Cena mieszkania w wzrost stawki VAT

Zastrzeganie, Ŝe cena mieszkania moŜe wzrosnąć w przypadku zmiany stawki VAT, a
kupujący nie ma prawa odstąpić od umowy – to wciąŜ najczęściej pojawiające się w
umowach deweloperskich niedozwolone postanowienie. Przypominają o tym decyzje
Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów
[Warszawa, 15 czerwca 2011 r.] Zgodnie z prawem, gdy przedsiębiorca zmieni istotne
warunki umowy, np. cenę oferowanego towaru lub usługi, konsument ma prawo odstąpić od
umowy bez ponoszenia dodatkowych kosztów. Niestety, z doświadczeń UOKiK wynika, Ŝe
nie wszyscy przedstawiciele branŜy budowlanej o tym pamiętają. Dlatego UOKiK regularnie
kontroluje wzorce umów pod kątem występowania sprzecznych z prawem postanowień. Ich
przykłady moŜna znaleźć w rejestrze klauzul niedozwolonych, gdzie znajdują się obecnie 253
postanowienia dotyczące nieruchomości.
Od początku 2011 roku w wyniku zakończonych postępowań Prezes Urzędu wydała dziewięć
decyzji dotyczących rynku nieruchomości. Ponad połowa postępowań zakończyła się
nałoŜeniem kar finansowych w łącznej wysokości prawie 70 tys. zł. NałoŜono je na pięciu
przedsiębiorców: Szerbud z Rzeszowa (6 490 zł), Posesja (14 892 zł) i Salwator (20 330 zł) z
Krakowa, Orion z Lublina (8 646 zł) oraz Spółdzielnię Mieszkaniową w Wadowicach (18 961
zł). Cieszy fakt, Ŝe większość przedsiębiorców jeszcze podczas prowadzonego postępowania
zmieniła kwestionowane przez UOKiK postanowienia.
Na pozostałych czterech przedsiębiorców – Towarzystwo Budownictwa Społecznego WawelService i Semaco Invest Group z Krakowa oraz Wikana Nieruchomości i INKOB
Przedsiębiorstwo Budowlane z Lublina– Prezes UOKiK nałoŜyła obowiązek wykonania
zobowiązania polegającego na zaprzestaniu stosowania niedozwolonych praktyk. Dla
porównania: w pierwszym półroczu 2010 roku Prezes UOKiK wydała 13 decyzji wobec
deweloperów z łączną karą ponad 6 mln zł.
AŜ sześć spośród dziewięciu decyzji dotyczyło m.in. stosowania przez deweloperów
niezgodnych z prawem, postanowień zobowiązujących klientów do nabycia mieszkania nawet
jeŜeli, w związku ze wzrostem stawek podatków cena ulegnie zmianie. Wśród nich była
krakowska Posesja. Prezes UOKiK nakazała przedsiębiorcy zaprzestanie stosowania
niedozwolonych praktyk, usunięcie niezgodnych z prawem postanowień z obowiązujących
umów i nałoŜyła karę finansową w wysokości 14 892 zł. Decyzja nie jest prawomocna.
Przedsiębiorca skorzystał z moŜliwości odwołania się do sądu. Podobne klauzule stosowali
takŜe TBS Wawel-Service, Semaco Invest Group, Szerbud, SM w Wadowicach, Wikana
Nieruchomości.
Inną niezgodną z prawem praktyką, kwestionowaną przez Prezes UOKiK, było zastrzeganie
we wzorcu umownym, Ŝe w razie rozwiązania umowy deweloper zobowiązuje się zwrócić
klientowi wpłacone przez niego pieniądze jedynie w nominalnej wysokości – czyli dokładnie
tyle ile wpłacił konsument. Jednym z przedsiębiorców stosujących taką praktykę była
Spółdzielnia Mieszkaniowa w Wadowicach, która zastrzegała, Ŝe moŜe zwrócić klientowi
wpłacone przez niego pieniądze w terminie do trzech miesięcy od daty rozwiązania umowy.
Oznaczało to, Ŝe przedsiębiorca miał moŜliwość obracania kapitałem klienta i czerpania z
niego zysku – nawet przez kilka miesięcy, pozbawiając klienta naleŜnych mu korzyści.
Zgodnie z prawem w razie zerwania umowy przedsiębiorca, powinien zwrócić klientowi
pieniądze wraz z odpowiednią rekompensatą np. w formie odsetek umownych. Za stosowanie
praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów Prezes UOKiK nałoŜyła na
przedsiębiorcę karę w wysokości 18 961 zł. Decyzja Prezes UOKiK nie jest prawomocna,
przedsiębiorca odwołał się do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Klauzule tego
rodzaju stosowali teŜ TBS Wawel-Service oraz Szerbud.
Wątpliwości Prezes UOKiK wzbudziły takŜe postanowienia stosowane przez Wikana
Nieruchmości z Lublina. Jedno z nich dotyczyło zarządzania nieruchomością. Spółka
zastrzegała m.in., Ŝe kupujący udziela nieodwołalnych pełnomocnictw deweloperowi na
wybór administratora zarządzającego budynkiem i to aŜ do czasu sprzedaŜy ostatniego z
lokali mieszkalnych. Warto podkreślić, Ŝe w chwili sprzedaŜy lokali mieszkalnych, własność
nieruchomości oraz związane z tym prawa przechodzą w całości na właścicieli lokali
mieszkalnych tworzących wspólnotę mieszkaniową. Od tego momentu właściciele mają
prawo, a nie obowiązek powierzyć zarząd nad nieruchomością deweloperowi bądź innemu
podmiotowi. Wikana Nieruchomości zobowiązała się do zmiany kwestionowanych
postanowień. Decyzja jest prawomocna.
Bezpłatną pomoc w dochodzeniu swoich praw konsumenci uzyskają u powiatowych lub
miejskich rzeczników konsumentów w urzędach miejskich lub starostwach powiatowych albo
pod numerem telefonu 0800 007 707 czynnym od pn. do pt. od 9.00 do 17.00.
Małgorzata Cieloch
Rzecznik prasowy
Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
Departament Współpracy z Zagranicą i Komunikacji Społecznej
Plac Powstańców Warszawy 1
00-950 Warszawa
tel: 22 55 60 106
fax:22 826 11 86
[email protected]
www.uokik.gov.pl