UCHWAŁA Nr 12/2016 SPOŁECZNEGO KOMITETU ODNOWY

Wersja elektroniczna
UCHWAŁA Nr 12/2016
SPOŁECZNEGO KOMITETU ODNOWY ZABYTKÓW KRAKOWA
z dnia 2 lipca 2016 roku
w sprawie wskazania pilnych potrzeb w zakresie rewaloryzacji zabytków Krakowa
o szczególnym znaczeniu dla kultury narodowej
§1
1. Społeczny Komitet Odnowy Zabytków Krakowa na podstawie § 12 ust. 1 pkt b)
Regulaminu Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa (Uchwała SKOZK Nr
7/2001 z dnia 4 grudnia 2001 roku z późniejszymi zmianami) i w związku z treścią
Rozdziału VI Strategii i kierunków działania Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków
Krakowa (Uchwała Nr 7/2014 SKOZK z dnia 8 listopada 2014 roku z późniejszymi
zmianami), po zapoznaniu się z prognozą potrzeb konserwatorskich Krakowa opracowaną w
okresie między 6 października 2015 roku a 28 stycznia 2016 roku przez zespół SKOZK pod
kierunkiem dr hab. Bogusława Krasnowolskiego oraz wnioskami z prac Komisji Ochrony
Krajobrazu Kulturowego SKOZK, a także biorąc pod uwagę przyjęcie wieloletniej prognozy
finansowej Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Zabytków Krakowa na lata 2017–2019 i
planowany nabór projektów kluczowych Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Zabytków
Krakowa na lata 2017–2019 – apeluje do dysponentów obiektów zabytkowych o pilne
podjęcie lub przyspieszenie wymienionych w dalszej części niniejszej uchwały działań
rewaloryzacyjnych w obrębie zabytków o szczególnym znaczeniu dla kultury i historii
Polski.
§2
1. Społeczny Komitet Odnowy Zabytków Krakowa widzi konieczność pilnego podjęcia:
1) kompleksowej rewaloryzacji wzgórza wawelskiego – bezpośredniego otoczenia i
oprawy krajobrazowej najważniejszego w Polsce zespołu zabytkowego, jakim
pozostaje świecka i sakralna zabudowa Wawelu;
2) uporządkowania i uczytelnienia terenu dawnego niemieckiego, nazistowskiego
obozu koncentracyjnego „Płaszów” – świadectwa największej tragedii w dziejach
Krakowa, miejsca wpisującego historię Krakowa i Polski wieku XX w kontekst
uniwersalny, zarazem obszaru domagającego się niezwłocznych prac porządkowych
i konserwatorskich; prace te należy prowadzić z poszanowaniem pamięci ofiar
nazistowskiego totalitaryzmu, a ich celem winno być zachowanie autentyzmu
miejsca;
3) konserwacji wnętrza i nowej adaptacji Starej Synagogi na krakowskim
Kazimierzu – najstarszej z zachowanych, wzniesionej w XV wieku synagogi
– 1 –
Krakowa, która winna stać się sercem rozbudowanej, nowoczesnej w formach
wyrazu ekspozycji postulowanego Muzeum Historii Żydów Krakowskich, a przez to
świadectwem troski Krakowa i państwa polskiego o zachowanie pamięci o
wieloetnicznej i wielokulturowej Rzeczypospolitej i tworzących ją społecznościach;
4) kompleksowej odnowy Domu Legionistów im. J. Piłsudskiego przy Oleandrach
– wybitnego dzieła polskiego modernizmu lat międzywojennych projektu architekta
Adolfa Szyszko-Bohusza, wzniesionego jako wotum narodowe w miejscu, z którego
6 sierpnia 1914 roku pierwsza kompanii kadrowa wyruszyła do walki o
niepodległość Polski, dziś znajdującego się w stanie daleko posuniętej degradacji
technicznej i estetycznej oraz pozbawionego funkcji odpowiadającej jego randze
historycznej;
5) kompleksowej odnowy najstarszej w Polsce siedziby Towarzystwa
Gimnastycznego „Sokół” – wzniesionego w 1889 roku i zachowującego mimo
upływu czasu autentyzm funkcji wybitnego dzieła architektury doby autonomii
galicyjskiej, pamiątki początków sportu masowego na ziemiach polskich oraz
materialnego zapisu dziejów wielkiego ruchu społecznego, który współkształtował
pokolenia walczące w latach 1914–1921 o odzyskanie i ugruntowanie niepodległości
Polski.
2. Społeczny Komitet Odnowy Zabytków Krakowa widzi ponadto konieczność
kontynuowania prac w zakresie:
1) konserwacji ołtarza Wita Stwosza w bazylice Mariackiej – arcydzieła rzeźby
gotyckiej o europejskiej randze, poddawanego rozpoczętej w roku 2015 przy udziale
Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Zabytków Krakowa, pierwszej od 1949 roku
kompleksowej, interdyscyplinarnej konserwacji. Dzieło Wita Stwosza stanowi jedno
z najlepiej rozpoznawalnych i cieszących się największym zainteresowaniem w kraju
i zagranicą dzieł sztuki w Polsce. Sprawne i terminowe przeprowadzenie wielkiego
przedsięwzięcia konserwatorskiego, jakim jest konserwacja ołtarza, jest tym samym
ważne z punktu widzenia promocji wiedzy o polskim dziedzictwie narodowym i
kształtowania właściwego wizerunku polskiej kultury w świecie;
2) konserwacji zespołu sarkofagów królów Polski, członków polskich rodzin
panujących oraz wieszczów i bohaterów narodowych w kryptach katedry na
Wawelu – świadectwa wielowiekowej ciągłości państwa polskiego, a także ciągłości
polskiej pamięci historycznej i świadomości narodowej w okresach utraty przez
Polskę niepodległości, zagrożonego przez upływ czasu;
3) odnowy wnętrza i wyposażenia kościoła Bożego Ciała na krakowskim
Kazimierzu – jednego z wielkich kościołów krakowskich doby gotyku, świątyni
wzniesionej z fundacji króla Kazimierza Wielskiego, miejsca związanego z życiem i
kultem św. Stanisława Kazimierczyka, będącego z racji swej historii i kontekstu
urbanistycznego świadectwem wielowiekowego, pokojowego współżycia w obrębie
dawnego miasta Kazimierza społeczności chrześcijan i Żydów;
– 2 –
4) rewaloryzacji Kopca Kościuszki wraz z otoczeniem – w tym Fortu „Kościuszko”,
będącego najwybitniejszym z architektonicznego i krajobrazowego punktu widzenia
dziełem architektury militarnej XIX wieku na ziemiach polskich. Zadanie to winno
obejmować także uporządkowanie, zabezpieczenie i udostępnienie terenu
pozostałego po części Fortu wyburzonej w drugiej połowie XX wieku,
zabezpieczenie i konserwację fortyfikacji w otoczeniu Fortu, a także – dzięki
odpowiedniej gospodarce zielenią – odsłonięcie panoram widokowych i
przywrócenie stałej obecności Kopca i Fortu w pejzażu Krakowa;
5) rewaloryzacji klasztoru Benedyktynów w Tyńcu – jednego z najwybitniejszych
pod względem historycznym, architektonicznym i krajobrazowym średniowiecznych
założeń klasztornych na ziemiach polskich, w obrębie którego winny zostać poddane
konserwacji, a następnie wyeksponowane, udostępnione publiczności i opatrzone
nowoczesną narracją muzealną relikty architektoniczne i inne świadectwa kultury
materialnej z okresu pierwszych wieków chrześcijaństwa na ziemiach polskich, a
także materialne świadectwa szczególnej roli, jaką Tyniec odegrał w czasie
konfederacji barskiej – pierwszego polskiego masowego wystąpienia zbrojnego w
obronie Niepodległości.
3. Społeczny Komitet Odnowy Zabytków Krakowa apeluje o pełniejsze wykorzystanie
potencjału Krakowa jako ośrodka, w którym od stuleci gromadzone są zbiory dzieł sztuki,
wyrobów rzemiosła artystycznego i innych pamiątek przeszłości o szczególnym
znaczeniu dla kultury narodowej. W ocenie Społecznego Komitetu niezbędne jest
kontynuowanie przez instytucje państwowe i samorządowe, kościoły i związki wyznaniowe
oraz organizacje społeczne działań zmierzających do poszerzania publicznego dostępu
do zgromadzonych zbiorów. Społeczny Komitet gotowy jest nadal wspierać te
przedsięwzięcia konserwatorskie, restauratorskie i remonty budowlane w obiektach
zabytkowych, które przyczynią się do poprawy warunków przechowywania i udostępniania
zbiorów, w szczególności zaś do udostępnienia zbiorów dotychczas nieeksponowanych lub
eksponowanych jedynie w ograniczonym zakresie.
§3
Upoważnia się Przewodniczącego Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa do
przekazania treści niniejszej uchwały dysponentom zabytków w niej wymienionych oraz
właściwym władzom państwowym i samorządowym.
Przewodniczący
Społecznego Komitetu
Odnowy Zabytków Krakowa
Sekretarz
Społecznego Komitetu
Odnowy Zabytków Krakowa
( –)
( –)
Maciej WILAMOWSKI
Prof. Franciszek ZIEJKA
– 3 –