Przedszkole 3

z praktyki
Kàciki
sztuk
plastycznych
DoroÊli z niedowierzaniem przyglàdali si´ pracom swoich pociech.
Dzieci zdoby∏y nowe wiadomoÊci
i wiele praktycznych doÊwiadczeƒ.
IWONA ORIENTER
Chcàc przybli˝yç moim 4- i 5-latkom niektóre dziedziny sztuki, pomyÊla∏am o wspólnym tworzeniu kàcików artystycznych.
Kàcik przedmiotów drewnianych
Tworzenie kàcika przedmiotów drewnianych
zbieg∏o si´ z poznawaniem drzew. Dzieci
przez zabaw´ zdoby∏y nowe wiadomoÊci
i mia∏y wiele praktycznych doÊwiadczeƒ. Pozna∏y ró˝ne gatunki drzew i przyk∏ady wykorzystania drewna. Obserwowa∏y prac´ stolarza, obróbk´ drewna oraz gotowe meble.
Gromadzi∏y w kàciku przedmiotów drewnianych, ró˝norodne eksponaty. Ka˝dy móg∏
dotknàç przedmiotu, podzieliç si´ z innymi
swoimi spostrze˝eniami na temat jego wyglàdu i przeznaczenia.
Dzieciom bardzo podoba∏y si´ rzeêbione
kasetki, no˝e do ci´cia papieru, piórniki
i ró˝nego rodzaju figurki. Dziewczynki zachwycone by∏y pi´knie zdobionymi drewnianymi koralami, wi´c cz´sto po˝ycza∏y je do
zabawy.
3/2004
Najwi´kszym jednak zainteresowaniem
cieszy∏ si´ pokaz artysty ludowego sztuki
rzeêbienia. Dzieci z zaciekawieniem obserwowa∏y zr´czne ruchy ràk i narz´dzia snycerskie, które surowemu kawa∏kowi drewna
nadawa∏y coraz to nowe kszta∏ty i wzory.
Uwa˝am, ˝e obserwowanie przedmiotów
z drewna i procesu jego obróbki by∏o doskona∏à okazjà, by nawet tak ma∏e dzieci mog∏y
dostrzec ró˝nice mi´dzy r´kodzie∏em rzeêbiarskim a produktem przemys∏owym wykonanym z drewna.
Kàcik przedmiotów glinianych
Kolejnym tworzywem, którym zainteresowa∏y si´ dzieci by∏a glina.
Starszaki, b´dàc na wycieczce w liceum
plastycznym, przywieêli swoim m∏odszym ko-
Tu gromadzimy nasze eksponaty
149
21
z praktyki
legom gotowy materia∏ do kszta∏towania. 4i 5-latki po raz pierwszy modelowa∏y w glinie.
Gdy odkry∏y jej w∏aÊciwoÊci, ka˝dy tworzy∏
wed∏ug w∏asnego pomys∏u. Potem pad∏a propozycja, ˝eby wspólnie ulepiç je˝a. By∏ tak
pi´kny, ˝e najpierw znalaz∏ miejsce w naszym
jesiennym kàciku przyrody. Potem sta∏ si´
pierwszym przedmiotem systematycznie
wzbogacanego przez dzieci kàcika przedmiotów glinianych.
W naszych zbiorach znalaz∏y si´ przeró˝ne pod wzgl´dem formy i przeznaczenia
przedmioty gliniane, zarówno wypalane
w piecu, jak i pokrywane glazurà. Do najbardziej ulubionych przez dzieci wykonanych
r´cznie nale˝a∏y piszcza∏ki – ptaszki i dzwoneczki. Z ciekawoÊcià przyglàda∏y si´ glinianym figurkom imitujàcym toruƒskie pierniki.
WÊród kolekcji znalaz∏y si´ tak˝e naczynia dekoracyjne, garnki, zdobione talerze
i donice oraz inne przedmioty. Niektóre
z nich mia∏y swojà histori´, o której opowiada∏y dzieci – w∏aÊciciele przedmiotów.
JesteÊmy dumni z naszych zbiorów
Wystawa obrazów i warsztat artysty
W Êwiat obrazów wprowadzi∏a dzieci sympatyczna bohaterka pi´knie ilustrowanego
opowiadania Wandy Chotomskiej pt. Martynka i pies na medal. To ona i jej przyjaciel
pies Pufek krok po kroku przybli˝ali moim
wychowankom poj´cia zwiàzane z pracà artysty malarza. Dodatkowe zainteresowanie
wzbudzi∏a informacja o tym, ˝e mój tata –
podobnie jak ksià˝kowy twórca, pan Borys –
by∏ artystà malarzem i, ˝e wszystkie przybo-
22
150
Tak wyobra˝amy sobie galeri´ artysty
ry, którymi si´ pos∏ugiwa∏ oraz niektóre jego
obrazy przynios´ do przedszkola.
W ten sposób rozpocz´∏am urzàdzanie kàcika – warsztatu artysty, w którym znalaz∏y si´
oryginalne narz´dzia i materia∏y plastyka-malarza. Dzieci bioràc do ràk palet´, p´dzle
o zró˝nicowanej gruboÊci i kszta∏cie, farby
olejne z dobrze zamkni´tymi tubkami, stawa∏y przy sztalugach lub siada∏y przy stole i naÊladowa∏y prac´ twórcy obrazów. Poza tym
mia∏y swój dzieci´cy kàcik plastyczny, z którego korzysta∏y w dowolnym momencie dnia.
Wkrótce, gdy zauwa˝y∏am spore zaanga˝owanie i zaciekawienie wychowanków dzia∏alnoÊcià plastycznà, postanowi∏am zaprezentowaç dzieciom odpowiednio dobrane do
ich wieku i mo˝liwoÊci percepcyjnych i poznawczych grafiki, akwarele i obrazy olejne.
Niektóre szkice przedstawia∏y mnie jako
ma∏à dziewczynk´, inne krajobrazy i zwierz´ta. By∏y te˝ akwarele – ilustracje do bajek
oraz obrazy olejne – martwe natury i inne.
Wszystko to tworzy∏o minigaleri´ jednego
artysty. Dzieci z wielkim o˝ywieniem, przej´-
Wkrótce, gdy zauwa˝y∏am spore
zaanga˝owanie i zaciekawienie
wychowanków dzia∏alnoÊcià plastycznà, postanowi∏am zaprezentowaç dzieciom odpowiednio dobrane do ich wieku i mo˝liwoÊci
percepcyjnych i poznawczych grafiki, akwarele i obrazy olejne.
wychowanie w przedszkolu
z praktyki
ciem i podziwem przyglàda∏y si´ zebranej
w sali kolekcji.
Dope∏nieniem ca∏oÊci by∏ kàcik reprodukcji i albumy znanych malarzy polskich
i zagranicznych. Kàcik cieszy∏ si´ sta∏ym powodzeniem. KtóregoÊ dnia ustawi∏am model
martwej natury (wazon i pomaraƒcz´ na kawa∏ku tkaniny), obok po∏o˝y∏am du˝e komplety kredek pastelowych. Wszyscy od razu
domyÊlili si´, ˝e podejmiemy prób´ narysowania tej kompozycji. Po odpowiednim
wprowadzeniu przeze mnie dzieci ochoczo
siad∏y przy stolikach lub stan´∏y przy sztalugach i narysowa∏y to, co widzia∏y przed sobà.
By∏am tak zaskoczona efektem ich pracy, ˝e
„dzie∏a” wszystkich dzieci umieÊci∏am na
przedszkolnej wystawie dla rodziców. DoroÊli z niedowierzaniem przyglàdali si´ pracom
swoich pociech.
Kàcik wycinanki ludowej
Zbli˝a∏a si´ Wielkanoc, a z nià najlepszy moment do wprowadzenia tematyki o zwyczajach i tradycjach ludowych. Poczàtkowo zaj´∏am si´ wraz z dzieçmi oglàdaniem fotografii
dawnych chat wiejskich. Ze szczególnà uwagà przyglàdaliÊmy si´ bogactwu i ró˝norodnoÊci ozdób w ich wn´trzu.
Potem przynios∏am do przedszkola ksià˝k´ J. Grabowskiego pt. Wycinanka ludowa.
Zamieszczone w niej kolorowe tablice pokazywa∏y najró˝norodniejsze wycinanki, które
jak wynika∏o z treÊci wytwarzane by∏y g∏ównie przed Wielkanocà po to, by zdobiç Êciany
domostw wiejskich a˝ do kolejnych Êwiàt.
Gdy zdobyliÊmy ju˝ troch´ informacji na
temat wycinanki ludowej, postanowi∏am
przejÊç do dzia∏alnoÊci praktycznej. Najpierw
– staropolskim, wielkanocnym zwyczajem ludowym – ozdobi∏am sal´ autentycznymi pracami wycinankarek z ró˝nych regionów kraju. WÊród nich znalaz∏y si´ tak˝e wycinanki
wykonane przez by∏e uczennice Studium Nauczycielskiego. Kàcik wycinanki ludowej nie
tylko zdobi∏ sal´, ale zach´ci∏ dzieci do samodzielnego wycinania. Niebawem odby∏y si´
zaj´cia z ca∏à grupà, podczas których pokaza∏am dzieciom formy geometryczne i sposób z∏o˝enia papieru, dzi´ki którym mo˝na
3/2004
uzyskaç po˝àdanà wycinank´. Potem ka˝dy
sam zdecydowa∏ o wyborze kszta∏tu, koloru
papieru i niczym prawdziwy wycinankarz realizowa∏ swój pomys∏ dekoracyjny.
Dzieciom bardzo podoba∏y si´ takie zaj´cia. Dlatego w kolejnych dniach wcià˝ przybywa∏o ozdób. Niektórzy mieli ich nawet kilkanaÊcie. A poniewa˝ by∏o tak du˝o, wi´c
wystarczy∏o do wzbogacenia naszego kàcika
wycinanki ludowej, ozdobienia korytarzy
przedszkolnych, wyeksponowania na tablicy
dla rodziców oraz zabrania ze sobà na wycieczk´ do sklepu „Cepelii” i obdarowania
nimi paƒ sprzedawczyƒ, które z uznaniem
i zachwytem mówi∏y o pracach.
Zabawy z rodzicami
W po∏owie wrzeÊnia zorganizowa∏am popo∏udniowe zabawy dla dzieci i ich rodziców.
W pierwszym momencie spotkania wÊród
dzieci zapanowa∏o ogromne poruszenie mieszajàce si´ z piskiem i radoÊcià z powodu wi-
Próbujemy malowaç
zyty najbli˝szych. Po wspólnym powitaniu
rozpocz´liÊmy zabaw´ fabularyzowanà na
podstawie znanych dzieciom utworów muzycznych. W niektórych zabawach uczestniczyli rodzice i dzieci, w innych same dzieci.
Czas minà∏ szybko, a wspólnie sp´dzone
chwile zaowocowa∏y radoÊcià i wzajemnà akceptacjà.
˚eby podtrzymaç po˝àdany klimat, zaproponowa∏am dzieciom kolejnà atrakcj´
z udzia∏em rodziców. W paêdzierniku odby∏
si´ oczekiwany przez wszystkich sobotni spa-
151
23
z praktyki
˚eby umocniç tworzàce si´ nowe
wi´zi mi´dzy dzieçmi, postanowi∏am kontynuowaç wspó∏prac´
z rodzicami nie tylko w formie
tzw. zaj´ç otwartych, lecz tak˝e
w formie zaj´ç popo∏udniowych
i sobotnich. Zimà zaprosi∏am
dzieci wraz z rodzicami na popo∏udniowe zaj´cia plastyczne
pt. Maluj´ z rodzicami obraz zimy,
a przed Wielkanocà zorganizowa∏am sobotni wyjazd do sklepu
„Cepelii”.
cer do jesiennego lasu, po∏àczony z zabawami na polanie. Dzieci krok po kroku poznawa∏y i podziwia∏y okolic´. Obserwowa∏y roÊliny i zwierz´ta, a zw∏aszcza skaczàcà
z drzewa na drzewo wiewiórk´. Na leÊnej polanie bawi∏y si´ w rozmaite zabawy ze mnà
i z rodzicami. By∏ te˝ czas na zabawy swobodne, które – w odmiennych od przedszkolnych warunkach – pozwoli∏y dzieciom na
lepsze poznanie si´.
Podobny przebieg mia∏y poniedzia∏kowe
rozmowy w grupach. Obserwowa∏am, jak dzieci pe∏ne jeszcze przyjemnych wra˝eƒ, wspomina∏y wspólne sobotnie prze˝ycia. Czterolatki
zapomina∏y o p∏aczu, a pi´ciolatki towarzyszàce m∏odszym w rozmowie spontanicznie wciàga∏y je do dalszych zabaw. I tak dzi´ki zabawom rodzinnym zacz´∏y rozwijaç si´ coraz to
szersze relacje partnerskie w grupie.
24
152
˚eby umocniç tworzàce si´ nowe wi´zi
mi´dzy dzieçmi, postanowi∏am kontynuowaç
wspó∏prac´ z rodzicami nie tylko w formie
tzw. zaj´ç otwartych, lecz tak˝e w formie zaj´ç popo∏udniowych i sobotnich. Zimà zaprosi∏am dzieci wraz z rodzicami na popo∏udniowe zaj´cia plastyczne pt. Maluj´
z rodzicami obraz zimy, a przed Wielkanocà
zorganizowa∏am sobotni wyjazd do sklepu
„Cepelii”.
Uwa˝am, ˝e takie dodatkowe spotkania
i zabawy rodzinne by∏y bardzo udane
i uatrakcyjni∏y dzieciom pobyt w przedszkolu. Ponadto u∏atwi∏y im wzajemne kontakty.
Dowiod∏y te˝, ˝e pewni siebie starszacy nauczyli si´ innego traktowania poczàtkowo
nieÊmia∏ych, zagubionych i zap∏akanych malców. 4-latkom umo˝liwi∏y znalezienie swej
pozycji w grupie. Tak wi´c, obie strony odnios∏y korzyÊci i satysfakcj´ z zabaw rodzinnych. Nauczy∏y si´ wzajemnego odczuwania,
wspierania, otwartoÊci w zabawie i grupowej
solidarnoÊci.
JeÊli w kolejnym roku przedszkolnym
spotkam si´ z dzieçmi o podobnych zachowaniach, a ich rodzice b´dà ch´tni do aktywnego udzia∏u w zaj´ciach, z pewnoÊcià wykorzystam zdobyte doÊwiadczenia do zintegrowania grupy. IWONA ORIENTER
nauczycielka Przedszkola Niepublicznego
„Pod Akacjami” w Bydgoszczy
wychowanie w przedszkolu