Seminarium 6 - Katedra i Zakład Epidemiologii

Katedra i Zakład Epidemiologii SUM
Przedmiot: Zdrowie Publiczne
Seminarium 5
Regulacje prawne i analizy ekonomiczne w ochronie zdrowia
Osoba odpowiedzialna za konspekt: mgr Agnieszka Tyrpień
1. Struktura ochrony zdrowia w Polsce oraz krótka charakterystyka tworzących ją
instytucji:

Ministerstwo Zdrowia

Narodowy Fundusz Zdrowia

Świadczeniodawcy

Organy nadzoru i kontroli
2. Przegląd regulacji prawnych istotnych dla zdrowia publicznego

Europejska Konwencja Bioetyczna

Prawa pacjenta

Obowiązki lekarza

Prawo karne w medycynie, tajemnica zawodowa

Przeszczepianie narządów
3. Ustawodawstwo w Polsce niezbędne dla funkcjonowania zdrowia publicznego.
W trakcie zajęć omówione zostaną podstawy prawne istotne dla zdrowia publicznego
i zawarte w treści niżej wymienionych ustaw:

ustawa o izbach lekarskich (1989 obowiązująca od 1990 zmieniona ustawą w
2009r) Dz.U. 2009 nr 219 poz. 1708

ustawa o samorządzie pielęgniarek i położnych (1991 zmieniona ustawą w 2011r)
Dz.U. 2011 nr 174 poz. 1038

ustawa o izbach aptekarskich (1991) Dz.U. 1991 nr 41 poz. 179

ustawa o zakładach opieki zdrowotnej (1991, zmieniona w 2007, uchylona ustawą
z 2011r.)

ustawa o środkach farmaceutycznych, materiałach medycznych, aptekach,
hurtowniach i nadzorze farmaceutycznym (1991) Dz.U. 1991 nr 105 poz. 452

ustawa o zatrudnieniu i rehabilitacji osób niepełnosprawnych (1991 zmieniona
ustawą z 1997, 2002 i 2010, 2011 i 2012r) Dz.U. 2012 nr 0 poz. 986

ustawa o pomocy społecznej (1990, zmieniona w 1996, 1999, 2001, 2006, 2007,
2009, 2010, 2011) Dz.U. 2011 nr 81 poz. 440

ustawa o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach
dopuszczalności przerywania ciąży (1993, zmieniona w 2001r) Dz.U. 1993 nr 17
poz. 78; Dz.U. 2001 nr 154 poz. 1792

ustawa o ochronie zdrowia psychicznego (1994) Dz.U. 1994 nr 111 poz. 535

ustawa o pobieraniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów (1995)

ustawa o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i
narządów (2005, zmieniona ustawą w 2009r) Dz.U. 2009 nr 141 poz. 1149

ustawa o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów
tytoniowych (o zakazie palenia w miejscach publicznych 1995, zmieniana w 1999,
2003 i 2010r) Dz.U. 2010 nr 81 poz. 529

ustawa o zawodzie lekarza (1996, obecnie 2011r.) Dz.U. 2011 nr 113 poz. 658

ustawa o zawodzie pielęgniarki i położnej (1996, obecnie 2011r) Dz.U. 2011 nr
174 poz. 1039

ustawa o służbie medycyny pracy (1997 zmieniona ustawą w 2003, 2008r) Dz.U.
2008 nr 220 poz. 1416

ustawa o publicznej służbie krwi (1997, zmieniona ustawą w 2003r) Dz.U. 2003 nr
223 poz. 2215

ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii (1997 uchylająca ustawę z 1985r.,
zmieniona w 2011r ) Dz.U. 2011 nr 105 poz. 614

ustawa o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym (1997 z nowelizacjami w
1998 i 1999r)

ustawa o Państwowym Ratownictwie Medycznym (2001zmieniona ustawą w
2006r) Dz.U. 2006 nr 191 poz. 1410

ustawa wprowadzająca ustawę – Prawo farmaceutyczne, ustawa o wyrobach
medycznych oraz ustawę o Urzędzie Rejestracji Produktów Leczniczych,
Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych. (2001) Dz.U. 2001 nr 126 poz.
1382

ustawa o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia (2003)

ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków
publicznych(2004) Dz. U. z 2004 r. Nr 210, poz. 2135

ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (2005, zmieniona ustawą w
2010r) Dz.U. 2010 nr 125 poz. 842

ustawa o lecznictwie uzdrowiskowym (2005) Dz. U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1399

ustawa Prawo farmaceutyczne (2008) Dz. U. z 2008 r. Nr 45, poz. 271

ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty (2008) Dz. U. z 2008 r. Nr 136,
poz. 857

ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (2009) Dz. U. z 2009 r.
Nr 52, poz. 417

ustawa o działalności leczniczej (2011) Dz. U. z 2011 r. Nr 112, poz. 654
4. Wprowadzenie do tematu ekonomiki zdrowia.

pojęcie potrzeby zdrowotnej

koszt alternatywny
Pojęcie potrzeby zdrowotnej i medycznej jest istotnym elementem w określeniu i dążeniu do
celów systemu ochrony zdrowia, jako całości. Według Światowej Organizacji Zdrowia,
potrzeby zdrowotne to „zakłócenia w stanie zdrowia lub samopoczuciu społecznym, które
wymagają interwencji w postaci działań leczniczych, rehabilitacyjnych lub pomocy
społecznej, a także działań zapobiegawczych”. Potrzeby zdrowotne są znacznie liczniejsze od
możliwości ich zaspokajania, stąd powstaje konieczność podjęcia decyzji o wybraniu
„najwłaściwszej” drogi.
Koszt alternatywny to inaczej koszt utraconych możliwości, czyli wybrania innej drogi.
Każda decyzja, zarówno przedsiębiorcy jak i lekarza wiąże się z potencjalnym kosztem
niewykorzystanej alternatywy. Dlatego też przy równych kosztach nakładów możliwe są do
uzyskania różne korzyści wynikające z poszczególnych, alternatywnych rozwiązań.
5. Efektywność ekonomiczna w ochronie zdrowia.
W tym punkcie zostanie wyjaśnione całościowe zagadnienie efektywności, w tym także
efektywności ekonomicznej, jako najważniejszego kryterium analiz. Na bazie tego ocenie
można poddać sprawność systemu ochrony zdrowia będącą wypadkową poniesionych
nakładów (inputs) z produktami (outputs) i rezultatami (outcomes).
6. Analiza ekonomiczna w ochronie zdrowia.
Na zajęciach omówione zostaną rodzaje analiz ekonomicznych istotnych z punktu widzenia
ekonomiki zdrowia. Przytoczone analizy są nieocenionym narzędziem przy podejmowaniu
decyzji odnośnie wdrażania programów profilaktycznych, tworzeniu polityki inwestycyjnej w
sektorze zdrowia czy wdrażaniu nowych technologii.

poziom wydatków na ochronę zdrowia

podstawowe rodzaje analiz ekonomicznych
- minimalizacja kosztów (cost-minimization analysis -CMA)
- analiza decyzyjna (decision analysis)
- analiza kosztów i korzyści (cost-benefit analysis -CBA)
- analiza kosztów i użyteczności (cost-utility analysis -CUA)
- analiza kosztów i efektów (cost-effectiveness analysis –CEA)

pomiar efektów programów zdrowotnych – opłacalność nakładów
- jednostka QALY (quality adjusted life years)
- jednostka DALY (disability adjusted life years)

zastosowanie analiz ekonomicznych
Literatura obowiązkowa:
1. Zdrowie Publiczne. Wybrane Zagadnienia – Tom 2 .Pod red. Janusza Opolskiego. Szkoła
Zdrowia Publicznego CMKP, Warszawa 2011. Dostęp:
www.cmkp.edu.pl/dok_eu/CMKP_Zdrowie_Publiczne_T_2.pdf
Literatura uzupełniająca:
1.
Rozdział 14. Analizy ekonomiczne w opiece zdrowotnej: Zdrowie publiczne. Wybrane
zagadnienia. Praca zbiorowa – Tom 1. Pod red. Antoniego Czupryny, Stefana
Paździocha, Andrzeja Rysia, W. Cezarego Włodarczyka. Kraków: Vesalius, 2000
2. Rozdział 27. Regulacje prawne w dziedzinie zdrowia publicznego w Polsce: Zdrowie
publiczne. Wybrane zagadnienia. Praca zbiorowa – Tom 2. Pod red. Antoniego
Czupryny, Stefana Paździocha, Andrzeja Rysia, W. Cezarego Włodarczyka. Kraków:
Vesalius, 2001