5. Ruchy Ziemi i ich następstwa wyjaśnia pojęcia: siła Coriolisa

5.
Ruchy Ziemi i ich
wyjaśnia pojęcia: siła Coriolisa, czas strefowy,
potrafi wyjaśnić przyczyny spłaszcze­
następstwa
czas słoneczny, czas urzędowy, kalendarz,
nia Ziemi,
zna budowę Układu Słonecznego i nazwy pla­
omawia wpływ ruchów Ziemi na życie
net,
człowieka,
potrafi przedstawić ruchy Ziemi i ich następ­
potrafi policzyć różne rodzaje czasów i
stwa,
zastosować je,
zna rodzaje czasów na Ziemi
2.
6.
System przyrodniczy Ziemi:
Interakcje w syste­
stosuje termin system przyrodniczy Ziemi i inte­
wyjaśnia termin antroposfera,
mie przyrodniczym
rakcje,
ilustruje zależności pomiędzy sferami
Ziemi
wymienia elementy (komponenty) sfer systemu
Ziemi za pomocą schematów,
Ziemi,
wyjaśnia wpływ ruchów Ziemi na funk­
opisuje zależności między sferami Ziemi,
cjonowanie systemu Ziemi,
przedstawia na schemacie funkcjonowanie śro­
wyjaśnia zależności między sferami
dowiska przyrodniczego,
Ziemi na wybranych przykładach ze
wyjaśnia zależności między sferami Ziemi w re­
świata oraz przewiduje ich konsekwen­
gionie, w którym mieszka, oraz przewiduje ich
cje,
konsekwencje
opisuje obieg różnych pierwiastków w
systemie przyrodniczym Ziemi, np. po­
tasu i tlenu, węgla,
3.
7.
Funkcjonowanie
systemu
przyrodniczego
Ziemi
Atmosfera
wymienia składniki stałe i zmienne powietrza at­
opisuje mechanizm konwekcji w at­
Bilans cieplny Zie­
mosferycznego,
mosferze i podaje jego konsekwencje,
mi konsekwencja
wybiera z tekstu źródłowego informacje doty­
charakteryzuje rodzaje promieniowania
procesów termicz­
czące cech warstw atmosfery,
docierającego do powierzchni Ziemi,
nych zachodzą­
wykazuje wpływ szerokości geograficznej na
wykazuje rolę różnych rodzajów pro
cych w atmosferze
zróżnicowanie temperatury powietrza,
mieniowania docierających do po­
opisuje i wyjaśnia poziome zróżnicowanie tem­
wierzchni Ziemi,
peratury w atmosferze, czyta mapy izoterm,
przedstawia bilans promieniowania sło­
oblicza zmiany temperatury wraz z wysokością,
necznego z wykorzystaniem schematu,
uzasadnia potrzebę ochrony ozonosfery,
wyjaśnia przyczyny zróżnicowania al­
opisuje na podstawie schematu bilans cieplny
beda w zależności od podłoża,
Ziemi,
8.
Cyrkulacja powie­
podaje definicję terminów: ciśnienie atmosfe­
wyjaśnia cyrkulację powietrza na Ziemi
trza w troposferze
ryczne, niż i wyż baryczny, troposfera, wiatr,
za pomocą rysunku,
przedstawia na schemacie zjawisko konwekcji
podaje nazwy komórek cyrkulacji po­
w atmosferze,
wietrza w troposferze, wykorzystując
wyjaśnia przyczyny występowania różnych
wiadomości zdobyte na lekcjach fizyki,
układów barycznych,
charakteryzując cyrkulację powietrza w
wykazuje wpływ siły Coriolisa na cyrkulację po­
troposferze,
wietrza w troposferze,
porównuje cyrkulację powietrza w róż­
wskazuje na mapie rozmieszczenie wiatrów sta­
nych szerokościach geograficznych,
łych na Ziemi,
wyjaśnia określenia: „końskie szeroko­
oblicza zmiany ciśnienia wraz z wysokością
ści", „ryczące czterdziestki" i „wyjące
pięćdziesiątki"
2