Praca z dziećmi w grupach zróżnicowanych wiekowo – 6

Praca z dziećmi w grupach
zróżnicowanych wiekowo
6- i 7-latki w klasie pierwszej
ZCDN, sierpień 2014 r.
Maria Twardowska
Plan spotkania
1. Aspekty opieki i wychowania w szkole, wykład.
2. Podręczniki i materiały edukacyjne, podstawa
programowa, programy nauczania – stan prawny po
1 września 2014 roku.
3. Kierunki polityki oświatowej państwa polskiego na
rok szkolny 2014/2015.
4. Oferta szkoleń ZCDN-u i instytucji wspierających
nauczyciela.
5. Wsparcie nauczycieli w pracy z nowym podręcznikiem
do edukacji wczesnoszkolnej – klasy zróżnicowane
wiekowo.
Akty prawne regulujące wprowadzenie
i korzystanie z darmowego elementarza
• Ustawa z dnia 21 lutego 2014 r. o zmianie ustawy
o systemie oświaty
Ustawa z dnia 30 maja 2014 r. o zmianie ustawy
o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej
z dnia 7 lipca 2014 r. w sprawie udzielania dotacji
celowej na wyposażenie szkół w podręczniki,
materiały edukacyjne i materiały ćwiczeniowe
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej
z dnia 8 lipca 2014 r. w sprawie dopuszczania do
użytku szkolnego podręczników
numer dopuszczenia podręcznika dla klas 1
Nasz elementarz, MEN
Na podstawie art. 22c ustawy o systemie
oświaty podręczniki opracowane na
zlecenie MEN-u są dopuszczane do użytku
szkolnego z mocy prawa.
Podręczniki te nie mają numeru
dopuszczenia. Wystarczy podać tytuł
podręcznika i informację, że jest to
podręcznik wydany przez MEN.
Nasz elementarz
Ma charakter otwartej propozycji, która
daje różne możliwości jej wykorzystania
przez każdego nauczyciela. Ma raczej
inspirować, niż być gotową ofertą do
bezwzględnego realizowania. Nauczyciel
może wykorzystać zawarte w nim pomysły,
dostosowując je do możliwości swoich
uczniów, rozszerzać je, pogłębiaćl, bądź
wprowadzać własne.
Podział podręcznika
Część I obejmuje miesiące: wrzesień, październik, listopad;
Część II obejmuje miesiące: grudzień, styczeń, luty;
Część III obejmuje miesiące: marzec, kwiecień;
Część IV obejmuje miesiące: maj, czerwiec.
• Każda część zawiera przenikające się treści
z zakresu edukacji polonistycznej, społecznej,
matematycznej i przyrodniczej.
•
Ramowe plany nauczania rozporządzenie MEN-u z 7 lutego 2012 r.
W klasach I–III szkoły podstawowej (I etap edukacyjny – edukacja wczesnoszkolna) w
trzyletnim okresie nauczania:
1) minimalny wymiar godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych wynosi: edukacja polonistyczna,
edukacja społeczna, edukacja przyrodnicza, edukacja matematyczna i zajęcia techniczne – łącznie
1150 godzin (podziału godzin na poszczególne zajęcia dokonuje nauczyciel prowadzący dane
zajęcia),
Polecenia w Elementarzu
• Elementarz zachęca również do zajęć
artystycznych i aktywności ruchowej.
• Polecenia, pytania i inspiracje zawarte
w podręczniku konstruowane są w taki sposób,
by inspirować różnorodne formy aktywności
dzieci. Pozwalają na uczenie się współpracy –
w parach, w grupach, uczą kreatywnego
myślenia. Elementarz proponuje taki sposób
pracy, w którym stroną aktywną są dzieci.
Przewodnik metodyczny
Obejmie wszystkie treści edukacyjne,
różnorodne scenariusze lub pomysły do
zajęć, przykładowe karty pracy, propozycje
działań dydaktycznych, traktowane przez
autorów jako inspiracje do wykorzystania
zgodnie z potrzebami konkretnych
nauczycieli i ich uczniów.
http://naszelementarz.men.gov.pl/poradnik
-dla-nauczyciela/
Program nauczania dla I etapu
kształcenia
„Doświadczanie świata”
„Drogowskazy wielointeligentnej edukacji”
http://naszelementarz.men.gov.pl/programynauczania/
Nauczyciel może zdecydować się na inny
program nauczania niż udostępniony przez
MEN.
Generator kart pracy
http://naszelementarz.men.gov.pl/generatorkart-pracy/
To narzędzie pozwala na tworzenie własnych,
zindywidualizowanych kart pracy dla uczniów.
W Generatorze umieszczono bazę skategoryzowanych czarno-białych
obiektów, które metodą „przeciągnij i upuść” można umieszczać na
pustym szablonie karty pracy, tworząc zadania i ćwiczenia dla
uczniów. Po skomponowaniu karty można ją zapisać, a następnie
wydrukować.
Zamieszczono gotowe, przykładowe karty pracy. Baza tych kart będzie
sukcesywnie rozbudowywana. Wprowadzona zostanie także
możliwość modyfikacji części z nich.
Opowiadania do odsłuchania
http://naszelementarz.men.gov.pl/category/
dla-dzieci/
Rak Makary
Bajka o trzech świnkach
Przygody dębowego listka
Lektury
• Jaki jest proponowany zestaw lektur dla
klasy I i następnych klas?
• Dla klas I–III szkoły podstawowej nie wskazuje się w podstawie
programowej jakichkolwiek tytułów – wybór pozostawiono
nauczycielowi, który zna swoich uczniów i najlepiej się orientuje,
które pozycje dzieci przeczytają z zainteresowaniem i o których będą
chciały rozmawiać.
• Dobór utworów powinien uwzględnić następujące gatunki literatury
dziecięcej: baśnie, bajki, legendy, opowiadania, wiersze, komiksy.
• Za wyposażenie biblioteki szkolnej odpowiada organ prowadzący
szkołę. Zakup teksów kultury (lektur) do bibliotek szkolnych nie może
być finansowany ze środków dotacji celowej przeznaczonej na zakup
podręczników, materiałów edukacyjnych i materiałów ćwiczeniowych
dla uczniów.
Zajęcia dodatkowe
• W przypadku zajęć (dydaktycznowyrównawczych, zajęć do dyspozycji dyrektora
szkoły w ramach art. 42 KN i innych zajęć
dodatkowych) szkoła nie finansuje kosztów
zakupu dla uczniów materiałów edukacyjnych
niezbędnych do ich prowadzenia. Szkoła ma
obowiązek zapewnić uczniom bezpłatny dostęp
do podręczników przeznaczonych do
obowiązkowych zajęć z zakresu kształcenia
ogólnego.
Nasz elementarz czy inny
podręcznik?
• Jeżeli w szkole jest więcej niż jeden oddział
klasy I, to nauczyciele muszą ustalić jeden
wspólny podręcznik (art. 22ab ust. 1
ustawy z dnia 30 maja 2014 r.). Nie można
wybrać innego podręcznika dla np. dwóch
„chętnych” klas.
Materiały ćwiczeniowe
Materiały ćwiczeniowe nie podlegają procedurze
dopuszczenia do użytku szkolnego przez MEN.
Dopuszczeniu do użytku szkolnego podlegają wyłącznie
podręczniki szkolne.
• Nauczyciele mogą wybrać dowolne materiały
ćwiczeniowe i zakupić je ze środków dotacji celowej, którą
szkoła otrzyma od organu prowadzącego. Zespół
nauczycieli przedstawia dyrektorowi szkoły propozycję
materiałów ćwiczeniowych (mogą być zróżnicowane dla
poszczególnych oddziałów klasy I SP).
(dotacja celowa przysługuje wyłącznie na: zakup podręcznika lub
materiału edukacyjnego do nauki języka obcego nowożytnego (25 zł
na ucznia) i zakup materiałów ćwiczeniowych do edukacji
wczesnoszkolnej, w tym nauczania języka obcego nowożytnego (50 zł
na ucznia)
Klasy zróżnicowane wiekowo
1. Korzyści płynące z pracy z grupą
zróżnicowaną.
Zadania i rola nauczyciela w pracy z taką
grupą uczniów.
• korzyści: struktura rodziny wielodzietnej, różna pozycja w grupie,
dzieci nie mające rodzeństwa mogą poczuć się jak w rodzinie
(namiastka), wzmacnia się poczucie bezpieczeństwa, pełnienie
różnych ról w grupie (pozycja w grupie), szybciej rozwija się mowa
(młodsze mogą od starszych przejmować wiedzę, doświadczenie,
umiejętności), wzrasta samoocena, indywidualizacja nauczania
(zmniejsza się czynnik rywalizacji), dzieci starsze czują się
odpowiedzialne (opieka)
• Zadania nauczyciela: tworzenie środowiska sprzyjającego współpracy
a nie rywalizacji między dziećmi, zachęcenie do wzajemnego uczenia
się, wzajemnej troski o siebie, pozwalanie na to, by błędy popełniane
przez dzieci były sposobnością do zastanowienia się nad tym, jak ich
unikać w przyszłości, a nie porażką kogokolwiek
Neurodydaktyka
1.Największym wrogiem uczenia się jest
nuda!
Własna aktywność jest zawsze efektywniejsza niż
słuchanie kogokolwiek bądź oglądanie czegokolwiek
( Marzenna Żylińska). Co jest najważniejszym
sprzymierzeńcem nudy w szkole?
2. Wpływ uwagi, emocji i motywacji na uczenie się.
Proces uczenia się jest tym bardziej efektywny im
częściej jest związany z pozytywnymi
doświadczeniami, a emocje wiążą się
z pozytywnymi kontaktami społecznymi.
Zasady nauczania
-
-
Są to opisane normy, których warto przestrzegać podczas
procesu kształcenia (najważniejsze):
zasada poglądowości nauczania (słowo nie powinno
zastępować rzeczywistości),
dostosowania materiału nauczania do poziomu uczniów
(przystępność),
stopniowania trudności (rozpoczynamy od
nieskomplikowanych zadań/sytuacji łatwych do
zidentyfikowania przez dzieci),
trwałego przyswajania wiedzy (sześciolatek ma jeszcze
niewielką sprawność zapamiętywania dużych porcji
materiału, częstotliwość powtórzeń)
Propozycja technik pracy
z uczniem
Jezz to forma rozpoczęcia i jednocześnie sprawdzenia
obecności. Dzieci są ustawiona w kole i rytmicznie
poruszają się (rozgrzewka przy muzyce). Rozpoczynamy od
taktu na cztery: np. cztery razy klaszczą w dłonie, cztery
razy tupią nogami o podłogę, cztery razy przytakują
głową, cztery razy zaprzeczają głową (uczniowie naśladują
prowadzącego).
Prowadzący wypowiada swoje imię: Ja-dzia, dwa razy
tupiąc nogą i dwa razy klaszcząc w dłonie. Uczniowie
powtarzają imię i ruch. Każdy wypowiada swoje imię
i wszyscy powtarzają.
Połamańce (zabawy sensoryczne)
• Uczniowie mają obwiązane nadgarstki
lewej ręki bibułą (wstążką, frotką, gumką).
Na polecenie nauczyciela: „ dotknij prawą
ręką…”, „dotykają lewą ręką…”; lewym
łokciem – prawego kolana, prawą ręką –
lewego ucha.
Mapa mentalna
Jest to technika nauczania oparta na luźnych
skojarzeniach, które mają potem pomóc przy
wywoływaniu określonych schematów
poznawczych. Wspiera proces nauczania i warto ją
przygotować wspólnie z uczniami.
s. 30 Elementarza: litera O o, park (motyl, lipa, klon, kos, osa, sroka) –
należy przygotować makietę parku i uczniowie zapełniają ją
drzewami, owadami, ptakami, kwiatami, nazwami ludzi… Następnie
trzeba nazwać je i wspólnie opowiedzieć, gdzie co lub kto się
znajduje, co się znajduje w poszczególnych miejscach (kierunki).
Następnie tworzymy kolekcje. Następnie możemy tworzyć łańcuch
przyczynowo-skutkowy. Zbliża się jesień, klony przybierają żółtą
barwę, słonce jest …..
Technika zapamiętywania
• Chcemy, aby uczniowie zapamiętali dany obraz, schemat.
Proponujemy uczniom prace w grupach. Członkowie
grupy podchodzą na chwilę do nauczyciela, który
pokazuje im obraz każdego szlaczka oddzielnie
(np. szlaczek złożony z czterech elementów
i z siedmiu elementów), ale tylko przez 10 sekund.
Technika zapamiętywania
Uczniowie wracają do grupy i mówią pozostałym,
co widzieli, i podpowiadają (udzielają
wskazówek), na co mają zwrócić uwagę,
przyglądając się obrazowi. Uczniowie kolejno
podchodzą do nauczyciela, aby zapamiętać obraz
i przekazać grupie, co widzieli. Ćwiczenie kończy
się, gdy grupa umieści wszystkie detale na swoim
rysunku/schemacie lub uzna, że może
szczegółowo opowiedzieć to, co widziała na
obrazie.
Klepsydra, …..
• Czas oczekiwania na odpowiedź ucznia
• Podniesiona ręka (wszyscy milkną i również
podnoszą rękę)
• Paski/patyczki
Literatura
Wspomaganie dzieci w rozwoju do
skupienia uwagi i zapamiętywania,
Edyta Gruszczyk-Kolczyńska
Architektura wiedzy w szkole,
Stanisław Dylak
„Aby nauczać myślenia, trzeba najpierw
docenić myśl dziecka”
Robert Fisher
Życzę Państwu wytrwałości i sukcesów
w roku szkolnym 2014/2015
[email protected]