, otworzyć edytor plików tekstowych i wpisać w nim
jakiekolwiek dane. Zapisać plik na dysku pod dowolną nazwą.
4. Skopiować dane z pliku utworzonego w ćwiczeniu 3-cim, do innego pliku tekstowego
nadając mu dowolną nazwę.
5. Zmienić nazwę pliku z ćwiczenia 4-go i nadać mu nazwę nowszy.txt
6. Utworzyć własne drzewo katalogów składające się, z co najmniej czterech
podkatalogów.
Przykład: katalog_A\katalog_B\katalog_C\katalog_D
katalog_A\katalog_E\katalog_F
katalog_A\katalog_G
7. W wierszu poleceń wyświetlić to drzewo.
8. Usunąć poleceniem MS DOS wcześniej utworzony przez siebie do ćwiczeń, plik o
rozszerzeniu.txt
9. Skopiować wszystkie pliki z dysku C:\> o rozszerzeniu .txt na inny dysk dowolny
dysk roboczy. np.: A:\> bądź D:\>
10. Poleceniem MS DOS usunąć jeden z utworzonych w ćwiczeniu 6-tym katalogów wraz
z zawartością.
Zadania:
Zadanie 1.
Jakie polecenie należy wydać, aby zmienić nazwę pliku? Proszę podać przykład na własnym
pliku utworzonym do ćwiczeń.
Zadanie 2.
Jakie polecenie należy wydać aby wyświetlić wszystkie pliki o rozszerzeniu .txt z dowolnego
dysku roboczego? Proszę podać przykład z własnych ćwiczeń.
Zadanie 3.
Jakie polecenie należy wykonać, aby wyświetlić drzewiastą strukturę katalogów? Proszę
podać przykład z własnych ćwiczeń.
Zadanie 4.
Jakie polecenie należy wydać, aby wyświetlić zawartość pliku tekstowego w oknie wiersza
poleceń? Proszę podać przykład na własnym pliku utworzonym do ćwiczeń.
Zadanie 5.
Jakie polecenie należy wydać, aby wyświetlić wszystkie pliki w zasobach dysku roboczego,
lub w dowolnym katalogu? Proszę podać przykład z własnych ćwiczeń.
Zadanie 6.
Jakie polecenie trzeba wydać, aby zakończyć edycję pliku tekstowego w wierszu poleceń?
Proszę podać przykład z własnych ćwiczeń.
Zadanie 7.
Jakie polecenie trzeba wydać, aby wyświetlić pomoc na temat dowolnej komendy DOS?
Proszę podać przykład z własnych ćwiczeń.
Zadanie 8.
Jakie polecenie zmienia atrybut pliku na „tylko do odczytu” i jak się ten atrybut usuwa?
Proszę podać przykład na własnym pliku utworzonym do ćwiczeń.
Zadanie 9.
Jakim poleceniem kopiuje się pliki a jakim zmienia nazwy katalogów? Proszę podać przykład
na własnym pliku utworzonym do ćwiczeń.
Zadanie 10.
Jakie polecenie czyści ekran w okienku wiersza pleceń?
Zadanie 11.
Jakie polecenie usuwa pusty katalog a jakie usuwa katalog wraz z zawartością? Proszę podać
przykład z własnych ćwiczeń.
Zadanie 12.
Jakie polecenie zamyka wiersz poleceń?
UWAGA!
Sprawozdanie powinno być oddane lub przesłane w formie elektronicznej, w dowolnym
edytorze tekstowym. Powinno zawierać zrzuty ekranu z okna wiersza poleceń, wraz z
wszystkimi komendami oraz wyświetleniem wykonanych wyników z ćwiczeń poleceniem
DIR.
Zrzut aktywnego okna robi się za pomocą kombinacji klawiszy na klawiaturze (lewy) ALT+PrtSc.
Termin oddania lub przesłania sprawozdania upływa po ustalonym na laboratorium terminie.
Nieterminowe dostarczenie sprawozdanie skutkuje mniejszą ilością punktów 0,5 pkt za każdy
tydzień zwłoki. Maksymalna ilość punktów to 4.
[email protected]