Migający mózg - Oddział PAN w Poznaniu

6. Tydzień Mózgu w Poznaniu
10-14 marca 2014 r.
Dr Paweł Rutkowski
Pracownia Lingwistyki Migowej, Wydział Polonistyki
Uniwersytet Warszawski
SESJA: INAUGURACJA
PONIEDZIAŁEK – 10 marca 2014 r., g. 17.00
MIGAJĄCY MÓZG
Celem wykładu jest wprowadzenie słuchaczy w problematykę komunikacji
migowej, a w szczególności przedstawienie najważniejszych informacji na temat
polskiego języka migowego (PJM), który rozwija się i ewoluuje od dwustu lat w
polskiej społeczności Głuchych.
Warto zwrócić uwagę na wielką literę w zapisie słowa Głuchy – pisownia taka
stosowana jest w literaturze przedmiotu (analogicznie do określeń takich jak
Ślązak czy Kaszub) jako wyraźny sygnał, iż z socjolingwistycznego punktu
widzenia społeczności migające powinny być postrzegane jako mniejszości
językowe. Głuchota jest dla nich podstawą tożsamości społeczno-kulturowej, nie
zaś jedynie niepełnosprawnością.
Lingwiści zajmujący się tą problematyką nie mają wątpliwości, że Głusi
porozumiewają się za pomocą w pełni ukształtowanych systemów językowych,
zdolnych do wyrażenia dowolnych (w tym abstrakcyjnych) treści. Badania nad
komunikacją migową są bardzo ważnym i szybko rozwijającym się nurtem
współczesnego językoznawstwa. Światowa społeczność akademicka uznaje języki
wizualno-przestrzenne za interesujący obiekt analiz, ponieważ mimo pełnej
systemowości i złożoności są one zaskakująco odmienne od języków fonicznych,
a zatem rzucają zupełnie nowe światło na istotę ludzkiej kompetencji
komunikacyjnej.
Zrozumienie mechanizmów rządzących ewolucją i funkcjonowaniem języka
ludzkiego nie może być pełne bez próby zbadania neurobiologicznych podstaw
migania. Celem wykładu jest zaprezentowanie badań, które przenoszą
rozważania teoretyczne dotyczące struktury gramatycznej PJM na grunt badań
eksperymentalnych. Omówione zostaną m.in. wyniki projektu wykorzystującego
obrazowanie mózgu metodą funkcjonalnego rezonansu magnetycznego, który
realizowany jest aktualnie przez zespół Pracowni Lingwistyki Migowej
Uniwersytetu Warszawskiego we współpracy z badaczami z Instytutu Biologii
Doświadczalnej im. M. Nenckiego.