Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Gnieźnie

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Gnieźnie
Instytut Nauk o Zdrowiu
Kierunek - Pielęgniarstwo
Studia niestacjonarne ( pomostowe )
Grupa kierunkowa AB, C, D
Karta opisu przedmiotu
Nazwa przedmiotu:
Kod
OPIEKA PALIATYWNA
Kierunek:
Rok / Semestr
I / II
Rodzaj przedmiotu:
kierunkowy
Pielęgniarstwo
Specjalność:
Wymiar godzin: 60 AB, 95 C, 95 D
Wykłady: 10 AB, 15 C, 15 D
zajęcia praktyczne: 5 AB, 6 C i D
praktyka zawodowa: 40 AB, 74 C i D
Seminaria: 5 AB
Liczba punktów ECTS
-
Prowadzący:
prof. dr hab. med. h c Jacek ŁUCZAK
mgr Anna GŁOWACKA
mgr Katarzyna STACHNIK
mgr Magdalena HANSPOL
Instytut: Nauk o Zdrowiu w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej w Gnieźnie
Miejsce przedmiotu w programie studiów :
przedmiot kierunkowy
Cele nauczania przedmiotu:
Celem opieki paliatywnej jest osiągnięcie jak najwyższej jakości życia zarówno chorego
jak i jego rodziny poprzez uśmierzanie bólu oraz innych objawów somatycznych, łagodzenie
cierpień psychicznych, duchowych i socjalnych oraz wspomaganie rodzin chorych w czasie
trwania choroby i w okresie osierocenia.
Tematyka wykładów :
1. Zasady, cele i organizacja opieki paliatywnej (OP)
1.1. Podstawowe pojęcia: OP, hospicyjna, medycyna paliatywna
1.2. Jakość życia pacjenta z chorobą przewlekłą postępującą o niekorzystnym rokowaniu
1.3. Somatyczne aspekty cierpienia - udział w bólu totalnym
1.4. Postępowanie oparte na podstawowych zasadach OP ukierunkowane na zapobieganie
i niesienie ulgi w cierpieniu oraz poprawę jakości życia
1.5. Etyczne podstawy podejmowania decyzji w OP
1.6. Komunikowanie się z chorym i jego rodziną
2. Zespół wielodyscyplinarny w OP
2.1. Rola i zadania członków zespołu opieki paliatywnej
1
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
2.2. Rola pielęgniarki w OP
2.3. Wsparcie socjalne jako integralna część postępowania w OP
2.4. Rola rehabilitacji w OP
Sytuacja psychologiczna chorego i jego rodziny
Drogi podawania leków (doustna, podjęzykowa, podskórna, przezśluzówkowa, dożylna,
zewnątrzoponowa, miejscowe stosowanie morfiny)
4.1. Zasady przeliczania dawek leków.
Patomechanizm i leczenie bólu u pacjenta z chorobą nowotworową
5.1. Przyczyny bólu nowotworowego
5.2. Zasady rozpoznawania bólu nowotworowego
5.3. Zasady leczenia bólu nowotworowego
5.4. Monitorowanie przebiegu leczenia bólu – rola pielęgniarki
Rola pielęgniarki w rozpoznawaniu, leczeniu i monitorowaniu innych objawów u
pacjentów z chorobą nowotworową lub inną przewlekłą postępującą chorobą o
niekorzystnym rokowaniu
6.1. Objawy ze strony układu oddechowego (duszność, kaszel, krwawienia, czkawka)
6.2. Objawy ze strony przewodu pokarmowego (nudności i wymioty, biegunki, zaparcia)
6.3. Utrata łaknienia, wyniszczenie nowotworowe i zmęczenie
6.4. Zaburzenia psychiczne u chorych w schyłkowym okresie życia
6.5. Objawy ze strony układu nerwowego
6.6. Objawy ze strony układu moczowego
Stany naglące w OP
7.1. Rola pielęgniarki w rozpoznawaniu stanów naglących
7.2. Zespół żyły głównej górnej
7.3. Niedrożność nieoperacyjna przewodu pokarmowego
7.4. Zespół ucisku na rdzeń kręgowy
7.5. Złamania patologiczne
7.6. Krwawienia
Pielęgnowanie chorego u kresu życia
8.1. Pielęgnacja jamy ustnej
8.2. Postępowanie pielęgnacyjne u chorych z owrzodzeniami nowotworowymi i
przetokami.
8.3. Świąd i inne częste objawy/zmiany skórne
8.3.1. przyczyny i patogeneza świądu
8.3.2. leczenie farmakologiczne i niefarmakologiczne
8.4. Odleżyny
8.4.1. etiologia i patogeneza odleżyn
8.4.2. zapobieganie i leczenie odleżyn w oparciu o współczesne standardy
8.5. Obrzęk limfatyczny
8.5.1. etiologia i patomechanizm
8.5.2. rola intensywnej kompresoterapii
Rola pielęgniarki w towarzyszeniu choremu w agonii
9.1. okres agonii
9.2. objawy najczęściej występujące w okresie agonii
9.3. opieka nad chorym w okresie agonii
2
Opis treści kształcenia :
Opieka paliatywna jest aktywną, wszechstronną opieką nad chorymi na nieuleczalne
postępujące choroby i ich rodzinami, sprawowaną przez wielodyscyplinarny zespół w okresie,
kiedy wyleczenie nie jest już możliwe.
Opieka paliatywna jest dziedziną interdyscyplinarną, wymaga umiejętności łączenia
wiedzy z zakresu interny, geriatrii, neurologii, leczenia bólu i wielu innych dziedzin.
Zdobycie wiedzy i umiejętności praktycznych z dziedziny opieki paliatywnej jest kluczowym
elementem w kształceniu pielęgniarek i pielęgniarzy, z uwagi na ich ważną rolę w zespole
wielodyscyplinarnym (pielęgniarka obok rodziny jest główną osobą sprawującą opiekę nad
chorym).
Wiedza i umiejętności obejmujące leczenie objawowe, zasady pielęgnacji i
towarzyszenie chorym w ostatnich dniach życia stanowią podstawę wiedzy pielęgniarskiej,
będą wykorzystywane nie tylko w pracy pielęgniarki środowiskowej, ale także w szpitalnych
oddziałach specjalistycznych i w domach dla przewlekle chorych.
Wymagane wiadomości:
Po zakończeniu studiowania przedmiotu student powinien:
- znać zasady, cele i organizację opieki paliatywnej
- rozumieć rolę pielęgniarki / pielęgniarza w opiece paliatywnej oraz ich miejsce i
zadania w zespole wielodyscyplinarnym
- rozumieć znaczenie dobrej komunikacji z chorym, jego bliskimi i innymi
Członkami zespołu medycznego
- posiadać wiedzę na temat podstawowych objawów występujących u pacjentów w
zaawansowanym okresie choroby nowotworowej i innych przewlekłych
postępujących chorób
- posiadać umiejętność rozpoznania oraz monitorowania leczenia bólu i innych
objawów somatycznych
- posiadać wiedzę na temat stanów naglących w opiece paliatywnej i objawów
pozwalających na ich rozpoznanie
- znać zasady opieki nad chorym w okresie agonii
- znać drogi i sposoby podawania leków oraz zasady przeliczania dawek leków
- posiadać wiedzę i podstawowe umiejętności praktyczne w zakresie pielęgnacji
chorego
- posiadać umiejętność ogólnej oceny sytuacji psychologicznej i społecznej
chorego i jego bliskich
Forma prowadzonych zajęć :
Wykłady i prezentacje multimedialne.
Metody oceny :
przedmiot kończy się egzaminem dla poziomu AB oraz
zaliczeniem z oceną dla poziomu C i D.
3
Bibliografia :
1. de Walden-Gałuszko K., Kaptacz A. (red.): Pielęgniarstwo w opiece paliatywnej. PZWL,
Warszawa 2005
2. Twycross R.G.: Leczenie terminalnej fazy choroby nowotworowej. PZWL, Warszawa
1991
3. Hebanowski M, de Walden-Gałuszko K.(red.): Podstawy opieki paliatywnej w
chorobach nowotworowych. PZWL, Warszawa 1998
4