Informacja o książce i spis treści

PAN WIÓRECKI I ŚWIAT-MASZYNA
Człowiek a technologia – od kamienia do komputera
Autor: Aleksander Dzbyński
ISBN: 978-83-89949-66-0
Liczba stron: 270
Oprawa: miękka
Format: 14,5 × 20,5 cm
Rok wydania: 2011
Język: polski
Waga: 500 g
Cena: 45,99 zł
Książka Aleksandra Dzbyńskiego prowadzi czytelnika fascynującą drogą, jaką przebył
człowiek, zmierzając ku nowoczesności. Dzięki splotowi techniki i języka, wykonując kolejne
kroki milowe, wyznaczane stworzeniem makrolitu, metalu i maszyny, nauczył się mierzyć i
liczyć, zdefiniował czas i wymyślił pieniądz. Wytworzenie pojęć umożliwiających
abstrakcyjne myślenie i pojawienie się pisma doprowadziło do powstania filozofii,
matematyki, alchemii i nauki. Technologia jest zatem czynnikiem napędzającym zmiany w
świecie i kształtującym wzory myślenia, emocje, zachowania, tożsamości, osobowości i
mechanizmy władzy. Książka dobitnie pokazuje, że nowoczesność tkwi korzeniami nie tylko
w starożytności, ale jest głęboko osadzona w pradziejach.
prof. dr hab. Arkadiusz Marciniak
Instytut Prahistorii
Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Aleksander Dzbyński (ur. 1972) studiował archeologię pradziejową oraz antropologię
historyczną na Uniwersytecie Warszawskim, następnie archeologię klasyczną i etnologię na
Uniwersytetach w Bazylei i Freiburgu. Stopień doktora nauk filozoficznych uzyskał w 2004
roku na Uniwersytecie Bazylejskim. Od 2004 roku pracuje w Instytucie Archeologii
Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Spis treści
WSTĘP
Technologia
Słownik
Metafora
Układ książki
Część I. PIERWSZE TECHNOLOGIE
Rozdział 1. Technologie kamienne
Lepiej pięściakiem niż pięścią. Dolny paleolit
Grunt to rdzeń. Środkowy paleolit
Gdzie krzemień łupią, tam wióry lecą. Górny paleolit
Język i narzędzia
Rozdział 2. Poza technologię, czyli ewolucja człowieczeństwa
Koncepcje rozwoju mózgu i języka
Mit, religia, magia, rytuał. Pierwotny światopogląd
Ile człowieka w małpoludzie?
Szamanizm i narracja
Symbolika sztuki paleolitu
Pierwszy słownik i pierwsze metafory
Rozdział 3. Rewolucja neolityczna. Pan Wiórecki wkracza na scenę
Od zbierania do wytwarzania
Neolit w Europie
Najlepiej mieć miedź. Eneolit/chalkolit
Wióry podbijają świat po raz drugi. Czy każdemu według potrzeb?
Europa wiórem stoi – w eneolicie!
Do czego służyła fragmentacja wiórów?
Prototyp pojęcia miary liczbowej
Ewolucja mierzenia i liczenia
Tokeny Bliskiego Wschodu
Wióry metaforą sukcesu?
Kim był Pan Wiórecki?
Od wiórów do pieniądza
Rozdział 4. Metalowy świat
Początki metalurgii
Tajemnice metalowej siekiery
Użyteczność czy prestiż?
Fragmentacja siekier miedzianych
Siekiera „zyskuje na wadze” – powstanie sztabki
Racjonalizacja procesu fragmentacji siekier
Właściwości metalu – wzrost abstrakcji
Pierwszy europejski system metrologiczny?
Tajemnicze paciorki
Od czterech, przez osiem, do dziesięciu
Brąz i żelazo. Metal nie tylko dla bohaterów
Epoka brązu
Standaryzacja wagowa metalu. Pieniądz ważony
Epoka żelaza
Od metalurgii do alchemii
Błyski i olśnienia – nowa estetyka
Łączenie sztuk – nowe mity i słowniki
Od sztabki do pieniądza, od pieniądza do filozofii
Rozdział 5. Podsumowanie części pierwszej
Język i mowa jako narzędzia wyswobadzania się człowieka z Natury
Przejmowanie kontroli nad środowiskiem w neolicie
Rola technologii w rozwoju komunikowania się w gospodarce wytwórczej
Metrologizacja kultury
Część II. MECHANICZNE FANTAZJE
Rozdział 6. Czas
Różne oblicza czasu
Czas i alfabet
Grecy mają czas
Średniowiecze – wzrost świadomości mechanika
Problemy z czasem
Zegarmistrza czas
Co ma zegar do wiatraka?
Czas to pieniądz
Rozdział 7. Maszyna
Renesans. Niech stanie się Maszyna!
Leonardo i włoska szkoła inżynierska
Rozpowszechnianie wiedzy technicznej
Maszyna – niewyczerpane źródło metafor
Rozdział 8. Świat-Maszyna a człowiek
Thomas Hobbes i Lewiatan
Kartezjusz
Oświecony słownik
Namiętności i interesy
Rola astronomów
Rozdział 9. Mechaniczny świat – podsumowanie
CZĘŚĆ III. TECHNOSPOŁECZEŃSTWO
Rozdział 10. Konsekwencje liczby i miary
Różne oblicza czasu
Czas, pieniądz, społeczeństwo – porządek liniowy, kalkulacja i umasowienie
Psychologia pieniądza
Problemy z kalkulacją
Rozdział 11. Metafory przyszłości
W technologicznej matni
Komputer metaforą przyszłości?
Systemy i sieci
Wzrost racjonalności instrumentalnej
Zjednoczenie człowieka z technologią?
Bibliografia
Indeks osób i postaci
Indeks rzeczowy