Pierwsza Kompania Kadrowa

Pierwsza Kompania Kadrowa
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Pierwsza Kompania Kadrowa – pododdział piechoty utworzony 3
sierpnia 1914 w Krakowie przez Józefa Piłsudskiego z połączenia
członków "Strzelca" i Polskich Drużyn Strzeleckich jako zalążek
Wojska Polskiego.
Historia kompanii
28 lipca 1914 roku Austro-Węgry wypowiedziały wojnę Serbii, 1
sierpnia Niemcy Rosji, 3 sierpnia Niemcy Francji i Austro-Węgry
Rosji. Rozpoczęła się I wojna światowa.
Odznaka 1 Kompanii Kadrowej replika
29 i 30 lipca Józef Piłsudski zarządził częściową mobilizację i
koncentrację strzelców. Dzień później podporządkował sobie Polskie
Drużyny Strzeleckie, a 2 sierpnia za zgodą władz austriackich rozpoczął mobilizację i koncentrację wszystkich
drużyn z Galicji. Tego samego dnia dowódcą kompanii wyznaczył Tadeusza Kasprzyckiego "Zbigniewa".
3 sierpnia około godz. 18.00 w Oleandrach z członków ZS i PDS sformowano 1 Kompanię Kadrową. 4 i 5
sierpnia kontynuowano organizację i szkolenie kompanii. W skład kompanii wchodziły cztery plutony, a każdy z
nich złożony był z czterech dziesięcioosobowych sekcji.
Kompania wymaszerowała 6 sierpnia o godzinie 2:42 w stronę Miechowa, w Michałowicach obalając rosyjskie
słupy graniczne. Po zajęciu Kielc i bezskutecznej próbie przebicia się do Warszawy w celu wywołania
powstania, Pierwsza Kadrowa powróciła do Krakowa, stając się zalążkiem Legionów Polskich.
Według różnych źródeł stan kompanii wynosił 145–168 żołnierzy[1]. Do składu 1 kompanii kadrowej należy
zaliczyć członków tzw. "siódemki" – patrolu Władysława Prażmowskiego "Beliny", który w nocy z 1 na 2
sierpnia 1914 roku, jako pierwszy oddział Wojska Polskiego przekroczył granicę zaboru austriackiego z
zaborem rosyjskim w Kocmyrzowie i 3 sierpnia wieczorem powrócił do Krakowa, a 6 sierpnia wyruszył wraz z
kompanią do Miechowa.
8 sierpnia 1914 w Miechowie nastąpiły pierwsze zmiany personalne. Dotychczasowy dowódca kompanii,
Tadeusz Kasprzycki "Zbigniew" odszedł do Komendy Głównej, a jego miejsce zajął Kazimierz Piątek
"Herwin". Dowództwo 1 plutonu objął Modest Słoniowski "Słoń", oficer PDS, odznaczony "Parasolem". Tego
samego dnia do kompanii przyjęto pierwszych ośmiu ochotników tzw. patrol skautów[2].
12 sierpnia 1914 pierwsza kompania, razem z kompanią drugą Stanisława Tessaro "Zosik" i trzecią Wacława
Wieczorkiewicza "Scaevola", zajęła Kielce.
Obsada personalna kompanii
Dowództwo
1. Kasprzycki Tadeusz "Zbigniew" – dowódca kompanii
2. Litwinowicz Aleksander "Grubszy" "Władysław" – intendent
3. Wieruszewski Michał "Zagończyk" – szef kompanii
4. Dąbrowiecki Eustachy Jan Karol "Eustachy Wirski" – pomocnik szefa kompanii
5. Polniaszek Franciszek "Karol Nowopolski" –
pomocnik szefa kompanii
1 pluton
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.
Piątek Kazimierz "Herwin" – dowódca plutonu
Almstaedt Hugon "Puchacz"
Busler Kazimierz "Karol Magoski"
Cupiał Józef "Bukowski"
Englert Adam "Judym" "Żołnierz"
Ferencowicz Józef Bohdan "Krzesz"
Frydrych Marian "Szulc"
Głazowski Stanisław "Sokół"
Pułkownik Józef Piłsudski ze swoim sztabem przed
Głowacz Eugeniusz "Ostaszewski Zenobi"
Pałacem Gubernialnym w Kielcach w 1914
Goebel Kazimierz "Taternik"
Idzikowski Karol "Babinicz"
Janiszewski Lucjan "Pluch"
Jankowski Stanisław "Ziemowit"
Jankowski Stefan "Wernyhora"
Jóźwik Stefan "Stefanjusz"
Karski Kazimierz "Jur"
Karski Mieczysław "Witeź"
Kelm Julian "Koperczyński"
Kębłowski Stanisław "Kuźnicki"
Knobelsdorf Leon "Kruk"
Krzymowski Jerzy „Bajka”
Kuczerawcew Stefan "Poznańczyk" (później zmienił nazwisko na Ławnicki)
Kuśnierski Kazimierz "Leonard"
Łada Eugeniusz "Potok"
Marusiński Mieczysław "Lelum"
Misiewicz Jan "Roch"
Osiński Tadeusz Michał "Brzęk"
Pisarski-Szreniawa Jerzy "Kmicic"
Rozmarynowski Stefan "Żarski"
Starzyński Józef "Paweł"
Szeligowski Bogdan "Ratajko"
Witulski Ksawery "Osiecki"
Wojewódzki Sylwester "Stefan"
Wojtulewicz Walerian "Achilles"
Wolski Stefan "Bolesław"
2 pluton
1. Paszkowski Henryk "Krok" – dowódca 2 plutonu
2. Augustyniak Mieczysław "Czarnecki"
3. Baszkiewicz Władysław "Baśka"
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
Boerner Ignacy "Emil"
Bystrzyński Brunon "Wiktor", "Skrzetuski"
Caspaeri-Chraszczewski Tadeusz "Lech"
Dłużniakiewicz Janusz "Sęp"
Dobrowolski Henryk "Sęk"
Dziembowski Kazimierz "Huragan"
Gliński Jerzy "Eustachy"
Grzybowski Franciszek "Kruk Biały"
Horoszkiewicz Roman "Woynicz"
Kamieński Kazimierz "Luboń"
Kaszubski Tadeusz "Kowalewicz"
Maciszewski Seweryn "Wład"
Mansperl Bronisław "Haber"
Mierzejewski Bolesław "Strzecha"
Orzechowski Marian "Burkacki"
Ostrowski Tadeusz "Oster"
Pawłowski Janusz "Józef"
Platonoff Zygmunt Antoni "Plater"
Pomarański Stefan "Borowicz" (brat Zygmunta z
3 plutonu)
Przepałkowski Zygmunt "Młot"
Rettinger Wacław "Graba" (w 1922 zmienił
nazwisko na Graba-Łęcki)
Smoleński Marian Józef "Kolec"
Spitzbarth Artur "Jerzy"
Strzelecki Kazimierz "Kazik"
Sujkowski Zbigniew "Bolko"
Szymański Roman "Tebański"
Wagner Adolf "Werner"
Zembrzuski Konrad "Bury"
3 pluton
1. Burhardt Stanisław "Bukacki" – dowódca 3
plutonu
2. Boba Edward "Żbik"
3. Ciecierzyński Zbigniew „Zbych”
4. Dąbkowski Zygmunt „Korczak”
5. Ferencowicz Józef „Krzesz”
6. Ferencowicz Władysław „Graf”
7. Gajewski Stanisław „Chłop”, „Mokrski”
8. Gieysztor Stanisław "Szachowski"
9. Głodowski Tadeusz „Boruta”
10. Kamiński Mieczysław „Obotrycki”
11. Kuczyński Jan „Zygmunt”
12. Malinowski Jan „Rudzki”
13. Morris-Malcolm Jerzy „Poraj”
14. Pomarański Zygmunt „Brzózka”
Strzelcy na kwaterze w Oleandrach
Ostatnia defilada Pierwszej Kadrowej na Błoniach
krakowskich 6 sierpnia 1939r.
Naczele: Tadeusz Kasprzycki, a na prawym
skrzydle Bolesław Wieniawa-Długoszowski.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
Radomski Jerzy „Niemira”
Staszewski Józef „Krowajtys”
Szczepanowski Józef „Wojno”
Szubert Franciszek „Moździnski”
Tarnasiewicz Edmund Wacław „Heldut”
Trąbiński Jerzy „Czarny”
Woronicz-Hagedeusz Brunon „Jerzy”
Woźniak Józef „Sokołowski”
4 pluton
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
Kruszewski Jan "Kruk" – dowódca 4 plutonu
Bąkowski Leon "Kirkor"
Bryzek Aleksander "Kłos"
Chmielewski Czesław "Rafał"
Czaykowski Eugeniusz "Jastrzębski Tomasz"
Długoszowski Bolesław "Wieniawa"
Doleżko Franciszek "Bogdanowicz"
Hiller Stanisław "Ignacy Nowak"
Jabłoński Konstanty "Kostek"
Jachimowski Stanisław "Czarny"
Jasiński Ignacy "Zawisza"
Kowalski Wincenty "Huk"
Łęgowski Czesław "Srednicki"
Molenda Andrzej "Olszewski"
Momot Wiktor "Brawura"
Nowak Aleksander "Hauke"
Oberg Jan "Borgjasz"
Ogoniewski Kacper "Kosiński"
Parczyński Stanisław "Młot"
Pągowski Bolesław "Orwicz"
Romański Tadeusz "Taro"[3]
Stachlewski Bohdan "Dan"
Stachlewski Bronisław "Wiesław"
Tarnowski Jan "Winicjusz"
Wiśniewski Tadeusz "Szabelski"
Woźniakowski Jan "Czywar"
Zalewski Marcin "Nałęcz"
Zieleniewski Tadeusz "Kalina"
Przemarsz Pierwszej Kompanii Kadrowej przez
Kielce w 1914
Patrol konny
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Prażmowski Władysław "Belina" – dowódca patrolu konnego
Głuchowski Janusz "Janusz"
Jabłoński Antoni "Zdzisław"
Kulesza Stefan "Hanka"
Skotnicki Stanisław "Grzmot"
Skrzyński Ludwik "Kmicic"
7. Karwacki Zygmunt "Bończa"
8. Krak Stefan "Dudzieniec"[4]
9. Kleszczyński Edward "Dzik"[5]
Patrol sanitarny
1. Stryjeński Władysław Jan Augustyn "Bystram" –
komendant patrolu sanitarnego[6]
2. Rouppert Stanisław "Teodor"
3. Rajs Mieczysław "Dewajtis"
4. Grodecki Miłosz Gabriel Tadeusz "Oskierko"
5. Buczma Adam
6. Bekrycht Zenon "Głowiński"
Pozostali
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
Fabiszewski Stefan "Tadeusz" (pluton 1 lub 2)
Ułańska siódemka na ganku w Goszycach
Hapiczuk Jan "Michał" (pluton 2 lub 4)
Jarema Józef "Ziętek"
Jakubowski Andrzej "Łokietek" (pluton 3 lub 4)
Jakubowski Antoni "Sabin"
Kilich Jan "Kufel"
Klimek Piotr "Rola"
Konarski Aleksander "Wyrwicz"
Kowalczewski Ignacy "Sępiński"
Kowalski Czesław
Krysiński Alfons "Walenty" (pluton 2 lub 4)
Manicki Bronisław "Łamigława"
Napiórkowski Aleksander "Kordian" (pluton 1 lub 4)
Nodzeński Michał "Jastrzębiec"
Palkij Stanisław
Renik Józef "Kiryłło"
Sarnowski Wacław "Głowacki"
Stefański Mieczysław "Bojanek"
Świderski Jan "Leszek"
Kosiński
Kowalczuk Leon "Lew"
Lazarini de Colonna Edward "Powiślak"
Makowski Wincenty Franciszek (Wacław?) "Wilk"
Szapelski Feliks
Tomczyk Leopold "Glinka-Gliniecki"
Wendorff Stefan "Konopka"
Winiarz Jerzy Edward "Orsza"
Worosz Henryk Adolf "Dolek"
Zadworny Adam "Zamorski"
NN "Walgierz"
NN
NN
Patrol skautów
1. Czesław Bankiewicz "Skaut" - poległ
2. Zygfryd Alfons Piotr Bartel "Hasling" - w 1934 w stopniu kapitana uzbrojenia, Szkoła Gazowa
3. Stanisław Białowiejski "Jastrzębiec" - w 1934 w stopniu kapitana łączności, Departament Aeronautyki
M.S.Wojsk.
4. Zygmunt Borkowski "Zielony Brat" - w 1934 rotmistrz rezerwy, osadnik wojskowy w Wierzchni koło
Dzisny
5. Kazimierz Ciołkowski "Ciołek" - poległ
6. Antoni Duszek "Bohun", w 1934 urzędnik Sądu Powiatowego w Czeladzi
7. Franciszek Gabriel Kietliński "Odrowąż" † 1919
8. Krubski Jerzy "Czerwony Brat", w 1934 w stopniu majora, II oficer sztabu inspektora armii gen.
Sosnkowskiego, później pułkownik dyplomowany
Wszyscy członkowie patrolu skautów zostali odznaczeni przez Józefa Piłsudskiego odznaką pamiątkową
Pierwszej Kompanii Kadrowej[7].
Piosenka
Kadrówka
Słowa: T. Ostrowski "Oster", K. Łecki "Graba"
Raduje się serce, raduje się dusza,
Gdy pierwsza kadrowa na Moskala rusza.
Oj da, oj da dana, kompanio kochana,
Nie masz to jak pierwsza, nie!
Chociaż do Warszawy mamy długą drogę,
Ale przecież dojdziem, byleby iść w nogę.
Oj da, oj da dana...
Kiedy Moskal zdrajca drogę nam zastąpi,
To kul z manlichera nikt mu nie poskąpi.
Oj da, oj da dana...
A gdyby on jeszcze śmiał udawać zucha,
Każdy z nas bagnetem trafi mu do brzucha.
Oj da, oj da dana...
A gdy się szczęśliwie zakończy powstanie,
To pierwsza kadrowa gwardyją zostanie.
Oj da, oj da dana...
A wiec piersi naprzód, podniesiona głowa,
Bośmy przecie pierwsza kompania kadrowa
Oj da, oj da dana...
Pierwsza Kadrowa (http://wytrych8.wrzuta.pl/audio/5k8vpWBYjIA/pierwsza_kadrowa/)
Pierwsza Kompania Kadrowa w kulturze
Narodowy Bank Polski wprowadził do obiegu monety upamiętniającą 95. rocznicę wymarszu Pierwszej
Kompanii Kadrowej:
w dniu 3 sierpnia 2009 roku o nominale 2 zł - wykonaną stemplem zwykłym ze stopu Nordic Gold,
w dniu 5 sierpnia 2009 r. o nominale 10 zł - wykonaną stemplem lustrzanym w srebrze.
Zobacz też
Marsz Szlakiem I Kompanii Kadrowej
Przypisy
1. Adam Judym-Englert, Pierwsza Kompania Kadrowa w: 6 Sierpień 1914-1934 s. 13 podał, że skład etatowy
kompanii, ustalony przez szef sztabu Komendy Głównej, Kazimierza Sosnkowskiego wynosił wraz z patrolem
sanitarnym i oficerami 164 ludzi.
2. Adam Judym-Englert, Pierwsza Kompania Kadrowa w: 6 Sierpień 1914-1934 s. 14.
3. Według ustaleń pp. Witek, Tadeusz Romański opuścił Kraków 10 sierpnia i do kompanii dołączył sześć dni
później.
4. W drugim patrolu zastąpił Zygmunta Karwackiego "Bończę".
5. Dołączył do patrolu 4 sierpnia.
6. Adam Judym-Englert, Pierwsza Kompania Kadrowa w: 6 Sierpień 1914-1934 s. 13.
7. 6 Sierpień 1914-1934 s. 18.
Bibliografia
6 Sierpień 1914-1934, Zarząd Główny Związku Legionistów Polskich, Warszawa 1934.
Jacek M. Majchrowski, Wojskowe kariery kadrowiaków, Przegląd Historyczno-Wojskowy nr 3 (149)
z 1994, ss. 78–108.
Jacek M. Majchrowski, Pierwsza Kompania Kadrowa. Portret oddziału, Księgarnia Akademicka,
Kraków 2002.
Michał Misiewicz, Belina i 1 kompania kadrowa, Przegląd Historyczno-Wojskowy nr 3 (141) z 1992,
ss. 128–137.
Źródło „http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Pierwsza_Kompania_Kadrowa&oldid=37788390”
Kategorie: Kompanie polskie Legiony Polskie 1914-1918 (Austro-Węgry)
Tę stronę ostatnio zmodyfikowano o 17:51, 31 paź 2013. Tekst udostępniany na licencji Creative
Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach (http:https://creativecommons.org/licenses/bysa/3.0/deed.pl), z możliwością obowiązywania dodatkowych ograniczeń. Zobacz szczegółowe
informacje o warunkach korzystania (http:https://wikimediafoundation.org/wiki/Warunki_korzystania).