Klucz do testu kontrolnego z romantyzmu PP JĘZYK

PRZYKŁADOWY KLUCZ DO TESTU KONTROLNEGO Z ROMANTYZMU
(POZIOM PODSTAWOWY)
1. Irracjonalizm: pozarozumowa metoda poznania świata, niezwykłe zjawiska
charakterystyczne dla świata sztuki romantycznej.
2. Werteryzm: postawa charakteryzująca bohatera Cierpień młodego Wertera Johanna
Wolfganga Goethego, polegająca na: wybujałej, przesadnej uczuciowości,
idealizowaniu świata, buntowaniu się przeciw zastanym porządkom społecznym,
poczuciu wyobcowania i samotności, poczuciu bezsensu istnienia, umiłowaniu dzieci.
3. Bohaterem werterowskim literaturze polskiej jest Gustaw z Dziadów Adama
Mickiewicza. Podobnie jak Werter jest młodzieńcem przezywającym niespełnianą
miłość, buntuje się przeciw porządkowi świata i jednocześnie czuje się w nim obco,
jest nadwrażliwy, przykłada do świata literackie jego wyobrażenie, ma wybujałą
wyobraźnię, popełnia samobójstwo z miłości.
4. Powieść epistolarna: Cierpienia młodego Wertera J. W. Goethego to powieść
epistolarna (napisana w formie listów).
5. Adam Mickiewicz, Juliusz Słowacki, Zygmunt Krasiński, Cyprian Kamil Norwid,
Aleksander Fredro.
6. 1822 rok – wydanie Ballad i romansów Adama Mickiewicza.
7. Określ program romantyków: fantastyka, ludowość, bohater ludowy, miłość
romantyczna, tajemniczość, irracjonalizm, porusza ważny problem (np. wina i kara).
8. Jakie funkcję w Balladach i romansach Adama Mickiewicza pełnią fantastyka i
ludowość?
Wpisują się w promowaną przez romantyków wizję świata; fantastyka zwraca uwagę
na pozarozumowy sposób postrzegania świata (przeciwny do oświeceniowego
racjonalizmu), natomiast w podaniach ludowych romantycy widzieli głębsze i
uniwersalne prawdy moralne, warte przypomnienia i zreinterpretowania.
9. Zinterpretuj wybrany sonet Adama Mickiewicza.
Cisza morska: Podczas podróży morskiej zapada cisza. Bezwietrzna pogoda usypia
turystów i marynarzy. Wszystkich ogarnia znużenie. Tylko podmiot liryczny nie jest
spokojny. Tak jak w głębinach podczas ciszy toczy się walka o życie – polip wyrusza
na polowanie – tak w duszy podmiotu odzywa się hydra pamiątek. Okazuje się, że ma
on za sobą ciężkie przeżycia, o których chciałby zapomnieć, ale pamięć na to nie
pozwala.
10. Scharakteryzuj Gustawa jako bohatera romantycznego (Dziady II i IV): patrz pytanie
nr 3.
11. Konrad jako bohater romantyczny (Dziady III): przeżywa nieszczęśliwą miłość do
Maryli (IV cz. Dziadów) – popełnia samobójstwo z miłości, zachodzi w nim
przemiana zaznaczona zmianą imienia – Gustaw-Konrad, jest patriotą, jest postacią
tajemniczą, wielka indywidualność, buntownik, postać tragiczna, jest rozdarty
wewnętrznie.
1
12. Wizja mesjanizmu: widzenie ks. Piotra (m. in. car ukazany jako Herod, młodzież
polska wydana w ręce Heroda, ks. Piotr widzi zsyłki na Sybir, cierpienie narodu jako
część planu Bożego, ukazanie rozbiorów jako ukrzyżowania Chrystusa, Polska to
Chrystus narodów, cierpienie narodu będzie nagrodzone zmartwychwstaniem).
13. Pan Tadeusz jest epopeją, cechy: utwór napisany 13-zgłoskowcem, Epilog 11zgłoskowcem; szeroki, epicki obraz narodu na tle ważnego dla niego momentu
historycznego; szerokie tło historyczne społeczne i obyczajowe; obiektywny narrator;
bohater zbiorowy (szlachta); retardacja; sceny zbiorowe, batalistyczne; gatunek
synkretyczny; składa się z 12 ksiąg.
14. Scharakteryzuj postać Jacka Soplicy/księdza Robaka: warchoł, pijak, pieniacz, dumny,
pewny siebie, mściwy, świetny strzelec i szermierz, zdolny do wyższych uczuć,
patriota, nieszczęśliwie zakochany, samotny, indywidualista, buntownik, postać
tragiczna, rozdarty wewnętrznie, jako ks. Robak: skromny i pokorny, świetny żołnierz,
zamienia bunt na pokorę.
15. Scharakteryzuj Kordiana jako bohatera romantycznego: nieszczęśliwie zakochany,
próba samobójcza, zarażony chorobą wieku, rozdarty wewnętrznie, postać tragiczna,
patriota, indywidualność, jest postacią tajemniczą.
16. Zinterpretuj utwór Juliusza Słowackiego Hymn [Smutno mi, Boże…].
Utwór napisany podczas podróży po Grecji. Osobę mówiącą można utożsamić z
autorem. Podmiot liryczny jest obojętny na piękno roztaczającego się przed nim
krajobrazu, ma poczucie wyobcowania, a wynika to z tęsknoty za ojczyzną. Jest
wiecznym tułaczem, który nie może powrócić do kraju, emigrantem przeżywającym
żal, tęsknotę i rozczarowanie. Zwraca się bezpośrednio do Boga, ale nie jest utwór
napisany na jego cześć. Mamy tu do czynienia z odwróceniem wzorca gatunkowego.
Utwór utrzymany jest w osobistym tonie, wyraża uczucia jednostki.
17. Wymień cechy dramatu romantycznego (wybrany dramat): odrzucenie zasady trzech
jedności, mieszanie konwencji realistycznych i fantastycznych, mieszanie konwencji i
kategorii estetycznych, mieszanie rodzajów literackich, występowanie bohatera
romantycznego, luźna, otwarta kompozycja.
18. Wymień cechy liryki Cypriana Kamila Norwida: polemika z romantyzmem,
wybieganie naprzód, nawiązywanie do poetyki symbolizmu, przemilczenia,
niedomówienia, stosowanie: paraboli, alegorii, symboli, aluzji, ironii, zwięzłość
wypowiedzi, tworzenie sentencji, powiedzeń, patriotyzm i humanitaryzm.
2