Rachunek kosztów standardowych. Analiza odchyleń.
Transkrypt
Rachunek kosztów standardowych. Analiza odchyleń.
Rachunkowość zarządcza © dr Marek Masztalerz RACHUNEK KOSZTÓW PLANOWANYCH – ANALIZA ODCHYLEŃ ZADANIE 1. Wytworzenie jednostki wyrobu wymaga poniesienia następujących kosztów normatywnych: 1 kg materiałów po 15 zł/kg oraz 5 godz. pracy opłaconej po 10 zł/godz. Produkcja wyrobu w kwietniu wyniosła 500 szt., choć planowano wytworzyć 540 szt. ZuŜyto 480 kg materiałów o łącznej wartości 6 960 zł oraz wykorzystano 2 600 godzin pracy po 11,50 zł/godz. Ustal jednostkowy koszt normatywny i rzeczywisty wyrobu (tab. 1). Tabela 1. Kalkulacja kosztu jednostkowego KOSZT STANDARDOWY KOSZT RZECZYWISTY Pozycja kosztów zuŜycie cena x x koszt zuŜycie cena x x koszt Materiały Płace RAZEM Odchylenie kosztu jednostkowego wynosi .......... zł/szt., w tym: odchylenie kosztów materiałów = ............. zł/szt., odchylenie kosztów płac = ................. zł/szt. Dokonaj dowolną metodą analizy odchyleń jednostkowego kosztu bezpośredniego (tab. 2) oraz odchyleń kosztów bezpośrednich metodą łańcuchowych podstawień dla całkowitych kosztów bezpośrednich (tab. 3). Ustal wysokość poszczególnych odchyleń oraz określ ich charakter: korzystne (K) lub niekorzystne (N). Przedstaw graficznie odchylenia kosztów płac. Tabela 2. Analiza odchyleń kosztu jednostkowego MATERIAŁY Odchylenie Obliczenia i wyniki K/N Odchylenie cenowe Odchylenie ilościowe Odchylenie mieszane* Odchylenie całkowite PŁACE Odchylenie cenowe Odchylenie ilościowe Odchylenie mieszane* Odchylenie całkowite * tylko w przypadku stosowania metody trzech odchyleń Tabela 3. Analiza odchyleń kosztów całkowitych Ilość ZuŜycie Cena planowana planowane planowana rzeczywista planowane planowana rzeczywista rzeczywiste planowana rzeczywista rzeczywiste rzeczywista Odchylenie cenowe Odchylenie zuŜycia MATERIAŁY ilość zuŜycie cena wartość PŁACE ilość zuŜycie cena wartość RAZEM Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu 2011 1 Rachunkowość zarządcza © dr Marek Masztalerz ZADANIE 2. Oblicz koszt jednostkowy (normatywny i rzeczywisty) „osobo-łóŜko-dnia”. Dokonaj analizy odchyleń od planowanego kosztu jednostkowego „osobo-łóŜko-dnia” w prywatnej klinice Certus. Standardowe koszty zmienne są następujące: 3. Badania: • ilość – 450 łóŜek, • zuŜycie – 0,2 godziny na łóŜko, • cena – 10 zł za godzinę. 4. Opieka medyczna: • ilość – 450 łóŜek, • zuŜycie – 5 godzin na łóŜko, • cena – 8 zł za godzinę. 1. Posiłki: • ilość – 450 łóŜek, • zuŜycie – 3 x dziennie, • cena – 4 zł za jeden posiłek. 2. Lekarstwa: • ilość – 450 łóŜek, • zuŜycie – 2 x dziennie, • cena – 3 zł za lekarstwo. Planowane koszty stałe wynoszą 18 000 zł. Dane rzeczywiste: wykorzystano 480 łóŜek, wydano 1 400 posiłków o łącznej wartości 5 880 zł, wydano 1 250 porcji lekarstw o łącznej wartości 3 000 zł, badania lekarskie zajęły łącznie 60 godzin i kosztowały 720 zł, opieka medyczna zajęła łącznie 2 500 godzin i kosztowała 21 000 zł, koszty administracyjne wyniosły 19 000 zł. Tabela 1. Kalkulacja kosztu jednostkowego „osobo-łóŜko-dnia” KOSZT STANDARDOWY KOSZT RZECZYWISTY Pozycja kosztów zuŜycie cena x KOSZTY STAŁE KOSZT CAŁKOWITY KOSZTY ZMIENNE koszt zuŜycie cena x x x x x x x x x x x koszt Posiłki Lekarstwa Badania Opieka medyczna Tabela 2. Analiza odchyleń od kosztu standardowego „osobo-łóŜko-dnia” Pozycja kosztów Obliczenia Analiza odchyleń Odchylenie K/N x KOSZTY ZMIENNE Vo = Posiłki Vp = Vq = Vo = Lekarstwa Vp = Vq = Vo = Badania Vp = Vq = Vo = Opieka medyczna Vp = Vq = KOSZTY STAŁE x KOSZT CAŁKOWITY x Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu 2011 2 Rachunkowość zarządcza © dr Marek Masztalerz Tabela 3. Analiza odchyleń kosztów zmiennych Ilość ZuŜycie Ceny planowana planowane planowane rzeczywista planowane planowane rzeczywista rzeczywiste planowane rzeczywista rzeczywiste rzeczywiste Odchylenie cenowe Odchylenie zuŜycia POSIŁKI ilość zuŜycie cena wartość ilość LEKI zuŜycie cena wartość BADANIA ilość zuŜycie cena wartość OPIEKA MEDYCZNA ilość zuŜycie cena wartość RAZEM ZADANIE 3. Firma WARIANCJA sp. z o.o. mierzy zdolności produkcyjne liczbą przepracowanych roboczogodzin pracowników bezpośrednio produkcyjnych. W budŜecie na rok 2010 zaplanowano wielkość produkcji wymagającą – według przyjętych standardów zuŜycia robocizny – 50 000 rh, co odpowiada normalnemu wykorzystaniu potencjału. Stałe koszty produkcji zaplanowane w budŜecie wynosiły 200 000 zł. W rzeczywistości w ciągu roku 2010 produkcja była mniejsza od zaplanowanej i wymagała – wg standardów – o 10% mniej czasu pracy, natomiast faktyczne zuŜycie czasu pracy wyniosło 46 000 rh. Zarejestrowane rzeczywiste koszty stałe wydziałowe wyniosły 195 000 zł. Przeprowadź analizę odchyleń kosztów stałych produkcji. Koszty stałe wg budŜetu sztywnego wynoszą: ............................................................................ Koszty stałe wg budŜetu elastycznego powinny wynieść: ............................................................. Odchylenie kosztów stałych produkcji wyniosło: .......................................................................... Tab. 1. Analiza odchyleń kosztów stałych produkcji Wyszczególnienie Obliczenia i wyniki K/N 1. Odchylenie budŜetowe 2. Odchylenie wielkości produkcji, w tym: - Odchylenie wykorzystania zdolności produkcyjnej - Odchylenie wydajności Odchylenie kosztów stałych produkcji Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu 2011 3