Mięsaki tkanek miękkich i kości, nowotwory podścieliskowe

ginekolog.pl
Mięsaki tkanek miękkich i kości, nowotwory
podścieliskowe przewodu pokarmowego
(GIST)
W mięsakach, czyli nowotworach złośliwych wywodzących się z tkanek pochodzenia
mezenchymalnego (np. mięśni, tłuszczu, kości), poszukiwania nowych metod leczenia
przesunęły się w kierunku tzw. leczenia celowanego molekularnie, czyli stosowania leków
działających na dany cel w obrębie komórki nowotworowej, a nie na cały organizm.
W mięsakach, czyli nowotworach złośliwych wywodzących się z tkanek pochodzenia
mezenchymalnego (np. mięśni, tłuszczu, kości), poszukiwania nowych metod leczenia przesunęły
się w kierunku tzw. leczenia celowanego molekularnie, czyli stosowania leków działających na
dany cel w obrębie komórki nowotworowej, a nie na cały organizm.
Modelowym nowotworem litym, w którym zastosowano skutecznie leczenie celowane jest GIST.
Nowotwór ten, będący najczęstszym mięsakiem jamy brzusznej, w postaciach zaawansowanych
(czyli nieoperacyjnych lub przerzutowych) jeszcze kilka lat temu był chorobą nieuleczalną, o bardzo
złym rokowaniu. Prawdziwy przełom w leczeniu zaawansowanych postaci (nieoperacyjnych i/lub
rozsianych) tego nowotworu stanowiło wprowadzenie na początku XXI wieku imatinibu [Glivec] doustnego, drobnocząsteczkowego leku, będącego inhibitorem kinaz tyrozynowych, m.in. KIT i
PDGFRA. GIST-y wykazują bowiem ekspresję genu KIT, kodującego receptor dla czynnika
wzrostu komórek pnia (SGF) lub genu PDGFRA, kodującego receptor płytkopochodnego czynnika
wzrostu. Oba receptory posiadają aktywność kinazy tyrozynowej. Wiadomo obecnie, że efekty
leczenia imatinibem zależą od charakterystyki molekularnej nowotworu. Cechą charakterystyczną
GIST jest mutacja aktywująca jeden z wymienionych genów.
"W przypadku dalszej progresji po zwiększeniu dawki
imatinibu do maksymalnej należy zastosować inny inhibitor
kinaz tyrozynowych (obecnie zarejestrowanym jedynym
lekiem drugiego rzutu jest multiinhibitor kinaz
tyrozynowych sunitynib, którego aktywności również
dotyczyła część prac). Trwają intensywne prace nad oceną
aktywności innych leków celowanych molekularnie w GIST,
jak nilotinib czy IPI450."
Podczas ASCO (abstrakt 10004) potwierdzono długotrwałe korzyści kliniczne z stosowania
imatinibu u chorych na zaawansowany GIST. Co więcej na podstawie analizy odpowiedzi na
© 2000-2017 Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone.
str. 1/3
ginekolog.pl
imatinib
u ponad 600 chorych wykazano, że posiadający mutacje w eksonie 11 odpowiadają dobrze na
leczenie imatinibem już w dawce 400 mg/d, podczas gdy chorzy z mutacją w eksonie 9 wymagają
dawki 800 mg/d. Badania francuskie (streszczenie 10016) potwierdziły, że imatinib powinien być
stosowany codziennie bez przerw aż do progresji choroby. W przypadku dalszej progresji po
zwiększeniu dawki imatinibu do maksymalnej należy zastosować inny inhibitor kinaz tyrozynowych
(obecnie zarejestrowanym jedynym lekiem drugiego rzutu jest multiinhibitor kinaz tyrozynowych sunitynib [Sutent], którego aktywności również dotyczyło część prac). Trwają intensywne prace nad
oceną aktywności innych leków celowanych molekularnie w GIST, jak nilotinib (AMN107; badanie
nad tym lekiem otwarte jest również w Polsce) czy IPI450.
Omówiono również wstępne wyniki badania amerykańskiego trzeciej fazy nad zastosowaniem
leczenia uzupełniającego imatinibem po radykalnym wycięciu GIST. Wskazują one na poprawę
wyników odnośnie przeżyć wolnych od nawrotu choroby, nie ma jednak dostępnych
najistotniejszych z punktu widzenia medycznego danych, dotyczących wpływu na przeżycia
całkowite chorych. W Polsce (w Klinice Nowotworów Tkanek Miękkich i Kości Centrum
Onkologii-Instytutu w Warszawie) jest również realizowany podobny do amerykańskiego
międzynarodowy protokół badania klinicznego EORTC 62024 nad leczeniem uzupełniającym
imatinibem po wycięciu GIST o dużym i pośrednim ryzyku nawrotu. Polscy chorzy mają swobodny
dostęp do tego badania, w ramach którego otrzymują bezpłatne leczenie imatinibem przez okres 2
lata lub są poddawania starannej obserwacji i w razie nawrotu choroby otrzymują również leczenie
imatinibem w ramach programu terapii onkologicznej. Dopiero pełne wyniki realizowanych badań
klinicznych mogą stanowić podstawę wdrożenia leczenia uzupełniającego imatinibem do rutynowej
terapii GIST.
Podczas ASCO przedstawiono również wiele prac oceniających działanie innych nowoczesnych
leków działających na nowe szlaki molekularne w danych podtypach mięsaków, jak np.
trabektedyny wykazującej znaczną skuteczność w leczeniu zaawansowanych tłuszczakomięsaków
(streszczenie 10000) myksoidnych lub okrągłokomórkowych, imatinibu w dermatofibrosarcoma
protuberans, AP23573 (inhibitora szlaku mTOR, streszczenie 10076), imatinibu w struniaku
(chordoma) czy paklitakselu w naczyniakomięsaku (angiosarcoma). Cały czas nierozstrzygnięta
pozostaje kwestia leczenia uzupełniającego klasyczną chemioterapią mięsaków tkanek miękkich o
dużym ryzyku.
Czerniak skóry
"Szczepionka przeciwczerniakowa testowana w USA oraz
nowe leki celowane molekularnie (sorafenib) nie poprawiają
w żadnym stopniu wyników leczenia chorych w rozsianych
czerniakach. Rozpoczęły się również próby przewidywania
rokowania chorych na czerniaki na podstawie profilu
ekspresji genów i HLA."
© 2000-2017 Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone.
str. 2/3
ginekolog.pl
Przedstawiono wyniki najnowszych badan dotyczących leczenia uzupełniającego interferonem po
leczeniu chirurgicznym czerniaka skóry o dużym ryzyku. Długotrwała terapia interferonem (5 lat)
o przedłużonym działaniu (badanie EORTC 18991) przedłuża jedynie przeżycia wolne od progresji
choroby, a i to głównie u chorych z minimalnymi zmianami chorobowymi (po dodatniej biopsji węzła
wartowniczego), nie wpływając na przeżycia całkowite. Z kolei badanie greckie pokazało, że 1
miesiąc leczenia interferonem alfa-2b w wysokich dawkach daje przynajmniej takie same wyniki,
jak 1 rok terapii. Szczepionka przeciwczerniakowa testowana w USA oraz nowe leki celowane
molekularnie (sorafenib) nie poprawiają w żadnym stopniu wyników leczenia chorych w rozsianych
czerniakach. Rozpoczęły się również próby przewidywania rokowania chorych na czerniaki na
podstawie profilu ekspresji genów i HLA.
Obecnie testowane są również inne leki o nowych mechanizmach działania, jak przeciwciała
monoklonalne anty-CTLA4 czy STA4783 (induktor stresu oksydacyjnego) w połączeniu z
paklitakselem, ale wyników badań III fazy należy oczekiwać dopiero w przyszłości.
© 2000-2017 Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone.
str. 3/3