Rachunek kosztów standardowych. Analiza odchyleń.

Transkrypt

Rachunek kosztów standardowych. Analiza odchyleń.
Rachunkowość zarządcza
© dr Marek Masztalerz
RACHUNEK KOSZTÓW PLANOWANYCH – ANALIZA ODCHYLEŃ
ZADANIE 1.
Wytworzenie jednostki wyrobu wymaga poniesienia następujących kosztów normatywnych: 1 kg materiałów po
15 zł/kg oraz
5 godz. pracy opłaconej po 10 zł/godz. Produkcja wyrobu w kwietniu wyniosła 500 szt., choć
planowano wytworzyć 540 szt. ZuŜyto 480 kg materiałów o łącznej wartości 6 960 zł oraz wykorzystano 2 600
godzin pracy po 11,50 zł/godz. Ustal jednostkowy koszt normatywny i rzeczywisty wyrobu (tab. 1).
Tabela 1. Kalkulacja kosztu jednostkowego
KOSZT STANDARDOWY
KOSZT RZECZYWISTY
Pozycja kosztów
zuŜycie
cena
x
x
koszt
zuŜycie
cena
x
x
koszt
Materiały
Płace
RAZEM
Odchylenie kosztu jednostkowego wynosi .......... zł/szt., w tym:
odchylenie kosztów materiałów = ............. zł/szt.,
odchylenie kosztów płac = ................. zł/szt.
Dokonaj dowolną metodą analizy odchyleń jednostkowego kosztu bezpośredniego (tab. 2) oraz odchyleń
kosztów bezpośrednich metodą łańcuchowych podstawień dla całkowitych kosztów bezpośrednich (tab. 3).
Ustal wysokość poszczególnych odchyleń oraz określ ich charakter: korzystne (K) lub niekorzystne (N).
Przedstaw graficznie odchylenia kosztów płac.
Tabela 2. Analiza odchyleń kosztu jednostkowego
MATERIAŁY
Odchylenie
Obliczenia i wyniki
K/N
Odchylenie cenowe
Odchylenie ilościowe
Odchylenie mieszane*
Odchylenie całkowite
PŁACE
Odchylenie cenowe
Odchylenie ilościowe
Odchylenie mieszane*
Odchylenie całkowite
* tylko w przypadku stosowania metody trzech odchyleń
Tabela 3. Analiza odchyleń kosztów całkowitych
Ilość
ZuŜycie
Cena
planowana
planowane
planowana
rzeczywista
planowane
planowana
rzeczywista
rzeczywiste
planowana
rzeczywista
rzeczywiste
rzeczywista
Odchylenie
cenowe
Odchylenie
zuŜycia
MATERIAŁY
ilość
zuŜycie
cena
wartość
PŁACE
ilość
zuŜycie
cena
wartość
RAZEM
Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu 2011
1
Rachunkowość zarządcza
© dr Marek Masztalerz
ZADANIE 2.
Oblicz koszt jednostkowy (normatywny i rzeczywisty) „osobo-łóŜko-dnia”. Dokonaj analizy odchyleń od
planowanego kosztu jednostkowego „osobo-łóŜko-dnia” w prywatnej klinice Certus. Standardowe koszty
zmienne są następujące:
3. Badania:
• ilość – 450 łóŜek,
• zuŜycie – 0,2 godziny na łóŜko,
• cena – 10 zł za godzinę.
4. Opieka medyczna:
• ilość – 450 łóŜek,
• zuŜycie – 5 godzin na łóŜko,
• cena – 8 zł za godzinę.
1. Posiłki:
• ilość – 450 łóŜek,
• zuŜycie – 3 x dziennie,
• cena – 4 zł za jeden posiłek.
2. Lekarstwa:
• ilość – 450 łóŜek,
• zuŜycie – 2 x dziennie,
• cena – 3 zł za lekarstwo.
Planowane koszty stałe wynoszą 18 000 zł.
Dane rzeczywiste:
wykorzystano 480 łóŜek,
wydano 1 400 posiłków o łącznej wartości 5 880 zł,
wydano 1 250 porcji lekarstw o łącznej wartości 3 000 zł,
badania lekarskie zajęły łącznie 60 godzin i kosztowały 720 zł,
opieka medyczna zajęła łącznie 2 500 godzin i kosztowała 21 000 zł,
koszty administracyjne wyniosły 19 000 zł.
Tabela 1. Kalkulacja kosztu jednostkowego „osobo-łóŜko-dnia”
KOSZT STANDARDOWY
KOSZT RZECZYWISTY
Pozycja kosztów
zuŜycie
cena
x
KOSZTY STAŁE
KOSZT CAŁKOWITY
KOSZTY ZMIENNE
koszt
zuŜycie
cena
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
koszt
Posiłki
Lekarstwa
Badania
Opieka medyczna
Tabela 2. Analiza odchyleń od kosztu standardowego „osobo-łóŜko-dnia”
Pozycja kosztów
Obliczenia
Analiza odchyleń
Odchylenie
K/N
x
KOSZTY ZMIENNE
Vo =
Posiłki
Vp =
Vq =
Vo =
Lekarstwa
Vp =
Vq =
Vo =
Badania
Vp =
Vq =
Vo =
Opieka medyczna
Vp =
Vq =
KOSZTY STAŁE
x
KOSZT CAŁKOWITY
x
Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu 2011
2
Rachunkowość zarządcza
© dr Marek Masztalerz
Tabela 3. Analiza odchyleń kosztów zmiennych
Ilość
ZuŜycie
Ceny
planowana
planowane
planowane
rzeczywista
planowane
planowane
rzeczywista
rzeczywiste
planowane
rzeczywista
rzeczywiste
rzeczywiste
Odchylenie
cenowe
Odchylenie
zuŜycia
POSIŁKI
ilość
zuŜycie
cena
wartość
ilość
LEKI
zuŜycie
cena
wartość
BADANIA
ilość
zuŜycie
cena
wartość
OPIEKA
MEDYCZNA
ilość
zuŜycie
cena
wartość
RAZEM
ZADANIE 3.
Firma WARIANCJA sp. z o.o. mierzy zdolności produkcyjne liczbą przepracowanych roboczogodzin pracowników
bezpośrednio produkcyjnych. W budŜecie na rok 2010 zaplanowano wielkość produkcji wymagającą – według
przyjętych standardów zuŜycia robocizny – 50 000 rh, co odpowiada normalnemu wykorzystaniu potencjału.
Stałe koszty produkcji zaplanowane w budŜecie wynosiły 200 000 zł. W rzeczywistości w ciągu roku 2010
produkcja była mniejsza od zaplanowanej i wymagała – wg standardów – o 10% mniej czasu pracy, natomiast
faktyczne zuŜycie czasu pracy wyniosło 46 000 rh. Zarejestrowane rzeczywiste koszty stałe wydziałowe
wyniosły 195 000 zł. Przeprowadź analizę odchyleń kosztów stałych produkcji.
Koszty stałe wg budŜetu sztywnego wynoszą: ............................................................................
Koszty stałe wg budŜetu elastycznego powinny wynieść: .............................................................
Odchylenie kosztów stałych produkcji wyniosło: ..........................................................................
Tab. 1. Analiza odchyleń kosztów stałych produkcji
Wyszczególnienie
Obliczenia i wyniki
K/N
1. Odchylenie budŜetowe
2. Odchylenie wielkości produkcji, w tym:
- Odchylenie wykorzystania zdolności produkcyjnej
- Odchylenie wydajności
Odchylenie kosztów stałych produkcji
Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu 2011
3