Tytuł projektu: Tendencje rozwojowe słowotwórstwa albańskiego od

Tytuł projektu: Tendencje rozwojowe słowotwórstwa albańskiego od XVI do XXI w.
w czasie i przestrzeni
Kierownik projektu: dr Artur Karasioski
Okres realizacji: 2014-2016
Numer projektu: 2013/09/D/HS2/02779
Konkurs: SONATA, Narodowe Centrum Nauki
Streszczenie
Cel prowadzonych badao: Projekt Tendencje rozwojowe słowotwórstwa albańskiego od XVI
do XXI w. w czasie i przestrzeni w założeniu ma dad opis słowotwórczy języka albaoskiego w
okresie, w którym język albaoski jest poświadczony na piśmie. Badanie ma zweryfikowad
hipotezę mówiącą o naturalnym rozwoju języka albaoskiego w bałkaoskim tyglu językowym i
kulturowym, w którym nieustannie prowadzona jest określona inżynieria językowa i zachodzą
procesy konwergencji językowej. Badania tekstów, pogrupowanych w odpowiednie ramy
czasowe, które zostały podyktowane znaczącymi okresami w historii narodu albaoskiego,
mają ukazad mechanizmy rozwoju języka albaoskiego na płaszczyźnie procesów i
paradygmatów słowotwórczych.
Zastosowana metoda badawcza: Badanie tendencji rozwojowych w słowotwórstwie języka
albaoskiego opiera się na analizie tekstów, które zostały pogrupowane przeze mnie na etapy
niezmiernie istotne z punktu widzenia rozwoju języka albaoskiego.
Proponowane etapy:
1. Pierwszy etap badao: wiek XVI/XVII (pierwsze ciągłe tekst albaoskie, okres
przedturecki)
2. Drugi etap badao: druga połowa XIX w., okres przed uzyskaniem niepodległości (1912)
3. Trzeci etap badao: pierwsza połowa XX w. – okres komunistyczny, który
charakteryzował się zwrotem od wariantu północnego (gegijskiego) do południowego
(toskijskiego), współczesny materiał.
W ramach etapów czasowych zostanie przeprowadzona analiza jednostek derywowanych na
określonym materiale językowym należącym do kanonu albaoskiej literatury. Badanie
zostanie przeprowadzone za pomocą modelu opartego na semantycznym podejściu do
słowotwórstwa. Opis jednostki derywowanej wychodzi od treści i zmierza ku formie.
Inicjatorem podejścia semantycznego w słowotwórstwie był Stanisław Karolak, a
zapoczątkowane przez niego idee wykorzystała i rozbudowała do sformułowania konkretnego
modelu konfrontatywnego opisu słowotwórstwa Viara Maldijeva w projekcie Gramatyki
konfrontatywnej bułgarsko-polskiej. Ta nowatorska metodologia pozwalająca dokładnie
określid mechanizmy derywacyjne będzie podstawą badania.
Wpływ spodziewanych rezultatów na rozwój nauki, cywilizacji, społeczeostwa: Projekt z
pewnością ukaże kierunki rozwoju i tendencje, którym na przestrzeni połowy ostatniego
tysiąclecia podlegało słowotwórstwo albaoskie. Badanie ma sformułowad wzajemny wpływ
czynników wewnętrznych i zewnętrznych na rozwój leksykalny języka albaoskiego, w tym
przede wszystkim na mechanizmy i paradygmaty słowotwórcze. Kompleksowe badanie
całego okresu, w którym język albaoski jest poświadczony na piśmie będzie miało istotne
znaczenie dla albanistyki, ale i za sprawą konwergencji mechanizmów i procesów językowych,
rzuci nowe światło na słowotwórstwo w kontekście stosunkowo nowej dziedziny nauki, jaką
jest bałkanologia. Zastosowanie nowej metody opisu słowotwórczego może też przyczynid się
do jej powszechniejszego użycia w opisie słowotwórczym w ogóle.
Abstract
Research project objectives: Project Development trends of Albanian word-formation from
the sixteenth to the twenty-first century, in time and space is to give a description of
Albanian language during a period in which Albanian language is certified in writing.
The study aims to verify the hypothesis about the natural development of Albanian language
in the Balkan linguistic and cultural melting pot where linguistic convergence processes and
language engineering occur. Research texts based on literary canon are grouped in time
frames that has been dictated by the significant periods in the history of the Albanian people
and nation. This will show mechanisms of the development of Albanian language at the level
of word-formation processes and paradigms.
Research project methodology: Research of Albanian word-formation developments is base
on the analysis of texts that are grouped into stages that in fact are extremely important for
the development of the Albanian language.
Proposed steps:
1. The first stage of the study: age XVI/XVII (first continuous Albanian texts, the period
before Turk occupation)
2. The second stage of the study: the second half of the nineteenth century, the period
before independence (1912)
3. The third stage of the study: the first half of the twentieth century – the communist
period, which was characterized by the return of the northern variant (Gheg) to south
(Tosk); a contemporary material.
The research will be conducted using model based on the semantic approach to word
formation. Description of lexical unit comes from the content and tends to form. The initiator
of the semantic approach to word formation was Stanisław Karolak. His ideas used and
expanded Viara Maldjiveva to formulate a specific descriptive model of Contrastive Word
formation in Contrastive Grammar of Bulgarian and Polish languages.
Expected impact of the research project on the development of science, civilization and
society: The project will certainly show developments and trends of Albanian word formation
in the last half millennium. The study will formulate a reciprocal influence – internal and
external factors on the development of lexical Albanian language, including primarily on
word-formation mechanisms and paradigms. A comprehensive study of the full period in
which the Albanian language is certified in writing will be important to Albanistic. Also
convergence of mechanisms and language processes will shed a new light on word formation
in the context of the relatively new field of science which is Balkanology. The use of new
methods for word formation description may also contribute to its more widespread use in
general.