Program edukacyjny. Dobre rady na odpady
Transkrypt
Program edukacyjny. Dobre rady na odpady
BROSZURA INFORMACYJNA KONKURS DLA SZKÓŁ „DOBRE RADY NA ODPADY” Spis treści: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Podstawowe informacje o konkursie. Regulamin konkursu. Działania konkursowe. Jak budować dobry przekaz kampanii. Dodatkowe informacje ułatwiające prowadzenie kampanii w szkole. Adresy stron internetowych oraz organizacji odzysku. Kontakt. 1. Podstawowe informacje o konkursie. Konkurs „Dobre rady na odpady” prowadzony jest w ramach projektu „Program edukacyjny – dobre rady na odpady”. Projekt obejmuje działania przeprowadzane na terenie 5 województw: małopolskim, lubelskim, świętokrzyskim, podkarpackim, śląskim. Tematem projektu jest szeroko rozumiana zrównowaŜona gospodarka odpadami, projekt koncentruje się na zagadnieniach zrównowaŜonej, odpowiedzialnej konsumpcji, selektywnej zbiórce odpadów oraz ich recyklingu. Strona internetowa projektu: www.segreguje.eco.pl Konkurs skierowany jest do uczniów szkół podstawowych oraz gimnazjalistów. Szkoła przesyła do Fundacji deklarację przystąpienia do konkursu. Szkoły, które zgłoszą się do konkursu otrzymają od organizatorów konkursu wsparcie merytoryczne i organizacyjne. Pomoc i konsultacje będą prowadzone telefonicznie i mailowo. Ponadto do tych szkół zostaną przesłane publikacje „Rodzice i dzieci segregują śmieci” oraz naklejki „odpadowe”. Konsultacje telefoniczne w sprawie konkursu odbywają się we wtorki i czwartki w godzinach od 10:00 do 12:00. Barbara Draus tel.: (012) 6315731 wew. 103 Konkurs będzie trwał do października 2009 r., ogłoszenie wyników i wręczenie nagród nastąpi w listopadzie 2009 r. Konkurs będzie składał się z kilku zasadniczych działań, które szkoła będzie musiała zrealizować. Poszczególne działania będą oceniane przez komisję konkursową. Punktowana będzie pomysłowość oraz róŜnorodność przeprowadzonych pod kierownictwem nauczyciela, koordynatora działań promujących selektywną zbiórkę na terenie szkoły. Na koniec 10 klas – o największej liczbie punktów, najbardziej zaangaŜowanych i kreatywnych - zostanie wyróŜnione nagrodami. W ten sposób chcielibyśmy docenić uczniów wkładających szczególnie duŜo pracy i wysiłku w projekt. Ocena pracy uczniów będzie dokonywana przy pomocy specjalnie na ten cel opracowanego systemu punktowego. Wszystkie szkoły uczestniczące w konkursie otrzymają dyplomy, 10 najlepszych szkół – klas dyplomy, zestawy pojemników (10 szkół x 4 kolorowe pojemniki do segregacji) oraz komplety nagród (np. sprzęt sportowy, turystyczny, drobny sprzęt RTV, wydawnictwa przyrodnicze) zakupione w ramach projektu i pozyskane od sponsorów. 2. Regulamin konkursu. REGULAMIN KONKURSU „DOBRE RADY NA ODPADY” 1. Organizatorem konkursu jest Fundacja Wspierania Inicjatyw Ekologicznych (ul. Czysta 17/4, 31-121 Kraków, tel. 12/6315731, e-mail: [email protected]) dzięki wsparciu finansowemu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. 2. Konkurs trwa od 1 lutego 2009 r. do 30 października 2009 r. 3. Konkurs „Dobre rady na odpady” jest międzyszkolnym konkursem zespołowym, działań promujących recykling i selektywną zbiórkę surowców wtórnych. 4. Celem konkursu jest edukacja w zakresie recyklingu i selektywnej zbiórki surowców wtórnych w szkole. 5. Udział w konkursie jest dobrowolny i otwarty. 6. Konkurs skierowany jest do szkół podstawowych i gimnazjów zlokalizowanych na terenie województw: małopolskiego, śląskiego, podkarpackiego, świętokrzyskiego, lubelskiego. 7. Konkurs ma charakter rywalizacji zespołowej, czyli kaŜda szkoła wyłania reprezentujący ją zespół uczniów - klasę, którzy zaangaŜują się w opracowanie i zrealizowanie Programu „Dobre rady na odpady”. 8. Jeśli w jednym budynku (pod jednym adresem) mieszczą się dwie szkoły np. podstawowa i gimnazjum, mogą one wziąć udział w konkursie oddzielnie jako dwa Zespoły. 9. Zespół konkursowy moŜe liczyć od 10 do 30 uczniów, a reprezentowany jest przez Opiekuna – nauczyciela. 10. Warunkiem uczestnictwa szkoły w konkursie jest wypełnienie deklaracji o przystąpieniu do konkursu otrzymanej od organizatorów konkursu lub pobranej ze strony www.segreguje.eco.pl i odesłanie jej do organizatora. 11. Deklaracja musi zostać podpisana przez dyrekcję szkoły lub opiekuna – nauczyciela zespołu konkursowego. 12. Przesłana i podpisana deklaracja stanowi potwierdzenie zaakceptowania warunków regulaminu konkursu. 13. Konkurs polegał będzie na utworzeniu i wdroŜeniu kompleksowego programu selektywnej zbiórki odpadów w szkole (w oparciu o otrzymane materiały edukacyjne i własne pomysły) w zakres, którego będą wchodzić elementy: Opracowanie Programu „Dobre rady na odpady” (konspekt) Kampania promocyjno-informacyjna nt. selektywnej zbiórki odpadów i recyklingu Selektywna zbiórka odpadów w szkole Monitoring systemu selektywnej zbiórki odpadów oraz „dzikich wysypisk” w otoczeniu szkoły Wycieczka do obiektu związanego z segregacją lub przetwarzaniem odpadów Raport z realizacji zadań konkursowych 14. Punktowana będzie pomysłowość oraz róŜnorodność przeprowadzonych pod kierownictwem nauczyciela koordynatora, działań konkursowych na terenie szkoły (tabela punktowa). 15. Nadzór nad realizacją zadań konkursowych oraz punktacją sprawuje Komisja złoŜona z przedstawicieli Fundacji Wspierania Inicjatyw Ekologicznych, składająca się z trzech członków. 16. Warunkiem przyjęcia raportu do oceny jest dostarczenie go w wyznaczonym terminie (decyduje data stempla pocztowego) na adres organizatora konkursu tj. FWIE, z dopiskiem „Dobre rady na odpady – konkurs”. 17. Laureatami konkursu będzie 10 szkół – klas o najwyŜszej liczbie punktów. 18. Oficjalne rezultaty zostaną przedstawione na stronie www.segreguje.eco.pl 19. Laureaci konkursu zostaną poinformowani listownie. 20. Nagrodami w konkursie „Dobre rady na odpady” są: 10 zestawów kolorowych pojemników do selektywnej zbiórki (4 pojemniki) dla zwycięskich szkół komplety nagród (np. sprzęt sportowy, turystyczny, drobny sprzęt RTV, wydawnictwa przyrodnicze), które zostaną przekazane uczniom z 10 szkół – laureatów konkursu 21. Łączna wartości nagród to 20 000 zł. 22. Organizatorzy zapewniają pomoc doradczą w zakresie realizacji działań konkursowych. 23. Organizatorzy zapewniają szkołom pakiety edukacyjne i inne materiały promujące selektywną zbiórkę odpadów. 24. Organizatorzy konkursu zastrzegają sobie prawo do innego podziału puli nagród oraz do zmiany liczby nagród. Tabela punktowa* L.p. Kategoria Podkategoria Kryteria oceny Liczba punktów 1. Ocena programu ilość i róŜnorodność elementów składających się na kampanię z ilu i jakich elementów ma składać się kampania? 0-3 ogólna ocena wyglądu konspektu ilość i róŜnorodność elementów składających się na kampanię. jakość wykonania/przygotowania 0-2 z ilu i jakich elementów składała się kampania (plakaty, ulotki etc)? jaka była jakość ich wykonania/przygotowania? 0-9 2. Ocena kampanii forma kampanii – bierna czy czy kampania miała charakter "bierny" (np. aktywna? plakaty) czy aktywny (np. występ na apelu, wizyty w innych klasach)? 0-4 stopień włączenia się reszty społeczności szkolnej w segregację i kampanię czy kampanię i segregację zorganizowała klasa samodzielnie czy wspierały ją w tym inne klasy/inni nauczyciele? 0-1 zasięg kampanii czy kampania „wyszła” poza szkołę? np. skierowana była takŜe do rodziców, lokalnych mieszkańców? w jakim stopniu nauczyciel włączył się w działania klasy? 0-1 czy w wyniku segregacji i działań promocyjnych klasy podjęto w szkole działania mające na celu wprowadzenie bardziej zrównowaŜonej gospodarki odpadami? czy takie działania są planowane? czy w ramach zbiórki zapewniono moŜliwość segregacji wszystkim uczniom i pracownikom szkoły? czy segregacja przebiegała sprawnie, przy nadzorze klasy? 0-5 zaangaŜowanie szkolnego koordynatora w realizację kampanii oddziaływanie kampanii na ogólną postawę szkoły w zakresie gospodarowania odpadami 3. Ocena przebiegu zbiórki sprawność i organizowanie selektywnej zbiórki odpadów w szkole zaangaŜowanie szkolnego koordynatora w realizację selektywnej zbiórki odpadów w szkole oddziaływanie segregacji na ogólną postawę szkoły w zakresie gospodarowania odpadami 4. Wycieczka Ilość zebranych surowców wtórnych czy udało się zorganizować wycieczkę do obiektu związanego z segregacją lub przetwarzaniem odpadów? 0-1 0-5 w jakim stopniu nauczyciel włączył się w działania klasy? 0-1 czy w wyniku segregacji i działań promocyjnych klasy podjęto w szkole działania mające na celu wprowadzenie bardziej zrównowaŜonej gospodarki odpadami? czy takie działania są planowane? Ilość zebranych surowców wtórnych w przeliczeniu na 1 ucznia szkoły Tak / Nie 0-4 0-5 0-7 5. 6. Ocena monitoringu Ocena raportu Ilu uczniów uczestniczyło w wycieczce? Czy zakres monitoringu był pełny? Czy grupa konkursowa czy równieŜ inni uczniowie ? Czy uczniowie uzyskali odpowiedzi na wszystkie pytania ankietowe? Czy w razie stwierdzenia nieprawidłowości, uczniowie interweniowali? 0-3 Zasięg monitoringu Liczba mieszkańców objętych ankietą 0-3 Inwentaryzacja „dzikich wysypisk” Liczba zidentyfikowanych „dzikich wysypisk” Jaka część - obszar miejscowości / gminy została zinwentaryzowana ? Liczba zidentyfikowanych „dzikich wysypisk” 0-2 Jakość wykonania raportu Czy wszystkie działania konkursowe zostały 0-4 wyczerpująco opisane? Estetyka wykonania raportu Wygląd raportu 0-6 0-4 0-2 * Komisja konkursowa zastrzega sobie prawo do przyznania dodatkowej liczby punktów (max. 5) za innowacyjność kampanii. 3. Działania konkursowe. Za realizację działań konkursowych odpowiedzialna będzie klasa (lub grupa uczniów) będąca uczestnikiem projektu pod kontrolą nauczyciela – koordynatora. W trakcie przygotowywania czy prowadzenia kampanii, uczniowie oraz nauczyciele mogą liczyć na merytoryczne i organizacyjne wsparcie ze strony koordynatora projektu i jego asystenta. Koordynator i asystent pomoŜe takŜe szkołom w nawiązaniu współpracy w przedsiębiorstwami zajmującymi się selektywną zbiórką odpadów. Szkoła uczestnicząca w konkursie zobowiązana jest zgodnie z regulaminem konkursu do utworzenia i wdroŜeniu kompleksowego programu selektywnej zbiórki odpadów w szkole, w zakres którego będą wchodzić elementy: • Opracowanie Programu „Dobre rady na odpady” (konspekt). Szkoła – klasa pod kierownictwem nauczyciela koordynatora opracowuje w postaci projektu lub konspektu Program „Dobre rady na odpady”, który zawierał będzie cele programu, opis działań, harmonogram planowanych zadań, uczestników, odbiorców. Program powinien być zaakceptowany i podpisany przez dyrektora placówki lub nauczyciela – koordynatora. • Kampania promocyjno-informacyjna nt. selektywnej zbiórki odpadów i recyklingu. Celem kampanii będzie promocja selektywnej zbiórki surowców wtórnych oraz recyklingu. Uczniowie będą mieli za zadanie promować w szkole segregację odpadów, co ma przygotować społeczność szkolną do selektywnej zbiórki. Celem kampanii będzie z jednej strony zmotywowanie wszystkich członków społeczności szkolnej do segregacji odpadów, a z drugiej – przekazanie wiedzy na temat tego, jakie odpady nadają się do przetworzenia i podlegają selektywnej zbiórce. Wybór formy kampanii naleŜy do uczniów. Mogą to być np.: - akcje plakatowe czy ulotkowe - apele informacyjne, zebrania, pokazy multimedialne - szkolne ścienne gazetki - elementy promocji jak: filmy, wywiady, artykuły do szkolnej gazetki - artykuły w lokalnej prasie, mediach - bezpośredni kontakt z mieszkańcami np. podczas zebrań mieszkańców - przygotowanie przez uczniów podczas zajęć prac plastycznych z wykorzystaniem surowców wtórnych – wystawa prac - pokaz mody „odpadowej” - wypracowanie „Segregacja odpadów w mojej szkole – dzisiaj i w przyszłości” - sprzątanie okolic szkoły / gminy – Dzień Ziemi - happening odpadowy - uczniowie mogę sprawdzić czy gmina ma Plan Gospodarki Odpadami, Regulamin Czystości i Porządku w Gminie (zrobić ksero), - uczniowie mogą sprawdzić co gmina robi by poprawić system segregacji odpadów, jak dba o ekologię w gminie, - uczniowie mogą sprawdzić czy gmina posiada na swojej stronie internetowej jakieś informacje o segregacji, harmonogram odbioru śmieci, czy rozdaje broszurki informacyjne mieszkańcom, - spotkania / zebrania z rodzicami w szkole (pogadanki nt. segregacji, negatywnych skutków spalania odpadów w domach, o zuŜytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym, pojazdach wycofanych z eksploatacji, azbeście, przeterminowanych lekarstwach, odpadach niebezpiecznych, ect.), - inne. Zadaniem klasy będzie nie tylko promowanie idei segregacji odpadów i recyklingu, ale równieŜ przedstawienie społeczności szkolnej (podczas kampanii) zasad segregacji odpadów. W ten sposób następuje aktywizacja uczniów, którzy mają za zadanie pozyskać społeczność szkolną na rzecz idei zbiórki surowców. Kampania spowoduje, Ŝe krąg odbiorców projektu znacznie się powiększy no uczniów będących jej odbiorcami. Ponadto, na tym etapie, uczniowie uczą się organizacji i podziału pracy w grupie, przejmują odpowiedzialność za wykonanie zadania, zapoznają się z technikami promocji i informowania. Kampania spełniać będzie zatem szeroko rozumiane funkcje edukacyjne i aktywizujące. Kampania ma takŜe niezwykle istotne znaczenie, poniewaŜ jest formą obywatelskiej aktywności uczniów podejmowanej na rzecz środowiska. • Selektywna zbiórka odpadów w szkole. Zadaniem szkół będzie równieŜ zrealizowanie zadań w zakresie selektywnej zbiórki odpadów np.: szkła, baterii, makulatury, puszki aluminiowe; oraz w miarę moŜliwości utworzeniu i wdroŜeniu kompleksowego systemu selektywnej zbiórki tych odpadów na terenie szkoły łącznie z odpadami wytwarzanymi przez placówkę szkoły. Zespół uczniów pod kierownictwem nauczyciela będzie odpowiedzialny za zorganizowanie selektywnej zbiórki odpadów w szkole, punktu odbioru odpadów, kontakt z firmą odbierającą surowce, sprzedaŜ surowców. Za środki ze sprzedaŜy szkoła moŜe zakupić kosze / pojemniki do selektywnej zbiórki odpadów. Sprawnie działająca segregacja moŜe być czynnikiem motywującym szkoły do zakupienia koszy, o ile segregacja zostanie w nich wdroŜona. Konieczne będzie porozumienie się władz szkoły z przedsiębiorstwem „odpadowym” w zakresie odbioru posegregowanych odpadów, co powinno zaowocować stałymi zasadami współpracy. Zadaniem uczniów będzie takŜe odpowiednie oznakowanie miejsc, gdzie kosze zostaną ustawione, umieszczenie tam instrukcji – jakie odpady moŜna do nich wrzucać, a jakich nie. Grupa konkursowa będzie miała takŜe za zadanie monitorować segregację odpadów celem stwierdzenia, czy jest ona faktycznie wdraŜana, zarówno przez pozostałych uczniów szkoły, jak i jej pracowników. Zakładamy, Ŝe jeśli społeczność szkolna będzie prowadzić segregację odpadów, władze szkół zdecydują się na kontynuację segregacji po zakończeniu konkursu. • Monitoring systemu selektywnej zbiórki odpadów oraz „dzikich wysypisk” w otoczeniu szkoły. Nie tylko niski poziom świadomości ekologicznej mieszkańców jest przyczyną małej wydajności selektywnej zbiórki odpadów. Problem wyposaŜenia osiedli w kontenery na surowce wtórne jest łatwy do zaobserwowania. Obserwuje się często, Ŝe kontenery na segregowane surowce wtórne opróŜniane są zdecydowanie za rzadko, co skutkuje ich stały zapełnieniem czy nawet przepełnieniem. Wiele do Ŝyczenia pozostawia takŜe lokalizacja kontenerów, które ustawiane są często w miejscach mało korzystnych dla mieszkańców oraz zbyt mała liczba kontenerów („dzwonów”). Zadaniem szkół będzie przeprowadzenie przez uczniów prostego monitoringu zaopatrzenia osiedli/ gminy w kontenery. W razie stwierdzenia nieprawidłowości, uczniowie będą interweniować w tej sprawie u odpowiednich podmiotów ponoszących odpowiedzialność za zastaną sytuację. Zadaniem uczniów w tej części programu będzie zdiagnozowanie (np. poprzez ankietyzację mieszkańców, wywiady z mieszkańcami lub w urzędzie gminy, administracji mieszkaniowej). Przykładowe pytania: Jaki system gospodarki odpadami ma miasto/gmina, w której mieści się szkoła? (system workowy, „dzwony”, inny). Ile zestawów kontenerów („dzwonów”) znajduje się na osiedlu/gminie? Następnie naniesienie ich na plan sytuacyjny. Jakie surowce są do nich zbierane? Czy lokalizacja kontenerów odpowiada potrzebom mieszkańców (czy dostęp do kontenerów jest łatwy, czy stoją wewnątrz osiedla czy na obrzeŜach, czy zlokalizowane są w bezpiecznym miejscu). Czy kontenery są odpowiednio obsługiwane? (jak często są opróŜniane, czy taka częstotliwość opróŜniania kontenerów jest wystarczająca, czy otoczenie kontenerów utrzymywane jest w porządku, jaki jest ich stan techniczny). Kto jest odpowiedzialny za obsługę kontenerów? Kto ponosi winę za ew. nieprawidłowości i utrudnienia? Czy mieszkańcy płacą za posegregowane odpady? Ile? Jak często są one odbierane? Ile mieszkańcy płacą za nie posegregowane odpady ? Jak często są odbierane pojemniki? Czy dostają worki odpłatnie / bezpłatnie ? Ile rodzajów worków (na jakie odpady)? Do kogo naleŜy się zgłosić w sprawie selektywnej zbiórki? Czy w miejscowości znajdują się np.: punkty skupu surowców wtórnych (ile, adres, ceny skupu, jakie surowce są skupowane), stacje segregacji odpadów, składowisko odpadów, stacje demontaŜu pojazdów? Czy w miejscowości zbierane są odpady wielkogabarytowe? Jak często? Czy w miejscowości są apteki, które odbierają przeterminowane lekarstwa (adresy)? Czy sklepy ze sprzętem AGD / RTV odbierają zuŜyty sprzęt elektryczny i elektroniczny? Gdzie gmina wywozi nie posegregowane odpady jeśli nie posiada własnego składowiska? Czy mieszkańcy wiedzą gdzie trafiają odpady ? Identyfikacja „drogi odpadów”. Ect. Monitoring uczniowie prowadzić będą z pomocą nauczyciela – szkolnego koordynatora programu i wychowawcy. MoŜe on polegać na obserwacjach, rozmowach z mieszkańcami, pracy z ankietami. Zadaniem uczniów będzie, jeśli stwierdzą oni nieprawidłowości czy braki w systemie selektywnej zbiórki (np. niewystarczająca ilość kontenerów, ich stałe zaśmiecenie, zły stan techniczny), zgłoszenie tego odpowiedniemu podmiotowi (spółdzielni, przedsiębiorstwu „odpadowemu”, gminie). W ten sposób uczniowie podejmują pewien rodzaj obywatelskiej aktywności na rzecz poprawy lokalnych warunków, nawiązują kontakty z instytucjami i firmami, uczą się, Ŝe jako mieszkańcy danego miejsca mają prawo decydowania o jego wyglądzie i charakterze. Monitoring powinien trwać około miesiąca-dwóch. Organizator zapewni szkołom pomoc w nawiązaniu kontaktu z odpowiednimi słuŜbami. Wyniki monitoringu, wraz z dokumentacją, np. zdjęciową, przekazane zostaną organizatorom w sprawozdaniu konkursowym. Zadaniem uczniów będzie równieŜ identyfikacja na terenie miejscowości/gminy w otoczeniu szkoły „dzikich wysypisk”, naniesienie ich lokalizacji na mapę sytuacyjną, wykonanie dokumentacji fotograficznej oraz zgłoszenie problemu do odpowiedniego Urzędu Gminy. • Wycieczka do obiektu związanego z segregacją lub przetwarzaniem odpadów. Zadaniem szkoły będzie zorganizowanie dla uczniów uczestniczących w konkursie wycieczki do obiektu związanego z segregacją lub przetwarzaniem odpadów (moŜe to być wycieczka na składowisko, stację segregacji, punku skupu, itp.). • Raport z realizacji zadań konkursowych. KaŜda szkoła uczestnicząca w konkursie musi przygotować raport (sprawozdanie) z realizacji poszczególnych zadań konkursowych. KaŜda ze szkół będzie zobowiązana do opracowania sprawozdania z przeprowadzonej w szkole kampanii promocyjno-informacyjnej z uwzględnieniem działań prowadzonych w jej ramach oraz ich harmonogramu, z załączeniem dokumentacji zdjęciowej. Raport powinien zawierać: - cele programu - harmonogram działań - liczbę uczestników - opis przebiegu kampanii w szkole - informację o przebiegu segregacji surowców wtórnych - ilość zebranych surowców - kopie ankiet z monitoringu systemu selektywnej zbiórki odpadów w okolicy szkoły - wyniki ankietyzacji - kopie pism, które szkoła wystosowała do przedsiębiorstw odpadowych lub innych instytucji - kopie odpowiedzi na pisma - mapy sytuacyjne, dokumentacje fotograficzną „dzikich wysypisk” - podsumowanie monitoringu - opis wycieczki do zakładu zagospodarowania odpadów, zdjęcia z wycieczki Do raportu naleŜy załączyć: - konspekt Programu „Dobre rady na odpady” - wszystkie materiały (np. broszury, ulotki, plakaty), które były wykorzystywane podczas kampanii - prezentacje, nagrania - listy uczestników prelekcji - dokumentację fotograficzną, ect. Raport będzie oceniany przez komisję konkursową, za poszczególne elementu konkursu będą przyznawane punkty – zgodnie z tabelą punktową. 4. Jak budować dobry przekaz kampanii. W celu przygotowania dobrej kampanii promocyjno-informacyjnej, naleŜy przygotować jeden kluczowy przekaz. Nawet jeśli mówimy o kilku sprawach, to muszą one się ze sobą łączyć, muszą być spójne. W przeciwnym razie to, co chcemy przekazać, przestanie być zrozumiałe. Zamiast na ilość, postawmy na jakość. Przyjmijmy załoŜenie, Ŝe odbiorcy (np. mieszkańcy miasta, wsi), z którymi rozmawiamy, nic nie wiedzą o tym, czym się zajmujemy. Dlatego mówmy rzeczy, które są oczywiste. Nie posługujmy się abstrakcyjną terminologią. Zamiast mówić rozwlekle o ekologii jako takiej, sprowadź ją do istotnych dla ludzi konkretów. Podstawowe kanały komunikacji: - media, np. wywiady dla prasy, konferencje prasowe - materiały drukowane i Internet: listy, ulotki, plakaty, strony www, itd. - kontakty bezpośrednie, np. debaty, spotkania Media Podstawową zaletą mediów, jako kanału komunikacji jest fakt, iŜ zasięg tego kontaktu jest bardzo szeroki – rozmawiamy z jedną osoba, a informacja, którą jej przekazujemy, dystrybuowana jest do szerokiego kręgu odbiorców. Kontakt przez media pozwala nam dotrzeć do bardzo duŜej ilości odbiorców małym kosztem finansowym i czasowym. Ponadto artykuł w gazecie czy audycja w radiu jest dla odbiorcy bardziej wiarygodna niŜ np. nasza własna ulotka. Jeśli więc zaleŜy nam na nagłośnieniu jakiegoś problemu czy inicjatywy, warto zwrócić się do mediów. Materiały drukowane Przygotowywane przez nas materiały drukowane - w odróŜnieniu od kontaktów z mediami czy bezpośrednich kontaktów z lokalną społecznością – mają tę zaletę, Ŝe sami kształtujemy ich formę. Podstawowe materiały drukowane to ulotki, broszury, wizytówki, gazetki, listy, plakaty, transparenty i billboardy. Ulotka - Im lepiej skomponowana, zaprojektowana, im bardziej interesująca (np. złoŜona na trzy części), tym dłuŜej jesteśmy w stanie zatrzymać na niej uwagę odbiorcy. Przeciętny odbiorca poświęca ulotce 10-15 sekund. Niemniej najwaŜniejsze informacje „skanuje” w zaledwie 2-3 sekundy. Dlatego najbardziej widoczne i wybite w ulotce powinny być: - hasło - zdjęcie - cel ulotki Drobniejszym drukiem publikujemy szczegółowe propozycje ujęte hasłowo, zwięźle. List - Wysyłanie korespondencji do mieszkańców jest coraz bardziej docenianą formą przekazu. Okazuje się, Ŝe ma ona o wiele większą niŜ ulotka siłę oddziaływania. Formą powinny one przypominać tradycyjny list. Jeśli to moŜliwe, powinny zostać wysłane imiennie do określonej osoby. TakŜe własnoręczny podpis, lub odręczny podpis wydrukowany innym kolorem, sprawiają wraŜenie jakby list był adresowany dokładnie do jego odbiorcy, a to zwiększa prawdopodobieństwo, Ŝe list zostanie przeczytany. Staraj się, aby w twoim liście (komunikacie) znalazły się podstawowe elementy: - kim jesteś - dlaczego zabierasz głos/po co przychodzisz, - jak jest - jak powinno być - jak to osiągnąć Kontakty bezpośrednie Bezpośredni kontakt z lokalną społecznością to najwaŜniejszy i jednocześnie najtrudniejszy sposób komunikowania się. Jest bardzo skuteczny – osoby, z którymi komunikujemy się bezpośrednio zapamiętają nas na długo i mogą stać się naszymi zwolennikami. Trudnościami wynikającymi z kontaktów bezpośrednich mogą być reakcje odbiorców zakłócające nasz przekaz i subiektywne odczucia odbiorców, które nie pokrywają się z naszymi intencjami. 5. Dodatkowe informacje ułatwiające prowadzenie kampanii w szkole. Utylizacja zuŜytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego. Konsument nie moŜe wyrzucać zuŜytego sprzętu łącznie z innymi odpadami. Za pozostawienie tego typu sprzętu w miejscu do tego nie przeznaczonym (np. wyrzucenie do śmietnika, wystawienie przed blok czy porzucenie w lesie) grozi kara grzywny od 20 do 5000 zł. Od 1 lipca 2006 r. konsument ma prawo do nieodpłatnego oddania swojego zuŜytego sprzętu elektrycznego lub elektronicznego w sklepie, który przyjmuje zuŜyty sprzęt w ilości nie większej niŜ sprzedawany nowy sprzęt na zasadzie "1 za 1”, czyli np. lodówka za lodówkę, telewizor za telewizor, itp. Konsument ma prawo nieodpłatnie oddać zuŜyty sprzęt elektryczny i elektroniczny w punkcie zbierania. Konsument od 1 października 2006 roku moŜe zapoznać się z informacją obejmującą adresy punktów zbierania zuŜytego sprzętu działających na terenie danej gminy, która to informacja powinna być zamieszczana przez gminę na stronie internetowej oraz podawana do wiadomości w inny zwyczajowo przyjęty sposób np. w gablotach informacyjnych. Listę punktów, które odbierają zuŜyty sprzęt elektryczny i elektroniczny moŜna znaleźć na stronie internetowej Organizacji Odzysku ElektroEko www.elektroeko.pl Grupy i rodzaje sprzętu elektrycznego i elektronicznego: 1. Wielkogabarytowe urządzenia gospodarstwa domowego: chłodziarki, zamraŜarki, pralki, suszarki do ubrań, zmywarki, mikrofalówki, grzejniki elektryczne, wentylatory elektryczne, urządzenia klimatyzacyjne 2. Małogabarytowe urządzenia gospodarstwa domowego: odkurzacze, zamiatacze dywanów, Ŝelazka, tostery, frytownice, noŜe elektryczne, wagi 3. Sprzęt teleinformatyczny i telekomunikacyjny: komputery, laptopy, stacje robocze, notebooki, notepady, kalkulatory kieszonkowe i biurowe, elektryczne i elektroniczne maszyny do pisania, faksy, teleksy, telefony, telefony komórkowe, telefony bezprzewodowe) 4. Sprzęt audiowizualny: odbiorniki radiowe, odbiorniki telewizyjne, kamery wideo, sprzęt Hi-Fi, wzmacniacze dźwięku 5. Sprzęt oświetleniowy: oprawy oświetleniowe do lamp fluorescencyjnych (z wyjątkiem opraw stosowanych w gospodarstwach domowych), liniowe lampy fluorescencyjne, kompaktowe lampy fluorescencyjne, niskopręŜne lampy sodowe 6. Narzędzia elektryczne i elektroniczne, z wyjątkiem wielkogabarytowych, stacjonarnych narzędzi przemysłowych (wiertarki, piły, maszyny do szycia) 7. Zabawki, sprzęt rekreacyjny i sportowy (kolejki elektryczne i tory wyścigowe, gry wideo, kieszonkowe konsole do gier wideo) 8. Przyrządy medyczne, z wyjątkiem wszystkich wszczepianych i skaŜonych produktów: sprzęt do radioterapii, sprzęt do badań kardiologicznych, sprzęt do wentylacji płuc, analizatory 9. Przyrządy do nadzoru i kontroli: czujniki dymu, regulatory ciepła, termostaty 10. Automaty do wydawania (automaty do wydawania: napojów gorących, butelek lub puszek z zimnymi i gorącymi napojami, produktów stałych, bankomaty Recykling pojazdów wycofywanych z eksploatacji Zgodnie z ustawą z dnia 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji, kaŜdy pojazd musi zostać zdemontowany i poddany recyklingowi. Będąc ostatnim właścicielem samochodu nie wyrejestrujemy go, jeśli nie przedstawimy dokumentu potwierdzającego oddanie pojazdu do stacji demontaŜu pojazdów wycofywanych z eksploatacji. Jeśli kupując nowy samochód "rozliczamy się" starym samochodem, obowiązek utylizacji tego pojazdu obejmie nabywcę (salon samochodowy czy osobę, która od nas kupiła samochód). Aktualne listy stacji demontaŜu i/lub recyklingu pojazdów znajdują się w Urzędach Marszałkowskich. www.malopolskie.pl (Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego) www.silesia-region.pl (Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego) www.lubelskie.pl (Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego) www.podkarpackie.pl (Urząd Marszałkowski Województwa Podkarpackiego) www.sejmik.kielce.pl (Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego) Obowiązki gminy związane z czystością i porządkiem Zadania gminy dotyczące utrzymania czystości i porządku, określone zostały w ustawie z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Utrzymanie czystości i porządku w gminach naleŜy do obowiązkowych zadań własnych gminy. Gminy muszą zapewnić czystość i porządek na swoim terenie i utworzyć warunki niezbędne do ich utrzymania lub zapewnić wykonanie tych prac przez tworzenie odpowiednich jednostek organizacyjnych. Do obowiązkowych zadań własnych gmin w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi naleŜy: zapewnianie objęcia wszystkich mieszkańców gminy zorganizowanym systemem odbierania wszystkich rodzajów odpadów komunalnych zapewnianie warunków funkcjonowania systemu selektywnego zbierania i odbierania odpadów komunalnych, aby było moŜliwe: - ograniczenie składowania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji - wydzielanie odpadów niebezpiecznych z odpadów komunalnych - osiągnięcie poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych zapewnianie budowy, utrzymania i eksploatacji własnych lub wspólnych z innymi gminami lub przedsiębiorcami instalacji i urządzeń do odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych albo zapewnienie warunków do budowy, utrzymania i eksploatacji instalacji i urządzeń do odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych przez przedsiębiorców zapewnianie warunków ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, kierowanych do składowania Obowiązki właścicieli nieruchomości Poza obowiązkami samorządu lokalnego związanymi z utrzymaniem i porządkiem określone obowiązki mają równieŜ właściciele nieruchomości. Muszą oni wyposaŜyć nieruchomości w urządzenia słuŜące do zbierania odpadów komunalnych oraz utrzymać te urządzenia w odpowiednim stanie sanitarnym, porządkowym i technicznym. Właściciele nieruchomości muszą pamiętać takŜe o zbieraniu i pozbywaniu się, zgodnie z regulaminem porządku i czystości w gminie, powstałych na terenie nieruchomości odpadów komunalnych. Udokumentowanie odbioru odpadów Właściciel nieruchomości pozbywając się zebranych na terenie nieruchomości odpadów komunalnych, musi udokumentować, przedstawiając odpowiednią umowę, to, Ŝe korzysta z usług wykonywanych przez zakład będący gminną jednostką organizacyjną lub przedsiębiorcą posiadającym zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości. Właściciel musi np. na Ŝądanie straŜy miejskiej okazać umowę, o której mowa, oraz dowodów płacenia za usługi odbioru odpadów komunalnych. Wysokość opłat określa rada Rada gminy określa, w drodze uchwały, górne stawki opłat ponoszonych przez właścicieli nieruchomości za usługi związane z usługami w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości. Rada gminy, określając stawki opłat, stosuje niŜsze stawki, jeŜeli odpady komunalne są zbierane i odbierane w sposób selektywny. Gmina jest zobowiązana zorganizować odbieranie odpadów komunalnych w przypadku właścicieli nieruchomości, którzy nie zawarli odpowiednich umów w tej sprawie. Wykaz właścicieli nieruchomości Przedsiębiorca prowadzący działalność w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości jest zobowiązany do 15 dnia kaŜdego miesiąca sporządzić i przekazać wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta wykaz właścicieli nieruchomości, z którymi w poprzednim miesiącu zawarł umowy oraz wykaz właścicieli nieruchomości, z którymi w poprzednim miesiącu umowy uległy rozwiązaniu lub wygasły. Wykaz zawiera imię i nazwisko lub nazwę oraz adres właściciela nieruchomości oraz adres nieruchomości. Plany gospodarki odpadami Plany są opracowywane na szczeblu krajowym, wojewódzkim, powiatowym i gminnym. Plany gospodarki odpadami podlegają aktualizacji nie rzadziej niŜ co cztery lata. Plany gospodarki odpadami powinny być opracowywane zgodnie z polityką ekologiczną państwa. Krajowy, wojewódzki lub powiatowy plan gospodarki odpadami obejmuje wszystkie rodzaje odpadów powstających na obszarze danej jednostki administracyjnej oraz przywoŜonych na jej obszar, a w szczególności odpady komunalne z uwzględnieniem odpadów ulegających biodegradacji, odpady opakowaniowe, odpady z budowy, remontów i demontaŜu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej, opony oraz odpady niebezpieczne, w tym pojazdy wycofane z eksploatacji, zuŜyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, PCB, azbest, odpady medyczne i weterynaryjne, oleje odpadowe, baterie i akumulatory. Gminny plan gospodarki odpadami obejmuje odpady komunalne powstające na obszarze danej gminy oraz przywoŜone na jej obszar z uwzględnieniem odpadów komunalnych ulegających biodegradacji oraz odpadów niebezpiecznych zawartych w odpadach komunalnych. Uwzględnienie określonych przedsięwzięć związanych z unieszkodliwianiem odpadów w planie gospodarki odpadami jest o tyle waŜne, Ŝe dzięki temu mogą być realizowane z udziałem środków z funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Co z odpadami komunalnymi? Ustawa o odpadach dotyczy wszystkich posiadaczy odpadów, a więc takŜe nas, zwykłych ludzi. Bez zmiany naszych nawyków (jak wrzucanie wszystkich odpadów do jednego kosza) ograniczanie ilości powstających odpadów oraz zapewnienie ich powtórnego wykorzystania będzie trudne do osiągnięcia. Selektywna zbiórka odpadów (segregowanie odpadów) komunalnych umoŜliwi m.in. odzysk surowców wtórnych tj., szkła, makulatury czy tworzyw sztucznych oraz poddanie kompostowaniu odpadów organicznych, które ulegają biodegradacji. W ten sposób znacznie ograniczona zostanie ilość odpadów składowanych na składowiskach, a otaczające nas środowisko naturalne będzie chronione. Problem nadmiernej ilości odpadów powinny rozwiązać władze czy firmy gospodarujące odpadami. Jest to tylko częściowo prawda. Najwięcej zaleŜy od producentów odpadów, a więc od nas samych: to my wpływamy na to, jakie ilości odpadów powstają w naszych domach i to my mamy moŜliwość zapobiegania problemowi odpadów na co dzień, u źródła. Kto jest odpowiedzialny za problem odpadów? Główna odpowiedzialność spoczywa na producentach. To przecieŜ oni - wytwarzając i wprowadzając na rynek produkty w róŜnego rodzaju opakowaniach (tekturowych, aluminiowych, plastikowych), a takŜe produkty, zawierające substancje szkodliwe dla środowiska (np. kwas siarkowy w akumulatorach, freon w lodówkach) - przy okazji produkują odpady. Obowiązujące juŜ w Polsce prawo europejskie zmusza ich więc do ustalenia takich procedur produkcyjnych, by produkty szkodliwe, a takŜe opakowania moŜna było poddać procesowi recyklingu. Jest to zasada tzw. "rozszerzonej odpowiedzialności producenta". Dla kaŜdego rodzaju opakowania oraz dla produktów, które zostały objęte odpowiednimi przepisami istnieją określone poziomy odzysku i recyklingu (np. w przypadku opakowań z tworzyw sztucznych przedsiębiorca musi poddać recyklingowi odpady powstałe z opakowań z tworzyw sztucznych w wysokości 10% masy wprowadzonych przez niego opakowań na rynek). Przedsiębiorca, który nie osiągnie wymaganych poziomów odzysku i recyklingu odpadów zobowiązany jest do zapłacenia opłaty produktowej (np. w przypadku opakowań z tworzyw sztucznych - 2,50 zł za kaŜdy nie poddany recyklingowi kilogram tych opakowań). 6. Adresy stron internetowych oraz organizacji odzysku. Gdzie moŜna szukać informacji nt. segregacji odpadów: www.odpady.net.pl www.odpady.org.pl www.e-odpady.com www.mos.gov.pl/odpady/ www.sppgo.pl www.recykling.pl www.eko.org.pl www.ekoinfo.pl www.ekonsument.pl www.opakowania.com.pl www.gridw.pl/scenariusze/ www.dolceta.eu/polska/Mod4/ www.zrodla.org/ www.proekologia.pl/news.php www.oepl.zielonagora.lasy.gov.pl www.educator.gda.pl www.edukacjaodpadowa.pl Organizacje promujące recykling: Stowarzyszenie Forum Opakowań Szklanych – wspiera i propaguje nowoczesne rozwiązania w zakresie ochrony środowiska, promuje opakowania szklane jako najbardziej przyjazne dla środowiska naturalnego ul. Mariensztat 8, 00-302 Warszawa tel. (22) 538 91 20, fax (22) 538 91 41 www.fos.pl e-mail: [email protected] Eko Cykl Organizacja Odzysku S.A.: umoŜliwia zainteresowanym podmiotom wywiązanie się z obowiązku odzysku opakowań ul. Modlińska 190, 03-119 Warszawa tel./fax 022 510 36 75 www.ekocykl.org e-mail: [email protected] Fundacja RECAL: wspiera i promuje odzysk i ponowne przetworzenie puszek aluminiowych po napojach ul. Mariensztat 8, 00-302 Warszawa tel. 022 538 91 74 www.recal.pl e-mail: [email protected] Rekopol Organizacja Odzysku S.A.: rozbudowa systemu zbiórki selektywnej odpadów opakowaniowych ul. Pory 59, 02-757 Warszawa tel. 022 436 78 30 - 33 www.rekopol.pl e-mail: [email protected] REBA Organizacja Odzysku S.A.: wyspecjalizowana w tworzeniu systemu zbiórki i odzysku baterii oraz akumulatorów małogabarytowych ul. Kubickiego 19 lok. 16, 02-954 Warszawa tel. 022 550 61 08 www.reba.pl e-mail: [email protected] ElektroEko Organizacja Odzysku Sprzętu Elektrycznego i Elektronicznego SA: moŜliwość nieodpłatnego odbioru zebranego zuŜytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego ze sklepów i hurtowni ul. Hrubieszowska 6a, 01-209 Warszawa tel.: 022 431 82 60 www.elektroeko.pl e-mail: [email protected] KOBA Organizacja Odzysku S.A.: odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych ul. Jasnogórska 1, 31-358 Kraków tel.: 012 626 28 14 www.koba.com.pl e-mail: [email protected] BRANśOWA ORGANIZACJA ODZYSKU S.A.: odzysk odpadów wtórnych oraz ich przetwarzanie, organizacja zajęć z edukacji ekologicznej dla dzieci i akcje promujących selektywną zbiórkę odpadów ul. Traugutta 1, 33-101 Tarnów tel.: 014 628 34 82 www.boosa.pl e-mail: [email protected] CENTRUM UTYLIZACJI OPON ORGANIZACJA ODZYSKU S.A.: odzysk opon, ich bezpłatnym odbieraniem oraz recyklingiem opon, polegającym na rozdrobnieniu ich i obróbce termicznej ul. Jagiellońska 74, 03-301 Warszawa tel.: 022 814 33 07 www.utylizacjaopon.pl e-mail: [email protected] DOL-EKO - Organizacja Odzysku S.A.: odbiór odpadów z przedsiębiorstw, dostarczaniem ich do firm recyklingowych ul. Świeradowska 75, 50-559 Wrocław tel.: 071 795 92 58 www.doleko.org.pl e-mail: [email protected] EKO-PUNKT Organizacja Odzysku S.A.: odbiór odpadów do przeróbki wtórnej od przedsiębiorstw oraz dostarczaniem ich do recyklerów ul. Kacza 8 lok. N, 01-013 Warszawa adres korespondencyjny ul. 17 stycznia 56, 02-146 Warszawa tel.: 022 577 16 50 www.eko-punkt.pl e-mail: [email protected] EKO-REK Organizacja Odzysku S.A.: odbiór odpadów do przeróbki wtórnej od przedsiębiorstw oraz dostarczaniem ich do recyklerów Paszczyna 12, 39-207 Brzeźnica tel.: 014 682 87 28 w. 102 lub 103 http://eko-rek.pl/index.php e-mail: [email protected] KONSORCJUM OLEJÓW PRZEPRACOWANYCH-ORGANIZACJA ODZYSKU S.A.: odbiór i recykling olejów przepracowanych oraz odzysk odpadów opakowaniowych ul. Trzecieskiego 14, 38-460 Jedlicze tel.: 013 438 41 06 www.konsorcjum.jedlicze.com.pl e-mail: [email protected] NOWA JAKOŚĆ - Organizacja Odzysku S.A.: przejmowanie od przedsiębiorców obowiązku odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych, zbiórka, przetwarzani oraz zagospodarowania odpadów opakowaniowych i pouŜytkowych ul. Zielona 26, 42-360 Poraj tel.: 034 316 01 10 biuro: ul.Faradaya 53/31, 42-200 Częstochowa tel.: 034 361 62 42 www.nowajakosc.pl e-mail: [email protected] OGÓLNOPOLSKA ORGANIZACJA ODZYSKU O TRZY S.A.: przejmuje obowiązki przedsiębiorców i importerów w zakresie opłaty produktowej od opakowań ich odbiorem i recyklingiem ul. Osobowicka 89, 51-008 Wrocław adres do korespondencji: ul. Wrocławska 52, 55-075 Bielany Wrocławskie tel.: 071 335 28 23 www.otrzy.pl e-mail: [email protected] OILER Organizacja Odzysku S.A.: odbiór przepracowanych olei oraz odpadów pochodzących ze zuŜytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego i sprzedaŜą surowców wtórnych ul. Malinowska 24a, 83-110 Tczew tel.: 058 532 40 08 www.oiler.com.pl e-mail: [email protected] PLASTEKOL Organizacja Odzysku S.A.: organizowanie, zarządzanie i prowadzenie przedsięwzięć związanych z odzyskiem, a w szczególności recyklingiem odpadów, a takŜe edukacją ekologiczną, usługi przejęcia obowiązku odzysku i recyklingu od producentów i importerów ul. 3 maja 101, 38-200 Jasło tel.: 013 446 66 60 www.plastekol.pl e-mail: [email protected] Polski System Recyklingu Organizacja Odzysku S.A.: odbiór odpadów wtórnych z przedsiębiorstw oraz ich przetwarzaniem ul. Jagiellońska 74, 03-301 Warszawa tel. 022 675 39 10 www.psr.pl e-amil:[email protected] Zakład Gospodarki Komunalnej Organizacja Odzysku Biosytem S.A.: usługami z zakresu zbiórki, przetwarzania i zagospodarowania odpadów opakowaniowych i pouŜytkowych, zapewnia firmą odzysk i recykling odpadów ul. Wodna 4, 30-556 Kraków tel.: 012 655 47 40 www.biosystem.pl e-mail: [email protected] ReEko Organizacja Odzysku S.A: odbiór i przetwarzanie odpadów, szkolenia z zakresu ochrony środowiska oraz edukacji ekologicznej ul. Rękodzielnicza 17A, 02-267 Warszawa tel.: 022 831 71 85 www.reeko.ple-mail: [email protected] STENA Sp. z o.o. Oddział w Warszawie: przygotowanie do recyklingu metali i papieru, złomu elektronicznego, odpadów szkodliwych i substancji chemicznych, międzynarodowy handel stalą, metalami kolorowymi i ropą naftową, posiada stacje demontaŜu samochodów ul. ChełmŜyńska 180, 04-464 Warszawa tel.: 022 587 58 10 www.stenametall.com/Polish/Companies e-mail: [email protected] 7. Kontakt. Fundacja Wspierania Inicjatyw Ekologicznych ul. Czysta 17/4, 31-121 Kraków tel.: (012) 6315731 fax.: (012) 6315731 wew. 103 e-mail: [email protected] Barbara Draus tel.: (012) 6315731 wew. 103 Projekt dofinansowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej